Tesamen naar
vrijere loonvorming
WEERBERICHT'
Zonder verstoring van de
bewaren arbeidsvrede
te
Conferentie begint half vijf
Opnieuw onenigheid in Adenauers
eoalitie van drie partijen
Enorme
trok
brand in oud pakhuis
belangstelling
grote
Russisch duo bemoeit zich op
ongepaste wijze met Kasjmir
94ste Jaargang
ZATERDAG 10 DECEMBER 1955
No. 28701
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week
f7.—
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Ondanks
Arbeiders niet bij elkaar laten wegkopen
(Van onze parlementaire redacteur)
„Wie vrijere loonvorming zegt, aanvaardt dat een aantal bedrijfstakken met
de lonen zal uitlopen op andere, die zullen achterblijven. Vrijere loonvorming",
aldus minister Suurhoff, „is geen tovermiddel om alle lonen te doen stijgen zonder
dat de prijzen omhoog gaan. Dat zal bij de achterblijvers voor hen aanvaardbaar
moeten worden gemaakt. Er moet daarom voor worden gezorgd dat de bedrijven
met grote winsten niet te ver uitlopen om aldus tè grote spanningen in andere
bedrijfstakken te voorkomen. In de afzonderlijke ondernemingen mag met de
winstdeling niet verder worden gegaan dan thans reeds mogelijk is, want dan
zou men de arbeiders bij elkaar wegkopen en het overzicht over de loonvorming
zou verloren gaan.
We zullen voorlopig de handen vol ge
noeg hebben om verschillen in de lonen
bedrijfstakgewijze tot een goed einde te
brengen. Nu het bedrijfsleven (werkge
vers en arbeiders) daartoe echter een
stemmig heeft geadviseerd, deed minister
Suurhoff een beroep op het bedrijfsleven
de vrijere loonvorming tot stand te bren
gen zonder verstoring van de arbeids
vrede en op een wijze die het toekomstig
loonpeil geen sta-in-de-weg doet vormen
voor de toekomstige werkgelegenheid en
de toekomstige welvaart.
De vrijere loonvorming betekent vol
gens minister Suurhoff niet een loslaten
van de geleide loonpolitiek. Alleen de
organisatie van de loonvorming wordt
anders. Hoe alles in zijn werk zal gaan,
heeft de ministerraad nog niet beslist.
Er zullen spelregels moeten worden op
gesteld, voor het overleg tussen de Stich
ting van de Arbeid en het College van
Rijksbemiddelaars. Prof. Romme wil
geen speelruimte voor loonsverhogingen
tot een zeker percentage omdat het
maximum-percentage zou werken als een
magneet. Maar hoe dat percentage kan
worden vermeden zonder de samenhang
in de lonen te verliezen, is een grote
vraag. In ieder geval moet worden voor
komen dat de regering het loonpeil uit
de hand loopt.
De geleide loonpolitiek, waarmee na
1945 werd begonnen, leidde er toe dat
in bedrijven, die grote winsten maak
ten, lonen ontstonden die hoger had
den kunnen zijn. Dat was, aldus minis
ter Suurhoff, ook voor de socialisten
geen aantrekkelijke kant van de gelei
de loonpolitiek, die overigens door de
arbeidsvrede ten zegen is geweest. Ook
nu nog moet het loonpeil in de hand
worden gehouden, maar een zo streng
velerlei problemen
Mr Luns: „Goede
hoop'
„Ik heb enige hoop, dat de kwestie-
Nieuw Guinea geruisloos van de agen
da van de huidige algemene vergade
ring van de V.N. zal verdwijnen door
middel van een resolutie, die de Ne
derlandse pricipes ten aanzien van
deze kwestie niet aantast, de beide
partijen bij de komende Nederlands-
Indonesische conferentie geen op
dracht geeft, het vraagstuk niet op de
agenda houdt en daardoor dus voor
Nederland aanvaardbaar zal zijn".
Dit heeft minister Luns vanochtend
na zijn terugkeer uit New York op
Schiphol verklaard. Op een vraag, of
deze resolutie ook voor Indonesië aan
vaardbaar zal zijn, antwoordde minister
Luns, dat het een realiteit is. dat voor
Nederland de kwestie-Nieuw Guinea er
in de V.N. beter voor staat dan vorig
jaar, nu ook in de agenda-commissie
Indonesië geen tweederde meerderheid
heeft kunnen krijgen.
„Ik kan me voorstellen, dat het geen
Indonesisch belang is in deze kwestie
een tweede nederlaag te riskeren", al
dus voegde mr Luns hieraan toe.
Nederland en Indonesië zouden het in
principe eens geworden zyn over de
vorm van een V.N.-resolutie, waardoor
de kwestie Westelijk Nieuw-Guinea op
rustige wijze in de algemene vergadering
der Verenigde Naties zou kunnen wor
den afgehandeld.
vryere loonvorming, het totale loonpeil
kan worden gehandhaafd dat nog nodig
is om de welvaart en de werkgelegenheid
ook in de toekomst voor onze snel groeien
de bevolking veilig te stellen. Als dat
bereikt is, zal ik gaarne meejuichen.
Tegen vijf uur, toen minister Suurhoff
klaar was met zijn rede, stelde de waar
nemende voorzitter, de heer Van Sleen,
voor met de replieken te beginnen. De
heer Wagenaar (CPN) had daartegen
echter bezwaar en hij vroeg hoofdelijke
stemming over het voorstel van de voor
zitter. Dat voorstel werd met 41 tegen 0
stemmen aangenomen. De vier aanwezige
communisten hadden niet tegen gestemd,
want zij hadden de zaal verlaten om
daardoor de zekerheid te vergroten dat
uit de stemming zou blijken dat er niet
meer voldoende <51) leden aanwezig wa
ren om de vergadering te kunnen voort
zetten. Na voorlezing van de uitslag van
de stemming kon de voorzitter, Van Sleen,
niet anders doen dan de vergadering
verdagen tot Dinsdagmiddag.
Wij sullen zien wat er uit de bus komt,''
Indonesische voorhoede vannacht
7 uur te laat gearriveerd
(Van onze Haagse redacteur)
De Nederlands-Indonesische ministerconferentie zal niet, zoals gisteren
gemeld, vandaag om 12 uur, maar om half vijf in de Lairesse zaal op het Bin
nenhof worden geopend. De verschuiving van dit tijdstip houdt vermoedelijk
verband met het feit, dat de Nederlandse delegatieleider, de minsiter zonder
portefeuille mr J. M. A. H. Luns, pas vanochtend uit New York in ons land is
gearriveerd.
De Indonesische „voorhoede" met de minister van Buitenlandse Zaken
Anak Agoeng Gde Agoeng, aan het hoofd, is vannacht met het KLM vlieg
tuig PH-LDD „Arnhem" wegens motorstoring zeven uur achter op het tijd
schema op schiphol aangekomen.
MINISTER j. G. SUURHOFF
loonsysteem als sedert de bevrijding
heeft gegolden, is alleen te handhaven
indien het de instemming heeft van
de grote meerderheid van het bedrijfs
leven. Men kan er niet mee doorgaan
als het gehele bedrijfsleven blijkens het
advies van de S.E.R., adviseert tot
vrijere loonvorming over te gaan. Om
die reden heeft de ministerraad daar
toe besloten.
Er zijn er nu die victorie roepen en
van een overwinning spreken op de socia
listen, die zich tegen de vrijere loonvor
ming hebben verzet. Naar mijn mening,
aldus minister Suurhoff, is de tijd om
victorie te roepen pas aangebroken als
de regering en het bedrijfsleven er ge
zamenlijk in geslaagd zijn de nu in be
ginsel aangekondigde wijziging in de
loonpolitiek in zodanige vorm te verwe
zenlijken, dat met het behoud van de
sociale vrede en met toepassing van de
Het was overigens een bijzonder zwijg
zaam groepje, dat zich, huiverend in de
nachtkou, vóór de douaneloods had op
gesteld. De delegatieleider, minister
Anak Agoeng, legde in het felle schijnsel
van de televisie- en filmlampen een
korte verklaring af, waarin hij de hoop
uitsprak dat het ministersgesprek met
Nederland de grondslag zal leggen voor4
„normale betrekkingen" tussen Djakar
ta en Den Haag. De minister wenste
echter niet vooruit te lopen op de re
sultaten van het overleg, teneinde de
„goede atmosfeer niet te vertroebelen".
De heer Anak Agoeng, die reeds op
het platvorm door de plaatsvervangen
de delegatieleider van Nederland, minis
ter J. v. d. Kieft, was begroet ontweek
daarna alle vragen, die men op hem af
vuurde, zowel voor wat betreft de duur
als de plaats, van de conferentie. „Zoals
U in het gemeenschappelijk communi
qué heeft kunnen lezen, is er geen tijds
limiet voor de besprekingen gesteld", zei
de Indonesische delegatieleider. De
plaats, waar de conferentie zal worden
voortgezet, vormt een van de punten,
die wellicht vanmiddag reeds, na de of-
Vermoedelijk regen
Het KNMI deelt mede:
Zachtere Oceaanlucht drong via Mid
den en Zuid- Engeland het vasteland
van Europa binnen, hetgeen o.a. in ons
land aanleiding gaf tot een stijging van
de temperatuur en overvloedige regen.
In Terschelling werd in 24 uur tijds 21
en in Leeuwarden 23 mm regen afge
tapt. Na het passeren van de regen
zones kwamen in onze omgeving van
morgen enkele opklaringen voor. maar
een lagedrukgebied dat van Schotland in
de richting van de Duitse bocht trekt
zal aanvankelijk nog enkele plaatselijke
buien veroorzaken. Op de Oceaan is een
zeer actieve depressie tot ontwikkeling
gekomen, die in Oostnoordoostelijke
richting koerst. Onder invloed van deze
depressie zal het waarsohijnlijk morgen
later op de dag in ons land opnieuw
gaan regenen.
(Opgemaakt te 10 uur).
11 DECEMBER
Zon op: 8.39 uur; onder: 16.31 uur.
Maan op: 5.57 uur; onder; 14.37 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1.11 en
13.32 uur.
(12/12 te 2.00 en 14.15 uur).
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
en een Bijvoegsel.
ficiele opening, zullen worden bespro
ken", zo zeide hij. De heer Anak Agoeng
herhaalde, dat hij geen bepaalde voor
keur heeft, mits het maar een „neutrale
omgeving" betreft.
Op de vraag of de regering-Harahap
drastische wijzigingen in de financieel-
economische overeenkomst zal voorstel
len, antwoordde de delegatieleider met
een verontschuldigend handgebaar, dat
hij onmogelijk op de gebeurtenissen kon
vooruitlopen. De vraag of de regering de
resultaten van het Nederlands-Indone-
sisoh overleg aan het nieuwe Parlement
zal voorleggen, beantwoordde de heer
Anak Agoeng lachend met: „Laten we
eerst zien of we een overeenkomst be
reiken".
De behandeling van de kwestie
Nieuw-Guinea in de V.N.-Assembleé
was ook een punt, waar de minister
zich liever niet over uitliet. „Ik wei
ger voorspellingen te doen. Maar zoals
U weet, staat de kwestie nog steeds op
de agenda. Wii zullen wel zien wat er
"it de bus komt".
Instorting in Frankfort gevolg
van gasontploffing
De instorting van het nieuwe flatge
bouw van vier verdiepingen in Frank
fort, die Woensdag aan 27 mensen het
leven gekost heeft, is te wijten aan het
ontploffen van een mengsel van gas en
lucht. Dit is de conclusie van deskun
digen, die een onderzoek naar de ramp
hebben ingesteld.
Op de eerste tactische vliegbasis
van de luchtmacht ..Volkel" heeft de
ambassadeur van de V.S.. de heer
H. Freeman Matthews, gisteren vier
straaljagers van het type F-84-F
Thunderstreak overgedragen aan
ons land. De vier uiterst snelle
machines op het platform van de
luchthaven.
Na het recente conflict met zijn Liberale coalitiegenoten ziet de West-Duitse
Bondskanselier Adenauer zich thans geplaatst tegenover een kwestie met de
kleinste der Duitse regeringspartijen, de Duitse partij. Deze heeft namelijk aan
Adenauer voorgesteld de personeelscommissie af te schaffen die met de selectie
van de hoge officieren van het nieuwe Duitse leger is belast. Aanleiding daar
toe is het feit, dat deze commissie vier van minister Blanks voornaamste me
dewerkers ongeschikt heeft geacht. Twee hunner hebben jarenlang in leidende
functies aan de opstelling van de militaire plannen der Bondsrepubliek medege
werkt en aan de onderhandelingen over de militaire eenheid van de Bondsrepu
bliek met het Westen deelgenomen. Ofschoon de beweegredenen der commissie
geheim zijn wordt in politieke kringen als zeker aangenomen, dat de rol, die
zij in de oorlogsjaren hebben gespeeld, bij het oordeel der commissie de door
slag heeft gegeven. Een hunner was na de aanslag op Hitier op 20 Juli 1944 tot
een hoge functie in de generale staf bevorderd, waar hij de plaats innam van
een der geëxechteerde deelnemers aan het complot!
Pro en contra de commissie,
die hen ongeschikt achtte
De twee grootste partijen in de Bonds
dag, de Christen-Democratische en ae
Socialistische, hebben zich Vrijdagavond
voor handhaving van de personeelscom
missie uitgesproken. De Duitse partij op
haar beurt zal voorstellen de personeels
commissie te vervangen door een soort
„ereraad" van voormalige officieren.
De West-Duitse minister van Defensie
is door deze gang van zaken, waarbij
enige van zijn voornaamste medewer
kers zijn betrokken, in een moeilijke po
sitie geraakt. Hij heeft de personeels-
Aan de Oostduinlaan in Den Haag
heeft sir Mohammed Zufrulla Khan
van Pakistan, rechter in het Interna
tionaal Gerechtshof, gisteren de
eerste moskee in ons land ingewijd.
Twee jonge Mohammedaansen in
gebed verzonken tijdens de inwij
dingsplechtigheid.
Harde explosiegevolgd door steekvlam
Onder enorme belangstelling is vannacht een eeuwenoud pakhuis aan de
Gelderschekade 99 te Amsterdam vrijwel geheel uitgebrand. Het pakhuis en een
daaraan gebouwd pand met kantoren staan aan de Gelderschekade tussen de
Nieuwe Ridderstraat en de Nieuwe Jonkerstraat. Vooral aan de zijde van de
Nieuwe Ridderstraat woedde het vuur het hevigst. Van onder tot boven stond
de zijgevel hier in lichterlaaie. Toen de brandweer aankwam en om de aan de
overkant van de nauwe steeg gelegen confectiefabriek van „Lucky" te bescher
men, begon de brandweer met het leggen van een waterscherm dwars door
de steeg. Bovendien konden de brandweerlieden onmiddellijk gebruik maken
van in de confectiefabriek aanwezige waterslangen om het vuur van boven af
aan te grijpen. Daaraan schrijft men liet toe, dat deze grote confectiefabriek
voor het vuur gespaard is gebleven.
De brand moet ongeveer om tien over
half elf zijn uitgebroken. Omwonenden
zeggen, dat zij een harde explosie ge
hoord hebben, maar het onderzoek naar
de oorzaak van de brand is nog niet
voltooid, zodat men hierover nog geen
zekerheid heeft. Vrijwel onmiddellijk
aaarna is ook een grote steekvlag ge
signaleerd, die van beneden naar boven
schoot. In het pakhuis waren gevestigd
een handel in rubberafval en autoban
den. en daarboven een im- en export
firma. die daar een partij koehuiden en
pakken haar opgeslagen had. Boven
dien was in het achterste gedeelte een
houtopslagplaats, zodat het vuur gretig
om zich heen greep.
Aanvankelijk slaagde de brandweer er
in via een deur in de voorgevel tot de
derde verdieping door te dringen. Maar
door de hevige rookontwikkeling moes
terug gaan en uiteindelijk het veld
ruimen. Het vuur moest dus van buiten
af bestreden worden. Even na elf uur
begon plotseling een deel van de zij
muur af te brokkelen. De brandweer
mannen in de Nieuwe Ridderstraat
zochten ijlings een goed heenkomen,
juist op tijd. want enkele seconden later
stortte dit deel van de muur geheel in.
want een half uqr nadien kon comman
dant Schuitemaker het sein ..brand
meester" geven.
commissie schriftelijk om opheldering
verzocht omtrent de redenen, waarom
zij zich gekant heeft tegen inlijving van
de vier kolonels in het toekomstige Duit
se leger.
De woordvoerder der Duitse partij
motiveerde het voorstel de commissie op
te heffen met het argument dat door
de ingevoerde controle „nog meer goede
krachten" voor het leger verloren zou
den kunnen gaan. Hij stelde voorts de
eis, dat de officieren van de grenspoli
tie zonder verder onderzoek in het le
ger zouden worden opgenomen, tenein
de het risico te vermijden, dat ook deze
op grond van hun verleden in de Hit-
Ier-jaren zouden worden afgewezen.
De militaire experts van alle partijen
verkeren over de afwijzing van enkele
van Blanks voornaamste medewerkers
in rep en roer. De meerderheidsfractie
in de Bondsdag, die van Adenauers
Christelijke partij, zal Maandag met mi
nister Blank confereren. Zij wil klaar
blijkelijk niet het voorstel tot afschaf
fing der commissie ondersteunen, daar
deze door het parlement uitdrukkelijk
verlangt is als een middel om het bin
nendringen van officieren met een
slecht verleden in de nieuwe strijd
krachten te vermijden. De Christelijke
partij wil blijkbaar wel overwegen of
voor de afgewezenen niet een mogelijk
heid van beroep kan worden ingesteld.
De Socialistische oppositie heeft reeds
laten verluiden, dat het niet aan zou
gaan de commissie af te schaffen om
het simpele feit, dat zij een voor de re
gering onaangename, beslissing heeft
genomen.
Het pakhuis was toen vrijwel geheel
uitgebrand Maar nog altijd was het
vuur niet geheel gedwongen, want af en
toe laaiden de vlammen weer op in de
kelderruimte, ondanks het feit, dat hipr
van het begin af grote watermassa's
naar binnen waren gespoten. Het ver
moeden bestaat dan ook, dat de brand
in de kelder is ontstaan.
Omstreden gebied door Boelganin zonder
omhaal bij India geannexeerd
Premier Boelganin en partijsecretaris Kroesjtsjef zijn in Srinagar, de
ten de brandweerlieden stap voor stap I hoofdstad van het onder Indiase invloed staande deel van Kasjmir aangekomen.
1 „»-ir, „non avi nitoinHoliil- Kof irolH r, 1 1 1.1, 1
De lucht was betrokken en de twee staatslieden rilden in hun overjassen van de
kou. De weg van het vliegveld naar de stad was onder meer versierd met onge
veer 50.000 Sovjet-Russische en Indiase vlaggen. Men kon opschriften lezen als
„Welkom in het land van Nehroe" (Nehroe stamt uit een Kasjmir! familie)
en „Welkom, strijders voor de wereldvrede". Een opschrift luidde „groeten van
de bond van laag-betaalden'.. Groepen van Kasjmiri bliezen op schelpen, sloe
gen op trommels en dansten terwijl de Sovjet-Russische leiders passeerden.
Duizenden volgden van de overzijde
van de gracht met spanning de strijd
van de brandweer, die met 15 handstra-
len en 6 waterkanonnen het vuur te lijf
ging. Aan alle kanten greep men het
vuur aan en hoewel men in het begin
weinig succes leek te hebben, werd de
omknelling van de vuurhaard steeds dui
delijker. Tegen twaalf uur werden de
vlammen ook zichtbaar in de bovenste
étages aan de voorzijde, die tot nog toe
in het duister hadden gelegen Gretige
tongen spoten even later door het dak
en door de dakramen naar buiten, maar
Pakistan verontwaardigd
Sovjet-Russische premier „buren" van
het Sovjet-Ruaslséhe volk, dat ..van
In de nauwe straten van de stad wa- oudsher" handels- en culturele betrek-
ren ongeveer 25.000 mensen op de been. j kinSen met dat gebied had onderhouden.
Een hoogtepunt vormde een „parade" I De verklaring van Boelganin heeft in
van 50 boten op de rivier de Jhelum, de Pakistaanse hoofdstad Karatsji een
langs het regeringsgebouw, waar de felle reactie uitgelokt. De Pakistaanse
lunch gebruikt werd. Indira Ghanai, radio verklaarde, dat de Sovjet-Rus
dochter van Nehroe, had zich reeds de I sche premier „met alle conventies van
dag tevoren naar Srinagar begeven, om de diplomatie heeft gebroken". De Pa-
zich bjj de Sovjet-Russische leiders te
voegen.
Premier Boelganin sprak gisteren bij
zijn aankomst in het omstreden gebied
van „Dit Noordelijk deel van India". De
dit was blijkbaar een laatste verzet, bewoners van de Kasjm^ noemde de
kistanen zijn vooral verbolgen, omdat
de Sovjet-Unie permanent lid van de
Veiligheidsraad is en dit lichaam heeft
bepaald, dat over de toekomst van
Kasjmir door middel van een vrjj en
eeriyk plebisciet moet worden beslist!
