KOU
©Tli.
Beurzen in ban van de politiek
Pleidooi in de Tweede Kamer vooi
nieuwe Katwijkse haven
Wantromven tegen Indonesië
Een
vrouw lag wakker
de Kerstnacht...
De studie ivordt voortgezet
Roddelende buurvrouwen maken
liet een mariniersgezin lastig
De kinderen moeten het ontgelden
94ste Jaargang
Zaterdag 17 December 1955
Derde Blad No. 28707
Men blijft op zienspelen
De vijfdaagse werkweek wordt zichtbaar
(Van onze financiële medewerker)
Gelijk eerder opgemerkt, is de invloed van de regeringspolitiek op het bedrijfs
leven en derhalve ook op de effectenbeurzen vooral na de oorlog veel groter
geworden, hier zowel als in het buitenland en de laatste weken zijn we hieraan
wel weer in zeer sterke mate herinnerd. Het optimistisch élan op de effecten
beurzen is verdwenen, ook al heeft de New-Yorkse markt zich geheel van de
scherpe koersdaling in October en half November hersteld en op 9 dezer zelfs een
nieuwe recordstand bereikt. Maar de tendentie is en blijft weifelend en op de
Amsterdamse beurs is de handel dermate ingekrompen dat November tot dusver
de slechtste maand van het jaar is geworden met een omzet van f. 47,/£ millioen
aandelen in scherpe tegenstelling met die maand van het vorig jaar toen het
recordcijfer van f. 110 millioen werd bereikt. December maakt het tot dusver weinig
beter en het ziet er naar uit dat de jaaromzet ditmaal beneden die van 1954 zal
blijven. En het is, als gezegd, de politiek in haar breedst mogelijke omvang, die
hier als oorzaak moet worden aangewezen.
Terwijl het ér een paar maanden ge
leden op leek, dat de grote controverse
tussen de V.S. en Europa enerzijds en
Rusland anderzijds aanmerkelijk was
verzwakt en samenwerking in een sfeer
van groter onderling vertrouwen'tot be
houd van de vrede mogelijk zou zijn,
heeft de Sovjetregering al spoedig het
masker weer afgeworpen en in het Na
bije en Verre Oosten een nieuwe agres
siviteit aan de dag gelegd, die de Wes
telijke mogendheden tot een radicale
koerswijziging noopt. Misschien is hier
het gevaar voor een misplaatst optimisme
afgewend, maar in elk geval moet reke
ning worden gehouden met de noodzake
lijkheid van voortdurende paraatheid en
doen er zich in de internationale politiek
nieuwe spanningen voor, welke ook aan
de beurzen niet voorbijgaan.
Dan is er nog altijd de onzekerheid of
Eisenhower als leider van de Republi
keinen zal kunnen aanblijven en welke
gevolgen zijn verdwijning uit het poli
tieke tournooiveld voor de Amerikaanse
conjunctuur zal hebben. Het feit dat een
minder goed bericht over zijn gezondheid
op de beurs tot een zij het nog lichte
koersdaling leidde, zegt in dit opzicht al
genoeg. De stroom van gunstige bedrijfs-
berichten, welke er in de V.S. wekelijks
binnenkomt, wordt geheel en al door de
politieke onzekerheid geneutraliseerd.
Voorts is er in Frankrijk door de neder
laag van Faure in de toch reeds wanke-
lijke politieke constellatie een toestand
van grotere labiliteit ingetreden met de
kans dat de communisten daarvan pro
fijt zullen trekken en over de toekomst
van de Franse Franc, de nog altijd zieke
valuta van Europa, nieuwe onrust zal
ontstaan. In Engeland is de economische
toestand ondanks de maatregelen van
Butler nog altijd niet geconsolideerd, ook
al heeft Londen zich de laatste maanden
als financieel wereldcentrum wat kun
nen herstellen, vermoedelijk mede ten
koste van Amsterdam, dat met zijn
lagere rentetarieven aan de hegemonie
van de Britse hoofdstad afbreuk heeft
gedaan. Maar ook Engeland heeft met
zijn dominons de grootste zorgen, welke
ongetwijfeld ook in economisch opzicht
niet zonder betekenis zijn. Hoewel in
België de algemene economische toestand
als gunstig mag worden beschouwd, is
men daar toch niet gerust op de gevol
gen van de in vele bedrijven ingevoerde
vijfdaagse werkweek, waarvan moet wor
den afgewacht of ze niet tot een ver
zwakking van de concurrentiepositie op
de wereldmarkt zal leiden.
Wat Nederland betreft, ook hier spe
len politieke factoren een grote rol,
niet in de laatste plaats die met be
trekking tot Indonesië, met welker
regering thans besprekingen zijn ge
opend over nieuwe staatsrechtelijke
verhoudingen, waarbij uiteraard ook
de economische en financiële verhou
dingen ter sprake zullen moeten ko
men, terwijl de status van Nieuw-
Guinea een twistappel blijft, die de
resultaten van het thans gevoerde over
leg uiterst dubieus maakt. Het is in dit
verband wel opmerkelijk dat de afde
ling van de Indonesische waarden op
de Amsterdamse beurs absoluut onbe
wogen blijft onder de verbeterde aspec
ten van de Indonesische huishouding,
waarvan Minister dr Soemitro onlangs
een duidelijk overzicht heeft gegeven.
Hij heeft kunnen wijzen op een be
langrijk verbeterde deviezenpositie ge
durende de laatste vier maanden. Sinds
het dieptepunt van eind Juli j.l. toen de
deviezenvoorraad tot Rp. 1473 millioen
was gedaald, is ze uit. November tot Rp.
2500 millioen gestegen dank zij de gro
tere opbrengst van de export, de scher
pere controle op de zwarte handel en de
vertraging van de'geldsomloop. Ook het
begrotingstekort, dat aanvankelijk voor
1955 op Rp. 3 a Rp. 3^2 milliard was ge
raamd. doch dat vermoedelijk niet meer
dan Rp. 1% milliard zal bedragen, wijst
op een verbetering van de algemene toe
stand in Indonesië. Maar ook hier zijn
het tenslotte politieke factoren, binnen
landse en buitenlandse, die de toekomst
beheersen, ook die met betrekking tot de
verhouding tussen Indonesië en ons land,
dat nog altijd in sterke mate bij de eco
nomische ontwikkeling van het eilanden
rijk betrokken is. De Indonesische Mi
nister is er terecht van overtuigd, dat
nieuwe buitenlandse investeringen voor
het land dringend nodig zijn, maar hij
constateert tevens met grote nuchter
heid dat er in het buitenland niet al te
veel belangstelling bestaat voor investa-
ties in de Aziatische landen en ook niet
in Indonesië.
De voorwaarden, welke hieraan tot
dusver worden gesteld en de discrimi
natie van de Nederlandse importhuizen
staan aan de belegging van nieuw
kapitaal in Indonesië nog steeds in de
weg. Als bedacht wordt dat van elke
Rp. 100, welke in Indonesië door Neder
landse bedrijven wordt verdiend, per
saldo niet meer dan ca. f. 6 naar ons
land komt, ligt het voor de hand dat
de betere gang van zaken in dat land
noch op de bereidheid tot nieuwe in
vesteringen, noch op de waardering
van Indonesische aandelen enige in
vloed heeft.
Terwijl het algemeen indexcijfer voor
de aandelenkoersen te Amsterdam zich
van 202.73 (28 October j.l.) tot 222.75
heeft kunnen herstellen, ging het index
cijfer voor Indonesische aandelen, dat
van 189.61 op 6 October tot 156.40 op
28 October was gedaald, slechts tot ca.
3 63 vooruit, een verbetering, welke geen
naam mag hebben. Hieruit blijkt wel dui
delijk hoe wantrouwend de beurs staat
regenover de pogingen, welke worden ge
daan om de politieke en financieel-eco-
nomische verhoudingen met Indonesië te I
verbeteren.
Ook de binnenlandse politiek speelt op
de Amsterdamse beurs thans echter een
voorname rol. De vraag of de stabilisatie-
politiek van Minister Zijlstra zal worden
doorbroken door de vrijere loonpolitiek,
waarover men het in de Kamer thans
min of meer eens is geworden, valt
voorshands niet te beantwoorden, maar
is uiteraard voor de toekomstige ontwik
keling van de Nederlandse economie van
het hoogste gewicht. Men is algemeen
overtuigd dat een politiek van geleide
lonen uit de tijd is, maar aan de andere
kant levert ook een politiek van godif-
ferentieerde lonen haar gevaren op nu
er nog altijd een tekort aan arbeids
krachten bestaat en met de mogelijkheid
moet worden rekening gehouden dat deze
door de financieel sterke en goed rende
rende ondernemingen bij de zwakke en
minder florerende bedrijven worden weg
gezogen.
Daar komt clan bij dat ook in ons
land de contouren van een vijfdaagse
werkweek naar het voorbeeld van
Amerika en België zichtbaar worden,
in verband waarmee de regering al
licht voor nieuwe politieke en fiscale
beslissingen staat. Zo heeft de Belgi
sche hoogleraar Baudhuin er dezer da
gen op gewezen dat de werkweek in de
V.S. weliswaar korter is, doch de per
huishouding gepresteerde arbeidsuren
daar vermoedelijk boven 48 liggen
doordat de vrouwen in het arbeids
proces een veel groter aandeel hebben
dan in België. Voor de V. S. wordt een
percentage van 31, voor België van 24
genoemd, voor Nederland is het ver
moedelijk niet meer dan een paar pro
cent. In de V. S. verricht meer dan een
vierde van de getrouwde vrouwen be
roepsbezigheden, waartoe de fiscale
faciliteiten het hunne bijdragen. Ook
hier te lande wordt daarom voor der
gelijke faciliteiten geijverd als een
middel om het tekort aan werkkrach
ten in de bedrijven te verminderen.
Zo blijkt dus dat de Internationale en
de nationale politiek de beurzen thans
in haar ban gevangen houden en oorzaak
zijn dat men vooreerst op zien komen
blijft spelen.
Muur viel om
AANNEMER GEDOOD
Bij het uitvoeren van sloopwerken
aan de ovens van de gasfabriek te
Hoogeveen is een muur omgevallen.
Van de vier o_ de muur staande per
sonen geraakte de aannemer Potman
onder de muur. Hij was onmiddellijk
dood.
Zijn zoon kwam er eveneens onder en
werd ernstig gewoond; hij is naar een
ziekenhuis overgebracht. De andere twee
op de muur staande personen kwamen
met de schrik vrij.
ALG. NED. GRAFISCHE BOND
25.000 LEDEN
De Alg. Ned. Grafische Bond telt
25.000 leden. Tijdens een culturele avond
van afdeling Rotterdam van de A.N.G.B.
heeft de Bondsvoorzitter, de heer A. M.
van den Boogaart, hiervan mededeling
gedaan.
Het is voor de eerste maal in de bijna
90-jarige geschiedenis van de A.N.G.B.
dat een ledencijfer van 25.000 wordt
bereikt. De inschrijving van het 25.000ste
lid geschiedde op 7 December j.l.
flngez. Med.-adv.v
m
O
heet een meeslepende his
torische reportage in LI BELLE
van 24 December. In dit uiterst
verzorgde Kerstnummer vindt
U trouwens een schat aan ver
halende lectuur: twee Kerst
vertellingen, waaronder één
van Olaf de Landell, boeiende
reportages en artikelen, rijk
geillustreerd, voortreffelijke
kleurenreproducties en boven
dien een heel gezellige gezins
prijsvraag.
In het nummer daarop ont
hult LIBELLE haar plannen
voor 1956. Gróte plannen,
want 1956 wordt een bést
Libelle-jaar
LIBELLE - NASSAUPLEIN 7 - HAARLEM
(Inger Rïed.-Adv.)
n,BABYS
Geef de behandeling, die Moeders
in 104 landen ideaal vindenl
Wrijf Vicks VapoRub tegen bed
tijd op borst, keel en rug. De
verzachtende dampen verruimen
de luchtwegen en bedaren de
hoest.Tegelijkertijd maakt de ver
warmende pleisterwerking de be
klemming los. Snellere verlichting!
Het geeft méér
verlichting, omdat het
geconcentreerd is!
V/ICKS
vVapoRub
Vicks
De aanleg zal zeer zware offers vergen
(Van onze parlementaire redacteur)
Woordvoerders van alle partijen hebben gisteren in de Tweede Kamer
gepleit voor de aanleg van een nieuwe haven te Katwijk en men overwoog
zelfs de indiening van een motie. De regering is van mening, aldus antwoordde
minister Mansholt, dat het gewenst is de studie over deze kwestie voort te
zetten en na te gaan in hoeverre de wensen van Katwijk in overeenstemming
zijn te brengen met de zeer zware offers die de aanleg zal vergen.
Laat men zich daarvan geen geringe
voorstelling maken. Het gaat niet om
een kleine haven, maar om een haven
zoals wenselijk wordt geacht voor Sche-
veningen. Het zou onjuist zijn een ha
ven aan te leggen, waarbij geen reke
ning wordt gehouden met de toekomsti
ge ontwikkeling. Door de verandering
van scheepstypen is de haven van Sche-
veningen thans te klein. Er zal een an
dere haven moeten komen en de studie
daarover moet ook worden voortgezet.
Het is thans niet mogelijk, ook niet voor
de Kamer, tot een uitspraak over een
nieuwe haven van Katwijk te komen,
want de kosten zyn niet eens bekend.
VERDERE STUDIE
Ik acht het gewenst, aldus de minis
ter, dat de studie wordt voortgezet en
ik ben gaarne bereid toe te zeggen dat
wij het resultaat van de studie aan de
Kamer zullen mededelen met een toe
lichting van de overwegingen die de
regering tot haar in te nemen stand
punt hebben geleid. Aan de hand van
die nota zal er dus uitvoerig gelegen
heid zjjn met. de regering van gedach
ten te wisselen.
Omdat do kwestie wordt opengehou
den zag de Kamer af van het indienen
van een motie, doch er werd wel aange
drongen spoed te maken met de studie.
Minister Mansholt verklaarde hierop
gaarne snel te willen werken.
TEGENSTELLING?
Ook de Minister van Verkeer en Wa
terstaat heeft met de aanleg van een
nieuwe haven te Katwijk te maken en
uit De Kamer was opgemerkt dat er een
zekere tegenstelling schijnt te bestaan
tussen het standpunt van minister
Mansholt en minister Algera. Die tegen
stelling zag minister Mansholt niet. In
de memorie van antwoord van Verkeer
en Waterstaat is vermeld dat aan minis
ter Algera het rapport van de heren
Van der Mandele. v. d. Meer en Neder-
horst is uitgebracht en dat dit rapport
aanleiding heeft gegeven het vraagstuk
opnieuw in studie te nemen. La de me
morie van antwoord van Landbouw en
Visserij, heb ik opgemerkt, aldus minis
ter Mansholt. dat ik mijn standpunt
handhaaf en ik vermeldde een aantal
punten waaraan de commissie v. d.
Mandele geen aandacht heeft geschon
ken. Op die punten is het rapport on
volledig en het zou wel merkwaardig
zijn als de regering een standpunt in
nam op grond van een onvolledig rap
port.
De kwestie van de Katwijkse haven
maakt ook op het departement van
Landbouw en Visserij een onderwerp
van studie uit. Hierna verklaarde de
minister waarom hfj meent dat deze
studie moet worden voortgezet.
Het rapport van de commissie v. d.
Zaal over de beperking van de visver
gunningen op het IJsselmeer heeft mi
nister Mansholt een paar dagen geleden
ontvangen. Hij wilde gaarne toezeggen
dat het spoedig in behandeling zal wor
den genomen.
De begroting voor Landbouw. Visserij
en voedselvoorziening werd z.h.st.
aangenomen.
Schandelijke toestand in Doorn
(Speciale berichtgeving)
Het rommelt nog steeds in de
Doomsc Marine-buurt. Toen enige
tijd geleden de majoor der Mariniers
A. J. van Bork. ten gevolge van
burenruzies vervroc-d naar Nieuw
Guinea werd overgeplaatst, concen
treerden de buren zich daarna op
een ander Marintersgezin, en wel
dat van een sergeant-majoor der
Mariniers. De Willem de Zwijgerlaan
naar het gezin woonl, staat nog
steeds in het middelpunt van het
geroddel.
De echtgenote van de sergeant-majoor
heeft het de laatste jaren, ook al reeds
voordat de affaire met majoor Van Bork
plaats vond, zwaar te verduren gehad.
Talloze plagerijen, verwijten en narig
heden zijn haar deel geweest en nu is
Congres over nieuwe
stadswijken
WIJKGEDACHTE NIET TE
VERWEZENLIJKEN.
Vandaag is in Krasnapolsky te Am
sterdam het Congres over sociale sa
menhangen in nieuwe stadswijken ge
houden, uitgaande van het Instituut
voor sociaal onderzoek van het Neder
landse volk. Drie prae-adviezen zijn ter
tafel gebracht- te weten van dr F. T.
Diemer Lindeboom ..Woning en wijk als
waarden voor gezin en samenleving";
van de heer J. A. A. van Doorn. „Wijk
en stad. reële integratiekaders?" en van
heer W. de Bruijn over „Structuur en
beeld in leven, ruimte en samenle
ving".
Eenparig komen de drie prae-advi-
seurs tot de conclusie, dat het „ideaal
van de wijkgedachte niet valt te ver
wezenlijken". Te weinig heeft men bij
de voorbereiding van de plannen van
stadsuitbreidingen rekening gehouden
met de veranderde instelling van de
mens ten opzichte van zijn woning en
zijn totale levensmilieu.
Kinder-Kersffeest in bunher
De Rotterdamse politie werd tegen
middernacht gealarmeerd omdat er was
ingebroken bij een galanteriewinkel in
de Rosestraat. Zij toog op onderzoek uit
en de volgende dag leidde een spoor
naar een bunker, die lanes de spoorlijn
is gelegen. Het ijzeren deurtje in de
bunker werd geopend, enige politie
mannen gingen naar binnen en daar
zagen zij twee jongens van negen jaar,
dicht tegen elkaar aangedrukt en sta
rend naar flakkerend kaarslicht. De
kille stenen ruimte hadden zij gezellig
gemaakt met een grote hoeveelheid
kerstboomattributen, zoals sierkaarsen,
Japanse sterren etc.. voorwerpen, die
de jongens uit de galanteriewinkel had
den ontvreemd. Zij hadden de gehele
nacht in de bunker doorgebracht en
toen zij 's nachts honger hadden ge
kregen. hadden zij een in de buurt
staande consumptietent opengebroken.
Met een partijtje gehaktballen, zakjes
met garnalen en zure bommen waren
zij teruggegaan en toen werden de
lekkernijen opgepeuzeld. Hun pogingen
om te slapen waren mislukt.
Hoe laat wordt de
bus gelicht?
POSTKANTOOR LEIDEN
De buslichting aan het hoofd
kantoor geschiedt een half uur voor
elke postverzending.
Voor die van 10.20 geldt noot 2/
Voor die van 21.50 geldt noot 1/en 2/
Tijdstippen lichting bij brievenbussen
(Leiden en Oegstgeest)
00.00 2/. 5/. 15.— 4
7.— 21. 6 19.30 1'. 3/.
13.— -
1/ niet op Zaterdag
2aansluiting aan het dagnet.
3 aansluiting aan het nachtnet
4' alleen op Zaterdag
5 alleen op Maandag
6/ niet op Maandag
Verzocht wordt niet te wachten
tot het tijdstip (21.50). Post zodra
uw correspondentie gereed is. U
voorkomt daarmede stagnatie door
te grote toevoer op het laatste
ogenblik!
het eindelijk zo ver dat zij haar kin
deren. een jongen van 8 en een meisje
van 6 en een tweeling van 4>/2 jaar. niet
meer buiten kan laten spelen omdat de
kinderen het bij hun buurtgenootjes
moeten ontgelden. Slaag en plagerijen
zijn hun deel. zodat de moeder zich ge
noodzaakt ziet de kinderen af en toe bij
kennissen in de buurt onder te brengen.
De vijandelijkheden met de buren
spitsten zich toe toen er ongeveer drie
jaar geleden een delegatie van buur
vrouwen bij haar aanklopte, om haar
te bewegen mee te doen aan de hetze
tegen majoor Van Bork. Ze moest bij
de politie zo veel mogelijk klachten bij
hem indienen. De buurdames zouden het
ook doen. zeiden ze. Toen zij dit wei
gerde. sprak het buurvrouwen-oordeel
over haar lot en gedurende het jaar. dat
haar man in Nieuw Guinea verbleef, en
ook daarna, werd zij op alle mogelijke
manieren gesard en op straat nageroe
pen.
Enkele maanden geleden verscheen
een buurman, een oud-Marinier, op
de stoep en tartte de sergeant-majoor
naar buiten te komen. ..Ik zal je dood
steken". voegde hij er aan toe. Hij
had een hakmes in de hand. dat hij
j vverwisselde voor een riek, die
hem, toen de politie was opgebeld,
door een dienaar van de wet werd
afgenomen. Van deze zaak werd pro
ces-verbaal opgemaakt.
Toen wij omtrent deze kwestie bij de
politie informeerden, bagatelliseerde men
het tot een burenruzie. Het komt ons
echter voor dat er toch wel wat meer
aan de hand is dan een ..burenruzie".
De echtgenote van de sergeant-majoor
die Engelse van geboorte is. heeft als
vreemdelinge wel niet een bepaald gun
stige indruk gekregen van de zo vaak
geroemde Nederlandse gastvrijheid
Een overzicht uit de lucht van het
gigantische werk aan het Noordzee
kanaal hij Vetsen: De Vetser tunnel.
De opname werd gemaakt vanuit
het Noorden. Luchtjoto A.N.P.).
\V.V*EP floc Vtdt
1*355 was voor fiat
can qtunstlq yxa*.
Mue.ww>
„VciLa
dfln van li .Vj-»" went
dtet&wexk. ión. jaat
BtW van Uidfin wülflja
dftVtomnjsbmt labm.
dcattwiSwn ..({hSSJxio)
Leiden apc|t {4.000 voet
aan (inïoguxx. Utoendc.)
t'axrïSKoruiXcaxdcae.
küs» Situdunton, «aden
daze-Woak h#uwe
kospitas..dik verdiend, j
Hu. daKcxsido^an nads.-
\rxua,... iü. zijn <w waat. 1
/..aninoivC maian...|
