DE ANDEREN
NEDERLAND BREIT JAARLIJKS
25 MILLIOEN KNOTTEN WOL
Weense mode geinspireerd door
Opera-festival
WIE de gesprekken van de
grote politici over de
veiligheid van Europa en
de wereld volgt, wordt telkens
pijnlijk: getroffen door het pove
re resultaat. Als eenvoudig mens
vraag Je je af: waarom neemt
de één dit nu niet aan van de
ander en waarom houden som
migen hardnekkig vast aan een
eenmaal ingenomen standpunt?
Het eenvoudig onwil of sabo
tage te noemen is erg goedkoop
en gemakkelijk. Is het dit niet,
dat men zo bang ls zijn eigen
vrijheid te verliezen en deze
voortdurend bedreigd ziet door
de vryheid van de ander? „Ja",
zegt de één, „ik wil een her
enigd Duitsland": „ik ook",
zegt de ander, „maar dan los
van de bindingen aan de Wes
terse mogendheden". De vrij
heid is ons veel te lief en wij
willen de beveiliging van onze
vrijheid niet opgeven! WIJ wil
len nu eenmaal garanties voor
onze eigen levensruimte.
Is deze houding niet de spie
gel van ons leven in kleiner
kring? Het zijn immers altijd
weer de anderen, die het doen.
Wij willen wel het goede, maar
de anderen lopen ons voor de
voeten. Wij bekijken de ander
vaak met wantrouwen, wij com
bineren. hallucineren en conclu
deren ten slotte in een hard
oordeel, waarbij wy zo vaak
ónze eigen zwakheden en fouten
in de ander projecteren.
Wat hebben de bioscoopbe
zoekers zich destijds genomen
gevoeld by de „Zeven Hoofd
zonden". In het laatste stuk
werden allerlei figuren in si
tuaties op het doek gebracht.
WOORD
VAN
BEZINNING
waarmee de fantasie van de be
zoekers ging spelen: een geeste
lijke in een louche buurt, een
grysaard met een kindnu
zou het komenhet gefan
taseerde kwaaden de ont
knoping kwam in de grootste
ontnuchtering: een geestelyke
op weg naar een zieke
De anderen, dat zyn, zo me
nen velen, degenen die ons be
dreigen. Zo heeft Jean Paul
Sartre het ons gezegd, dat mijn
vryheid (en ik ben mijn vry
heid) voortdurend belaagd
wordt door de vryheid van de
ander. Door zyn blik kan hy
reeds myn leven bevriezen. Een
diepgeworteld één-zyn ls niet
mogeiyk, zelfs niet binnen het
huwelijk. Zijn woord is by ve
len tot slagzin geworden: l'enfer,
c'est les autres (de hel, dat is
de anderen!).
Men heeft dit ook toegepast
op God: God - als Hy bestaat-
is zo'n grote macht, dat hy ons
in onze vryheid verpletteren
moet. Indien God bestaat, be
staat de mens niet werkeiyk.
Is dat nu juist? Is de ander
de bedreiger van myn vryheid?
Het hangt er maar van af, wie
en wat ik zelf ben. De anderen
uit myn leven en denken weg
bannen, brengt my de ware
vrijheid niet. Integendeel: ik
ben op de wereld gezet samen
met de anderen. Het levende
contact met die anderen is een
belangryk stuk van myn leven;
wanneer dat contact wegvalt
vereenzaam ik. sterf ik: dan
wordt myn wereld kleiner en
myn leven verschraalt, dan ben
ik gevangen in de enge bunker
cel van myn eigen zelf.
Als de Ander, God in myn le
ven komt, verplettert Hy my
niet. maar haalt mij uit myn
vereenzaming en veiligheid, en
spreekt mij aan met: o mens,
Ik wil niet zonder U zyn. Wie
binnen de lichtkring van Gods
Liefde treedt, ontmoet de An
der en de anderen. Niet meer
als bedreigers van myn levens
ruimte en myn vryheid; neen
in vryheid treed ik hen tege
moet, om te geven, myzelf te
geven, de ander ryker te maken
en my door de ander te laten
schenken wat van hemzelf is.
Echt leven is niet mogelyk
zonder de anderen. „De hel dat
lsde anderen", mogen wy
omkeren: „de hemel dat is
de anderen". Maar dan niet de
ander zien als vyand, bedreiger
en bedrieger, maar als mens in
nood. die door my geholpen
moet' worden, wy staan by el
kaar in de schuld, de schuld van
de liefde. En deze liefde, die
uit God geboren is, gelooft alle
dingen, hoopt alle dingen, ver
draagt alle dingen; deze liefde
vergaat nooit.
Als wy in onze kring dit in
practyk gaan brengen, zou dit
dan niet zo kunnen doorwerken,
dat op internationaal niveau de
angst wykt, het vertrouwen
overwint?
Ds G. TOORNVLIET
Geref. stud, predikant
Zaterdag 19 November 1955
VAN SCHAPENVACHT TOT KANTWOL
Ook breien is een kunst. Hier is een aantal vrouwen bezig liaar deel van de jaarlijkse acht millioen kilo
meter zo snel mogelijk op te breien, en wel zonder fouten, want daarvoor kent de jury geen pardon.
Tot een gezamenlijke lengte van
8 millioen kilometer!
Het is vaak moeilijk zich aan een mode te onttrekken, vooral
wanneer men zo nauw bij mode betrokken is als wij. Wij vragen ons
dus met velen al. wie er eigenlijk gelukkiger zijn; mensen in min of
meer primitieve samenlevingen of wij. stervelingen van een jachtige
door de machine beheerste Westerse maatschappij. Dit vraagstuk,
dat ons in het algemeen nauwelijks beroert, omdat wij ons nu een
maal zeer wel thuis voelen in de jachtige, wat lawaaierige en door
reclame beheerste tijd waarin wij leven, stellen wij aan de orde om
dat wij ons hier bezighouden met wol, met breiwol in het bijzonder.
Wol is nu eenmaal een prettig ma
teriaal, waarmede we ellen graag om
gaan. De man die een mooi kamgaien
mantel gaat maken, laat een coupon
een trui of een rok breien, leggen het
werkstuk telkens eenseven op haar
schoot uit en voelen hoe zacht en warm
het is. Maar zou de voldoening by allen
niet nog veel groter zyn. wanneer zy
zelf het materiaal hadden kunnen
maken? Voor de eerstgenoemden is de
afstand tot het schaap reeds zo on
overbrugbaar geworden, dat de moge-
lykheid feitelyk nauwelyks meer by
hen opkomt: de industrie is volkomen
onmisbaar geworden. Maar by de brei
wol ligt het todh nog wel iets anders.
Velen zullen zich uit de oorlogsjaren
herinneren hoe men pogingen deed
zelf te spinnen met de wol van klan-
destien geslachte schapen. Het suc-
sec was niet altijd even groot, want
ook handspinnen is een kunst, die
slechts langzaam eigen gemaakt
wordt.
In primitieve landen echter wordt
deze kunst nog druk beoefend. In Joe-
go-Slavië zagen wy deze zomer nog
talryke vrouwen rustig langs de weg
of achter haar schapen voortwande-
lend de spintol hanteren. Deze vrou
wen smaken nog het genoegen zelf de
schapen te weiden, de geschoren vacht
te sorteren en te wassen, zelf de wol
te spinnen en te verven, zelf te ver
werken tot allerlei kledings- en ge
bruiksvoorwerpen. Wanneer zij iets
klaar hebben, is het haar eigen werk
van begin tot eind!
En de moderne Nederlandse huls
vrouw? Heeft zij dan alleen maar een
achterstelling by haar eenvoudiger le
vende seksegenoten? Integendeel, want
ook al bereiken deze boerenvrouwen
soms een grote vaardigheid in de ver
schillende bewerkingen, het resultaat
blijft ruw en onvolkomen vergeleken
met de producten van de moderne
breiwol-industrieEn dan tellen wy
nog niet eens het ontzagwekkende
aantal uren, dat nodig is alvorens zy
alleen nog maar kan beginnen met
het breien.
WISSELENDE WENSEN
De moderne breiwol, die voor een
ieder in een enorm' aantal kleuren en
dikten in de breiwinkel te koop ligt,
waarby men bovendien nog precies
uitgerekende breipatronen kan krygen,
is het resultaat van een wydvertakte
handel en industrie, die met de groot
ste zorg en liefde de gore, ïuwe vach
ten van schapen uit Alstralië, Zuid-
Afrika of Zuid-Amerika verzamelen,
sorteren, reinigen en nog eens reinigen,
uitkammen, samenvoegen en uitspin
nen tot steeds gelijkmatiger, steeds
zachtere en mooiere diaden. die ten
slotte door nauw contact met de be-
langryke modecentra recepten samen
stellen voor verf baden, die precies dat
resultaat verzekeren, dat door de mo
derne breister wordt gewenst op ieder
bepaald moment.
Want dat die wensen van jaar tot
jaar en van seizoen tot seizoen wis
selen, en dat de vraag nooit teleur
gesteld wordt, dat realiseren zich
slechts weinigen. IVIen neemt als van-
Ook in ons land wordt het handspinnen nog sporadisch beoefend. Hier
ziet men enkele Nederlandse vrouwen met haar snorrende spinnewiel
tijdens een demonstratie. Het spinnewiel is een technisch hoge vorm
van spinnen, die lang niet alle volken kennen.
zelfsprekend aan dat wat men ver
langt, ook prompt ln de winkel aan
wezig is.
VAN FIJN NAAR GROF
Zo moest bijvoorbeeld de Engelse
breiwol-industrie ervaren, dat by het
populair worden van de televisie de
vraag naar fynere garens sterk afnam
en langzamerhand de dikke garens
meer populair werden. De huis
vrouw, die voor haar toestel zat ,kon
met de fyne garens niet meer breien,
maar verlangde desondanks iets om
handen te hebben. Zy greep naar gro
vere garens en de inzinking was niet
alleen overwonnen, maar er werd meer
gebreid dan ooit te voren!
In Nederland begint de breiwol-fa-
bricage gewoonlijk met hel zg. kam-
band, dat is een dikke lont van reeds
geheel gereinigde wolvezels, die door
middel van kaarden en kammen keu
rig in dezelfde richting zyn gelegd en
ontdaan van de korte veeels, die later
onsterke plekken en pluizen zouden
veroorzaken. Deze kambanden komen
uit allerlei delen van de wereld, waar
speciale industrieën deze tot dikke
kluwen opgewonden lonten, de zoge
naamde „tops" vervaardigen. Deze
tops zyn als laatste bewerking met een
weinig olie gedrenkt, wat het stuiven
tegengaat en het eigeniyke spinnen
vergema fckelijkt
EEN TECHNISCH PRAATJE
In de breiwolfabrieken nu begint
men de lont voorzichtig uit te trekken,
twee gerekte lonten samen te voegen
en weer te rekken, waarbij steeds
minder wolvezels naast elkaar komen
te liggen en de resulterende lont dus
dunner wordt, maar tevens egaler. By
de nog meest in gebruik zynde syste
men zyn 6 tot 8 van deze gangen nood
zakelijk om een goed product te ver
krijgen. Een Engelse wolfabrikant, de
heer Raper, was hiermede niet tevre
den. hy trok zich uit zyn zaak terug
en wydde zich gedurende vijf jaar aan
het construeren van een nieuwe ma
chine. Zyn gehele vermogen offerde
hy in deze tijd op. maar hy had suc
ces! De Raper Autoleveler doet in drie
gangen, waar vroeger gemiddeld zeven
voor nodig waren. Bovendien werkt
deze machine met veel groter spoelen
en neemt een fractie in van de ruimte
benodigd voor de oude apparaten. De
bediening vindt plaats door twee ar
beiders waar er vroeger zes nodig wa
ren
De volkomen egale lont wordt ver
volgens in elkaar gedraaid, getwynd,
waarna het zo ontstane garen op
strengen wordt gewonden.
Deze strengen gaan naar de wassery
(om de olie te verwijderen), blekery
en ververij en komen als evenzovele
wondermooie donzige kleurige dotten
schoonheid daar weer uit. Men krygt
de neiging er met de handen in rond
te woelen, maar dat mag natuurlijk
niet, omdat ze dan in de war gaan!
Een deel van de strengen wordt dan
in elkaar gedraaid en verpakt, terwijl
een ander deel op kluwenwinders tot
kluwen wordt omgespoeld. In de baden
zijn alle spanningen die tydens het
spinproces in het garen mochten zyn
ontstaan, verdwenen; na het winden
tot kluwen worden de laatste nogmaals
gestoomd om zeker te zyn dat niet op
nieuw spanningen zyn opgetreden. Dit
laatste moge voor onze lezeressen een
waarschuwing zijn nooit te stijve klu
wens te winden, want dan kan in het
brelsel later spannlngskrimp optreden,
wat grote teleurstelling zou kunnen
geven. Machinale kluwens zyn dan ook
ln principe beter! Een andere waar
schuwing moge de kleur gelden. De fa
brieken leveren steeds af van één verf.
bad, maar latere bestellingen kunnen
kleine kleurverschillen opleveren. Wan
neer U dus voor een kledingstuk wol
koopt, koop dan alles tegeiyk ol laat
een deel reserveren, want dezelfde
kleur kan anders niet gegarandeerd
o:»ien.
Breit Nederland nu veel? Wel, een
dikke zes gulden per Nederlander
(babies, mannen, grootvaders en
overgrootmoeders Inbegrep) betekent
een totaal van om en naby de 25
millioen knotten, ln lengten uitge-
Opera gedragen worden, maar niet ln
het smalle parket Met het oog daarop
besteedde de Weense haute couture
bijzondere zorg aan nauwsluitende
avondjaponnen, waarvan de waarde
wordt verhoogd door het kostbare ma
teriaal. Een voorbeeld hiervan ziet
men in een slerlyk turkoois-kleurig
(Van een correspondente ln Wenen)
De binnenstad van Wenen staat geheel in het teken van het
Opera-festival. Men ziet dit in de eerste plaats aan de winkels en de
etalages, die voor deze gelegenheid buitengewoon smaakvol werden
opgemaakt. Bijna iedere étalage doet aan een kleine toneeldecoratie
denken van een bekende opera. Nu eens is een beroemde originele
partituur als 't ware verdwaald geraakt tussen 'n paar fragiele avond
schoentjes in zilver of goud, dan weer zweeft er een ivoren maatstok
boven een droom van een avondtasje met een afzonderlijk vakje voor
een waaier, een toneelkijker of een poederdoosje.
De etalage van een herenmodezaak
Illustreert zowel de geschiedenis van
de opera als de mode-ontwikkeling
door middel van twee hoge hoeden: de
ene uit het jaar 1869, toen de opera
werd geopend, de andere van nu. Ethe
rische at ondiblousjes zweven als lichte
wolkjes rondom een vlooi udt louter
kant, in één woord: of het nu een
zwierige sol-sleutel is, het portret van
een bekende componist, een etalage vol
met boeken over musici, toneelspelers
of operazangeressen, oude plattegron
den of het oorspronkeiyke aanplakbil
jet van een première, al deze requisie-
ten vestigen de aandacht op de zo no
dige modesnufjes en accessoires, die by
het grote avondtoilet van de dames
passen of het rokcostuum van de heer.
die naai- de opera gaat.
Een flinke teleurstelling beleefden
die heren, die te lang met een maat-
costuum hadden gewacht, en nu in de
zaken waar herencostuums werden ver
huurd te horen kregen: rok en smo
king al meer dan een week uitverkocht.
In tegenstelling daarmee waren de
Weense dames voorzichtiger. Zy heb
ben haar avondjaponnen tydig besteld
en zochten hoogstens nog naar een en
kel modern sieraad, naar een bontcape
of een tola. Tooh bleef de Weense
hoofdzakelyk voor dames uit het bui
tenland. die de Weense mode kennen
en liever ter plaatse een toilet uitzoch
ten om zich by de Weense smaak aan
te passen.
Daarom ook worden er tydens het
Opera-festival regelmatig modeshows
gehouden, die het overtuigende bewijs
leveren dat nieuwe ideeën, grappige in
vallen en vooral goede smaak m We
nen nog lang niet zijn uitgeput De
mode-ontwerper AdlmilUer is met een
oreatie voor de dag gekomen, die hij
aphrodite" noemt en waarvoor hij
witte atlaszijde nam ryk geborduurd
met granaatappels in goud en zilver
natuurlijk wel in een loge van de
Niet minder elegant is zyn model ere-
mitage" van glanzend rose groen „poul
de soie", bezaaid met rozen in reliëf
model van Henrik, vervaardigd uit
kostbaar taftfluweel en smaakvol ver
sierd met borduursels uit strass en zil
veren pailletten (of lovertjes).
Dat de Weense mode, evenals vroe
ger. ook nu nog een bijzondere voor
liefde heeft voor Oosterse, resp. Turkse
motieven betwist het grote aantal mo
dellen met gebolde rokken naar Turks
voorbeeld. Daarnaast trekt ook het
Verre Oosten de aandacht, zoals blykt
uit een model van Farnhammer met
syn exotische lojn. Hiervoor gebruikte
hij ruwe gouden kant op een achter
grond van witte „duchesse".
WEENEN NIET BEDUCHT
VOOR PARIJS
Ondanks haar bescheidenheid is
de Weense haute couture zozeer van
haar eigen waarde overtuigd, dat zij
de Parijse modekoning Balmain heeft
uitgenodigd om tydens het Opera
festival zijn creaties in het paleis
Auersperg te demonstreren, terwijl
tU zelf haar eigen modellen in het
paleis Pallavicini laat zien. Zij is
niet bang voor een confrontatie,
want juist uit een vergelyking blykt
dat de Weense mode msschien niet
zo'n extra-vagant en gewaagd ka
rakter heeft als de Paryse, maar
daarvoor in de plaats is z|j uiterst
smaakvol, beheerst en elegant. Bo
vendien zijn haar modellen niet uit
sluitend voor mannequins bestemd.
drukt zo'n lieve acht millioen kilo
meter, wat de Nederlandse vrouwen
steekje voor steekje opbreien!
Met dit griezelige beeld voor ogen
nemen wy maar afscheid van de
breiwol-industrie, maar niet dan na
dat wU U dringend hebben aangera
den vanavond toch werkeiyk een
pullovertje op te zetten. U ben het
aan uw eer als vrouw verplicht en
het ls zo'n bijzonder gezellig werk.
Uw hulsgenoten en Uzelf zullen er
U dankbaar voor zyn.
Links ..Aphrodite" van witte atlaszijde, rijk geborduurd met
granaatappels in zilver en goud. Het model wordt gedragen
door de dochter van de Nederlandse gezant te Wenen.
Rechts: ..Eremitage" van rose-groen ..poul de soie" van voren
bezaaid met rozen in reliëf en glinsterend van pailletten.
(Modellen van Adlmilller).
Goede smaak nog lang niet uitgeput
