ZINGENDE BANANEN
IN KLEURIGE REGENJASSEN
4e Jaargang no. 2
ZATERDAG 14 JANUARI 1956
„Myn bananen zingen in de
regen en zingen als het kond
is", zei een tevreden bananen-
boer. toen ik zijn plantage be
zocht. „Dit werd mogelijk,
voegde hij er aan toe, dank zy
de jasjes van plastiek, die ik te
genwoordig mijn trossen aan
trek!"
X, \V>v'.V
Naar grootte gesorteerd, worden de bananen in kisten naar de steden
in het zuiden verzonden
Plastiek verdrong de jute-zakken
Boer hield in drie jaar 45.000.— over
Een jonge, doch prachtige gedijende cultuur, aldus kan men de
bananenteelt in Nieuw-Zuid-Wales kenschetsen. Dat dit zo is, is voor
een groot deel te danken aan een toevallige ontdekking en aan de
komst van plastiek op de wereldmarkt.
Een kwart eeuw geleden werden er in Queensland op bescheiden
schaal bananen verbouwd. De boeren bestoven de palmen met een
ziekte-werend poeder. Zij bemerkten na enige jaren, dat het poeder
een schadelijke uitwerking had op de vruchten. Daarom hulden zij
tijdens de bepoedering der stammen de jonge trossen in jute-zakken.
Dit hielp inderdaad. Deze jute .mantels' beschermden voorts tegen
nachtelijke en winterse koude. Vrij spoedig ondervonden de bana-
nenboeren. dat de beschermde trossen een veel beter produkt gaven
dan de niet beschermde. Zo werd de ,tros-in-jute-zak' een normaal
verschijnsel in de Australische bananentuinen.
Tijdens de oorlog stagneerde de aanvoer van jute in Australië.
De boeren probeerden toen papieren, instede van jute-zakken te
gebruiken. Dit liep uit op een mislukking. In 1950 echter kwamen de
plastiek produkten op de wereldmarkt. Een slimme bananenboer
besloot toen om het eens met .jassen van plastiek' te proberen. Hij
maakte die plastiek-bananen-jassen zelf. Het succes was zó groot,
dat in 1952 de plastiek-industrie speciaal voor de bananenteelt ver
vaardigde plastiek overjassen ging maken.
Hieraan ls het toe te schrijven, dat
uw oog, als u thaais de bananen-plan
tages op de subtropische oostkust van
Australië ziet. getroffen wordt door
talloze kleurige plekken temidden van
het groen der palmen kruinen. Die
plekken zijn kleurige bananen-overjas
sen. die de hellingen der heuvels een
welhaast feestelijk versierde aanblik
verlenen.
Die „overjassen" verhogen de sma
kelijkheid der banenen. vooral als de
plastiek kledij geel, groen of blauw van
kleur is. Witte jasjes zijn minder goed.
stelden de onderzoekers var. het land
bouwproefstation Duranbah in Nieuw-
Zuid-Wales vast. Zij constateerden
voorts, dat de nieuwe kledij de bana
nen meer profijt doet trekken van de
zon hen beschermt tegen de wind, het
rijpingsproces aanmerkelijk bevordert
en de gaafheid der vruchten in de
hand werkt. Dit betekent, dat dank zij
de kleurige plastiek overjassen de ba-
nanenboeren jaarlijks tienduizenden
guldens meer verdienen.
De jaarlijkse opbrengst van de
jonge bananen-plantages in Nieuw-
Zuid-Wales bedraagt ongeveer vijf
tig miljoen gulden. De vruchten
worden groen geplukt, dan per trein
naar het vijfduizend kilometer ver
wijderde Perth vervoerd en daar ge
rijpt in speciaal voor dit rijpings
proces ingerichte ruimten. Anders
dan elders verzendt men in Nieuw-
Zuid-Wales de bananen niet aan de
tros, doch stuksgewijze in kisten ver
pakt.
De bananenteelt, is als regel klein
bedrijf. Deskundigen zeiden mij, dat
een plantage van twee hectares groot
genoeg is om een gezin behoorlijk te
onderhouden. Ongeveer 70% van alle
plantages zijn inderdaad kleiner dan
3'i' ha. Slechts 10% beslaat meer dan
4 ha en het aantal bedrijven, dat meer
dan 4 ha beslaat, is heel gering.
IRRIGATIE
Een der middelen om de opbrengst
der tuinen te vergroten, is irrigatie.
Pas de laatste jaren komt de bevloei
ing meer in zwang. Zes jaar geleden
waren er in Nieuw-Zuid-Wales slechts
10.000 m2 (1 ha) van het met bana
nen beplant oppervlak voorzien van
bevloeiingsinsta 11aties. Dat was op het
proefstation Duranbah. In 1953 be
droeg het met bananen bebouwde op
pervlak 1000 a 1100 ha. Hiervan waren
er toen reeds 200 bevloeid. In 1955
hoopte men dit aantal te kunnen op
voeren tot 500.
Waarom worden die verbeteringen
niet in sneller tempo aangebracht'
Het antwoord luidt: Omdat de kosten
hoog zijn Er is namelijk wel genoeg
water in de streek, doch de bananen
tuinen liggen tegen de vrij steile hel
lingen der heuvels, zodat het water tot
op een hoogte van 200 m. moet wor
den opgepompt. Kostbare pompinstal-
laties en buizen zijn daartoe nodig.
Op een der modernste plantages be
steedden de eigenaars Cecil Chil-
oott en Charles Parmenter in 1951
'52 alleen aan pijpleidingen reeds
f. 45.000,om een bananenplantage
van 8 ha „nat" te houden. De pompen
kostten eveneens vele duizenden. Ter
gen de helling staan thans met een
hoogteverschil van zes meter, rijen
sproeiers, die de toppen der palmen
vochtig houden. Het is. als of er dag
en nacht een milde zomerse regen
valt.
De irrigatie heeft een buitengewoon
gunstig effect. De gemiddelde op
brengst per ha is op een plantage met
bevloeiings- en be<proeiingsinstallaties
vier keer zo groot als in een tuin zon
der behoorlijke watervoorziening!
DEZER dagen hebben wij ken
nis kunnen nemen van de
grootse plannen, die de Ne
derlandse Spoorwegen voor de toe
komst hebben. Heel duidelijk bleek
wel uit alle projecten, dat de
stoomtractie volkomen is afgeschre
ven. alles is afgestemd op elektrici
teit sis de beste krachtbron. Daar
mee is ook het beeld, dat de reizi
ger van het spoorwegbedrijf te zien
krygt ingrijpend gewijzigd. Onge
merkt misschien wordt alles gemo
derniseerd. Zon kloeke en impone
rende stoomlocomotief, waar je als
kind uren lang naar kon staan kij
ken is eigenlijk al uit het beeld van
de spoorwegen in Nederland ver
dwenen. Wanneer wij nog eens even
zo'n plaatje van zo'n oud-gediende
voor ons zien, dan is het of wij nog
de hitte van de ketel voelen, die
merkwaardige lucht van stoom en
olie ruiken, en wij herinneren ons
nog het merkwaardig-langzaam
stotend optrekken van de wagen,
wanneer de locomotief op gang be
gon te komen. Wat was er veel te
zien aan zo'n locomotief, zoveel
knoppen en kranen, zoveel buizen
en lampen, en het was net of al
les iets geheimzinnigs had.
Soms hoor ik, wanneer een ge-
stroomlijpde elektnsohe trein het
station binnenrijdt wel eens ie
mand zeggen: „Voor de kinderen is
er niet veel meer aan te zien". De
reiziger, die dit zegt. heeft stellig
een beeld als op onze foto voor
ogen.
Toch vergist hij zich. De kinde
ren van nu worden evenzeer ge
boeid door de gestroomlijnde ma
chines. zij zoeken naar de details
en nebben oog voor de perfecte
werking van alle onderdelen.
De Nederlandse Spoorwegen ver
gissen zich niet: zij weten, dat men
op tijd moet durven overschakelen,
een nieuwe tractie moet invoeren,
wanneer deze beter blijkt te passen
bij het kader van de tyd, wanneer
zij efficiënter blijkt te zijn. Dan
moeten alle mm of meer romanti
sche overwegingen wijken, niet uit
gebrek aan traditie, maar omdat
men hier niet mag blijven staan
bij wat verouderd blijkt te zijn. Wie
vooruit wil komen, en vooruit wil
brengen, moet er voor waken, dat
hij zich van de meest efficiënte en
WOORD
VAN
BEZINNING
aan de realiteit aangepaste kracht
bron bedient.
Er zijn heel wat mensen, die. als
wy dit woord van de NS. nu eens
mogen overnemen - bij de tractie
van hun leven minder zakelijk - en
daarom minder juist te werk gaan.
De taak, die wij nog betrekkelijk
aan het begin van een Jaar voor
ons hebben, is in wezen niet gerin
ger. vraagt niet minder „planning"
VOLLEDIGE
ELEKTIFICATIE
dan een bestek voor een spoorweg
bedrijf. Het is misschien niet zon
der zin, om eens bij het doornemen
van onze overwegingen te vragen:
hebben wij de juiste krachtbron in
geschakeld. en bedienen wij ons
daarvan op de meest efficiënte
wijze?
Er zijn veel mensen. ö.e menen,
dat men bij de geestelijke opbouw
van zijn leven zakelijke overwegin
gen niet behoeft te laten gelden.
Een van de gevolgen van" deze on
juiste gedachte is. dat er dikwijls
een bedenkelijke kloof ontstaat tus
sen de levenspraktijk, zoals men die
nu eenmaal in het leven van deze
tijd leven moet en de dikwyls met
veel ouderwets materiaal gestof
feerde geestelijke krachtbron, die
toch tenslotte ons leven moet
voortstuwen en verder dragen.
Wanneer men dit niet tijdig her
ziet, kan het gebeuren, dat wij tot
de pijnlijke ontdekking komen, dat
de tractie niet meer voldoet en ons
niet kan brengen, waar wij hoopten
te komen.
Volledige elektrificatie. Herzie
ning van onze krachtbron èn effi
ciënte toepassing van onze kracht
bron, aangepast aan het leven van
deze tijd. Dat is niet altijd een van
zelfsprekende zaak. Dat kost soms
offers en bereidheid om te laten
vernieuwen wat herzien moet wor
den. Laten wy ons hier eens mee
bezighouden, nu wy nog allerlei in
het jonge jaar 1956 kunnen her
zien en zo nodig vernieuwen.
Een diep doorleefd leven, met zijn
vele complicaties, met allerlei vra
gen en problemen, dit alles in het
hoogopgevoerde tempo, waaraan
wij ons nu eenmaal niet kunnen
onttrekken, vraagt om een goede
tractie, een energie, die doeltref
fend en met groot uithoudingsver
mogen ons leven dragen kan.
Volledige elektrificatie betekent
voor ons: een levend geloof.'dat be
reid is zich te laten vernieuwen
van dag tot dag. Dat wist Luther
reeds, toen hij zei: ..Het is een le
vend," beweeglijk, actief, machtig
ding, het geloof".
DS. S. L. VERJHEUS
Doopsgez. Predikant
Leiden.
WELVAART VERDRONG
WOESTENIJ
In dertig jaar tijd zijn de kunst
dalen van Nieuw-Zuid-Wales onher
kenbaar veranderd. Vroeger groei
den er op de hellingen struikgewas
en vrijwel waardeloos geboomte.
Geen veeboer vond het land vol
doende aantrekkelijk om er zyn be
drijf uit te oefenen. De invoering der
bananencultuur gaf de stoot tot de
metamorfose. De kleurige plastiek
bananen-overjassen versnelden het
tempo in hoge mate. Thans heerst
reeds welvaart, waar een kwart
eeuw geleden geld nauwelijks te vin
den was.
Plastiek-jasjes
beschermen
de bananen-
trossen
tegen regen
en overmatige
zonneschijn
Grote mogelijkheden zyn er nog voor
hen, die in de bananencultuur hun
brood willen verdienen, ook al zijn de
grondprijzan de laatste jaren in de ba-
nanenstreek aanmerkelijk gestegen.
Er zijn op het ogenblik circa f15 000 -
(arbeidsloon, enz nodig om een ter
rein van 4 ha te herscheppen in een
bananenplantage. De opbrengsten en
winsten zijn echter groot. Zo hoorde ik
in Murwillumbahdat ruim drie jaar
geleden een immigrant uit Europa een
4 ha grote in produktie zijnde bana
nentuin te koop aangeboden kreeg
voor zowat f 15.000- Hy bezat er
slechts vijftig. De eigenaar vond goed,
dat de koper de som betaalde uit de
winsten, die hy zou maken. Na drie
jaar gewerkt te hebben, kon deze het
laatste deel van de koopsom betalen
en hierna de plantage verkopen voor
het dubbele bedrag dat h<j er voor had
had betaald!
Tuin. palmen, schuren, bananen
en de plastiek bananenmantels gingen
toen in andere handen over. De immi
grant, die zo goed geboerd had in die
drie jaar, dankte dit voor een niet on
belangrijk deel aan de kleurige plastiek
overjassen, die in 1950 begonnen om de
Australische bananenplantages zo'n
vrolyk en versierd uiterlijk te geven.
(Mivano - Nadruk verboden)
Als de tros voldoende tot ontwik
keling is gekomen, wordt het
omhulsel verwijderd en t rijpings
proces elders kunstmatig voort
gezet.
