Zeker nog tien jaar woningnood
WEERBERICHT
In de grote steden 20 jaar
Teruggekeerde Duitse gevangenen
houden plechtig onschuld vol
Verkeer door spiegelgladde
wegen ernstig gestagneerd
John's vlucht uit Oost-Berlijn was
zeer grondig voorbereid
94ste Jaargang
WOENSDAG 14 DECEMBER 1955
No. 28704
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Ontstellend en bron van kwelling
Slechts deel van het volk ondergaat ramp
(Van onze parlementaire redacteur)
Voor nauwelijks tien leden constateerde gisteravond de heer
Andriessen (KVP) in de Tweede Kamer dat de woningnood in ons land
over het algemeen zeker nog tien jaar zal duren en in de grote steden
nog twintig jaar. Dat is bepaald ontstellend. Met verbeten hardnek
kigheid zal daarom deze volksvijand te lijf moeten worden gegaan.
Een nationale plaag als de woningnood rechtvaardigt dat heel ons volk
offers brengt door zich zelfbeperking op te leggen bij alle andere bouw
dan woningbouw.
De heer Andriessen was verheugd dat minister Witte het aantal per
jaar te bouwen woningen wil opvoeren boven de 70.000 en hij ver
klaarde het beleid van de minister van heler harte te willen steunen
omdat het een positief en krachtig beleid is.
Men krijgt de indruk dat de Minis
ter alle wapenen aangordt om de
woningnood te bestrijden en daarom
wilde ook de heer Stapelkamp (AR)
hem alle steun bieden. De heer Ten
Hagen (PvdA) vond de woningproductie
tot nu toe eveneens niet onbevredigend,
maar hij vond het wel onbevredigend
dat pas in Augustus jJ. de bouw buiten
de woningsector was afgeremd. Vroeger
ingrijpen zou de woningproductie ten
goede zijn gekomen. Dat afremmen en
het pogen het aantal bouwvakarbeiders
uit te breiden zijn echter slechts nood
maatregelen. waarvan men niet te grote
verwachtingen mag hebben. De grote
fout is dat de bouwnijverheid in tech
nische ontwikkeling ten achter is ge
bleven. In dit opzicht is vernieuwing
nodig en een semi-overheidsbouwbedri.jf
zou daarvoor als voorbeeld kunnen die
nen.
Wanhoop
De woningnood heeft voor de heer
Ritmeester (VVD) de bedrieglijke
kant, dat slechts een deel van het volk
de ramp er van ondergaat. Daardoor
beseft niet iedereen dat aan deze toe
stand ten spoedigste een einde moet
worden gemaakt. De inwoning is een
bron van kwelling, die aan het leven
alle vreugde ontneemt. De ontwikke
ling van het bedrijfsleven wordt ge
schaad bovendien, doordat de fabrie
ken de nodige arbeiders niet kunnen
aantrekken als gevolg van gebrek aan
woningen. Het einde is nog steeds uiet
in zicht. Dat is een reden tot wanhoop
van velen die zich een stuk levensge
luk zien ontgaan. De huidige regering
is er evenmin als de vorige in geslaagd
de woningnood te lenigen. In de
Troonrede is de woningnood het ni.j-
pendst probleem genoemd en volks
vijand nr 1 (op dat moment, half elf,
waren er twee leden in de zaal!).
Hagel van veto's
tegen
toelating
nieuwe VN - leden
Nationalistisch China was
tegen Buiten-Mongolië
Nationalistisch China heeft gisteren
in de Veiligheidsraad zijn veto uitge
sproken tegen toelating van Buiten-
Mongolië als lid van de Ver. Naties. De
Sovjet-Unie liet haar veto achtereenvol
gens gelden tegen de toelating van de
niet Communistische leden.
Een resolutie van Nieuw-Zeeland en
Brazilië inzake de gezamenlijke
toelating van de achttien nieuwe leden
werd bü de slotstemming verworpen met
4 tegen 1 stem. bij zes onthoudingen.
Dit betekende dat Albanië, Bulgarije,
Hongarije en Roemenië, die bij de eer
ste stemming waren aanvaard, ook wa
ren afgewezen.
Alle besluiten van de Veiligheidsraad
moeten namelijk met tenminste zeven
stemmen voor worden genomen.
Er zijn in totaal 11 veto's uitgespro
ken,één door Nationalistisch China
(Buiten-Mongolië) en dertien door de
Sovjet-Unie (Jordanië, Ierland. Portu
gal, Italië, Oostenrijk, Finland, Ceylon,
Nepal, Libye, Cambodja, Japan, Laos en
Spanje).
De Amerikaanse afgevaardigde Cabot
Lodge stelde de Sovjet-Unie voor het ge
beurde verantwoordelijk. „Wij hadden
zeventien nieuwe leden kunnen hebben",
zei hy, „maar de Sovjet-Unie wilde alles
of niets met als resultaat dat wij niets
hebben".
De Russische vertegenwoordiger Sobo-
lef noemde het tragisch, dat iemand, die
niemand vertegenwoordigt (hij bedoelde
de afgevaardigde van Nationalistisch
China) een plan schipbreuk heeft doen
lijden, dat met het geduld en de goede
wil van allen was opgebouwd en dat de
steun van de overgrote meerderheid der
Ver. Naties had.
Te optimistisch?
Ook minister Witte is te optimistisch
met zijn voorspelling dat op 1 Januari
1964 het woningtekort nog slechts snco
zal bedragen, aldus de heer Ritmeester
Zekerheid daaromtrent bestaat niet.
want de woning- en gezinstelling, die in
1956 zal worden gehouden en vijf mil-
lioen gulden zal kosten, zal pas meer
inzicht verschaffen in de diverse wo
ningbehoeften. Het tekort in de drie
grote .steden is ontstellend, maar niet
minder in middelgrote gemeenten als
Maastricht en Zwolle. Er zullen zeker
per jaar 20.000 woningen meer moeten
worden gebouwd om binnen redel.jke
tijd de woningnood op te heffen. Daar
voor is het nodig dat het bouwbedrijf
een bouwindustrie wordt met fabrieks
arbeiders in plaats van bouwvakarbei
ders. Voor de opheffing van de woning
nood zullen ook in ruimere mate parti
culieren moeten worden ingeschakeld,
want nu gaat alles te ambtelijk. Evenals
de heer Ritmeester stelde de heer Beer-
nink (CHU) vast, dat het niet mogelijk
zal zijn tot 1964 de bouw van ziekenhui
zen, scholen, kerken, fabrieken, kanto
ren en dergelijke gebouwen blijvend af
te remmen zoals nu geschiedt ten gun
ste van de woningbouw. Van de systeem
bouw verwacht hij minder resultaten
dan minister Witte. Hij vreest veeleer
teleurstelling.
Semi-permanente woningen?
In de huidige noodsituatie deed de
heer Beernink nog eens een pleidooi
voor de bouw van semi-permanente
woningen. Wanneer 500 gemeenten elk
tien semi-permanente woningen zou
den bouwen, zouden daarmee 5000 ge
zinnen zyn geholpen. Die semi-per
manente woningen komen op ten
hoogste f. 8.000. Wat is beter: de men
sen te laten wachten tot er einde! jk
traditionele woningen zullen zijn, of
over te gaan tot de bouw van semi-
permanente woningen met alle daar
aan verbonden bezwaren?
In Hoenderloo staan semi-permanente
woningen met vier kamers, een keuken
en een douche, die f. 5.000 kosten. Dui
zenden woningzoekenden geven daaraan
de voorkeur boven een zolderkamertje
Ir-'ere gemeente beschikt wel over een
hoekje waar een paar semi-permanente
woningen kunnen worden neergezet.
Vooral drong de heer Beernink erop aan.
evenals de heer Biewenga (AR), de
kleine gemeenten hun gang te laten
gaan, want daar zit nog een verborpen
bouwcapaciteit. Laat men niet eindeloos
corresponderen of er in een kleine ge
meente drie of vier woningen per jaar
meer of minder mogen worden gebouwd
Met de heer Andriessen drong de heer
Biewenga ook aan op verbetering van
het woningpeil. Een tweede woonvertrek
is in nieuwe woningen beslist noodzake
lijk.
De heer Van Vliet (KVP) verwachtte
geen heil van een semi-overheidsbouw-
bedrijf en hij bestreed ook de mening
dat meer premiebouw tot vergroting van
de bouwproductie zou leiden Er zouden
zoveel woningen tegelijk in aanbouw
komen dat er geen materialen genoeg
zouden zijn. waardoor de bouw nie? v ot
tot stand zou komen, zodat in de prak
tijk de bouw veel langer zou duren
Vandaag wordt het debat over de be
groting van Wederopbouw en Volks
huisvesting voortgezet.
„Wij hebben niet gemoordgeschonden
gebrandschat of geplunderd", zeggen zij
Protest- en hongerstakingen
in Sovjet-Russische kampen
Een groep van 596 Duitsers die in de
Sovjet-Unie als oorlogsmisdadigers ge
vangen gezeten hebben, heeft bij aan
komst in het kamp Friedland in Wcst-
Duitsland een plechtige verklaring
uitgegeven, waarin zij zweren geen oor
logsmisdaden begaan te hebben.
Tot grote verlegenheid van de autori
teiten, die de groep verwelkomden,
zwoeren de mannen, toen zij op net
kampplein voor de Rooms-Katholieke
kapel stonden, met de rechterhand om
hoog: „Bij onze doden en de doden van
de Sovjet-Unie, en bij de kinderen die
ons eens zullen beoordelen, zweren wij
dat wij niet gemoord, niet gesehonden
niet gebrandschat hebben en niet ge
plunderd hebben. Als wij ellende en leed
in dat land gebracht hebben, dan deden
wij dat onder de oorlogswetten en in
dachtig onze soldatenecd".
Men had het officiële welkom in het
kamp met opzet sober gehouden om de
Sovjet-Unie geen aanstoof te «even.
Zachter
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met tijdelijk tnige
regen. Matige tot krachtige aan de kust
nu en dan harde Zuidelijke wind Ver
dere stijging van temperatuur.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
15 December
Zon op: 8.43 uur; onder: 16 30 uur
Maan op 9.31 uur; onder: 17 42 uur.
Hoogwater te Latwyk te 3.59 en 16.09
uur.
Dit nummer beetaat uit 12 pagina's
Buiten het kamp kregen de mannen
echter een uitbundige ontvangst bereid
door de bevolking, die hen overlaadde
met sigaretten, chocolade en koek
Samen met een kleinere groep van
106 man, die in de voorgaande nacht
aankwam, zijn dit de eerste Duitsers die
de Sovjet-Unie terugzendt, sedert de
repatriëring op 20 October onderbroken
werd. De mannen verklaarden, dat in
de Sovjet-Unie nieuwe groepen Dui'sers
voor repatriëring samengebracht wor
den. Zij zeiden voorts, dat in vele kam
pen protest- en hongerstakingen uitge
broken waren, toen de repatriëring in
October onderbroken werd. Bondskan
selier Adenauer is volgens sommigen
van hen in de Russische kampen .de
man van het jaar", niet alleen voor de
Duitsers, doch ook voor Russische ge
vangenen, die aan hem de amnestie voer
bepaalde categorieën Russische gevan
genen toeschrijven, die gelijk met de
vrijlating der 9.626 Duitsers bekendge
maakt werd.
'Wij zullen de laatsten zijn om te
beweren, dat iedereen, die in de Sovjet-
Unie op de een of andere wijze van z'in
vrijheid is beroofd, schuldig is. Integen
deel, er zitten heel wat meer (naar onze
maatstaven) ónschuldigen in gevange
nissen en kampen dan werkelijke mis
dadigers. Niettemin zouden wij in dit
geval liever eerst eens de Russische
dossiers over deze zeshonderd Duitser-
willen afwachten alvorens ook hen zon
der meer onder de ónschuldigen te reke
nen. De jongste ervaringen 'Breda!»
hebben ons Nederlanders enieszins voor
zichtig gemaaktRed. LD.).
Prins Bernhard
bij Koning Boudewijn
Prins Bernrhard is gistermiddag in
het paleis te Brussel door Z.M. Koning
Boudewijn van België ontvangen De
Prins bracht de vorst een beleefdheids
bezoek ter gelegenheid van zijn verblijf
in de Belgische hoofdstad, waar hij het
congres van de internationale paarden
sportorganisatie leidt, waarvan hij voor
zitter is
De Ministers van Nederland en
Indonesië verlaten de Lairessezaal
te Den Haag. nadat in de bijeen
komst van gisteren besloten was de
conferentie in Genève voort te zetten.
V.t.n.r. de ministers Anak Agoeng
üde Agoeng. mr Moh. Roem. prof
Zijlstra. mr Donker en mr Luns.
Honderden auto's in langzaam tempo
over Rijksweg den Haag-Amsterdam
Het K.N.M.1. heeft gisteravond een waarschuwing uitgegeven voor gladde
wegen. In de loop van de avond begon het te regenen, terwijl de temperatuur
van de bodem nog onder nul was. Op de Rijksweg Den Haag-Amsterdam reed
een file van honderden auto's, die zich als gevolg van de gladheid met een
snelheid van nauwelijks 15 km per uur voort kon bewegen.
De weg Den Haag-Utrecht was gisteravond tegen 10 uur practisch onbe
rijdbaar. Er was overigens weinig verkeer op deze weg, waarlangs nogal wat
„gekreukelde" auto'fc werden gesignaleerd door de verkeersgroep van de
Rijkspolitie Tegen halfacht werden de kantonniers van de Rijkswaterstaat om
Den Haag gewaarschuwd, dat zü maatregelen moesten nemen tegen gladheid op
de wegen. Maar men kon de ijzel niet afdoende bestrijden, zodat het verkeer
zeer langzaam voortgang vond.
Vooral hei busvervoer in stad en pro
vincie Utrecht ondervond grote hinder
van de soms spiegelgladde wegen. De
bussen van de Ned. Buurt spoorweg
maatschappij moesten zelfs hun dien
sten enige tijd onderbreken op de lijnen
UtrechtBilthoven en UtrechtAm
sterdam. De bussen van „De Twee Pro
vinciën" ondervonden reeds vroeg in
Nu de Russen weer enige honder
den nog steeds in Rusland vastge
houden Duitse soldaten en burgers
hebben vrijgelaten, zijn tafereeltjes
als dat op deze foto. in West-
Duit sland weer aan de orde van de
dag. Deze gelukkig lachende man
nen zijn in West-Berlijn. waar zij
een dezer dagen erriveerden na
jaren in een Russisch concentratie
kamp te hebben gezeten, met een
vrachtwagen van de politie op weg
naar een opvangcentrum van het
Rode Kruis, waar verder voor hen
zal worden gezorgd. De mannen
maakten deel uit van het eerste
contingent vrijgelatenen, dat Duits
land bereikte, nadut de Russen op
20 October de uitlevering, die
toen volop aan de gang was, plot
seling stopzetten.
Hij zou destijds ontvoerd zijn na een
spuitje door bevriendedokter
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Dr Otto John, het gewezen hoofd van de West-Duitse contra-spionnage. heeft
door zijn plotselinge terugkomst uit het Rode Oosten de hele wereld opnieuw
versteld doen staan. Het bericht kwam bepaald als een donderslag uit heldere
hemel. Het grote publiek weigerde bet aanvankelijk te geloven. Men meenda,
dat er een vergissing in het spel moest zijn, vooral omdat 's morgens in de
bladen had gestaan, dat de op 16 September 1954 dus langer dan een jaar
geleden benoemde Bondsdageommissie van onderzoek, die de kwestie van
John's verdwijning van alle kanten moest bestuderen, juist voor het eerst
sedert zes maanden weer in vergadering bijeen was geweest en vermoedelijk nog
deze week met haar werkzaamheden gereed zou komen. Er zou dan alleen nog
een rapport moeten worden opgemtakt en men nam aan, zo stond in de pers te
lezen, dat dit rapport In Januari a.s. zon kunnen verschijnen.
Zware slag voor de rode
propaganda-fabrikanten!
„Het onderzoek in de zaak-John loopt
ten einde", schreef een van de kranten
met vette letters boven het bericht
Thans blijkt evenwel, dat het voornaam -
ste deel van het onderzoek nu pas zal
gaan beginnen aangezien de hoofdper
soon zelf is overgekomen en zelf kan
vertellen hoe de vork aan de steel heelt
gezeten'
Evenals In Juli 1954 is John ook t ïans
in Berlijn over de demarcatie-lijn ge
gaan. die daar het Westen van h«t ttode
Oosten scheidt. Hij had zijn stap *oed
voorbereid en een paar ingewijden wis
ten. dat hij zou komen Het wachten
was blijkbaar alleen nog maar op een
gunstige gelegenheid.
John moest, zoals zo dikwijls, een
lezing houden in de universiteit van
Oost-Berlijn op weg daarheen werd
zijn auto. als gebruikeliik, gevolgd door
een wagen van de Communistische ge
heime dienst, die hem niet uit hel oog
mocht verliezen. Het gelukte John. die
zo iets wel eens meer bü de hand beeft
gehad, evenwel om in het dichte gedrang
van studenten, die naar de college-zalen
stroomden, te ontkomen. Hij verliet het
gebouw door een achteruitgang en daar
stond een wagen te wachten, die hem
in een razend tempo naar de enorme
vlieghaven Tempelhof in West-Berlijn
bracht. John had valse papieren bij zich,
die hij, in geval hü aan de scheidlngs-
lün tussen het vrije en het Rode Berlijn
zou worden aangehouden, zou kunnen
tonen.
Een Brits extra-toestel stond op het
veld gereed en bracht hem naar liet
vliegveld Wahn (tussen Bonn en Keu
len». Per auto ging het vervolgens naai
Bonn. waar John natuurlijk een verhoor
moest ondergaan. Fen rechter van In
structie en de Procureur-Generaal van
het Constitutionele Gerechtshof uit
Karlsruhe, dr Wiehmann, waren dr.ar-
voor zelfs al naar Bonn overgekomen:...
O Slot op Pag. 2
Geen brillenwinkels voor
Ziekenfondsen
(Van onze parlementaire redacteur»
Bij de bespreking van de afdeling
Volksgezondheid van de begroting van
Sociale Zaken werd van de zijde vat de
KVP. AR. VVD en CHU betoogd, dat
het niet op de weg ligt van de Zieken
fondsen opticiën-winkels te openen zo
de avond overlast op de lijn Utrecht—
Gorinchem Ook de lijnen van deze
maatschappij door de kleine dorpen
ondervonden vertraging, omdat niet
overal tijdig zand gestrooid was.
Het verkeer over de weg van Utrecht
's-Hertogenbosch lag spoedig geheel stil.
De auto's konden de opritten van da
Maasbrug bij Hedel niet meer op en aan
weerszijden van de brug stonden tien
tallen auto's
Kort na middernacht kon het verkeer
na het strooien van zand hier
hervat worden. In de Betuwe bleef het
verkeer echter ernstig gestagneerd.
Tegen elf uur 's avonds kwam de
regen en daarmee ook de gladheid ook
in Oostelijker delen van ons land. Om
kwart voor twaalf begon het te rege
nen in de omgeving van Apeldoorn
en tegelijkertijd werden de straten
spiegelglad. Over de klinkerwegen kon
men practisch niet meer voort. De
gemeentediensten van Apeldoorn be
gonnen onmiddellijk met zandstrooien,
maar dat hielp niet veel.
Het verkeer op de buitenwegen
werd nog extra bemoeilijkt, doordat
de omgeving van Apeldoorn enigszins
heuvelachtig is. De bussen hadden
enorme vertraging. Veel auto's strand
den langs de wegen.
ONS NIEUWE FEUILLETON
Moord niet Staatsie
Vandaag beginnen wi) met de
publicatie van ons nieuwe vervolg
verhaal. een detective-geschiedenis
onder de titel „Moord met Staat
sie" van Wil Wanting. De ïistorie
speelt zich af in het denkbeeldige
Nederlandse universiteitsstadje II-
lingen. kort na de eerste wereld
oorlog.
Een drietal doden moet vullen,
voordat het duo Enters-Boe* je van
de Illingse recherche de ingewik
kelde en geheimzinnige zaak tot
klaarheid weet te brengen.
Een boeiend verhaal, dat lang
zaam maar zeker tot de climax
leidt
als in Amsterdam is gebeurd. Alleen de
heer Van Lienden (PvdA) verdedigde
dit middel om tot prijsverlaging te
komen.
De replieken over het loondebat open
den geen nieuwe gezichtspunten.
