Op 31
een
januari 1938 aanschouwde
Oranjetelg liet levenslicht
94ste jaargang
Vrijdag 13 januari 1956
Derde blad no. 28729
Kroonprinses Beatrix ivordt 18 jaar
Thans heeft de burgemeester ln ver
band met het ongeval van gisteren zich
ln een telegram tot de hoofdinspecteur
van Rijkswaterstaat gericht, waarin hj]
dringend verzoekt op zo kort mogelijke
termijn het wegdek stroever te laten
maken en onmiddellijk waarschuwings
borden voor slipgevaar te laten plaat
sen. In dit jaargetijde, waarin de wegen
herhaaldelijk bijzonder glad zijn, is on
middellijk ingrijpen een dwingende
noodzaak om mensenlevens te sparen,
aldus de burgemeester.
Mevrouw Klaasesz
onderscheiden
De echtgenote van de Gouverneur van
Suriname, mevrouw Klaasesz-de Bruyne.
is benoemd tot Ridder in de Orde van
Oranje-Nassau Deze onderscheiding,
waarvan de versierselen werden uitge
reikt door premier Ferrier, werd ver
leend voor haar grote activiteit op so
ciaal gebied tijdens haar verblijf in Su
riname.
woorden van de Staatsman Colfjn
begrepen, toen bij sprak van „de
allerbelangrijkste gebeurtenis sinds
het Koningschap van ons regerend
vorstenhuis op 16 maart 1815 een
aanvang nam."
liet was alles zo zonnig in de maan
den, die volgden op de geboorte van
het Prinsesje, necht bleef de band,
die het Nederlandse volk met het
Huis van Oranje verbond.
Bij duizenden stonden de mensen
langs de Haagse straten toen een vor
stelijke stoet zich van het paleis aan het
Noordelnde naar de statige St.-Jacobs-
kerk. bewoog.
Beatrix, Wilhelmina, Armgard ontving
iu de Haagse kathedraal het heilig
doopsel.
Het was een ontroerend tafereel, daar
in het midden van de kerk. waarin de
kroonluchters een zacht glanzend licht
spreiden over de velen van vorstelijke
bloede, die de dooplechtigheid bijwoon
den.
Aller ogen waren vooral gericht op
drie mensen: een moeder, een vader en
een kind, die zich met ds. Weiter en
ds. Blauwendraad rond het doopvont
hadden geschaard.
Bevend strekten de handen van de
hofprediker zich zegenend uit boven het
hoofdje van het kleine Prinsesje, dat
eerst schuchter, maar dan luider en
luider begon te huilen.
Meer nog dan de gevoelvolle predika
tie, de plechtstatige zang van de aloude
zegenbede „dat 's Heren zegen op uw
daal", hebben de kreten van het hul
lende kind. door de radio in alle Neder
landse huiskamers hoorbaar gemaakt,
gans ons volk ontroerd..
Vlucht uit het vaderland
IK denk aan de dagen, toen een trotse
moeder met de kleine Beatrix, die
warm toegedekt ln een crème-kleu
rige kinderwagen lag. ln de lanen van
het paleis Soestdijk ging wandelen. Dan
groepten mensen voor het hek samen,
om toch maar een glimp van de kleine
op te vangen. Het gebeurde wel eens.
dat de moeder het kind uit de wagen
tilde en haar spruit toonde.
Enkele Hagenaars herinnerden ileh
nog wel het moment, toen op een
zonnige middag, een kleuter voor het
hek van de paleistuin aan de Prinses-*
sew ai werd getild. De kleine Beatrix,
gekleed in 'n allerliefst blauw cape-tje
met dito eapuchon, het geheel afgezet
met een randje van wit bont, blikte
verbaasd de drukke wereld in. Maar
die wereld was niet alleen druk, maar
ook zo beangstigend
Want uit het zeer nabije oosten klonk
dreigende oorlogstaal. Die taal werd
ook gehoord in de paleizen, waar zij
een even grote druk legde op het
leven van de daar wonenden, als op
dat van de mensen, die in de duizen
den Hollandse huizen leefden.
Zo intensief hield men zich bezig met
de vraag of het oorlogsmonster toch
zou weten los te breken, dat de eerste
levensjaren van het kleine Prinsesje
bijna onopgemerkt vergleden.
Wel verschenen er foto's, velen ge
maakt door Prins Bernhard. welke een
beeld gaven van de voorspoedige groei
van Beatrix, van haar eerste grote reis
naar het idyllische Grlndelwald en van
de eerste officiële rijtoer door Den Haag
op de verjaardag van Haar moeder, 30
april 1940, maar de Internationale span
ningen waren dermate groot geworden,
dat er veel van dat mooie uit het leven
van het kleine Prinsesje op de achter
grond geraakte.
Met haar ouders en zusje Irene, dat
In augustus 1939 werd geboren, moest
Beatrix Wilhelmina, Armgard ln de
meidagen van '40 vluchten alt het
vaderland, wég van een volk. dat haar
zo graag bij zich had gehouden.
Voor het eerst neemt- een vertrekkende
Gouverneur in de Staten afscheid van
de volksvertegenwoordiging. Dit ge
schiedt vandaag ln een buitengewone
bijeenkomst van het College der Staten
Een comité onder voorzitterschap van
de heer A. L. Smit heeft een huldiging
door de Surinaamse burgerij in het Su-
riname-stadion georganiseerd. Een be
drag is bijeengebracht, dat mr Klaasesz
bestemd heeft voor een Surinaams doek1
Poleis Soestdijk. 16 januari 193S. - Ondanks het slechte weer Op de eerste dag van de mobilisatie voor het Paleis Noordeinde
waren velen naar het paleis Soestdijk gekomen in afwachting van te Den Haag.
de bekendmaking van de blijde gebeurtenis.
Herinneringen uit een recent
verleden leven iveer op
(Speciale berichtgeving)
witte huis. Dat was een wens van de
grijze, vriendelijke dame. En waren
hetgeen vreemde kinderen dan waren
het .Juliaantje" met haar vriendin
netjes, die naar hartelust mochten
ravotten in de gangen, in de speciale
kinderkamer in een der vleugels van
het paleis op pony mochten rijden
door de uitgestrekte lanen. Maar dat
veranderde allemaal, toen de goede
God ook Koningin Emma tot een an
der leven opriep. Toen verdween de
kinderlach uit het witte huis. voor
jaren, werd er geen paardje meer ge
reden in de lanen
Een hechte band
Op de verjaardag van Prinses
Juliana in '39 voor een raam van
Paleis Soestdijk.
Beatrix, wilhelmina. arm
gard". zo luidden de namen,
van het kleine wicht, dat
volgens protocol op de 1ste februari
aan de burgemeester van Baarn. als
ambtenaar van de Burgerlijke Stand,
aan dr. h. Colijn, de minister-president,
en aan jhr. F. Beelaerts van Blokland,
vice-president van de Raad van State,
door een trotse en innig gelukkige vader
werd ..getoond".
Misschien hebben in die blijde dagen
maar héél weinig Nederlanders dc
TT et huis van een koning en een koningin spreekt een volk dan pas
aan, wanneer het door zijn architectuur imponeert.
Doch wie de contouren van het paleis in Soestdijk zelfs scherp in
zich opneemt, zal nooit onder de indruk komen van het imposante
karakter van dit aanvankelijke jachtslot, dat in 1674 in gebruik werd
genomen. Zelfs de in 1815 aangebouwde vleugels hebben in feite
geen wijziging gebracht in de oorspronkelijke opzet van de 17de
eeuwse bouwmeester, die slechts tot taak had, temidden der uitge
strekte bossen, niet meer dan een behuizing te creëren, waarin
personen van vorstelijke bloede tijdelijk konden vertoeven. Het paleis
Soestdijk is geen paleis in de ware zin des woords. Het is een statig,
maar bovenal een lieflijk huis, dat ons Koninklijk gezin al weer vele
jaren tot woning dient. Misschien ligt vooral in de eenvoudige archi
tectuur, de bijzondere waarde van dit voornaamste Hollandse huis,
dat zijn uiterlijke bekoring ook dankt aan zijn witgepleisterde muren.
Neen, Nederland bezit geen grootscheepse Koninklijke paleizen.
Niet in Den Haag. niet in het Loo en ook niet in Soestdijk.
Zij zouden niet passen bij het leven van de Oranjetelgen, die het
noch in het verleden, noch in het heden zochten of zoeken in pracht
en praal.
Juni 1940: Met de kruiser H.-M. ..Sumatra" op weg naar Canada.
Beatrix (l.) speelt aan dek met Renee Röell.
De kinderlach verdween...
UIT een grijze lucht vallen miljar
den sneeuwvlokkenZij zijn de eer
ste van deze winter en leggen een
smetteloos wit kleed op de kale takken
der bomen, op de hoge en lage heesters
op de weidse gazons en op het dak van
het grote huis, waarop nu geen stan-
Noodkreet uit Naarden
TELEGRAM
VAN DE BURGEMEESTER
In verband met de vele ongelukken
met dodelijke afloop op de Rijksweg
nr. 1 tussen Amsterdam en Amersfoort
heeft het gemeentebestuur van Naar
den zich reeds enige malen tot Rijks
waterstaat gewend. Enige weken ge
leden nam de gemeenteraad een motie
aan. gericht tot de minister van Wa
terstaat en Ged. Staten, om verbete
ring te brengen in de toestand van
de Rijksweg onder Naarden.
daard prijkt. Ik herinner mij op dezelf
de plaats gestaan te hebben, nu alweer
tientallen jaren geleden, toen een
vriendelijke oude dame het hek kwam
uitgewandeld. Koningin Emma.
Er speelden kinderen in de sneeuw
en zo druk waren zij met het maken
van een sneeuwpop, dat ze schrokken,
toen de grijze vorstin hen aansprak.
„Of ze niet binnen het hek wilden
spelen?" was de vraag aan de kleuters,
„daar lag nog véél meer sneeuw!"
Het bleek een zoveel voorkomend feit
te zijn, dat kinderen op uitnodiging van
de Koningin-Moeder in de paleistuin
kwamen spelen, of op limonade door
deftig aandoende lakeien werden ge-
traoteerd, dat geen der bewoners van
Soestdijk of Baarn dat nog iets bij
zonders vond.
Kinderen waren er haast iedere dag
binnen en buiten de muren van het
den de beelden op, die ons nationale
leven in die jaren zo sterk beheersten.
Ik dacht aon 31 januari 1938, toen aan
alle spanning een eind was gekomen.
Een stroom van vreugde brak los: er
was een Prinses geboren! „God heeft
het goed met ons gemaakt", zeide dc
bejaarde ds. Weiter, de hofprediker in
die dagen. Want was er ook niet ge
weest die donkere 29ste november
1937, toen Prins Bernhard bij een
auto-ongeluk op de Muiderstraatweg
ernstig werd gewond? In die dagen
was er een tastbare angst bU ontel-
baren.
„God heeft het goed met ons ge
maakt". Die woorden heb ik nog eens
gelezen. Zij waren geborduurd op een
fluwelen lapje, dat keurig in een lijstje
was vervat, het ingelijste lapje stof hing
aan de muur van een klein kamertje in
's-Gravendeel. Hoog stond het water in
dat huisje, waarvan de zes bewoners in
de rampnacht van 1 februari 1953 allen
de dood hadden gevonden
Ik moet denken aan die niet te tellen
mensen, die op die 31ste januari 1938
door de straten hadden gehost of
's-avonds, tot diep m de nacht, op plei
nen hadden gedanst en enkele jaren
later door een wrede bezi tter naar con
centratiekampen of gaskamers werden
gevoerd
MAAR de blijheid te Soestdijk keerde
terug, toen op 13 april 1937 Prinses
Ju Diana en Prins Bernhard' er hun
intrek namen. Een dankbaar volk bood
het Prinselijk paar een geheel gerestau
reerde woning aan Met een van ontroe
ring trillende stem zei de Kroonprinses,
die toen als getrouwde vrouw, de zo ver
trouwde drempel van het witte huis
oversohreed tot haar man: „Je kunt Je
niet voorstellen, hoe gelukkig ik mij
voel, dit huis thans het onze te mogen
weten". Heel wat keren heeft Prinses
Juhana in die eerste dagen, geheel al
leen. door de gangen en vertrekken ge
dwaald. zoekend naar plekjes en plaat
sen. die haar herinnerden aan andere
gelukkige dagen, vroeger, toen groot
moeder nog leefdeHoeveel malen
zullen wij in die jaren, vlak voor de
Tweede Wereldoorlog niet voor het hek
van het witte paleis hebben gestaan?
Met een gevoel van oprecht meeleven
met het geluk van twee jonge mensen,
met hoop in onze harten?
In januari 1938 was er geen werkelijke
Nederlander, die niet deelde in de span
ning, die er binnen de muren van het
voornaamste Hollandse huis heerste.
Die spanning was al maanden tevo
ren geboren, toen Prinses Juliana voor
de radio, zulks naar aanleiding van de
ter ere van haar en haar gemaal in
Amsterdam georganiseerde feestelijkhe
den. zeide: „Nooit had iets mij kunnen
weerhouden, alle delen van het pro
gramma mee te maken, waren het niet
op zichzelf verheugende gezond
heidsredenen geweest, die U zeker zult
willen verstaan en billijken.
God heeft het goed gemaakt
jr AN die woorden heb ik gedacht,
ZA toen ik voor het paleis SoestdUk
stond. In mijn herinnering doem-
