SCHIPPER AREND VAN DUYN MAAKTE ZIJN LAATSTE REIS Oostenrijkers eisen handhaving van de radio - „kop van Jut" Nieuwe golf van terreur eist zeventig levens in Algerije DINSDAG 10 JANUARI Er verandert veel in bijna 50 jaar Sinds 1917 schipper voor de rederij N. Parlevliet te Katwijk Als er iemand is, die de Noordzee en Het Kanaal goed kent, dan is dat zeker schipper Arend van Duyn, tot voor kort schipper van de KW 85, de „Huiberdina GijsberthaHet was immers in 1907 dat de elfjarige Arend als jongmaatje naar zee ging en deze winter maakte hij zijn laatste reis. Het is na bijna vijftig jaar welletjes en voortaan zal schipper van Duyn de zee alleen nog maar vanaf de kust bekijken. De eerste schuit waarop de jonge Arend voer was een zeillogger. Natuur lijk was het een zeilboot, aangezien er m die tijd nog geen motorschepen wa ren. En schipper Van Duyn is er nu nog blij om dat hij zijn eerste leerja ren heeft doorgebracht op een zeil schip. Het bekende gezegde „Houten schepen, ijzeren mannen; ijzeren schepen, houten mannen" kan hij vol ledig beamen. Natuurlijk zyn er nu ook nog goede zeelui, maar de echte, goedfe, harde leerschool vind je toch op het zeilschip! Een motorschuit vaart zoals jc cr mee vertrekt, maar met een zeilschip moet je altijd op je hoede zijn. Wat doet de wind: moeten er meer zeilen bij, of moeten er weg gehaald worden? Het waren vragen, de dag en nacht de mannen bezig hielden. En als dan het een of ander moest gebeuren, dan ging dat met eenvoudig door het overhalen van een handle, nee, dan moest je het want in. Het leven op de zeillogger was hard. maar er werden goede zeelieden gemaakt van de jongens. Schipper In 1913 kwam de heer Van Duyn bij de Katwijkse reder „Klaas Pari", zoals de oude heer Nicolaas Parlevliet visserijkringen algemeen genoemd werd, en bij deze rederij is hij geble ven tot en met zijn laatste reis. Reeds in 1917 werd de heer Van Duyn schipper: hij was toen dus pas 21 jaar, en dat is, naar de tegen woordige begrippen wel erg jong. Maar dan moet men echter niet ver geten dat de jongens vroeger al met hun tiende of elfde jaar naar zee gingen, en nu pas met vijftien, zes tien. Bovendien was er in de jaren van de eerste wereldoorlog een groot gebrek aan schippers, en zo werd de heer Van Duyn met een aantal andere jonge vissers aangesteld als schipper. Het waren geen gemakkelijke jaren om te beginnen, want de oorlogsschepen maakten de zee onveilig en bovendien waren er talrijke mijnen, die het va ren nu niet bepaald veilig maakten. Op mijn gelopen Ook na het sluiten van de wapen stilstand in november 1918, was de zee nog verre van veilig. Schipper van Duyn heeft dat aan den lijve onder vonden. Het was op 2.9 november 1919 dat de KW 85, onder bevel van schipper Van Duyn, onder de Engelse wal voer. Plotseling deed zich een hevige ontploffing voor en voor men goed wist wat er gebeurd was. had een grote scheepsramp plaats gevonden, die aan negen personen het leven kostte. Het ging allemaal zo vlug dat het niet meer na te vertellen is vertelde schipper Van puyn. Het was alsof er een grote kuil in het water ontstond, toen de mijn tot ontploffing kwam. Maar hoe het verder allemaal in zijn werk is gegaan, weet ik niet precies meer. daarvoor was het te plotseling en te hevig. Gelukkig waren er andere schepen in de buurt, zodat de vyf overlevenden spoedig uit het water ge haald konden worden. De boot. liet was een houten zeillogger, werd to taal versplinterd. Ruim 900 doden Er zijn in die jaren veel vissers om het leven gekomen, want het vissen ging ondanks de gevaren en speciale moeilijkheden zoveel mogelijk door. Ruim 900 vissers vonden de dood in de golven, terwijl ruim 170 sohepen ver loren gingen. In de laatste wereldoor log lag het allemaal iets anders. Vele schepen werden door de bezetters in beslag genomen en die overbleven konden niet uitvaren. Kruidenier Schipper Van Duyn moest in 1940 dus ook een baantje aan de wal zoe ken en hij begon een kruidenierszaak- je. Het vereiste middenstandsdiploma behaalde hij met een lofbetuiging van de examinatoren. Het was ook inder daad een prestatie voor iemand, die van jongsaf aan, op zee had gevaren. Na de oorlog ging de sohipper echter weer naar zee. De KW 85. het sohip waarop schip per Van Duyn, de laatste jaren heeft gevaren, was een mooi modern schip, met aan boord alle comfort, die men zich maar denken kan. Er is warm en koud stromend water, er is een dou checel, er zijn ruime verblijven. Wel een heel verschil met de oude boten. Daar was geen stromend water, daar ontbrak de douchecel, daar waren de verblijven klein en onfris. Geen won- Blindentuin in Den Haag Met groot enthousiasme hebben alle fracties in de Haagse raad ingestemd met een voorstel van B. en W. om een bedrag van f. 31.670 beschikbaar te stel len voor de aanleg van een blinden tuin kende bloemen, terwijl deze borders zo danig gelegen zullen zijn, dat men met de voet zal kunnen voelen, waar zij be ginnen. Het is het plan om bij deze wel riekende bloemen en planten naambord jes in Brailleschrift te zetten. Het mid den van de blindentuin zal bestaan uit een gazon dat vrij betreden zal mogen worden Ook daarin ztln weer oplopende bloemvakken geprojecteerd. Prof. Mr. P. A. J. LOSECAAT VERMEER OVERLEDEN. In de ouderdom van 67 jaar is in Den Haag plotseling overleden de raadsheer in de Hoge Raad der Ne derlanden prof. mr. P. A. J. Losecaat Vermeer. De teraardebestelling zal geschieden donderdagochtend om elf uur op de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhoflaan te Den Haag. der dat er vroeger veel meer infecties voorkwamen bij de vissers, dan tegen woordig. Vleten Toen wij het zo over de oude tijd hadden, vertelde de heer Van Duyn ons nog iets over de netten, die vroe ger meegenomen werden. Vroeger Ja ren namen de schepen uitsluitend de Hollandse vleten mee naar zee. Dat h3d grote nadelen, want deze netten hangen diep in het water en als de haring hoog zwemt gaat zij aan de neus van de visser, die Hollandse vle ten gebruikt, voorbij. De Sohotse vleet hangt hoger in het water, en alleen met deze netten vissen, is dus even eens schadelijk. De moderne schepen varen dan ook uit met de Hollandse of of de Schotse vleet, afhankelijk van de tijd van het jaar „Monsieur van Dwien" Vele malen is de heer Van Duyn ook in het Engelse Kanaal geweest, om daar dc laatste trekken van het sei zoen te doen. Zijn vrouw vergezelde hem meestal naar Dieppe, het rust punt van de Hollandse vissers aan de Franse kust. Vele malen is schip per Van Duyn in Dieppe aan wal gebleven, omdat toen iedere redery zijn eigen vertegenwoordiger had, in tegenstelling tot tegenwoordig, nu alle rederijen vertegenwoordigd zijn door één persoon, de heer J. Thur- mer, die de heer Joh. Poortman als zodanig is opgevolgd. In Dieppe is de heer Van Duyn dan ook lang geen onbekende, en veie malen hebben Franse autoriteiten gevraagd of „monsieur van Dwien", zoals de Fransen de naam uitspreken, ai aan gekomen was. Vla Dieppe kwam het gesprek op het hospitaal-kerkschip „De Hoop", de trots van de gehele Nederlandse visse rij Schipper Van Duyn heeft drie ver schillende hospitaal-kerkschepen mee gemaakt. Eerst een kleine houten schuit, toen het eerst vorig jaar afge dankte schip en nu De Hoop III. Alle drie de schepen hebben goed werk ver richt, maar tegenwoordig ls dat ook wel heel wat anders dan vroeger. Toen was er immers geen radio en men had geluk wanneer men een ernstige patiënt had en het hospitaal-kerkschip was in de buurt. De radio betekent trouwens toch veel voor de vissers. Vroeger ging men naar zee en men was volledig afgeslo ten van de wereld. Men hoorde geen nieuws, men wist niets van de vang sten van de andere schepen en men moest zelf maar uit zien te vinden waar de vis zich bevond. Na de intre de van de radio op de schepen zijn de mannen volledig op de hoogte van el- kaars resultaten: hoort men dat er op een bepaalde plaats veel vis wordt ge vangen, dan stoomt ieder die een beetje in de buurt zit naar de bedoel de plaats op. om te trachten een graantje mee te pikken. Ruim 1 miljoen buitenlandse toeristen Ruim een miljoen buitenlandse toe risten heeft, naar schatting van de A.N.N.V. in 1955 in ons land gelogeerd. De Alg. Ned. Vereniging voor Vreemdelingenverkeer baseert deze schatting op het aantal nachten, dat door deze buitenlanders in hotels en pensions werd doorgebracht. Het ge noemde aantal is hoger, dan ooit eer der werd bereikt. Men raamt de opbrengst ln geld var dit bezoek op tenminste 200 miljoen gul den. waarbij aan de voorzichtige kant gebleven is. Ter vergelijking diene, dat in laatste vooroorlogse toeristenjaar 1938 ons land zes miljoen gulden inkomsten uit het bezoek van vreemdelingen putte. Hart blijft op zee Zo is er veel veranderd ln de tijd dat Arend van Duyn ter visvangst voer. De laatste week voor Kerstmis 1955 heeft hij voor het laatst behouden teelt gehad. Hij is voorgoed van zijn schip afgestapt en zal zijn verdere le ven slijten aan de wal. Maar iedere dag zal hij nog te vinden zijn aan de zee, die iedere dag weer nieuw is. die al tijd andere is dan de vorige dag. Vanuit zijn woning op de Boulevard heeft hy een prachtig uitzicht op zcc, en menigmaal zal hij een blik rloor het raam werpen en met zijn ogen de zee afzoeken: want een vis ser mag dan de visserij vaarwel heb ben gezegd, zijn hart blijft op zee. Er blijft altijd iets weemoedigs in een afscheid van de visserij - al heeft de heer Van Duyn geheel vrij willig het bijltje er bij neergelegd en heeft hy zich geheel verzoend met dc gedachte niet meer naar zee te zullen gaan - want het Franse ge zegde „Partlr c'est mourir un peu" 'Vertrekken is een beetje sterven) geldt ook voor de visser, die de zee verlaat! Zeer gewaardeerd kritisch programma door vreesachtige directie om hals gebracht 'Van onze Weense correspondent) In het Weense Prater staat de zogenaamde „Watschenmann", een dikke en zware pop, die de klappen of muilperen van de krachtpatsers in ontvangst moet nemen. Deze figuur, die das veel weg heeft van ons „kop van Jut", is in Oostenrijk zeer populair geworden door de radio, want iedere zondag was er tassen negen en half tien een programma met de naam „Watschenmann". waarin geestige, maar soms scherpe kritiek werd uitgeoefend. Wantoestanden •erden er aan de kaak gesteld en zelfs bekende persoonlijkheden „politici en staatsinstellingen moesten het soms ontgelden. Ofschoon dit programma heel populair was, heeft de directie van dc om roep Wenen het nuttig geoordeeld dit soort van sociaal en politiek cabaret af tc schaffen, want er werden volgens haar veel te veel „klappen" uitgedeeld, die er naast gingen en bovendien beschouwde zij de radio-omroep niet als het aange- middcl om zo krachtig kritiek uit te oefennen. Het gaat hier dus om het recht van de vrije-meningsuiting in Oostenrijk, waarop elke democratisch-gcregeerVie staat aanspraak moet kunnen maken Nu Oostenrijk eindelijk vrij ls geworden en door de Duitsers noch door de Ge allieerde bezettingstroepen wordt ge controleerd, moet het mogelijk zijn op gepaste wijze misbruiken "aan de kaak te stellen, die afkeuring verdienen. De openbare mening krijgt de grote steun van de pers. want deze vraagt zich af. of deze beperking van de omroep niet van ongunstige invloed zou kunnen wor den op de vrijheid van dc pers Men mag daarbij echter niet over het hoofd zien. dat de radio in Oostenrijk nage noeg een staatsbedrijf is en dat vooral Liever glacé-handschoenen Ofschoon het Oostenrijkse publiek over het algemeen tamelijk lauw en laks is. heeft het toch ln dit geval met kracht geprotesteerd en er zijn duizenden brie- en binnengekomen met het verzoek dit programma tc handhaven Toch heeft de directeur, prof. Henz. daaraan geen gehoor gegeven en hij verklaarde, dat hij voet bij stuk zou houden Daarop is het protest echter zo sterk geworden, dat kanselier Raab zich er mee is gaan bemoeien en een lans brak voor de voortzetting van een wekelijks programma waarin het publiek de mo gelijkheid krijgt om zakelijk kritiek uit te oefenen op het openbare leven' De KW 85 ..Huiberdina Gijs bertha". het schip, waarmede schip per A. van Duyn zijn laatste reis maakte, De overdracht van het portret van sir Winston Churchill, dat in opdracht van een Nederlander, die onbekend wenst te blijven, is gesahildend door Ma.x Nauta, en dat. door tussenkomst van de Neder landse ambassadeur te Londen, mr D. U. Stikker, aan de Tweede Kamer is aan geboden, is thans nader vastgesteld op donderdag 9 februari te halfzes. in de rookzaal der Kamer. Met het oog op de ziekte van de Kamerpresident, dr. L. G. Kortenhorst. is de officiële aanbieding destijds uitgesteld, Automobilist bij Eext gedood De 62-jarige heer H. A. A. R. Jonkers uit Groningen is gistermiddag met zijn auto tussen Annen en Eext in Drente tegen een boom gereden en vrijwel op slag gedood. Vermoedelijk is de auto geslipt. De heer Jonkers was directeur van Jonkers Instituut voor redekunst en persoonlijkheidsvorming te Groningen. de Socialisten gekant zijn tegen een al te sterke kritiek op het staatsbeleid Ofschoon prof. Henz geen socialist, maar overtuigd katholiek is, schijnt hij toch voorstander te zijn van een ster kere controle Maar nu de kanselier heeft gesproken, moet hij daarmee re kening houden. Intussen wacht men met spanning op een oplossing, die waarschijnlijk, zoals altijd, de vorm zal krijgen van een compromis. Is dit het geval, dan verliest dit ..kop van Jut" zijn karakter. Dan vallen er geen harde klappen meer. doch bedient men zich van ph. -handschoenen, maar dan ook is het met de ..Watschenmann" defini tief gedaan. (Ingez. Med.-Aöv.) K A_L 1tfc i T ALS IN 'DE. GOEDE OUDE Gruwelijke wreedheid o.m. bij overval op een fabriek bij Constanline Van zondagmiddag tot maandagmiddag zyn bij een nieuwe opleving van op standige activiteit ln Algerije 25 burgers, onder wie twee Fransen gedood. Verder hebben de opstandelingen een twaalftal Algerijnen ontvoerd. In gevechten met Franse troepen zouden de opstandelingen 37 man aan doden en 62 aan gevan genen hebben verloren. De twee Fransen kv.amen om het leven in een aanval door een groep van dertig rebellen op een fabriek zes kilometer van Constantine. Drie personen, de hoofdingenieur, de voorman en zijn assistent, werden door de opstandelin gen uit de fabriek weggeleid. Bü een ontsnappingspoging werd de voorman ern stig gewond. De rebellen keken niet meer naar hem in de waan, dat hij dood was. Korte tijd later sneden zij de andere mannen de hals af. Wordt Spaans-Marokko weldra onafhankelijk Ook werd by Mere? een spring6toffa- bnek aangevallen Over deze aanval zyn geen bijzonderheden bekend, daar de telefoonle.dingen waren doorgesneden. De Spaanse regering zal waarschijn lijk binnenkort een verklaring uitgeven, waarin de onafhankelijkheid van Spaans Marokko in beginsel wordt erkend. Dit heeft kalief Moelel Hassan ben el Mehdi. de vertegenwoordiger in Spaans-Marok- ko van Sultan Ben Joessef van Marokko, i een officiële verklaring gezegd. In de afgelopen dagen zijn onderhan deling n gevoerd over de toekomst van Spaans Marokko, aldus dit communiqué, dat werd uitgegeven aan de vooravond van besprekingen tussen de Spaanse hoge commissaris, generaal Valino, en de resident-generaal van Frans-Marok- ko. Dubois. In de bekendmaking werd voorts om. de hoop uitgesproken, dat de Spaanse regering er op zal toezien, dat de een heid van Marokko noch de soevereini teit van de Sultan geschaad wordt. BILJARTEN Oranjeteam oefent op 29 februari De oefenwedstrijd van het voorlopig Nederlands elftal tegen een ploeg van de „London Combination", zal op woens dag 29 februari worden gespeeld in het Olympisch Stadion te Amsterdam. De K.N.V.B. had deze datum reeds eerder aan het bestuur van de ..London Com bination" voorgesteld. De wedstrijd wordt gehouden met het oog op de ont moeting tegen Duitsland op 14 maart te Düsseldorf. Afdeling Leiden KNV8 UITSLAGEN VAN ZONDAG. -A: Teylingen 2—DOSR 2 4—2; SJC 3—Alphen 3 0—2. II* Morskw. 1—ZLC 1 1—5. 2A: SVLV 2—Lisse 3 0—1. 2B: KRV 1Roodenb. 4. Roodenburg n.o. DOSR 3—Rouwkoop 2 3—1; LFC 5— Warmunda 2 01. 3A: Lisse 4Roo denburg 5 3—3; Teylingen 3—ASC 4 1—5. 3BSVLV 3Lugdunum 6 42; Warmunda 3— Stompw. B. 2 1—2. 3C: WSB 4—VTL 2 1—2. 3D: DOSR 4— VNA 3 41; Rouwkoop 3St. Bern. 3 3—5. 4A: WSB 5—Morskw. 2 Morsch- kwartler n.o.; Lisse 6—VTL 3 5—2. 4C: DOCOS 5Teylingen 5. Teylingen n.o.; Rouwkoop 4VNL 3 4—1. Hoogoven - toernooi PÏLNIK (ARGENTINIË) LEIDT. Gisteren werden in de internationale hoofdgroep van het Hoogoventoernooi de afgebroken partijen uitgespeeld. Pilnik won de partij tegen de Italiaan Scafa- relli. die kort voor het afbreken de winst uit handen had gegeven. Hierdoor staat Pilnik met 3'_- uit 4 aan kop. maar Stahlberg en Matanovic. de beide andere grootmeesters, moet hij nog ont moeten. Voor Roessel was het lang geen slechte dag, want wel moest hij by nader in zicht de party tegen Stahlberg. die gunstiger voor hem stond, remise geven, maar hy bereikte eenzelfde resultaat tegen Scafarelli. Stahlberg won de af gebroken party tegen Bouwmeester, overeenkomstig de verwachting en To- ran deed desgelijks tegen Van Schel- tinga. De stand is nu de volgende, waarby het opvalt, dat alle Nederlanders on derin de ranglyst vertoeven: Pilnik (Argentinië» 3'-j. Stahlberg Zweden) 3, Matanovic (Zuldslavië) en Toran (Spanje) 2,/2. Bouwmeester. Kra mer. Roessel. Scafarelli 'Italië) en Van Scheltinga l'j. orbaan 1 pt. LEIDSE SCHAAKBOND. Voor de eerste klassecompetitie is Philidor I het nieuwe jaar gestart met een benauwde 4>/23'i voorsprong op Boskoop I. Het ziet ernaar uit. dat de Leidenaren het net zullen halen. Daar het eerste bord o.i. geheld remise is. hangt de beslissing verder af van de party van Ketting En daarin ls de stelling dusdanig gecompliceerd, dat beide spelers naar winst hebben ge- claimed Het overzicht luidt: J. Koet Philidor I)A. Bonefaas Boskoopi afg.; p J. Preenen—S. J. v. Wyk 1—0; p. SelierP. van Veen >,£-%; E. Ketting—W. Donker afg.; W. F. Schuss—J. A Loef 1—0; D. v Gelder— N. cok o—lJ. Padding—C Halbesma 1 H. J. W Elemansfi Sytsema Sr 10; J. M. VoldersW "rapman I 01; A C. J. H KoevoetA rvtsema i Jr. 'i—'i. Totaal 4,i—3'ixx I Scholte solidair met Kees de Ruyter Naar wij vernemen heeft Henk Schol- te van de BV Eindhoven besloten zyn inschryving voor het Nederlands kampioenschap bandstoten dat van I tot 4 maart te Rotterdam wordt ge speeld ln tc trekken. Scholte heeft zich solidair verklaard met Kees de Ruyter. die naar men weet voor geruime tfjd is geschorst. Naar Henk Scholte ons nog mededeel de, heeft hy en ook andere hoofdklasse spelers tegenover het bestuur van de KNBB verklaard, dat zy hetzelfde heb ben gedaan als Kees de Ruyter. n.L het herhaaldeiyk zonder toestemming van de bond deelnemen aan demonstratie- partyen. Leidse Bridgeclub DDS Na de 8ste ronde van de paren-com petitie luidt de stand: 1. Verboog—Brouwer 465.65; 2. v. d. Meerde Meyier 457.14; 3. mevr. Van Zïjpv. Noort 449.43; 4 Gebr. van der Zanden 434.93; 5. echtpaar Kanbier 425 35. 6. mevr. Beeker—Baggen 422.45; 7 echtpaar Eichhom 42161; 8. dames v. Ingen Schenau—Rynbende 415 43: 9 PlouvierLangemeier 412 84. 10. echtp. van Dooren 409.20. 11. dames Reekers 407.43; 12. echtp. Brouwer Jr. 405 62; 13. dames Brouwer—Verboog 404 78; 14. da mes Visser—v. d. Meer 401.42; 15. echtp. Kuilman 398.64; 16. Kasteleyn—Reekers 396.53; 17. echtp. Lautenbach 396.42; 18. mevr. Cleveringadr. Borleffs 390.94; 19. Van Berge Henegouwen—Rynbende 388 17; 20. dames Leenhouts—den Hol der 386.82; 21. dames Verstraaten—Nagel 365.57; 22. dames v Berge Henegouwen —Landzaat 364.94; 23 echtpaar de la Court 364 29 24. v. Heusden—Paschier 339.43: 25 dames Seisvan Alphen 334.45; 26 ParmentierEvndhoven 327.60. 27. echtpaar Krul 326.24. BRIDGE Na dc tweede dag van de wedstrijd te Parys om het wereldkampioenschap bridge tussen de Verenigde Staten en Frankrijk heeft het Franse team de leiding genomen met een verschil van 20 matchpunten. Aan het einde van de derde dag leid de Frankrijk met 49 matchpunten. De stand was toen 174 tegen 125. Er waren toen 112 van de 224 spellen achter de rug. HENGELSPORT „De Rietvoorn" hield zijn vierde wed- stryd van dit seizoen ln Aalsmeer. De vangst was slecht. Er werd 2196 gram vis aan de schaal gebracht. De uitslag luidt als volgt: 1 T. Pet 442 gr. plus extra prijzen grootste voorn en grootste bliek; 2. J. v. Went Jr. 330 gr 3. H. v Went 265 ?r 4. G. de Boer 194 gr.; 5. W. v. Huls 74 gr.; 6. J v Went Sr. 145 gr; 7. K. Brandt 142 gr.; 8. A. Slingerland 130 gr.: 9. H. Mieloo 121 gr.; 16. H. Siykhuls Nederlandse boekhouder veroordeeld De correctionele rechtbank te Antwer pen heeft een Nederlandse boekhouder uit Amsterdam wegens valsheid in ge schrifte en verduistering veroordeeld tot 5 maanden en 8 dagen gevangenisstraf en 2520 frank boete Hy was ervan be schuldigd de boekhouding van een handelaar, die een faillissement naby was. zodanig bewerkt te hebben, dat hy' de fiscus voor een aanzieniyk bedrag kon benadelen De boekhouder zou zich eahter vooraf 32.000 frank hebben toe geëigend. De handelaar, die een aan- klaoht tegen hem had Ingediend, werd zelf wegens valsheid in geschrifte ver oordeeld tot een maand gevangenisstraf en 520 frenk boete. De boekhouder ml hem de verduis terde 32.000 frank terug moeten betalen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1956 | | pagina 5