LEIDSCH
DAGBLAD
II
i Ij. f
WEERBERICHT
14ste Jaargang
DINSDAG 29 NOVEMBER 1955
No. 2869i
Directeur: J. W Benny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.— per kwartaal: f2.85 per maand: fOJ» per week.
Witte Singel l. Lelden - Giro no. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie: 2 07
Liberale partijen in W.-Duitsland
en Italië voor ernstige erisis
Rome meldt ineenstorting en ook Bonn
verwacht splitsing
(Van onze correspondenten in Rome en Bonn)
De Liberale partijen van Italië en Wes t-D u i t s I a n d staan
voor een ernstige crisis: de eerste is in tweeën gespleten, de tweede
kraakt in al haar voegen.
Wat in Rome reeds lang werd voorzien, is gisteren bekendgemaakt:
de linkervleugel en het centrum van de Liberale partij in Italië hebben
de band verbroken en zullen naast de oude groepering, die nu tot één
derde is ingekrompen, een nieuwe organisatie oprichten, die zuiver
democratisch wil zijn en even afwerend staat tegenover totalitaire nei
gingen van rechts als van links. Graaf Villabruna, tot voor kort secre
taris der Liberale partij en minister van Industrie, en graaf Carandini,
oud-ambassadeur in Londen, zullen de leiding nemen in de nieuwe
groep, die voorbestemd is een partij van intellectuelen te worden. Het
voornaamste motief van de „afgescheidenen" is, dat de oude partij
„zich tot een werktuig van grote zakenbelangen" zou hebben gemaakt.
Uit Bonn meldt onze correspondent aldaar, dat de Vrije Democra
ten (Liberalen) nog niet hebben gereageerd op het ultimatum van dr
Adenauer, die vóór 1 December antwoord wenst over de houding der
Liberalen inzake onderhandelingen met Moskou. In Bonn acht men het
allerminst onmogelijk, dat de Vrije Democratische partij uiteen zal val
len. Ook is het mogelijk, dat dr Dehler, voorzitter der partij, tot aftre
den zal worden gedwongen.
Dehler woedend omdat hij
door Adenauer en vier
ministers genegeerd werd
Onze correspondent in Bonn meldt:
Het heeft in de bedoeling van Bonds
president Heuss gelegen (de president
is zelf Liberaal en wilde bemiddelend
optreden» een gesprek onder vier ogen
tot stand te brengen tussen Bondskan
selier Adenauer en de voorzitter der
Liberale partij, dr Dehler, opdat zy de
situatie eens van alle kanten rustig zou
den kunnen bekijken, maar het is daar
toe niet gekomen Thans verwacht men
ook geen uitnodiging meer voor zulk
een gesprek.
Intussen heeft gisteren een grote be
drijvigheid achter de schermen geheerst.
Adenauer heeft niet Dehler, die zowel
voorzitter van de Vrije Democratische
party als van de Bondsdagfractie is, bij
zich laten komen, maar wel de vice-
voorzitter van deze fractie. Euler, ter-
wyi aan hun onderhoud ook vice-kan-
selier Blüoher, minister Preusker en de
vice-president van de Bondsdag,
Schneider die alle drie tot de Vrye
Democratische party behoren heb
ben deelgenomen. Dehler is thans woe
dend dat dit onderhoud geheel buiten
hem om is gehouden en hü noemde het
een „zeer ongebruikelyke methode", zo
wel van de kant van Adenauer als van
Geheim overleg op
Cyprus mislukt
Nieuwe Britse voorstellen door
Makarios van de hand
gewezen
Gouverneur Sir John Harding en
Aartsbisschop Makarios van Cyprus
hebben verleden week op Cyprus gehei
me besprekingen gevoerd, aldus vernam
Reuter Maandagavond in Athene. Tij
dens deze besprekingen zou de aarts
bisschop nieuwe Britse voorstellen
voor de toekomst van Cyprus van de
hand hebben gewezen als „onaanvaard
baar." In deze nieuwe Britse voorstellen
werd het recht van Cyprus op zelfbe
schikking erkend doch dit werd tevens
afhankelijk gesteld van „veiligheid en
wereldvrede."
De vertegenwoordiger in Athene van
de kerk op Cyprus. Liozides, zei dat deze
voorstellen er toe zouden leiden,
dat Engeland als enige zou kunnen be
oordelen of en wanneer zelfbeschikking
kan worden toegestaan. Aangenomen
wordt dat de Griekse regering van de
Britse voorstellen op de hoogte is ge
steld. Britse noch Griekse officiële krin
gen waren Maandagavond bereid enige
bevestiging of ontkenning te geven
Oorlogstoestand
De 10.000 man Britse troepen op
Cyprus zijn Maandag in „oorlogstoe
stand" gebracht als gevolg van de aan
houdende golf van ongeregeldheden op
het eiland. Twee daeen geleden werd op
Cyprus de noodtoestand afgekondigd. De
troepen verrichten tot dusverre officieel
slechts ..politiediensten" doch thans zijn
zij „in actieve dienst" gekomen, voor
lopig voor een periode van drie maan
den.
Maandag deden zich op verscheidene
plaatsen weer incidenten voor. Jongens-
en meisjesleerlingen van het Kyrenia-
gvmnasium in Nicosia hebben gisteren
peen lessen bijgewoond als protest te
gen het afkondigen van de noodtoe
stand.
die der vier anderen, dat men niet eens
de fractie-voorzitter van die byeenkomst
op de hoogte had gesteld.
Grote verdeeldheid
In de fractie zelf heerst op het ogen
blik grote verdeeldheid. Vooraanstaande
afgevaardigden uit Noord Rynland-
Westfalen hebben Dehler al verzocht als
fractie-leider af te treden en het party-
bestuur in Hessen nam een motie van
wantrouwen tegen hem aan. Ook in
Berlijn is de party scherp tegen Dehler
gekant.
Deze denkt er overigens niet aan, vry-
willig de aftocht te blazen.
Thans wordt het niet onwaarschijn
lijk geacht, dat vandaag op de vergade
ring van het partij-bestuur en de frac
tie, waarop het zonder twijfel zeer storm
achtig zal toegaan, besloten zal worden
niet direct meer op het ultimatum van
Adenauer, dat op 1 December afloopt,
te antwoorden en te wachten tot de de
batten in de Bondsdag om daar de kan
selier van repliek te dienen. Overigens
zou dat stellig betekenen dat de Vrije
Democratische party de coalitie verlaat
en een ernstige scheuring in de partij
zal daar natuurlijk het gevolg van zijn.
Wij nemen aan. dat in dat geval tal van
afgevaardigden naar de C.D.U. zullen
overlopen.
Van de 487 stemgerechtigde leden van
de Bondsdag behoren er 47 tot de Vrije
Democratische party. De 48ste afge
vaardigde, Fassbender, is enkele dagen
geleden naar de Duitse party overge
gaan.
Olie op de golven
Dr Dehler zelf heeft in de laatste da
gen herhaaldeiyk getracht olie op de
golven te werpen door zich te uiten als
een overtuigd voorstander van het be
houd van de nauwe samenwerking der
Kouder
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droop weer met opklaringen, hier en
daar mist.
Zwakke tot matige wind in hoofdzaak
tussen Zuid en Oost Kouder met plaat
selijk lichte vorst. (Opgemaakt te 10 uur)
30 NOVEMBER
Zon op- 8.25 uur. onder: 16.36 uur.
Maan op: 17.23 uu: onde: 9.19 uur.
Hoogwater te Katwijk te 3.12 en
15.30 uur.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
De „Nautilus" overtrof de
verwachtingen, zegt Thomas
De Amerikaanse minister van Marine,
Thomas, heeft na een reis met de eerste
atoomduikfooot .Nautilus" verklaard, dat
het schip de verwachtingen overtroffen
heeft.
Thomas, de voorzitter van de Com
missie voor Atoomenergie, Strauss, en
hoge marine-autoriteiten hebben in het
afgelopen weekeinde een zeereis met de
.Nautilus" gemaakt.
Thomas noemde de .Nautilus" „het
begin van de overschakeling van de
Marine van stoom op kernenergie".
Paul van Kempen ernstig ziek
Naar wy vernemen is de bekende di
rigent Paul van Kempen ernstig ziek.
Hij is met een acute leveraandoening
opgenomen in een ziekenhuis te Am
sterdam.
Bondsrepubliek met de Westelijke lan
den. Het ultimatum van dr Adenauer
was uitgegaan nadat Dehler zich had
uitgesproken voor rechtstreekse Rus-
sisch-Duitse besprekingen over het
Duitse ccnheidsprobleem en nadat de
Liberale partij een duideiyke afkeer had
getoond van het hervatten van het
streven naar Europese vereniging. De
bondskanselier is van mening, dat de
Liberale party hierdoor het vertrouwen
der Westeiyke wereld in de trouw van
de Bondsrepubliek aan haar verdragen
heeft helpen ondermynen. Hy schynt
dan ook niet van plan te zyn nog in
zee te gaan met dr Dehler, die ook in
het verleden reeds herhaaldelijk critiek
op zyn buitenlandse beleid heeft uit
geoefend.
.',V y\-
Een beeld van de Leidse Licht-
week. die gisteren is geopend. De j
Hogewoerd, ongetwijfeld een van
de fraaist verlichte straten, had het
gezocht in hclder-witte lichlorna-
menten. die uitstekend pasten in het
beeld van de straat.
(Foto LD./Van Vliet.)
Maximumsnelheid gevraagd
Binnen bebouwde kommen
Het bestuur van de Nederlandse Ver
eniging tot bescherming van voetgan
gers heeft de minister van Verkeer en
Waterstaat, mr J Algera. een nota doen
toekomen inzake het door de Commissie
Veiligheid Wegverkeer ingediende ont
werp tot wijziging van het Wegenver
keersreglement.
Daar naar de mening van het bestuur
(al van bestuurders van motorvoertui
gen binnen bebouwde kommen met
onverantwoordelijke hoge snelheden
ryden, vraagt het de Minister om een
spoedige wederinvoering van een
maximum snelheid binnen bebouwde
kommen. Het zou deze maximum
snelheid op 40 k.m. per uur voor
motorvoertuigen en op 20 km. per uur
voor bromfietsen gesteld willen zien.
Zal Eisenhower toch ja zeggen?
Optimistische uitlatingen van voorzitter
der Republikeinse partij. Leonard Hall
(Telegrafisch van onze correspondent in Washington)
Hoewel Eisenhower nog niet definitief „ja" heeft gezegd, inzake zyn beschik
baarheid voor een tweede termijn als president, hebben optimistische uitlatin
gen van party-voorzitter Leonard Hall toch het politieke panorama van Ame
rika aanmerkelijk gewijzigd. Indien Eisenhowers dokters in Januari de presi
dent voor genezen verklaren, zal het voor hem aanzienlyk moeilijker worden
een nieuwe canditatuur te weigeren, want de drang der Republikeinen, die
niet beschikken over een andere candidaat die een goede kans op de overwin
ning maakt, is de laatste weken sterk toegenomen.
Eisenhower schijnt geneigd voor deze aandrang te zwichten. De vraag is: hoe
zal het publiek reageren indien Ike zich Inderdaad beschikbaar zou stellen? Stel
lig zal een aantal kiezers het verstandiger achten geen president te herkiezen
by wie een hartaanval zich uiteraard kan herhalen. Maar anderzijds zullen
sommigen Eisenhower hun erkentelijkheid willen betonen voor het feit, dat
hy bereid is nog vier jaar het land te dienenjioewel dit kan gaan ten koste
van zyn eigen leven.
Intussen is Stevensons kans om de candidaat der Democraten te worden,
weer vergroot aangezien hij de enige opponent is die het tegen de populaire
Eisenhower kan opnemen.
Engelse Lord hield na 32 jaar
eerste toespraak in Hogerhuis
De edele markies" kon tenslotte over
de konijnen niet langer zwijgen
Het kwam er toch nog van
De 72-jarige Lord Cholmondelev (het
geen in het Engels wordt uitgesproken
als ..Chumley") heeft de vorige week
Britse parlementaire geschiedenis ge-
Onze Lichtweek-
prijsvraag
Wie nog vóór het Sint Nicolaas-
feest in het bezit wil zyn van een
der aan onze Lichtweek-prijsvraag
verbonden geldprijzen, dient er in
ieder geval voor te zorgen, dat zyn
of haar inzending morgenmiddag
uiterlijk om 5 uur in onze brieven
bus ligt.
Later binnenkomende oplossin
gen worden onherroepelijk terzijde
gelegd.
.Maak dat U er óók by komt!!
maakt door zich van zijn Hogerhuiszetel
te verheffen en zijn eerste toespraak te
houden na gedurende 32 jaar stilzwij
gend deel te hebben uitgemaakt van het
college! Na een Ietwat onwennig ..My
Lords", volgde een rede van vier minu
ten over een onderwerp, dat hem
hartstochtelijk aan het hart gaat, na
melijk de noodzaak om alle konijnen in
Engeland uit te roeien! Het had hem.
zo zei hy. getroffen, dat „de nobele
graaf. Lord Dundee, in een rede in dit
Huis. ge ze cd had. dat konynen Enge
land 50 millioen pond (500 millioen gul
den) per jaar kosten en dat ze slechts
3 millioen pond opleveren. Ik noem dat
slecht zaken doen."
Lord Cholmondelev deed het voorstel
konynen buiten de wet te stellen en uit
te roeien ..Op mijn buiten heb ik er
reeds 30 gevangen de laatste tyd". zo
betoogde hy. „Ik heb een buurman, die
geen been verzet om ze ook te vangen
en de enige manier om hem tot rede te
brengen is drastische wetgeving in te
voeren. Er moeten flinke boetes worden
bepaald en misschien ook gevangenis
straffen. En als sommige uwer Lord
ships dan in de bajes belanden. Is het
uw eigen schuld", meende hy agressief.
Het voorstel werd prompt verworpen,
maar dat was volkomen onbelangrijk
vergeleken by het historische feit. dat
een dergelyk parlementair evenement
zich had voorgedaan. Lord Dorchester
heeft geprobeerd langer in het Huls te
zwijgen dan Lord Cholmondeley. maar
in 1952 werd hem. na 25 sprakeloze
jaren, de verleiding te groot'
Een belangrijke bijkomende factor,
die Lord Cholmondelev er min of meer
voor spek en bonen bij deed zitten was.
dat een van de titels, die hy in 1923
erfde die van ..Lord Chamberlain van
het paleis van Westminster" was. En in
dat palels komt het parlement byeen!
De functie omvat het houden van toe
zicht op het onderhoud van het Gebou
wencomplex aan de Theems en het goed
doen verlopen van staatsplechtigheden
aldaar. Zodoende moest Lord Cholmon
deley er steeds voor zorgen buiten het
politieke gekrakeel te blijven. Hy deed
dat door eenvoudig te zwijgen en „geen
aanleiding te geven Maar daar hy na
ryp beraad tot de slotsom was gekomen
dat konijnen geen politiek onderwerp
vormden, stak nij eindeiyk óók eens van
wal!
Earl St Baldwin, parlementair secre
taris van het ministerie van Landbouw,
antwoordde namens het ministerie met
een bedankje aan „de nobele markies.
Lord Cholmondeley." die hy gelukwen
ste met zijn maiden speech! ..we heb
ben wel enige tijd moeten wachten voor
hij iets van zich liet horen, maar het is
er dan toch van gekomenzei
Baldwin.
Vier dorpen in Roergebied gaan
50 meter onder water verdwijnen
Nieuw stuwmeer in Sauerland wordt het
eerste van een serie van twaalf om de
dorstige industriestreek te helpen
Vier dorpen in het Sauerland (Roergebied) zullen binnenkort 50 meter
j diep onder water verdwynen. Vorige week is de nieuwste stuwdam in het
Mrootngebied van de Roer in werking gesteld teneinde voor altijd de dorstige
industriestreek een nieuw waterreservoir van 39 millioen kubieke meter te
I vormen, lly sluit naby het stadje Mesehede het brede dal van het riviertje
Henne af. Vyftienhonderd arbeiders hebben hier vier jaren lang gewerkt aan
de 326 meter lange stuwdam. Onder meer moest een grote verbindingsweg van
het Rijndal naar Westfalen over de bergen worden verlegd. Vroeger lag op de-
I zelfde plaats reeds een stuwmeer, dat kort na de oorlog geledigd moest
worden, daar de vyftig jaar oude stuwdam dreigde in te storten.
Kerstmis moge dan een feest van I bomen met karrevrachtcn Iegelijk
de vrede zijn. op sommige plantages u eg te halenzonder te betalen.
in Amerika moeten de kerstbomen-Een wachtpost tijdens zijn nachte-
in-spé met de wapens in de vuist lijke ronde, gewapend met geweer,
beschermd worden tegen gegadig- jachthond en draagbare telefoon,
den. die er geen been in zien om de I
„Schoonheidskoningin"
Het nieuwe meer zal byna vier maal
groter en twintig meter dieper worden
dan het oude. De stuwdam in het dal
van de Henne is één van de eerste juo-
jecter.. die in het kader van een tien-
Jarenplan voor de verbetering der wa
tervoorziening van het Roergebied wer
den uitgeroeid. Het ligt in de bedoeling
in deze jaren 'waalf nieuwe stuwmeren
met een inV id van 500 millioen ku
bieke meter te vormen. Daarmee zal de
Waterreserve voor de industriestreken
van de Roer en van Aken worden ver
dubbeld. want de bestaande 48 stuw
meren hebben te zamen nauwelyks een
grotere inhoud dan de nieuwe.
Reeds hebben 250 boeren land en hof
moeten verlaten en deze aan het water
zien prysgeven. zy zyn door het Ver
bond voor stuwdammen in het Roerge-
bied schadeloos gesteld of verplaatst i
naar nieuwe boerderyen ln de omge
ving.
Verwacht wordt, dat het nieuwe stuw
meer een aantrekklngspunt voor toeris
ten zal worden. Het wordt by voorbaat
i al aangeduid als „schoonheidskonln-
Igin" onder de stuwmeren. I
Generaal George Grivas. een
Grieks officier, afkomstig van
Cyprus, die naar de vermoedens
van de Engelsen leider is van de
ondergrondse bevrijdingsorganisatie
op Cyprus, de Eoka.
