Europese inspanning op gebied van
atoomenergie is nog onvoldoende
bij
WEERBERICHT'
Uitrusting, aantal technici en
bestedingen liggen ver achter
de Ver. Staten
Sultan van Marokko beducht voor
enthousiasme der bevolking
Nieuwe overstromingen bedreigen
liet Amerikaanse noodgebied
Zeventien jarig meisje vermoord
te Ensehede, dader gegrepen
94ste Jaargang WOENSDAG 28 DECEMBER 1955 No. 28715
LEIDSCH m DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 67055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
HET RAMPGEBIED IN
DE VERENIGDE STATEN
CANADA
ywr
OjAPTSVILLC
IC NO
9 NEVADA
V
"oljsa
roAHCiseo-
'.SANTA CfiJZ
XALlEORNIE
MEXICO
500 km
VERENIGDE
STATEN
De ontwikkeling van een Europese atoomenergie-industrie vereist grote in
spanningen voor wat betreft uitrusting, technici en bestedingen, aldus een rap
port van de werkgroep van de landen van de OEES, de Organisatie voor
Europese Economische samenwerking. Engeland en Frankrijk zün de Europese
landen, die zich tot dusverre de grootste inspanningen hebben getroost. Verder
zijn er kleinere landen, die reeds nuttige resultaten hebben oereikt. Over het
geheel genomen is Europa echter op het gebied der atoomenergie zeer onvol
doende uitgerust. Dit blijkt wel zeer duidelijk, indien men de Europese situatie
vergelijkt met die der Verenigde Staten. Zo schijnen er in de Verenigde Staten
ongeveerd 20 prototypen van reactors in aanbouw of in werking te zijn. In
Europa worden er vermoedelijk 5 of 6 prototypen voor de electriciteitsproductie
gebouwd, nl. 3 of 4 in Engeland en 2 in Frankrijk. De Amerikaanse reactors
voor de electriciteitsproductie vertonen veel meer verscheidenheid in type dan
de Europese. In Europa zijn thans 8 in Europa gebouwde researchreactors in
gebruik, t.w. 4 in Engeland, 2 in Frankrijk, 1 in Noorwegen en 1 in Zweden.
Voorts is er in Europa 1 in Amerika gebouwde researchreactor, nl. in Zwitser
land. In de Ver. Staten zijn ongeveer 30 reactors voor verder onderzoek.
niet in overeenstemming zijn met de in
dustriële mogelijkheden van dit we
relddeel Indien Europa bereid is zich
de vereiste inspanningen te getroosten
en indien de benodigde grondstoffen in
voldoende mate beschikbaar zijn, kan
de achterstand worden ingehaald en
kan er in Europa een grote atoomener
gie-industrie worden opgebouwd. De
Engeland en Frankrijk doen
alleen hun uiterste best
Ook een vergelijking van de beschik-
baarheid van teohnici valt ongunstig uit
voor Europa. In 1952 bijv. waren aan de
Amerikaanse universiteiten en hoge
scholen meer dan 500.000 studenten in
geschreven, vergeleken met ongeveer
180.000 in Europa. In 1955 waren in de
Ver. Staten ongeveer 15.000 technici
werkzaam op het gebied der atoomener
gie vergeleken met ongeveer 5.000 in En
geland, 1.800 in Frankrijk en nauwelijks
1.000 in de rest van Europa.
De Europese uitgaven op het gebied
der atoomenergie zullen in het lopende
jaar in totaal het equivalent van onge
veer 300 millioen dollar bedragen, ver
geleken met 2 milliard dollar in de Ver
enigde Staten in 1954! In het Ameri
kaanse cijfer zijn de uitgaven voor mtli
faire doeleinden begrepen, maar niet de
besteding van het particuliere bedrijfs
leven.
Opmerkelijke resultaten
De werkgroep de OEES gelooft niet,
dat er uit deze vergelijkingen zeer pessi
mistische conclusies moeten worden ge
trokken. Er zijn in sommige landen reeds
opmerkelijke resultaten bereikt en er
zijn belangrijke ontwikkelingen te ver
wachten. Het is belangwekkend op te
merken, dat de Verenigde Staten in
1955 ongeveer een half procent van het
nationale inkomen aan atoomenergie
voor militaire en vreedzame doeleinden
besteden, maar dat dit percentage in
Engeland vermoedelijk veel hoger is,
terwijl Frankrijk alleen reeds voor
vreedzame doeleinden .«ngeveer een half
procent van zijn nationale inkomen be
steedt. Dit zijn echter uitzonderingen;
in de andere Europese landen zijn de
percentages veel lager en men mag ho
pen, dat deze landen spoedig zullen be
sluiten hun inspanningen te vergroten.
De voornaamste reden voor optimis
me is, dat over het geheel genomen de
huidige Europese inspanningen op het
gebied der atoomenergie bij lange na
Israël wil met
Egypte praten
Israël heeft gisteren bekendgemaakt,
dat het een conferentie met Egypte wil
voorstellen op grond van de algemene
wapenstilstandsovereenkomst van 1949.
Generaal-majoor Burns, het hoofd van
de Bestandscommissie der V.N. van Pa
lestina, is van het Israëlische voorne
men op de hoogte gesteld.
Tussen Egyptische stellingen en een
Israëlische patrouille in het gebied van
Gaza is het Dinsdag tot een vuurge
vecht gekomen, zo heeft een Israëlische
woordvoerder medegedeeld. De Israë
liërs leden geen verliezen. Dit was het
tweede incident in 24 uur in het gebied
van Gaza. Een woordvoerder verklaarde
nog, dat drie Egyptische vliegtuigen
Dinsdag het Israëlische luchtruim ge
schonden hebben.
Eisenhower is naar
Florida vertrokken
President Eisenhower, herstellende van
de hartaanval van September, is van
daag, Woensdag, voor de tijd van veer
tien dagen naar Key West in Florida
vertrokken op aam-aden van zijn artsen.
Volgens een bekendmaking van het Wit
te Huis zal de president verblijven in het
vlootsteunpunt van Key West, waar ook
de vroegere president Truman dikwijls
zijn vacantie doorbracht.
Veel wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Opklaringen met slechts enkele ver
spreide buien. Krachtige tot stormachti
ge Westelijke wind. Lagere temperaturen
(Opgemaakt te 10 uur)
29 DECE1VIBER
Zon op: 8.50 uur; onder: 16.37 uur.
Maan op: 17.25 uur; onder: 8.52 uur
(V.M.)
Hoogwater te Katwijk te 3.02 uur en
15.20 uur.
Dit nummer bestaat uit acht pagina's
enige kans op welslagen is volgens de
werkgroep gelegen in zo snel en doel
matig handelen als mogelijk is, het
geen tevens een zekere mate van coördi
natie van de inspanningen der OEES-
landen vereist.
Nog geen atoomschepen
De werkgroep acht het onwaarschijn
lijk, dat de toepassing van atoomenergie
voor de voortstuwing van schepen in de
nabije toekomst economisch uitvoerbaar
zal zijn. De mogelijkheid, dat een j
atoomschip goedkoper in het gebruik j
zal zijn dan stoom- of motorschepen, is
zeer gering. Indien in de huidige om
standigheden een atoomschip zou zin- j
ken in een grote en drukke haven, zou i
de schade niet te overzien zijn. De me- t
ningen der Amerikaanse deskundigen j
over het tijdstip, waarop koopvaardij
schepen met atoomaandrijving lonend j
kunnen worden geëxploiteerd, lopen
uiteen. Volgens sommigen zal dit over
vijf jaar het geval zijn; anderen bewe
ren, dat er nog 10 a 20 jaar zullen moe
ten verlopen. Ook Engeland. Noorwegen
en Frankrijk bestuderen plannen voor
de voortstuwing van schepen met j
atoomenergie.
Het gewicht, de omvang en de nood
zaak van speciale veiligheidsmaatrege
len behoren tot de factoren, die de kans
op een koopvaardijschip met atoom-
aandrijving in de nabije toekomst ge
ring maken Als voordelen van de toe
passing van atoomenergie in de koop
vaardij noemde de werkgroep anderzijds
o.m. de lagere exploitatiekosten en de
hogere snelheden, die hiermede kunnen
worden bereikt.
Koningin en drie
Prinsessen in
Sankt Anton
Gisterochtend zijn Koningin Juliana
en de oudste drie Prinsessen uit
Baarn per trein vertrokken naar Sankt
Anton in Oostenrijk voor een veer
tiendaagse wintersportvacantie. aldus
meldden wij reeds in een deel van
onze editie van gisteren. Zij
zijn vannacht aldaar gearriveerd.
Prins Berahard zal over enkele dagen
vertrekken en wordt met Oudejaar in
Sankt Anton verwacht. Prinses Ma
rijke zal evenals verleden jaar haar
Kerstvacantie doorbrengen in het kin
derhuis „Le Genise" te Arveyes-Villars
in Zwitserland.
„Ga naar huisik kom u wel opzoeken
liet hij de tienduizenden meedelen
Tienduizenden Marokkanen hebben gisteren hulde gebracht aan Sultan Ben
Joessef. Daags tevoren werd het paleis te Rabat door 100.000 Marokkanen be
zocht. Het massale bezoek van delegaties uit alle delen van het land houdt aan
in weerwil van herhaald aandringen van de Sultan om de kalmte te bewaren
en zijn verzekering, dat hü later alle gebieden van het land zal bezoeken. Pa
leisfunctionarissen hebben openlijk hun bezorgdheid uitgesproken, dat het bui
tensporige enthousiasme van de menigten, die het park rondom het paleis van
de Sultan bezetten, tot ongeregeldheden zal leiden. De Franse politie heeft
strenge orders om de paleistuinen niet tc betreden. Het politietoezicht wordt
uitsluitend uitgeoefend door leden van de militie der nationalistische partijen.
De grote belangstelling schijnt de
op Eerste Kerstdag geboren Wil-
helmina Johanna van Gils danig te
vervelenToch speelt zij een
belangrijke rol in de geschiedenis
van Breda: Zij is n.l. de honderd
duizendste inwoner van de stad en
daardoor de oorzaak van vele in
grijpende maatregelen voor de stad
van rijkswege. Voor moeder Van
Gilzen is het feit dat haar dochtertje
de honderdduizendste is. slechts
bijkomstig: Het is lief en gezond, en
daar gaat het bij moeders toch in
hoofdzaak om.
Onzekerheid
Ministersconferentie verkeert in
een impasse
Onze regering in dwangpositie
(Van onze Haagse redacteur)
De Nederlands-Indonesische ministersconferentie dreigt, na de trage start
in Genève, geheel in het slop te geraken. De besprekingen van de financieel-
economische werkgroepen zijn voorlopig gestaakt, in afwachting van nieuwe in
structies uit Djakarta. Zowel van Nederlandse als van Indonesische zijde be
waart men echter het volstrekte stilzwijgen over de oorzaak van de impasse, zo
dat het moeilijk is zich een betrouwbaar beeld van de situatie te vormen.
De voornaamste moeilijkheid schijnt
gelegen te zijn in de kwestie van de in
vesteringen, die, volgens Indonesië, on
der de nationale wetgeving moet wor
den geregeld. De regering-Harahap heeft
reeds een officiële verklaring uitgegeven,
waarin het toekomstige investeringsbe
leid in grote lijnen wordt uitgestippeld.
Van Nederlandse zijde staat men echter
Uitgaansverbod in het nog
onrustige Rifgebergte
De Sultan heeft bij monde van zijn
zoon Prins Moelay Hassan de menigten
voor zijn paleis medegedeeld, dat Ma
rokko „zeer spoedig" besprekingen met
Frankrijk over de onafhankelijkheid van
het land zal beginnen. „Als gij wenst,
dat de onderhandelingen met Frankrijk
snel zullen eindigen, moet gij volkomen
rustig zijn en niet luisteren naar hen,
die verwarring en onenigheid onder U
willen zaaien", aldus de Sultan.
In Taza, de Zuidelijke punt van de
operatiezone tegen de opstandelingen in
het Rifgebergte, is weer een uitgaans
verbod uitgevaardigd na een reeks inci
denten, die Maandag hun hoogtepunt
bereikten door de moord op een Marok
kaanse officier van het Franse leger. In
Fez hebben onbekenden Maandag het
paleis van de kadi Si Bekkali geplunderd
en in brand gestoken.
Leon Benzaquen. een Joodse arts, is
Dinsdag benoemd tot minister voor de
Posterijen in de nieuwe Marokkaanse
regering.
Het Kerstweekeinde heeft ln de Ver
enigde Staten volgens de laatste cijfers
tengevolge van allerlei ongevallen aan 732
personen het leven gekost.
Grote massa's smeltunter storten zich
met geteeld van de Californische hergen
In 't overstromingsgebied in de Delta van de rivieren San Joaquin en Sacramento
en in de omgeving van de stad Yuba in Californlë is Dinsdag gewaarschuwd
voor nieuwe overstromingen, nu grote massa's smeltwater via genoemde rivie
ren van het gebergte naar beneden komen. Bij de ramp in de staten Califor-
nië en Oregon zijn 41 personen omgekomen, er worden 22 personen vermist.
Dinsdag werkten in de Delta geniesoldaten en burgers de gehele dag aan het
versterken van de waterkeringen, opdat deze weerstand zullen kunnen bieden
aan het water.
Bruggen en huizen door her
water vernield, weilanden met
modder overdekt
Volgens soldaten van de genie is het
waarschijnlijk, dat het water in de op
de vooravond van Kerstmis ontruimde
stad Yuba tot twee meter hoog zal
komen te staan. De gezondheidsdienst is
van plan de 8.500 inwoners van de stad
in te enten' tegen typhus.
In het district Humboldt in het Noor
den van Californië is de Eel-rivier bui
ten haar oevers getreden. In dit gebied
werden bruggen en huizen door het ge
weld van het water vernield. Weilanden
in deze bosrijke omgeving werden be
dekt met een dikke laag modder.
In de staat Oregon zijn overhangende
rotsen op huizen neergestort, waarbij
enkele personen om het leven kwamen
en gewond werden.
Deze luchtfoto van de Califor
nische stad Klamath laat zien wat
er overbleef van het zakencentrum
in deze stad. nadat het was geteis
terd door een kolkende vloed, welke
een hoogte bereikte van ruim vijf
meter. Geen wonder, dat 500 be
woners van Klamath naar elders
moesten worden overgebracht. Vol
gens de laatste berichten is Klamath
door het water volkomen van de
kaart geveegd. Alom in de V.S.
worden hulpmiddelen gerequireerd
om de getroffenen uit de ergste
nood te helpen.
nog zeer gereserveerd tegenover deze,
nog schimmige plannen. De gehele
kwestie van de nationale wetgeving m
Indonesië hangt nog in de lucht en de
Nederlandse regering is niet van plan
een wissel op de onzekere toekomst te
trekken.
Vandaar, dat men er van Nederland
se zijde op blijft hameren, dat de ga
ranties voor de beleggingen op Java en
Sumatra, die volgens een ruwe schat
ting drie tot vier milliard dollar be
dragen, in een internationale overeen
komst worden ondergebracht. De be
sprekingen lopen dus in feite langs de
zelfde lijnen als het vorige jaar, met dit
verschil, dat de groepering, die toen de
oppositie in het Indonesische parlement
vormde, thans als onderhandelingspart
ner optreedt.
De hoop is nu gevestigd op het tweede
formele ministersgesprek, dat, volgens de
plannen, op 4 Januari te .Genève zal
worden gehouden. Of de ministers er in
zullen slagen de vastgelopen wagen weer
op gang te brengen? De stemming in
beide kampen is niet bepaald optimis
tisch gestemd, ook al omdat men beseft
dat het in feite een gebrek aan vertrou
wen is, dat zich thans doet voelen.
Van Indonesische zijde streeft men
er vooral naar om, door middel van
een zo voordelig mogelijk accoord met
Nederland, de binnenlandse positie te
versterken. De Nederlandse regering
verkeert daarentegen in een dwang
positie, omdat zij enerzijds niet wil
nalaten de relaties met Indonesië te
verbeteren, maar anderzijds huiverig
is met een regering in ze ete gaan, die
het volgend jaar hoogstwaarschijnlijk
weer van het tapijt zal verdwijnen.
Het is deze achtergrond, die de Ne
derlands-Indonesische conferentie zo'n
onwezenlijk karakter geeft.
De Indonesische minister van Econo
mische Zaken, I. J. Kasimo, en zijn col
lega van gezondheid, dr J. Leimena,
hebben zich na de Kerstdagen niet meer
in Den Haag vertoond, zodat men in het
Nederlandse kamp voor wat betreft e
Indonesische plannen, volkomen in het
duister tast.
De mogelijkheid is echter niet uitge
sloten, dat de politieke werkgroepen, die
tot dusverre vrijwel tot werkeloosheid
gedoemd waren, nog deze week in Ge
nève bijeen komen, maar dan alleen om
tegenover de buitenwereld de indruk te
wekken, dat de conferentie zo niet op
volle toeren, dan toch op halve toeren
draait.
Niet baron Von Welck naar
Moskou, maar dr Haas
Het West-Duitse persbureau DPA ver
neemt van betrouwbare zijde, dat de
West-,Duitse regering de Sovjet-Unie om
met „agreement" (goedkeuring) verzocht
voor dr Wilhelm Haas als eerste West-
Duitse ambassadeur in Moskou. Dr
Haas is thans ambassadeur in Turkije
Dit bericht, aldus D.P.A., komt enigszins
als een verrassing, omdat de naam van
Haas nooit genoemd was als mogelijke
diplomatieke vertegenwoordiger in Mos
kou. Tot Dinsdag deden stellige berich
ten de ronde, dat baron Von Welck voor
Moskou gekozen was.
Dr Haas is een carrièrediplomaat. Hij
is om. werkzaam geweest in Parijs,
Sjanghai. Peking. Tokio en Addis Abeba.
Hij is ook lid geweest van de Duitse ver
tegenwoordiging by de Volkenbond.
Ook als particulier zakenman is hU in
China geweest. In 1949 werd hij hoofd
van de pas-opgerichte organisatie- en
personeelsafdeling voor de buitenlandse
dienst van het West-Duitse ministerie
van Buitenlandse Zaken. In 1952 werd
hii ambassadeur in Ankara.
Naar verluidt hebben de eerder ge
noemde candidaten Von Welck en Wes-
trick te kennen gegeven, dat zij liever in
hun functies in Bonn blijven.
Politie kreeg telefonische tip
Gisterochtend omstreeks negen uur
heeft een woonwagenbewoner het
stoffelijk overschot van de 17-jarige
Hendrika Broils aangetroffen, die
door wurging om het leven is gebracht
in een moerassig terrein achter de
algemene begraafplaats te Enschede.
De vermissing van het meisje was in
de nacht tevoren door de ouders op
gegeven aan de gemeentepolitie, aldus
vermeldden wij reeds in een deel van
onze editie van gisteren.
De politie werd gisterochtend opgebeld
door een man. die zelde dat de 21-jarige
J. Spin hem had meegedeeld, dat hij de
avond van de Tweede Kerstdag, een
meisje had vermoord Onmiddellijk ging
de politie naar de woning van Spin.
doch men trof hem niet aan. Hij had
kennelijk de vlucht genomen.
De politie van Enschede hield het niet
voor onmogelijk, dat Spin zich naar
Heerlen zou begeven, waar hij al eens
eerder bij kennissen verblijf heeft ge
houden.
Van Enschede uit waarschuwde men
daarom de Heerlense gemeente-politic,
die een aantal rechercheurs op pad
stuurde. Gisteravond om ongeveer
zeven uur zagen twee dezer recher
cheurs op de Heereweg te Heerlen een
man. die aan het signalement van de
verdachte beantwoordde. Hij bekende
dadelijk zijn identiteit en werd ge
arresteerd.
Spin werkte met het meisje op dezelf
de fabriek, nl. de spinnerij ..Transvaal"
te Enschede. Onlangs had hij tegen zijn
moeder gezegd, dat er iets zou gaan ge
heimen en dat hij daarna zou Verdwij
nen.
