DIJ
PATTON: eenMOEILIJK mens
zoljt
een MACHTIG generaal
Met Kerstmis mag niemand eenzaam zijn...
Je Jaargang No. 49
Zaterdag 10 December 1955
-4
Tien jaar geleden verloor liet Amerikaanse Leger
een van zijn meest spectaculaire oorlogsleiders
„Je bent ons een paar overwinningen schuldig. Betaal je schuld
en de wereld zal mij een wijs man noemen".
Het was Generaal Eisenhower, die deze woorden zei: mild, maar
toch met een ondertoon van grote ernst, want zijn vriend, Georg
Patton, had de gewoonte hem voor moeilijke situaties te zetten. Even
toor deze uitspraak had Patton in Engeland weer eens een van zijn
/eer ondiplomatieke speeches gehouden en dat, ondanks het feit, dat
hem verzocht was wel te vechten, maar liever zo weinig mogelijk te
zeggen.
Patton was een zorgenkind. Zijn emotionele natuur, die hem
enerzijds voor zijn functie als Commandant van een Legercorps zo
uitermate geschikt maakte, bracht aan de andere kant vele onaan
gename situaties voort. Het kon niet getolereerd worden, dat. midden
in oorlogstijd, terwijl een Bondgenootschap met Rusland een zaak was
van „te zijn of niet te zijn", een Generaal boudweg verklaarde, dat
het na de zege noodzakelijk zou zijn. dat Groot-Brittannië en Amerika
de wereld regeerden.
Eisenhower heeft in die tijd ernstig overwogen. Patton van zijn
functie te ontheffen. Maar er waren verzachtende omstandigheden:
Patton was, ondanks zijn weigering om te spreken, overgehaald en
was er ook vast van overtuigd, dat het gesprokene binnen vier muren
zou blijven. Maar het allerbelangrijkste was. dat Patton, de bril-
lante ouderwetse vechtjas met zijn moderne Legercorps, onmisbaar
was.
De harde kerel had tranen in zijn ogen, toen Eisenhower zei. dat
het incident zou worden vergeten. En zijn „schuld": een paar over
winningen, heeft hij royaal ingelost.
Generaal George Patton (rechts)
tezamen met een van zijn onder
bevelhebbers.
land zou gaan, werd in stukken ge
schoten, maar, met op iedere heup een
revolver, stapte hij rustig over in het
volgende bootje. Zijn tanks doorston
den de vuurproef sohitterend. Ze wa
ren verre superieur aan de tanks, die
de vijand in Noord-Afrika gebruikte.
Patton's troepen bezetten heel Ma
rokko en bleven daar tot de Duitse
doorbraak in Tunis. Later bevocht hy
overwinningen in Makassy, El Guet-
tar en Gafsa. waarna hij zich bij het
beroemde Britse Achtste Leger voegde.
Voorbereiding van Sicilië
Hierna wijdde Patton zich aan de
laatste training van Amerikaanse sol
daten, die de invasie van Sicilië zouden
uitvoeren. Vanaf een schip, dat tot
hoofdkwartier was ingericht, leidde hij
de landing van het Zevende Leger.
Men schrijft het aan zijn krijgsmans-
kunde toe, dat. Sicilië in slechts acht
en dertig dagen werd veroverd.
PATTON werd op 11 November 1885
op een ranch in San Gabriel (Ca-
lifornië) geboren. Hy kreeg een
militaire opleiding, maar een geweldig
student was hy niet. Wel blonk hy uit
in sport en tijdens de Olympische Spe
len van 1912 in Stockholm vestigde hij
zelfs een nieuw wereldrecord schijf
schieten Populair was hy niet op de
Militaire Academie. Men vond hem
veel te verwaand. Maar dat hij aanleg
had voor het leiderschap, bleek toch
uit zijn benoeming tot „class adju
tant", wat een zeer hoge onderschei
ding was.
Patton, die een uitstekend paardrij
der was, werd Tweede Luitenant by
de Cavalerie. Bij dit niet zo erg zacht
zinnige wapen voelde hij zich wonder
wel op zijn plaats. Hy werd een, wat
de Amerikanen zo kernachtig noemen,
„heil for leather Cavalry Man".
Als lid van de Staf van Generaal
Pershing trok Patton in Mei 1917 naar
de Franse slagvelden. Daar zag hij
voor het eerst een tankoorlog. Nadat
hy acties van de Britse tanks had
meegemaakt, organiseerde en voerde
hij zelf het bevel over „the American
Tank Center" in Langres en over de
304de Brigade van het Tank Corps.
Drie maanden later werd hy tijdens
een hevig gevecht in de Maas-Argonne
sector gewond. Op zijn borst werd het
Distinguished Service Cross gehecht
wegens „uitzonderlijke moed, koelbloe
digheid intelligentie en leiderscapaci
teiten".
In Amerika bleef hij nog enige tijd
Commandant van de 304de Tank Bri
gade^ maar keerde toen tot zijn oude
liefde, de cavalerie, terug.
Prins van Wales leerde hij
dobbelen
In het begin van de dertiger jaren
werd hij in Washington als Adju
dant toegevoegd aan de Prins van
Wales, die Amerika bezocht. Patton
leerde de Prins dobbelen en vertelde,
dat dit spel zeer populair was bij de
Amerikaanse élite. Van dat ogenblik
af bracht de Prins zijn gasten tel
kens weer in pijnlijke verbazing
door voor te stellen, dat men eens
een poosje zou gaan dobbelen.
Als Luitenant-Kolonel diende Pat
ton twee jaar op de Hawaii-eilanden
maar commandeerde daarna tot het
uitbreken van de tweede wereldoorlog
Cavalerie-eenheden.
Drank en roest
In Juli 1940 werd Patton overge
plaatst naar Fort Benning in Georgia,
waar hij Brigade-Commandant werd
van de 2nd Armored Division. Toen
hij aankwam, vond hij een grote hoe
veelheid sterke drank en een troep
roestige tanks. Patton hield ervan om
iets van de grond af op te bouwen.
Onder zyn leiding werd de tweede di
visie „de hardste, meest gevreesde
eenheid van het hele leger". Iedere
soldaat was trots erbij te mogen beho
ren.
Met deze mannen trok Brigade-Ge
neraal Patton naar Californië, waar
een Woestijn-Trainings Centrum werd
ingericht. Hier moesten Amerikaanse
soldaten leren leven en vechten onder
temperaturen, die nog heter waren
dan de in Afrika heersende tempera
turen. Patton leefde precies als zyn
soldaten. Hij stond om vyf uur op. at
zout-tabletten. dronk zijn rantsoen
vruchtensap en behielp zich met de
zelfde hoeveelheid van vier liter water,
die door zijn ondergeschikten mocht
worden gebruikt voor drinken en was
sen.
Invasie in Noord-Afrika
Patton maakte de invasie van Noord
Afrika mee. De kleine landingsboot.
waarmee hy van het oorlogsschip aan
MAG ik nog even terugko
men op wat ik de vorige
week hier schreef? Ik
vroeg my af, hoe het toch komt,
dat het feest van Sinterklaas het
altijd weer opnieuw wint van het
Kerstfeest, dat juist zijn feest
„het" oecumenische feest van de
Nederlandse christenheid kon
worden, „het feest waaraan ieder,
vroom en onvroom. Rooms en
onrooms, meedoet".
Ik ging op deze vraag niet
verder in en ben daar blij om.
Immers, althans voor dit jaar en
voor Leiden, bestaat er de moge
lijkheid, dat het nu heel anders
zal gaan, dat nu het^ Kerstfeest
het winnen zal!
WOORD
VAN
BEZINNING
aan het werk gegaan en zij von
den hun Kerken bereid.
Kerstmis zal door allen worden
gevierd! „Met Kerstmis mag nie
mand eenzaam zyn De
vraag werd aan ons gericht dit
allen te willen doorgeven „opdat
binnenkort de hele stad het
wete".
Dit wordt dus inderdaad een
Kerstfeest voor iedereen, althans
van ons eigen bestaan, dat wtf
voor niets en voor niemand meer
tijd hebben, dat wij voor de ander
eenvoudig niet meer bereikbaar
zijn, ja niet meer bestaan en dat
wij zo allen met elkander een
zaam worden.
De eenzaamheid is niet slechts
een kwestie van alleen zijn! Er
zyn er die altijd alleen zijn en
toch allerminst eenzaam. Maar
eenzaamheid dat is onze geslo
tenheid, onze vervreemding van
elkander. Dat wij voor elkander
onbereikbaar zijn geworden. En
wat kan hier beter helpen, dan
op een gegeven punt hiermee te
breken en ons open te stellen
voor de ander?
v_
Op de dag na Sinterklaas lazen
wy in deze krant een stukje, niet
ondertekend, dus opgenomen met
volle instemming van de redactie,
dat wijst naar het komende
Kerstfeest.
„De Kerken te Leiden, zowel
de Protestantse als de Rooms-
Katholieke, spreken de wens uit,
dat op de Kerstdagen niemand
eenzaam zal zijn". Dat is dus een
wens van alle Kerken samen.
Neen, er is geen „interkerkelijk"
comité gevormd. Naar ik vernam
is deze actie zelfs niet direct van
de Kerken, of van een van de
Kerken uitgegaan. Er zijn alleen
maar enkele mensen hiervoor
„Nee", brulde Patton, „je schiet op
een vuile Nazi".
Er deden vele verhalen de ronde
over Patton's uitbarstingen. Maar om
dat hij ook van zichzelf het uiterste
vergde en de discipline onder zijn
mannen bijna spreekwoordelijk was,
vergaf men hem veel. Tot het incident
in 1943
De klap.
Bijnamen
PATTON begon een soort legenda
rische vermaardheid te krijgen.
Dat bleek uit de vele bijnamen,
die men hem gaf: „Flash Gordon",
„Old-Blood-and-Guts", „The Green
Hornet", „Georgie",. De meest ge
bruikte bijnaam was „The Old Man".
Dat was meer figuurlijk dan letterlijk
bedoeld: hij zag er namelijk veel jon
ger uit dan hij was. Zijn kale hoofd
was altyd bedekt door een helm. Hij
was Zeer groot, had brede schouders
en smalle heupen en zijn ogen konden
zo scherp zien. dat hij nog steeds al
zijn jongere officieren de baas was in
scherpschieten. Zijn lievelingslectuur
waren de levensbeschrijvingen van
veldheren uit de geschiedenis: Frede-
rik de Grote. Lee, Grant. Napoleon.
Tot in de kleinste bijzonderheden ken
de hij het verhaal van hun veldtoch
ten en wie er maar naar luisteren
wilde, kreeg het te horen.
George Patton was ook een expert
in kernachtige uitdrukkingen: „Grab
'em by the nose and kick 'em in the
tail* („pak ze bij de neus en schop ze
onder de staart") was zijn geliefkoos
de uitroep. Maar zijn intieme vrienden
wisten hoe weekhartig hij in wezen
was. Eens vroeg hij Eisenhower toe
stemming tachtig van zyn officieren te
mogen ontslaan, omdat ze niet ge
schikt waren voor him taak. Eisenho
wer zei, hierin wel te kunnen toestem
men, als hij een schriftelijk rapport
kreeg. Patton was kennelijk geschrok
ken van deze bereidwilligheid en met
duizend excuses stelde hij telkens het
rapport uit, tot eindelijk het hoge
woord eruit moest, dat hij eigenlijk
niemand kwijt wilde.
Patton vond het zeer belangrijk hoe
een soldaat tegenover de vijand stond.
Tijdens manoeuvres vroeg hij eens
aan een soldaat: „Waar schiet je ei
genlijk op?"
„Op een verdekt opgesteld machi
negeweer. Sir".
Tijdens de veldtocht in Sicilië be
zocht Patton enkele hospitalen. Hy
was heftig geschokt door de gevolgen
van een moderne oorlog, die hij zag in
de verminkte en gewonde soldaten.
Op een zeker moment stuitte hij op
een soldaat, die schijnbaar niets man
keerde. „Wat doe jij eigenlijk hier?"
vroeg hij abrupt.
„Ik denk, dat het zenuwen zijn. Ge
neraal", was het antwoord.
Nu was Patton een man, die niet
geloofde in oorlogsmoeheid en oorlogs
neurose. Hij begon dan ook flink uit te
varen over gebrek aan verantwoorde
lijkheidsgevoel, lafheid e.d. De protes
ten van artsen en verpleegsters dron
gen nauwelijks tot hem door. Maar
zijn woede steeg tot een hoogtepunt,
toen hij even daarna een andere sol
daat ontmoette, die op geen enkele
manier gewond scheen te zijn. Hij
stond stil vlak voor de soldaat en gaf
hem zo'n klap, dat zijn helm op de
grond viel. Nu kwamen de artsen tus
senbeide. Patton maakte spoedig een
eind aan *zijn bezoek. Luid proteste
rend tegen laffe soldaten, die zich ver
borgen tussen de brave gewonden,
verdween hij.
Als een lopend vuurtje ging het
verhaal rond. Eisenhower zelf ontving
een onofficieel rapport van het hos
pitaal en ondertussen ging ook de pers
zich ermee bemoeien. De ene soldaat
bleek inderdaad zeer ziek te zijn ge
weest.
Generaal Eisenhower zat in een
moeilijk parket. Hij wilde de bekwame
Patton niet missen, maar het geval
kon niet in de doofpot worden gestopt.
Eisenhower begon met drie objectieve
waarnemers uit te sturen: één naar
Patton, één naar het Hospitaal en één
naar Patton's divisies. Naar aanleiding
van deze rapporten kreeg Patton een
brief. Na herhaling van een dergelijk
geval zou ontslag volgen. Maar om
dat Patton de zware Siciliaanse cam
pagne achter de rug had en zeer ge
schokt was geweest door de aanblik
van dc gewonden, werd nu de volgen
de straf opgelegd: Patton moest zijn
verontschuldiging aanbieden aan de
zieke soldaat en aan het personeel van
het hospitaal. Daarna moest hij ver
schijnen voor zijn officieren en repre
sentatieve groepen van zijn divisies en
verklaren. dat hij hun posities als
vechtende soldaten van een democra
tische natie respecteerde.
de mogelijkheid daartoe ligt nu
voor het grijpen. Als wy ons hier
maar achterzetten. Niet in het
groot, want dan mislukt het. Dit
is niet iets dat georganiseerd
kan worden. Dit kan alleen maar
worden gedaan. Niet sentimen
teel. maar echt, eenvoudig en
direct.
Wij moeten deze actie die hier
wordt gevoerd, zien als een
poging om op een bepaald punt
de strijd aan te binden tegen de
grootste nood van deze tijd. Dat
is toch onze vereenzaming? Dat
wij allen zó bezig zijn met ons
zelf en met onze belangen, dat
wij zó leven in de gesloten cirkel
Laat Kerstmis 1955 dit punt
mogen zyn. Laten wij nu niet
allereerst aan onszelf denken en
hoe wy het best Kerstfeest kun
nen vieren voor onszelf, maar
laten wij nu denken aan de
ander. Hoe kan ik een ander blij
maken?
Kerstfeest is het feest van de
liefde van God en deze liefde ls
wereldwyd. Zij wil doorgegeven
worden. Alleen wanneer wij dat
doen hebben wij er zelf deel aan.
Met Kerstmis mag niemand
eenzaam zyn
J. GROOT,
Ned. Herv. Predikant
te Leiden.
Patton stemde direct toe.
Toen de hele zaak achter de rug
was. ontving Eisenhower een brief
van Patton: „Ik kan geen woorden
vinden om uit te drukken, welk een
verdriet het my heeft gedaan een
man. wien ik alles dank en vogr
wien lk graag mijn leven zou geven,
reden gegeven heb ontstemd over
mij te zijn".
Snelheid
PATTON'S naam .kreeg grote be
kendheid bij de opmars in Duits
land, waar zijn tankspitsen soms
zo snel doordrongen, dat hij ver voor
het eigenlijke Geallieerde leger ope
reerde. Op de kaarten kon men nau
welijks bijhouden, welke plaatsen door
Pattons tanks waren gepasseerd.
In de dagen van het Ardennen-of
fensief en de veldtocht in Frankrijk en
Duitsland, loste hy volkomen zyn
„schuld" tegenover Eisenhower in.
Na Duitslands capitulatie brak voor
Patton weer de tijd aan, dat hij ge
dichten kon gaan schrijven: gedichten
over soldaten, hun bitterheid, hun lij
den, hun glorie. Patton's vrouw, Bea
trice Ayer was schrijfster In 1936
schreef ze een historische novelle
„Blood of the Sharks" die een succes
werd. In de tweede wereldoorlog maak
te ze een leefregel van tien punten
voor de vrouwen, wier mannen in de
strijd waren, „want", zei ze: „het
moeilijkste wat vrouwen in oorlogstijd
moeten volbrengen is waohten".
Het einde
Net als leder ander maakten de Pat
tons plannen voor de tijd, dat zij weer
verenigd zouden zijn. Als eerste punt
stond op het programma een reis om
de wereld met him eigen zeiljacht de
..When and If.
De plannen zijn nooit verwezenlijkt.
Op 9 December 1945 kreeg Generaal
George Patton een auto-ongeluk tn
Duitsland en stierf op de 21ste. De
wereld was nog zo in beroering, dat
het bericht van het verlies van een
brillant Generaal, die zo'n groot
aandeel had gehad in de bevrijding
van Europa, slechts een vluchtige
ontroering wekte. Daarom is het
goed, hem nu, midden in de bloei
der vryheid, te gedenken.
De klok slaat soep
Het Voorlichtingsbureau van de
Voedingsraad meldt:
Hebt U een klein restje aardappelen
over, te klein om voor het gezin op te
bakken; een paar plakjes worst of
kaas. te weinig om nog op tafel te zet
ten; een hapje groente, dat net nie
mand meer wilde hebben? Maak er
dan een soep van. Een soep waarvoor
geen vast recept bestaat, waarin U
alles gebruikt wat U wilt om haar lek
ker te maken: verse kruiden, bouillon
blokjes of aroma, pikante saus, ge
raspte kaas. Het kan een dikke soep
worden of een dunne: 't is altijd goe.I.
Wordt het een dunne soep. dan zijn
dobbelsteentjes gebakken brood er
heerlijk in.
Potpourri-soep
Zet U alle restjes eens bij elkaar.
Gekookte aardappelen en groente
snijdt U in kleine stukjes «niet
teveel winterwortel: dat maakt de
soep te zoet). Hebt U geen groente
over. snipper dan een flinke ui en
wat peterselie- of selderijgroen.
Misschien zijn er wat plakjes
worst of kaas waarschijnlijk wel
een paar sneden oud brood. Ten
slotte nog wat boter of margarine
of een stukje spek. dat over is, en
een of meer bouillonblokjes
De ui zachtjes bakken in de boter
of margarine of het spekvet. De stuk
jes aardappel en groente en bouillon
blokjes toevoegen en de benodigde
hoeveelheid water er bij schenken.
Het geheel aan de kook brengen en
enkele minuten laten doorkoken. De
worst of kaas en zo mogelijk een paar
lepels jus toevoegen. De soep op
smaak afmaken met fyn gesneden pe
terselie- of selderijgroen en desgewenst
peper, foelie, aroma of pikante saus.
Het brood in dobbelsteentjes snijden
en in boter, margarine of vet licht
bruin bakken. De blokjes apart in een
schaaltje opdienen
Wanneer U vis kookt en niet al het
visnat voor de saus nodig hebt, kunt U
van de overgebleven visbouillon een
werkelijk lekkere gebonden soep ma
ken. U kunt natuurlijk ook een klein
wijtinkje of schelvisje kopen, speciaal
om daar soep van te bereiden.
Gebonden vissoep
1 liter visnat, stukje ui, laurier
blad, 'citroenschilletje) 2*6 eet
lepel boter of margarine. 4 eetle
pels bloem, indien aanwezig een
restje gekookte vis
Het visnat met de ul. het laurier
blad en het geen van de citroenschil
aan de kook brengen. In een andere
pan de boter of margarine smelten, de
bloem erdoor roeren en onder steeds
roeren het hete visnat erbij schenken.
De soep aan de kook brengen en en
kele minuten, laten doorkoken. De ci
troenschil en het laurierblad verwij
deren en de stukjes vis toevoegen Zo
nodig de soep verder op smaak maken
met zout of aroma, nootmuscaat en
fijn gesneden peterseliegroen.
Tot slot een soep, die niet van res
ten ls bereid.
Macaronisoep met vlees
Ongeveer 100 g poulet van vlees
of gevogelte of 100 g. kippen orga
nen 'maag, hart, enz.) 1 liter wa
ter. 40 g (een half kopje) elle
boog- of figuurmacaroni. zout een
stukje foelie, boter of margarine,
aardappelmeel of maizena.
Het vlees klein snijden en In een
weinig boter of margarine aan alle
kanten lichtbruin bakken.
Het water en zout en foelie toevoe
gen, het geheel aan de kook brengen
en zachtjes 2 3 uur laten trekken.
Het vlees en de foelie uit de bouillon
nemen. De macaroni er in strooien cn
gaar koken in ongeveer 20 minuten.
Het vlees van zeentjes (en botjes) ont
doen en als vulsel in de soep gebrui
ken. Desgewenst de soep bijbinden met
een weinig koud water aangemengd
aardappelmeel of maizena.
