LEIDSCH
DAGBLAD
Amerika moet goed doordrongen zijn
van concurrentiestrijd met Moskou
Koude oorlog verplaatst naar
terrein van economische en
sociale vraagstukken
WEERBERICHT
Turkse minderheid op Cyprus
in aetie tegen de Grieken
De wereld stond in 1953 en 1954
driemaal aan de rand van oorlog
Ergste voorkomen dank zij de
waarschuwingen van de Verenigde
Staten aan de Communisten
94ste Jaargang
DONDERDAG 12 JANUARI 1956
No. 28728
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.per kwartaal: f2.35 per maand: f0.55 per week
Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Waarschuwing van Eisenhoiver en Dulles
..Laat het Amerikaanse volk toch goed beseffen, dat het nodig is maatregelen
te nemen tegen de pogingen van de Sovjet-Unie om zich in het Midden-Oosten
en Azië in te dringen", aldus een di ngende oproep van president Eisenhower
en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken. Foster Dulles. Zü onder
schrijven een (nog niet eerder gepubliceerde) verklaring van de leden van de
Amerikaanse V.N.-delegatie, waarin gezegd werd, dat de Ver. Staten de concur
rentiestrijd met de Sovjet-Unie op het gebied van economische ontwikkeling
van minder ontwikkelde landen zouden kunnen verliezen, „tenzij het land als
geheel alle verwikkelingen van deze concurrentiestrijd gaat beseffen". Dulles rei,
dat de publicatie van deze verklaring oP dit ogenblik de bedoeling heeft, Eisen
howers verzoek aan het Congres voor economische hulp op lange termijn aan
landen, die het speciale doelwit van het internationale Communisme zijn, te
versterken.
V.S. zullen mogelijk tot
„Bagdad" toetreden
Minister Dulles geloofde, dat de hui
dige periode in geschiedenis eens gezien
zal worden „als een belangrijk keerpunt
in de stryd tussen het Communisme en
de Vrijheid".
Er is kennelijk een verandering in de
koude oorloggekomen. Economische en
sociale vraagstukken staan nu op de
voorgrond. De Sovjet-Unie gebruikt
economische en sociale samenwerking als
middel om militaire en politieke hinder
nissen te overwinnen. De Ver. Staten
kunnen de concurrentiestrijd met het
Communisme winnen, niet door alleen
maar meer economische hulp te bieden
dan de Communisten, doch door nieuwe
onafhankelijke en zelfbewuste volken te
laten beseffen, dat zij hun verlangens
het beste kunnen bevredigen in de ge
meenschap van vrije landen, aldus Dul
les.
Prins Bernhard in New York
Prins Bernhard is gisteren in New
York aangekomen voor zijn particu
lier bezoek aan de V.S. Zoals bekend
zal hij de Lockhead- en Douglas-viieg-
tuigfabrieken bezoeken. Verder zou de
prins een ontvangst van de K.LJVf.
bijwonen en zou de Kamer van Koop
handel in Los Angeles hem een lunch
aanbieden.
Ned. kustvaarder aan
de grond
Elf man aan land gezet
De Nederlandse kustvaarder Gefle (460
ton) Is bij Haernösand in de Botnische
Golf aan de grond gelopen. Det
Zweedse bergingsvaartuig „Hermes" is
naar de plaats des onheils vertrokken.
Het schip, dat een lading aardappelen
aan boe- heeft, kreeg een lek aan
stuurboord.
Er bevonden zich elf man op de Gefle.
Acht bemanningsleden zijn aan land
gezet hij de vuurtoren Björn. De drie
overige zijn later aan land gegaan. Het
schip is niet in onmiddellijk gevaar,
doch het is weinig waarschijnlijk dat
men het schip los zal kunnen trekken.
Soldaat tijdens test
overleden
Gistermorgen om halftien is de
20-jarige dienstplichtige soldaat J.
Koelemeijer uit Wormer, toen hy op
een van de singels te Kampen deel
nam aan een onderdeel van de test
voor geoefend soldaat 100 meter
hardlopen plotseling onwel gewor
den en kort daarna overleden. Artsen
vermoeden dat een acute hartzwakte
de doodsoorzaak is. De Koninklijke
Marechaussee heeft een onderzoek in
gesteld.
Soldaat Koelemeijer behoorde tot het
regiment intendancetroepen en was voor
een voortgezette opleiding gedetacheerd
bij de 2de CO A K (Centrale Opleiding
Administratief Kader) te Kampen.
Drieduizend niet-blanke
studenten in Zuid-Afrika
In het afgelopen jaar studeerden bijna
drieduizend niet-blanken aan Zuidafri-
kaanse universiteiten, aldus professor E.
F Potgieter in het officiële blad van
het departement van Inboorlingenza
ken: het waren 1600 Bantoes, 725 Azia
ten en 496 kleurlingen.
Onbestendig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt met eni
ge regen, later verspreide opklaringen,
maar ook enkele buien. Matige, af en toe
krachtige wind, in hoofdzaak tussen
zuid en west. Weinig verandering in
temperatuur.
(Opgemaakt te 10 uur)
13 JANUARI
Zon op: 8.46 uur; onder: 16.56 uur.
Maan op: 8.38 uur; onder: 17.41 ut
(N.M.).
Hoogwater te Katwijk te 3.42 en
15.52 uur.
De nummer bestaat uit 10 pagina's
Over het Verdrag van
MOVO, Midden-Oostelijke Verdragsor-
ganisatie) zei Dulles, dat de Ver. Staten
van het begin af aan sympathie voor
een dergelijk pact gevoeld hebben. In
feite is het voortgekomen uit een denk
beeld, dat bij Duiles gerezen was toen
hij in mei 1953 een bezoek aan het Mid
den-Oosten bracht.
De Ver. Staten nemen geen bepaald
standpunt in ten aanzien van de verde
re ontwikkeling van het verdrag en zij
dringen er bij geen enkel land op aan
zich bii het pact aan te sluiten. De Ver.
Staten zouden overwegen zelf toe te tre
den, wanneer dat de vrede en de stabili
teit in het Midden-Oosten ten goede
zou komen.
Naar aanleiding van de Amerikaanse
plannen voor nieuwe waterstofbomproe-
ven zei Dulles, dat het werk aan wapens
van het waterstof bom type voortgezet
moet worden tot een bruikbare basis
gewonden zal zyn ter veizekering van
een ontwapeningsplan. Hy hoopte, dat
middelen gevonden zullen kunnen wor
den om de lasten en kosten van de proe
ven en het gevaar, dat zy voor de rest
van de wereld met zich mee kunnen
brengen, te verminderen. De Ver. Sta
ten moeten op het gebied der kernener
gie in het eerste gelid blijven, aldus Dul
les. Hij geloofde, dat Amerika een voor
sprong heeft op de Sovjet-Unie doch hij
gaf toe. dat dit slechts een speculatieve
raming is.
Wetsontwerp ingediend
Dit jaar nieuwe woningtelling
Zo nodig mogen tellers woning betreden
By de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp „Regelen voor een in 1956
te houden algemene woningtelling". Aan de Memorie van Toelichting is het
volgende ontleend:
Het in de laatste jaren gevoerde huisvestingsbeleid heeft in belangrijke mate
gesteund op de gegevens, welke by de laatste algemene woningtelling van mei
1947 werden verkregen.
Sindsdien hebben zich echter in de omvang en samenstelling van de woning
voorraad, in het bijzonder door de bouw van nieuwe woningen, niet onbelang
rijk veranderingen voltrokken.
Tengevolge hiervan zijn de gegevens
van de woningtelling van 1947 thans
reeds in aanzienlyke mate verouderd.
bestaat daardoor, zowel bij de rege
ring als bij de provinciale besturen en
de gemeentebesturen met het oog op het
huisvestingsbeleid, dringend behoefte
aan recente gegevens over de omvang en
de samenstelling van de woningvoorraad,
alsmede over de bezetting en het ge
bruik der woningen. Met name zal op
grond van deze gegevens een zo goed
mogelyk met de werkelijkheid overeen
stemmend beeld van de woningbehoefte
en het woningtekort kunnen worden
verkregen, hetgeen een belangrijke bij
drage kan vormen voor de oplossing der
huisvestingsproblemen.
Het is dringend gewenst Spoedig een
nieuwe algemene woningtelling te doen
houden. Het wordt noodzakelijk ge
acht, dat voor deze algemene woning
telling een nieuwe wettelijke basis
wordt geschapen.
De aard van de gegevens, die bij de
thans te houden telling zullen worden
verzameld, maakt het nodig, dal de
tellers ook de woningen kunnen be
treden en niet uitsluitend op medede
lingen van de bewoners behoeven af te
gaan. Ook hiervoor is een wettelijke
basis uiteraard noodzakelijk.
Voor de woningtelling worden onder
„woningen" met slechts verstaan de
naar aard en inrichting voor bewoning
bestemde gebouwen of gedeelten daar
van, onverschillig of zij feitelijk al dan
niet bewoond worden, maar ook alle fei
telijk bewoonde andere ruimten.
De omschrijving van het doel der wo
ningtelling is zo ruim gehouden, dat alle
ter zake dienende gegevens zullen kun
nen worden verkregen Uiteraard zal de
algemene maatregel van bestuur de ver
lengde gegevens nauwkeuriger specifice-
De nieuw gekozen president van i Polets Soestdijk door Koningin i onderhield zich ruim een half uur
Brazilië. Kubitschek is gisteren in I Juliana ontvangen. De Koningin met de Zuidamerikaanse gast.
Westduits bezoek
aan Nieuw -Delhi
Wij geloven, dat zelfs verschil van op
vatting een vriendschappelijke toena
dering tussen volken en personen niet
in de weg mag ^taan, aldus sprak pre
mier Nehroe van India woensdag aan
een banket, dat in Nieuw Delhi werd
aangeboden aan de Westduitse vice-
kanselier Blticher, die een bezoek aan
India brengt.
Nehroe hoopte, dat de vriendschappe
lijke gezindheid van India in West-
Duitsland op prijs gesteld zal worden,
zelfs als er verschil van mening bestaan
zou over sommige belangrijke aangele
genheden. India kan veel leren, van de
grote vitaliteit en volharding, die het
Duitse volk na de oorlog by de weder
opbouw heeft getoond, zo meende hij.
Blücher zei in zyn antwoord, dat
West-Diutsland zyn economische oe-
trekkingen met India wenst uit te brei
den en dat het wil deelnemen aan de
economische ontwikkeling van India
overal waar de Indiërs dat maar wensen.
Zestig doden bij
brand op schip
Drama voor Koreaanse kust
Bij een brand aan boord van de Zuid-
koreaanse kustvaarder „Taishimpo" zyn
64 personen om het leven gekomen. Het
schip bevond zich ongeveer 50 kilometer
ten zuidwesten van Foesan toen de
brand uitbrak. De oorzaak van de brand
is nog niet bekend. Verscheidene sche
pen snelden de „Taishimpo" te hulp,
maar toen waren er reeds vele tiental
len slachtoffers.
Dood van politieman Abdoellah zweept
de nationale hartstochten op
Het conflict op het eiland Cyprus is in een nieuw stadium gekomen tengevolge
van de dood van de Turkse politieman Abdoellah. Dit voorval heeft grote veront
waardiging gewekt onder de Turkse minderheid op Cyprus, die tegenstandster is
van aansluiting van het eiland by Griekenland, zoals de Griekse Cyprioten
wensen. Turken en Grieken raakten gisteren slaags, waarbij één persoon werd
gewond. Politie en leger herstelden de orde. Britse militairen, uitgerust met
machinepistolen, geweren en schilden, betrokken de wacht tussen de Turkse wyk
van de hoofdstad Nicosia en het Griekse winkelcentrum. Ook in Famagusta werd
door Turken gedemonstreerd. Zij verzamelden zich voor het hoofdbureau van
politie, waar zij riepen: „Wij zullen Abdoellahs dood wreken" en „Weg met de
Eoka". (De Eoka is de organisatie, die ijvert voor de aansluiting van Cyprus bij
Griekenland). Een grote menigte Turken liet voor de woning van de voorzitter
van de partij kreten horen als: „Cyprus is Turks" en „Wij willen bloed". De leider
van de Turkse Nationale partij op Cyprus, dr. T. Koesjoek, maande de menigte
haar kalmte te bewaren en zich „als goede burgers" te gedragen, maar de stem
ming bleef zeer sterk anti-Grieks.
Britten moeten nu Griekse
terroristen beschermen
Het vreemde feit doet zich nu voor, dat
de Britse troepen, die moeten waken
tegen terrorisme van de Griekse Cyprio
ten, de Grieken nu moeten beschermen
tegen de woede van het Turkse volks
deel. Er wonen op Cyprus 80.000 Turken,
d.i. twintig procent van de totale bevol
king. Er zijn ongeveer 360.000 Griekse
Cyprioten. De Turkse demonstranten
toonden zich buitengewoon vriendschap-
pelyk tegenover de Britse militairen.
Toen Britse legertrucks de pleinen op
reden, waar zich Turken verzameld had
den. werden zij toegejuicht, terwijl vele
Turken de Britten de hand drukten.
De autoriteiten in Nicosia vrezen een
herhaling van de felle anti-Griekse
onlusten, welke verleden Jaar in Turkije
plaatsvonden. Opgezweepte Turkse me
nigten plunderden toen Griekse winkels
in Is tam boel, Smyrna en andere steden,
staken gebouwen in brand en richtten
voor millioenen guldens schade aan.
Turkije, dat lange tijd het gezag over
Cyprus heeft bezeten, ligt slechts 50 km.
ten noorden van Cyprus. Verleden jaar
heeft Turkije reeds laten weten, dat.
ingeval Engeland de handen van Cyprus
af zou trekken, Turkije het recht van
bestuur over het eiland opeist en nim
mer akkoord zal gaan met inlijving van
Cyprus bij Griekenland, een doel, dat de
Griekse Cyprioten met steun van of al
thans grote sympathie van de Griekse
regering vurig nastreven.
Op de werf van de Rotterdamse voor California, de ..E. J. McClana-
Droogdok Maatschappij is gisteren hart', te water gelaten,
een 20.000 ton metend vrachtschip I
Onthullingen van minister Dulles
„De Verenigde Staten hebben in de jaren 1953 en 1954 drie keer aan de rand
van een oorlog gestaan: een algemene oorlog kon toen voorkomen worden dank
zy waarschuwingen van de Verenigde Staten aan de Communisten", aldus ont
hulde John Foster Dulles, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken,
in een vraaggesprek met een vertegenwoordiger van de Amerikaanse bladen
„Time" en „Life".
In juni 1953 bood de eis van president Rhee van Zuid-Korea tot vrylating van
alle Noordkoreaanse gevangenen, de Chinese Communisten de gelegenheid de
wapenstilstandsbesprekingen af te breken. (Zoals bekend had president Rhee
de vrylating geëist van de in Zuid-Korea gevangengehouden Noord-Koreanen
door de strijdkrachten der Ver. Naties. Deze gevangenen zouden dan móeten
kunnen kiezen tussen terugkeer naar Noord-Korea en een voortgezet verblijf
in Zuid-Korea. De Noordkoreaanse autoriteiten verzetten zich hevig tegen dit
plan en eisten repatriëring van de Noordkoreaanse gevangenen. Red. L.D.). Dat
de Communisten de conferentie niet verlieten, aldus schrijft Life, was te danken
aan een mededeling van Dulles, via de Indiase premier Nehroe, dat, als zy de
onderhandelingen in het slop wilden laten, de Ver. Staten niet slechts de vij
andelijkheden zouden hervatten, doch ook bombardementen van uit de lucht
op Mandsjoerije zouden uitvoeren en tot het gebruik van tactische atoomwapens
zouden overgaan. Volgens Dulles werd als gevolg hiervan de crisis opgelost en
kwam 39 dagen later een wapenstilstand in Korea tot stand.
„Het was nodig risico's te
nemen voor de vrede"
Het tweede geval deed zich voor in
april 1954 toen de toestand in Indo-Chi-
na zo ernstig was, dat Frankrijk op Ame
rikaanse interventie aandrong. Dulles en
president Eisenhower stelden voor, dat
Engeland, de Ver. Staten en Frankrijk
zich met bevriende Aziatische landen
verenigden om hierdoor te trachten een
einde aan de oorlog in Indo-China te
maken. Zij hadden de Communisten la
ten weten, dat, als de Chinezen openlyk
tussenbeide zouden komen als gevolg
van een dergelijke gemeenschappelijke
actie, hun bases in Zuid-Ohina verwoest
zouden worden door een atoom bombar
dement van de Amerikaanse luchtmacht.
Hoewel Frankryk en Engeland op het
laatste ogenblik geweigerd zouden heb
ben het voorstel van Eisenhower en Dul
les te aanvaarden, was de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken van
mening, dat het Initiatief van de VB. de
positie van Frankrijk op de eerste con-
ferente van Genève had versterkt en
Zuid-Vietnam, Laos en Cambodja, die
aan de Communisten ten prooi dreigden
te vallen, had gered.
Het laatste geval speelde zich ai in de
herfst van 1954. toen een invasie van
Formosa door de Communisten dreigde.
Het Amerikaanse Congres keurde toen
niet overweldigende meerderheid een
door Dulles opgestelde resolutie goed.
waarbij de president gemachtigd werd
tot het gebruik van Amerikaanse strijd
krachten ingeval van een Chinese aan
val.
In het vraaggesprek zei Dulles, dat het
nodig was dergelijke risico's té nemen
voor de vrede.