LEIDSCH DAGBLAD Dulles verduidelijkt uitlating Jangs de rand van een oorlog" Washington voert politiek van „berekend risico" ten behoeve van de vrede groot gevaar WEERBERICHT Communistische samenzwering in de V.S. blijft een Weldra Amerikaanse raket, die in half uur over oeeaan vliegt 94ste jaargang WOENSDAG IS JANUARI 1956 No. 28733 Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.— per kwartaal: f2.35 per maand; f0.55 per week Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055 Telefoon Direetie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Verstand en sentiment MEN kan zich nauwelijks voorstel len, dat zelfs onder hen. die in de na-oorlogse jaren ran Nederlandse zijde hebben aangedrongen op een ver breking van het eeuwenoude rijks-ver band met Oost-Indië in de veronder stelling daardoor grotere mogelijkheden te scheppen voor een wederzijdse vrucht bare samenwerking, nog velen zijn ge weest, die hoge verwachtingen hebben gekoesterd van het recente Nederlands- Indonesische overleg, dat door het te rugroepen van de vertegenwoordigers onzer wederpartij zulk een abrupt einde heeft gevonden. „De Geest van Genève," zo hij al één ogenblik aanwezig mooht zijn geweest hetgeen overigens aan gerechte twijfel onderhevig Is heeft volledig het veld moeten ruimen 'voor ,,de geest van Dja karta", waar een anti-Nederlandse ge zindheid velen nog steeds belet het do minerende nationale belang te onder kennen. Dat moge betreurenswaardig zijn en vooralsnog blijven, het is geen reden om achteraf te betreuren dat Ne derland zich voor de zoveelste maal tot dat overleg bereid heeft betoond. Voor iedere belangstellende waarnemer met enige zin voor de werkelijkheid, stond van te voren vast dat deze conferentie op bepaalde, voor onze gesprekspartners zelfs essentiële punten, bij voorbaat tot mislukking gedoemd was. Zij zou offi cieel een einde kunnen maken aan wat in feite nooit heeft bestaan: een waar- lijke N ederlands-Indonesisohe Unie, maar zij zou nooit een oplossing kunnen brengen voor de toekomstige status van Nieuw-Guinea. gezien de Indonesische aspiraties dienaangaande en het vol strekt afwijzende Nederlandse stand punt daartegenover. WIJ zijn en blijven van mening, dat een goede verhouding tussen Nederland en Indonesië beide partijen niet anders dan tot groot voor deel kan strekken. Uit die overweging juichen wij, zonder ons aan idealistisch optimisme over te geven, principeel elk gesprek toe. dat beoogt die verhouding te verbeteren. Maar juist omdat wij geen overdreven verwaohtingen hebben gekoesterd, voe len wij ons door dit resultaat niet te leurgesteld. Voelen wij de sfeer, waarin de onder handelingen met hun vele onderbrekin- I gen zijn gevoerd, juist aan, dan werd de aanvankelijke bereidheid van de rege- I ring-Harahap tot meerdere toenadering in sterke mate afgeremd door de druk, welke door de politieke groeperingen in Indonesië werd uitgeoefend op het in Djakarta achtergebleven deel van het kabinet, hetgeen er uiteindelijk toe leid de, dat de Geneefse onderhandelaars door hun eigen regering in de steek wer den gelaten en in een politiek en diplo matiek vacuum kwamen te zweven Naar onze mening heeft de recente ontwikke ling daardoor opnieuw geleid tot In donesisch prestigeverlies op het interna tionale forum, maar er is niet de minste reden om zioh daarover van Nederlandse zijde te verheugen. Dergelijke gevoelens kunnen alleen voortspruiten uit een kortzichtig en volkomen misplaatst leedvermaak. Het beste wat we kunnen doen, is ho pen dat van uitstel geen afstel komt en dat de tijd niet verre meer is dat het gezonde verstand in Djakarta zal zege vieren over het politieke sentiment. „Ik heb destijds een informeel babbeltje gehad met een redacteur van „Life" en ik was mij er niet van bewust, dat alles wat ik zei gepubliceerd zou worden", aldus verklaarde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Foster Dulles, gisteren op een drukbezochte persconferentie in Wash ington. Hij zei, dat hij zich nooit in dezelfde bewoordingen zou hebben uitge laten als hij geweten had, dat het gesprek in de pers zou zgn gekomen. Dulles beklaagde er zich overigens over, dat tal van uitlatingen, die hg in het ge sprek met de journalist van „Life" had gedaan, door allerlei commentators vol komen uit haar verband waren gerukt. Zo is men heftig aangevallen op zijn mening, dat „de kunde om tot de rand van de oorlog te gaan zonder in een oorlog verwikkeld te geraken, een noodzakelijke kunst is". Inderdaad heeft hij dat gezegd, maar velen stellen het voor, alsof dat de keuze van de Verenigde Staten zou zijn en dus de politiek van Washington. Maar Dulles bedoelde er mee, aldus verklaarde hg, dat dit een keuze was, die de Ver. Staten werd op gedrongen! „Wij maken onze positie van tevoren duidelijk" „Ik geloof", aldus zei Dulles verder, ,dat de V S. iedere eervolle koers moe ten volgen om verwikkeling in een oor log te vermijden. Ik heb dan ook mijn gehele leven gewijd aan het nastreven van een rechtvaardige en duurzame vrede. Ik geloof echter, dat er funda mentele morele waarden en vitale be langen zijn welke wij verdedigen, en dat de zekerste weg om oorlog te vermijden is. van tevoren te laten weten, dat wij bereid zijn deze beginselen te verdedi gen, zonodig met ons leven. .Deze politiek om onze positie van te voren duidelijk te maken, brengt na tuurlijk risico's met zich mee. Zoals wij len senator Vandenberg zei over het Noordatlantisch verdrag: het is een be rekend risico ten behoeve van de vrede. Maar zoals wij door een harde ervaring hebben geleerd, een oorlog wordt waar schijnlijker, indien men zijn positie niet van tevoren duidelijk maakt, omdat een agressor zich dan kan misrekenen". Dulles uitte zijn spijt over het feit, dat het artikel hem meer eer gaf dan hem toekwam wat betreft het succes van de Amerikaanse politiek van het afschrikken van communistische agres sie in de crisis ten aanzien van Korea, Formosa en Indo-China. Hg verklaarde, dat de politiek om een oorlog te voor komen door misrekening van een mo gelijke agressor te vermijden, niet een persoonlijke of partijpolitiek is. Dit is een nationale politiek, zei hij. Onbeantwoorde vragen Volgens politieke waarnemers is het effect van Dulles' verklaringen dat hij zijn uitlatingen aangaande een politiek van .Jangs de rand van een oorlog gaan" introk als een openbare formulering van een politieke gedragslijn. De journalisten gingen echter naar huis zonder een antwoord te hebben ge kregen op een groot aantal vragen, aan gezien Dulles geen commentaar wilde leveren op de gezichtspunten van de schrijver van het artikel waar deze hem, Dulles, niet direct aan het woord liet. Hij wilde dan ook niet zeggen: Of president Eisenhower een aanval door de Communisten op de Nationalis- tlsch-Chinese eilanden Quemoy en Mat- soe zou beschouwen als een aanval op Formosa of Eisenhower het in 1954 eens was geweest met een aanbeveling van Dulles om Zind-China te bombarderen indien de Chinese Communisten tussenbeide zouden komen in de Indochinese oorlog en of Dulles ooit een- dergelijke aanbe veling had gedaan: of Elsenhower, voor de ondertekening van een wapenstilstand in Korea in 1953, ermee had ingestemd Communis- tisch-Ohina te laten bombarderen, in dien de Communisten de oorlog zouden voortzetten. Uitzonderlijk goed spaar jaar Gevolg van laagconjunctuur Voor de 251 particuliere spaarban ken. verenigd in de Ned. Spaarbank- bond, is 1955 een uitzonderlijk goed jaar geweest, waarin het spaartegoed inclusief bijgeschreven rente met f.250 miljoen is gestegen tot een totaal van f. 1812 miljoen. Wanneer het jaar 1945. dat voor de spaarbanken wegens de geldzuivering niet met andere jaren kan worden vergeleken, buiten be schouwing wordt gelaten, is 1955 in de geschiedenis van het Nederlandse spaarbankwezen het jaar met het grootste spaaroverschot geweest. In 1954 steeg het gezamenlijk obligo der Bondsspaarbanken met f. 225 mil joen, zodat dit toch al zeer grote spaar overschot thans no gweer met f25 mil joen is overtroffen. De toegenomen wel vaart als gevolg van de aanhoudende hoogconjunctuur wordt in de spaarcij- fers dus wel duidelijk weerspiegeld. Volgens de voorlopige cijfers bedroeg de uileg in 1955 f.947 miljoen en de terugbetaling f.734 miljoen. Aan rente werd bijgeschreven een bedrag van ruim f 37 miljoen. Hertog van Gloucester naar Groesbeek De Hertog van Gloucester, voorzitter van de OorlogsgTavencommissie van het Britse Gemenebest, zal 2 juni op de Canadese oorlogsbegraafplaats in Groesbeek een monument onthullen ter ere van de gesneuvelde militairen van de Gemenebestlanden, speciaal van hen, die bij de opmars van de Seine naar Duitsland gevallen zijn en wier laatste rustplaats onbekend is. De drievoudige moord Grote razzia in Brussel bleef zonder resultaat (Van onze Brusselse correspondent) Bg het onderzoek in de moordzaak- generaal Deisser is de Brusselse recher che gisteren overgegaan tot een mon ster-razzia. Een honderdtal jongelieden, wier levenswandel allesbehalve correct is en van wie men niet goed weet hoe zij. zonder te werken, zo'n onbezorgd leventje kunnen leiden, werd in de nachtclubs en in de buurt van het Noord-station gearresteerd. Deze razzia leverde echter geen resul taat op. Honderden personen hebben dezer dagen dc politie opgebeld om al lerlei inlichtingen te verstrekken, maar sommigen profiteerden daarbij van de gelegenheid om een buur of een persoon lijke vijand aan te klagen.... Prinses Margriet, die morgen liaar dertiende verjaardag viert. Te langzaam bomvtempo Woningvoorziening is niet in overeenstemming met welvaart Men moet teren de werkelijke prijs voor woongenot te betalen .Als wg zo doorgaan komen wü er nooit meer toe, aan iedere Nederlander een passende woning te kunnen geven", zei gisteravond prof. dr. Ir. H. G. van Beusekom, raadadviseur van het ministerie van Wederopbouw en Volkshuis vesting in een inleiding voor het Departement 's-Gravenhage van de Neder landse Maatschappij voor Nijverheid en Handel. De inleiding bad tot onder werp: „Is onze woningvoorziening in overeenstemming met het stijgende wel vaartspeil?" Spr. was van mening, dat dit geenszins het geval is. Economen menen dat de welvaart in ons land stijgende is, dat wij in de richting van een nieuwe gouden eeuw gaan. In de laatste Jaren is gebleken, dat de praktijk tot nu toe de theorie overtreft, zei spreker. De produktiviteit is aanzienlijk verhoogd en daardoor de welvaart, maar de woningvoorziening is daarmee in het geheel niet in overeen stemming. Zowel wat de kwaliteit als de kwantiteit betreft is het z.i. niet in orde. Volgens de verwachtingen zal als er geen veranderingen komen eerst 30 ja ren na de oorlog de toestand, wat de woningvoorziening betreft, van vóór 1940 hersteld zijn, Dat wil zeggen, dat een heel geslacht opgroeit dat alleen het „behelpen" kent. dat jonge mensen ja ren voorbij moeten laten gaan en geen huwelijk kunnen aangaan. Kouder De Bilt venvacht tot morgenavond: Wisselende bewolking met enkele ver spreide regen- en later ook sneeuw buien. Matige, af en toe krachtige, en langs de kust aanvankelijk nog harde noordwestelijke wind. Vannacht in het binnenland temperaturen om het vries punt, morgen overdag temperaturen over het algemeen lager dan vandaag. (Opgemaakt te 10 uur) 19 JANUARI. Zon op: 8.41 uur; onder: 17.05 uur. Maan op: 10.37 uur; onder: uur. Hoogwater te Katwijk te 6.54 en 19.11 u. Dit nummer bestaat uit acht pagina's Vorig jaar tien cellen ontdekt, maar er duiken er telkens weer nieuwe op Hoewel aan de communistische samenzwering in de Ver. Staten zware slagen zgn toegebracht, blijft het gevaar onverminderd bestaan, aldus de Commissie van onderzoek naar on-Amerikaanse activiteiten uit het Huis van Afgevaardig den in haar jaarrapport. Er vormen zich steeds weer nieuwe groepen om de plaats van de uitgeschakelde in te nemen. In de loop van 1955 zgn tien com munistische cellen ontdekt, die op verschillende tijdstippen in de wetgevende en uitvoerende takken van de regering werkzaam zijn geweest. Voorts hebben Com munisten gepoogd in jeugdkampen en jeugdorganisaties aan jongeren hun leci te ondêrwgzen. In de staat New York zgn zes van dergelijke kampen ontdekt, tcrwgl er ook in Californië een werd geliquideerd. De „Liga van jonge arbei ders" vormt nog steeds een „slecht gecamoufleerde" jeugdafdeling van de com munistische partij, aldus het rapport. moord op een radarspecialist, die bij zgn dood documenten bij zich droeg, die handelden over de verdediging van de Amerikaanse oostkust. Het lijk van de vermoorde, de 31-Jarige Robert Himmler, werd zaterdagavond op een begraafplaats in Boston aangetroffen er. dinsdagmorgen geïdentificeerd. Hij had twee kogelwonden aan het. hoofd. Himniler werkte bij de „Bendix En gineering Company", in Baltimore, een van de grote fabrikanten van radar en installaties voor geleide projectielen voor de verdediging van de Amerikaanse oostkust. Volgens de politie had het slachtoffer ten tijde van de moord vertrouwelijke documenten bij zich, waarin een over zicht werd gegeven van het defensie plan voor de Amerikaanse oostkust en het radarnetwerk. Maar vertegenwoor digers ran de Bendix maatschappij zei den, dat Himniler geen geheime docu- ook niet werkzaam is geweest aan gehei me projecten. Aangenomen wordt dat Himmler aan het stuur van zijn auto zat toen hjj werd gedood. De politie is van mening, dat hij tussen New York en Boston een meerijder heeft opgepikt. Het onder zoek duurt voort. Gisteren fungeerde mr. J. Klaasesz. de nieuwe Commissaris van de Koningin in de Provincie Zuid- Holland. voor het eerst als voor zitter van het College van Gedepu teerde Staten. Mr. Klaasesz met enige leden, van links naar rechts: Mr. F. A. Helmstrijd (griffier), mr. H. van Riel. mr. f. f. R. Sclimal. mr. Klaasesz. A. C .4. Deerenberg. mr. T. A. van Dijken en dr. J. van Praag. Waakzaamheid is geboden Ook werdt meegedeeld dat Commu nisten doordringen in de theater- ra dio- en televisiewereld. Vooral in het ge bied van Newark (New Jersey) zouden „georganiseerde communistische samen zweerders" bijzonder actief zijn geweest. De voorzitter van de commissie, de de mocratische afgevaardigde Walter, ver klaarde, dat „nog te veel personen, be wust of uil onwetendheid, de Communis ten aanzienlijk helpen, door luid te ver klaren dat het communistische gevaar is teniet gedaan. De feiten tonen even wel aan, dat wij onze waakzame houding moeten handhaven", aldus Walter. Geheime documenten over kustdefensie verdwenen? Agenten van de Amerikaanse federale opsporingsdienst (FBI) stellen op *--* De Atlas (gekoppelde projectielen) bereikt snelheid van 13.000 km/uur ne Ver. Staten zullen begin volgend jaar een eerste projectiel hebben, dat binnen een half uur de Atlantische Oceaan kan oversteken, aldus het Ameri kaanse tijdschrift „U.S. News World Report". Het is de „Atlas", die is ont wikkeld uit de Duitse „V-2". Dit projectiel, dat 30 meter lang is, bestaat uit verscheidene raketten, die aan elkaar gekoppeld zgn. Het kan een snelheid van 13.000 km per uur bereiken. Dc reikwijdte is 8.000 km, bgna precies dc afstand WashingtonMoskou. De „Atlas" wordt in de richting van zgn doel gelanceerd, de trefzekerheid is vol doende om een gebied ran 16 km rondom een doel te raken, aldus het blad. ogenblik een onderzoek in naar dementen bij zaoh had en de laatste tijd Grote trefzekerheid De „Atlas" zou worden beproefd in het. zeegebied dat zich van Florida tot het eiland Ascension in het zuidelijk deel van de Atlantische Oceaan een afstand van 8800 km uitstrekt. „US News World Report" meldt voorts dat gewerkt wordt aan de ontwikkeling van nog twee projectielen met grote reikwijdte, de „Snork" en de „Navaho", die veel nauwkeuriger zijn, doch veel minder snel. Deze projectielen, meer een type onbemande vliegtuigen met straal motoren, zouden meer dan driemaal zo snel als het geluid kunnen zijn, doch niet buiten de dampkring komen en kwetsbaar blijven voor luchtafweer. Tegen een projectiel met een snelheid als de „Atlas" bezitten zal. bestaat geen afweermiddel, aldus dit bericht. Ook de Sovjet-Unie werkt aan de ontwikkeling van een dergelijk projec tiel en men gelooft, dat zowel de Amerikanen als de Russen zeer dicht bg de verwerkelijking ran hun plannen staan. De Russen zouden reeds over een projectiel met een reikwijdte van 2.400 km beschikken. Deze situatie brengt ernstige geva ren mee voor het gezinsleven en de moraliteit. Deze situatie past niet bij het steeds stijgende welvaartspeil. „Wij konden de schade van de wa tersnoodramp snel herstellen, wij gaan een groots plan, het Deltaplan, uitvoe ren. Het allerbelangrijkste vraagstuk, dat van de woningvoorziening kunnen wg niet aan. Daar dreigt grote ellen de", aldus spreker. Kwaliteit is belangrijk ..Het is van het grootste belang, dat wij thans bij het bouwen rekening hou den met technische en sociale ontwikke ling. Het bouwen is een zaak van hy giënische, sociale en culturele betekenis. De woningen moeten toekomstwaarde hebben, anders zitten wij later met een enorme voorraad verouderde woningen. De bouw van woningen moet gebaseerd ziin op de wensen van het heden en er moet rekening worden gehouden met de volgende generaties, die tengevolge van de voortdurende ontwikkeling, ho gere eisen zullen stellen, aldus spreker. De Nederlander is echter niet bereid voldoende te betalen voor zijn woonge not. Daarvoor heeft hij een te geringe waardering. Daarom moet de oorzaak van veel ellende bij onszelf worden ge zocht. Het getuigt van geestelijke ar moede als de kosten voor een woning een restpost worden. De Nederlander moet eraan wennen de werkelgke prijs te betalen. Wij moeten komen tot de bouw van verantwoorde woningen van hogere kwaliteit. Sprekende over het te langzame tempo van de woningbouw zei prof. Van Beu sekom dat de woningbouw nog steeds te ambachtelijk wordt gezien. Zelfs de landbouw is hierin veel verder. De bouwtijd voor een woningcomplex ls nu veel langer dan voor 1940. De arbeids- produktiviteit moet sterk verhoogd wor den. In het feit. dat de overheid de woninbbouw moet subsidiëren weer spiegelen zich het geringe offer van de Nederlander voor zijn woning en de geringe arbeidsproduktiviteit in deze sector. De woningbouw is wel rendabel, zei spreker. Er is te weinig belangstelling voor het bouwvak, aldus de inleider. De ar beidsvoorwaarden moeten verbeterd worden, in de fabriek kunnen toch delen van woningen worden gemaakt. Spreker bedoelde hiermee niet „pre-fabricated"- woningen. Hij wees.op de mogelijkheden van industriële toepassing van beton constructies metaalverwerking en mo derne kunststoffen. Prinses Beatrix heeft, in gezelschap van haar klasgenoten van het Baarns Lyceum gistermiddag een bezoek ge bracht aan het Centraal Museum te Utrecht. Met belangstelling heeft de Prinses de geëxposeerde werken van de Italiaanse beeldhouwer Gyacomo Mnnzu bewon derd. Zij werd rondgeleid door de directrice van het Centraal Museum mej. dr. E. Houtzager.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1