LEIDSCH DAGBLAD Amerika moet goed doordrongen zijn van concurrentiestrijd met Moskou Koude oorlog verplaatst naar terrein van economische en sociale vraagstukken WEERBERICHT Turkse minderheid op Cyprus in aetie tegen de Grieken De wereld stond in 1953 en 1954 driemaal aan de rand van oorlog Ergste voorkomen dank zij de waarschuwingen van de Verenigde Staten aan de Communisten 94ste Jaargang DONDERDAG 12 JANUARI 1956 No. 28728 Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f7.per kwartaal: f2.35 per maand: f0.55 per week Witte Singel 1, Lelden Giro No. 57055 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Waarschuwing van Eisenhoiver en Dulles ..Laat het Amerikaanse volk toch goed beseffen, dat het nodig is maatregelen te nemen tegen de pogingen van de Sovjet-Unie om zich in het Midden-Oosten en Azië in te dringen", aldus een di ngende oproep van president Eisenhower en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken. Foster Dulles. Zü onder schrijven een (nog niet eerder gepubliceerde) verklaring van de leden van de Amerikaanse V.N.-delegatie, waarin gezegd werd, dat de Ver. Staten de concur rentiestrijd met de Sovjet-Unie op het gebied van economische ontwikkeling van minder ontwikkelde landen zouden kunnen verliezen, „tenzij het land als geheel alle verwikkelingen van deze concurrentiestrijd gaat beseffen". Dulles rei, dat de publicatie van deze verklaring oP dit ogenblik de bedoeling heeft, Eisen howers verzoek aan het Congres voor economische hulp op lange termijn aan landen, die het speciale doelwit van het internationale Communisme zijn, te versterken. V.S. zullen mogelijk tot „Bagdad" toetreden Minister Dulles geloofde, dat de hui dige periode in geschiedenis eens gezien zal worden „als een belangrijk keerpunt in de stryd tussen het Communisme en de Vrijheid". Er is kennelijk een verandering in de koude oorloggekomen. Economische en sociale vraagstukken staan nu op de voorgrond. De Sovjet-Unie gebruikt economische en sociale samenwerking als middel om militaire en politieke hinder nissen te overwinnen. De Ver. Staten kunnen de concurrentiestrijd met het Communisme winnen, niet door alleen maar meer economische hulp te bieden dan de Communisten, doch door nieuwe onafhankelijke en zelfbewuste volken te laten beseffen, dat zij hun verlangens het beste kunnen bevredigen in de ge meenschap van vrije landen, aldus Dul les. Prins Bernhard in New York Prins Bernhard is gisteren in New York aangekomen voor zijn particu lier bezoek aan de V.S. Zoals bekend zal hij de Lockhead- en Douglas-viieg- tuigfabrieken bezoeken. Verder zou de prins een ontvangst van de K.LJVf. bijwonen en zou de Kamer van Koop handel in Los Angeles hem een lunch aanbieden. Ned. kustvaarder aan de grond Elf man aan land gezet De Nederlandse kustvaarder Gefle (460 ton) Is bij Haernösand in de Botnische Golf aan de grond gelopen. Det Zweedse bergingsvaartuig „Hermes" is naar de plaats des onheils vertrokken. Het schip, dat een lading aardappelen aan boe- heeft, kreeg een lek aan stuurboord. Er bevonden zich elf man op de Gefle. Acht bemanningsleden zijn aan land gezet hij de vuurtoren Björn. De drie overige zijn later aan land gegaan. Het schip is niet in onmiddellijk gevaar, doch het is weinig waarschijnlijk dat men het schip los zal kunnen trekken. Soldaat tijdens test overleden Gistermorgen om halftien is de 20-jarige dienstplichtige soldaat J. Koelemeijer uit Wormer, toen hy op een van de singels te Kampen deel nam aan een onderdeel van de test voor geoefend soldaat 100 meter hardlopen plotseling onwel gewor den en kort daarna overleden. Artsen vermoeden dat een acute hartzwakte de doodsoorzaak is. De Koninklijke Marechaussee heeft een onderzoek in gesteld. Soldaat Koelemeijer behoorde tot het regiment intendancetroepen en was voor een voortgezette opleiding gedetacheerd bij de 2de CO A K (Centrale Opleiding Administratief Kader) te Kampen. Drieduizend niet-blanke studenten in Zuid-Afrika In het afgelopen jaar studeerden bijna drieduizend niet-blanken aan Zuidafri- kaanse universiteiten, aldus professor E. F Potgieter in het officiële blad van het departement van Inboorlingenza ken: het waren 1600 Bantoes, 725 Azia ten en 496 kleurlingen. Onbestendig De Bilt verwacht tot morgenavond: Aanvankelijk zwaar bewolkt met eni ge regen, later verspreide opklaringen, maar ook enkele buien. Matige, af en toe krachtige wind, in hoofdzaak tussen zuid en west. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakt te 10 uur) 13 JANUARI Zon op: 8.46 uur; onder: 16.56 uur. Maan op: 8.38 uur; onder: 17.41 ut (N.M.). Hoogwater te Katwijk te 3.42 en 15.52 uur. De nummer bestaat uit 10 pagina's Over het Verdrag van MOVO, Midden-Oostelijke Verdragsor- ganisatie) zei Dulles, dat de Ver. Staten van het begin af aan sympathie voor een dergelijk pact gevoeld hebben. In feite is het voortgekomen uit een denk beeld, dat bij Duiles gerezen was toen hij in mei 1953 een bezoek aan het Mid den-Oosten bracht. De Ver. Staten nemen geen bepaald standpunt in ten aanzien van de verde re ontwikkeling van het verdrag en zij dringen er bij geen enkel land op aan zich bii het pact aan te sluiten. De Ver. Staten zouden overwegen zelf toe te tre den, wanneer dat de vrede en de stabili teit in het Midden-Oosten ten goede zou komen. Naar aanleiding van de Amerikaanse plannen voor nieuwe waterstofbomproe- ven zei Dulles, dat het werk aan wapens van het waterstof bom type voortgezet moet worden tot een bruikbare basis gewonden zal zyn ter veizekering van een ontwapeningsplan. Hy hoopte, dat middelen gevonden zullen kunnen wor den om de lasten en kosten van de proe ven en het gevaar, dat zy voor de rest van de wereld met zich mee kunnen brengen, te verminderen. De Ver. Sta ten moeten op het gebied der kernener gie in het eerste gelid blijven, aldus Dul les. Hij geloofde, dat Amerika een voor sprong heeft op de Sovjet-Unie doch hij gaf toe. dat dit slechts een speculatieve raming is. Wetsontwerp ingediend Dit jaar nieuwe woningtelling Zo nodig mogen tellers woning betreden By de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp „Regelen voor een in 1956 te houden algemene woningtelling". Aan de Memorie van Toelichting is het volgende ontleend: Het in de laatste jaren gevoerde huisvestingsbeleid heeft in belangrijke mate gesteund op de gegevens, welke by de laatste algemene woningtelling van mei 1947 werden verkregen. Sindsdien hebben zich echter in de omvang en samenstelling van de woning voorraad, in het bijzonder door de bouw van nieuwe woningen, niet onbelang rijk veranderingen voltrokken. Tengevolge hiervan zijn de gegevens van de woningtelling van 1947 thans reeds in aanzienlyke mate verouderd. bestaat daardoor, zowel bij de rege ring als bij de provinciale besturen en de gemeentebesturen met het oog op het huisvestingsbeleid, dringend behoefte aan recente gegevens over de omvang en de samenstelling van de woningvoorraad, alsmede over de bezetting en het ge bruik der woningen. Met name zal op grond van deze gegevens een zo goed mogelyk met de werkelijkheid overeen stemmend beeld van de woningbehoefte en het woningtekort kunnen worden verkregen, hetgeen een belangrijke bij drage kan vormen voor de oplossing der huisvestingsproblemen. Het is dringend gewenst Spoedig een nieuwe algemene woningtelling te doen houden. Het wordt noodzakelijk ge acht, dat voor deze algemene woning telling een nieuwe wettelijke basis wordt geschapen. De aard van de gegevens, die bij de thans te houden telling zullen worden verzameld, maakt het nodig, dal de tellers ook de woningen kunnen be treden en niet uitsluitend op medede lingen van de bewoners behoeven af te gaan. Ook hiervoor is een wettelijke basis uiteraard noodzakelijk. Voor de woningtelling worden onder „woningen" met slechts verstaan de naar aard en inrichting voor bewoning bestemde gebouwen of gedeelten daar van, onverschillig of zij feitelijk al dan niet bewoond worden, maar ook alle fei telijk bewoonde andere ruimten. De omschrijving van het doel der wo ningtelling is zo ruim gehouden, dat alle ter zake dienende gegevens zullen kun nen worden verkregen Uiteraard zal de algemene maatregel van bestuur de ver lengde gegevens nauwkeuriger specifice- De nieuw gekozen president van i Polets Soestdijk door Koningin i onderhield zich ruim een half uur Brazilië. Kubitschek is gisteren in I Juliana ontvangen. De Koningin met de Zuidamerikaanse gast. Westduits bezoek aan Nieuw -Delhi Wij geloven, dat zelfs verschil van op vatting een vriendschappelijke toena dering tussen volken en personen niet in de weg mag ^taan, aldus sprak pre mier Nehroe van India woensdag aan een banket, dat in Nieuw Delhi werd aangeboden aan de Westduitse vice- kanselier Blticher, die een bezoek aan India brengt. Nehroe hoopte, dat de vriendschappe lijke gezindheid van India in West- Duitsland op prijs gesteld zal worden, zelfs als er verschil van mening bestaan zou over sommige belangrijke aangele genheden. India kan veel leren, van de grote vitaliteit en volharding, die het Duitse volk na de oorlog by de weder opbouw heeft getoond, zo meende hij. Blücher zei in zyn antwoord, dat West-Diutsland zyn economische oe- trekkingen met India wenst uit te brei den en dat het wil deelnemen aan de economische ontwikkeling van India overal waar de Indiërs dat maar wensen. Zestig doden bij brand op schip Drama voor Koreaanse kust Bij een brand aan boord van de Zuid- koreaanse kustvaarder „Taishimpo" zyn 64 personen om het leven gekomen. Het schip bevond zich ongeveer 50 kilometer ten zuidwesten van Foesan toen de brand uitbrak. De oorzaak van de brand is nog niet bekend. Verscheidene sche pen snelden de „Taishimpo" te hulp, maar toen waren er reeds vele tiental len slachtoffers. Dood van politieman Abdoellah zweept de nationale hartstochten op Het conflict op het eiland Cyprus is in een nieuw stadium gekomen tengevolge van de dood van de Turkse politieman Abdoellah. Dit voorval heeft grote veront waardiging gewekt onder de Turkse minderheid op Cyprus, die tegenstandster is van aansluiting van het eiland by Griekenland, zoals de Griekse Cyprioten wensen. Turken en Grieken raakten gisteren slaags, waarbij één persoon werd gewond. Politie en leger herstelden de orde. Britse militairen, uitgerust met machinepistolen, geweren en schilden, betrokken de wacht tussen de Turkse wyk van de hoofdstad Nicosia en het Griekse winkelcentrum. Ook in Famagusta werd door Turken gedemonstreerd. Zij verzamelden zich voor het hoofdbureau van politie, waar zij riepen: „Wij zullen Abdoellahs dood wreken" en „Weg met de Eoka". (De Eoka is de organisatie, die ijvert voor de aansluiting van Cyprus bij Griekenland). Een grote menigte Turken liet voor de woning van de voorzitter van de partij kreten horen als: „Cyprus is Turks" en „Wij willen bloed". De leider van de Turkse Nationale partij op Cyprus, dr. T. Koesjoek, maande de menigte haar kalmte te bewaren en zich „als goede burgers" te gedragen, maar de stem ming bleef zeer sterk anti-Grieks. Britten moeten nu Griekse terroristen beschermen Het vreemde feit doet zich nu voor, dat de Britse troepen, die moeten waken tegen terrorisme van de Griekse Cyprio ten, de Grieken nu moeten beschermen tegen de woede van het Turkse volks deel. Er wonen op Cyprus 80.000 Turken, d.i. twintig procent van de totale bevol king. Er zijn ongeveer 360.000 Griekse Cyprioten. De Turkse demonstranten toonden zich buitengewoon vriendschap- pelyk tegenover de Britse militairen. Toen Britse legertrucks de pleinen op reden, waar zich Turken verzameld had den. werden zij toegejuicht, terwijl vele Turken de Britten de hand drukten. De autoriteiten in Nicosia vrezen een herhaling van de felle anti-Griekse onlusten, welke verleden Jaar in Turkije plaatsvonden. Opgezweepte Turkse me nigten plunderden toen Griekse winkels in Is tam boel, Smyrna en andere steden, staken gebouwen in brand en richtten voor millioenen guldens schade aan. Turkije, dat lange tijd het gezag over Cyprus heeft bezeten, ligt slechts 50 km. ten noorden van Cyprus. Verleden jaar heeft Turkije reeds laten weten, dat. ingeval Engeland de handen van Cyprus af zou trekken, Turkije het recht van bestuur over het eiland opeist en nim mer akkoord zal gaan met inlijving van Cyprus bij Griekenland, een doel, dat de Griekse Cyprioten met steun van of al thans grote sympathie van de Griekse regering vurig nastreven. Op de werf van de Rotterdamse voor California, de ..E. J. McClana- Droogdok Maatschappij is gisteren hart', te water gelaten, een 20.000 ton metend vrachtschip I Onthullingen van minister Dulles „De Verenigde Staten hebben in de jaren 1953 en 1954 drie keer aan de rand van een oorlog gestaan: een algemene oorlog kon toen voorkomen worden dank zy waarschuwingen van de Verenigde Staten aan de Communisten", aldus ont hulde John Foster Dulles, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, in een vraaggesprek met een vertegenwoordiger van de Amerikaanse bladen „Time" en „Life". In juni 1953 bood de eis van president Rhee van Zuid-Korea tot vrylating van alle Noordkoreaanse gevangenen, de Chinese Communisten de gelegenheid de wapenstilstandsbesprekingen af te breken. (Zoals bekend had president Rhee de vrylating geëist van de in Zuid-Korea gevangengehouden Noord-Koreanen door de strijdkrachten der Ver. Naties. Deze gevangenen zouden dan móeten kunnen kiezen tussen terugkeer naar Noord-Korea en een voortgezet verblijf in Zuid-Korea. De Noordkoreaanse autoriteiten verzetten zich hevig tegen dit plan en eisten repatriëring van de Noordkoreaanse gevangenen. Red. L.D.). Dat de Communisten de conferentie niet verlieten, aldus schrijft Life, was te danken aan een mededeling van Dulles, via de Indiase premier Nehroe, dat, als zy de onderhandelingen in het slop wilden laten, de Ver. Staten niet slechts de vij andelijkheden zouden hervatten, doch ook bombardementen van uit de lucht op Mandsjoerije zouden uitvoeren en tot het gebruik van tactische atoomwapens zouden overgaan. Volgens Dulles werd als gevolg hiervan de crisis opgelost en kwam 39 dagen later een wapenstilstand in Korea tot stand. „Het was nodig risico's te nemen voor de vrede" Het tweede geval deed zich voor in april 1954 toen de toestand in Indo-Chi- na zo ernstig was, dat Frankrijk op Ame rikaanse interventie aandrong. Dulles en president Eisenhower stelden voor, dat Engeland, de Ver. Staten en Frankrijk zich met bevriende Aziatische landen verenigden om hierdoor te trachten een einde aan de oorlog in Indo-China te maken. Zij hadden de Communisten la ten weten, dat, als de Chinezen openlyk tussenbeide zouden komen als gevolg van een dergelijke gemeenschappelijke actie, hun bases in Zuid-Ohina verwoest zouden worden door een atoom bombar dement van de Amerikaanse luchtmacht. Hoewel Frankryk en Engeland op het laatste ogenblik geweigerd zouden heb ben het voorstel van Eisenhower en Dul les te aanvaarden, was de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken van mening, dat het Initiatief van de VB. de positie van Frankrijk op de eerste con- ferente van Genève had versterkt en Zuid-Vietnam, Laos en Cambodja, die aan de Communisten ten prooi dreigden te vallen, had gered. Het laatste geval speelde zich ai in de herfst van 1954. toen een invasie van Formosa door de Communisten dreigde. Het Amerikaanse Congres keurde toen niet overweldigende meerderheid een door Dulles opgestelde resolutie goed. waarbij de president gemachtigd werd tot het gebruik van Amerikaanse strijd krachten ingeval van een Chinese aan val. In het vraaggesprek zei Dulles, dat het nodig was dergelijke risico's té nemen voor de vrede.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 1