LEIDSCH
DAGBLAD
Verbod atoomwapens is uitsluitend
aanvaardbaar bij goede controle
WEERBERICHT
Eerlijke vinders hebben geen
recht op deel der opbrengst
Atoomwapens om Zuid-Oost Azië
te besehermen tegen Communisme
Molotof zal alles
aandacht af
doen om de
te leiden
Washington waarschuwt Egypte
en Israël tegen oorlogsdreiging
94ste Jaargang VRIJDAG II NOVEMBER 1955 No. 28676
De conferentie van de Grote Vier
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week.
Witte Singel 1, Lelden - Giro «o. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 2?507
Meer bewolking
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met plaatseiijK
wat regen, vooral in het Westen van hel
land. Matige tot krachtige Zuidelijke
wmd. Dezelfde of iets lagere tempera
turen. (Opgemaakt te 10 uur).
12 NOVEMBER
Zon op: 7.55 uur; onder: 17.57 uur.
Maan op: 5.49 uur; onder: 15.39 uur.
Hoogwater te Katwijk te 1 36 en 13.55 u
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Voor liet eerst sedert zijn hart-1 mala (rechts) kon hij deze weer
aanval is de president van de Ver- lopend ontvangen, zij het dan in de
enigde Staten weer ter been. Bij het weinig officiële kledij van een
bezoek van de president van Guate-1 kamerjas.
Gevonden juwelenschat
Zij kregen een prijzend bedankbriefje
hoorden er verder niets weer van
(Van onze Haagse redacteur)
„De juwelen hebben jarenlang in het water gelegen," vertelde de heer I'.ee-
kenkamp, een van de vier gemeentewerklieden, die twee jaar geleden de ju
welenschat uit het Haagse Zieken opbaggerden. Ze konden dat snel zien om
dat de juwelen samengeklonterd waren met veen. dat de bodem van de gracht
vormt. Daarop ligt een dikke laag modder, waar de diamanten bezwaarlijk
doorheen gezakt kunnen zijn, omdat ze niet zwaar waren.
Ruim twee jaar lang hebben Beeken
kamp en zijn drie collega's tegenover
iedereen, behalve de politie, gezwegen
over hun vondst, die zi) op 25 Juli 1953
deden. Het was tegen één uur. toen de
baggermolen stopgezet werd omdat een
bout gebroken was. De baggermolen had
toen al een paar uur gewerkt in het
Zieken bij de brug over de Zuid-Oost-
Buitenslngel. Een van de mannen. J.
Mazereeuw, liep langs de stilstaande
bakken, die gevuld waren met slik.
Plotseling zag hy tussen de zwarte mod
der iets glinsteren. Hij graaide in de bak
en haalde tot zijn verwondering een
handjevol zilveren kettinkjes en glinste
rende stenen naar boven. Mazereeuw
riep zijn makkers en samen keken ze
Dreigement van Nasser
Kolonel Nasser, de Egyptische premier
heeft een correspondent van de Ameri
kaanse omroepmaatschappü NBC mede
gedeeld, dat Egypte meer wapens van
het Russische blok zou kunnen krijgen
als Israël Westelijke hulp zou ontvan
gen, Nasser waarschuwde, dat indien Is
raël wapens van het Westen ontving, de
Arabische staten „een ware bewape
ningswedloop in het Midden-Oosten"
zouden beginnen. Een deel van de nieu
we Tsjecho-Slowaakse wapens die Egyp
te gekregen heeft, is reeds aan de Egyp-
tisch-Israëlische grens aanwezig, zo zeide
Nasser desgevraagd.
Duitse oud-soldaten
op de bres voor
oorlogsmisdadigers
O
Minister Beyens uitlating over de
Duitse oorlogsmisdadigers, die in Breda
worden gevangen gehouden, blijft som
mige bladen in Duitsland aanleiding toe
protesten geven. De Deutsche Soldaten-
zeitung, orgaan van de Bond van Oud-
strijdersverenigingen. schrijft: „Het
wordt de hoogste tijd om de Nederlandse
regering duidelijk te maken, dat zulke
uitingen en zulk een instelling op den
duur de Duits-Nederlandse verhouding
sterk vertoebelen. Zou het bi) deze hou
ding blijven, dan zou het noodzakelijk
kunnen worden in het voorjaar op te
roepen tot een boycot van tulpemeizen
naar Nederland. Het is onduldbaar, dat
millioenen marken naar een land wor
den gebracht, dat vasthoudt aan een be
stendiging van de haat tegen 45 Duitse
soldaten en ambtenaren".
Hetzelfde blad deelt mede, dat de
oudstrijdersbonden in Oldenburg reeds
besloten hebben een boycot van reizen
naar Nederland en van het kopen van
Nederlandse producten te organiseren.
(Wij zouden hieraan willen toevoegen.
dat „het de hoogste tijd wordt" de Duit
se oud-strijders duidelijk te maken, dat
hun aanwezigheid op Nederlandse bo
dem niet gewaardeerd wordt, zolang het
hun aan kennis des onderscheids tussen
gevangenen zonder meer en aperte oor
logsmisdadigers ontbreekt. Lieden, die
het niet kunnen stellen bulten het ge
zelschap van misdadigers, zijn in Ne
derland niet welkom. Red. LD.).
Ramian vertrekt morgen niet
De woordvoerder van het Indonesische
Ministerie van Buitenlandse Zaken.
Soewtto. heeft vandaag medegedeeld,
dat mr Oetoyo Ramian, de nieuwe In
donesische ambassadeur, morgen niet
naar ons land zal vertrekken, zoals
eerder was bekendgemaakt.
De woordvoerder was niet bereid een
verklaring tc geven van dit besluit.
vol spanning naar de emmers, toen de
molen weer op gang gebracht was. Even
later zag M. Kuyen, de voorman, weer
een handjevol glinsterende stenen en
zilver.
„We vermoedden wel. dat het edel
stenen waren", zo vertelde de heer Bee
kenkamp. die zich alles nog levendig
herinnert „Maar om zekerheid te heb
ben, probeerden we met de stenen een
lege melkfles kapot te snijden. We
sneden de fles finaal kapot. Toen de
twee modderige kluwens schoongemaakt
waren, telden de mannen 63 hangers.
De vinders besloten de vondst te mel
den bij Gemeentewerken en een tijdje
later haalde een rechercheur de han
gers weg. Sindsdien hebben we nooit
iets meer van de stenen gehoord. We
vonden het wel vreemd, maar we ver
telden niets, omdat we beloofd hadden
ln verband met het onderzoek te zwij
gen.
We kregen een ontvangstbewijs voor
de 63 colliers op naam van de voor
man. Voor het geval er een beloning
uit de bus zou komen, spraken de vier
mannen af, dat zij deze zouden delen.
Enkele maanden geleden ontving het
viertal een bedankbrief van de di
recteur van Gemeentewerken, die hun
eerlijkheid prees.
Advocaat geraadpleegd
Daar de vier mannen nooit meer iets
hebben vernomen van een eventuele be
loning. hebben zjj een advocaat in de
arm genomen.
Mr D. Huisman kwam tot de teleur
stellende conclusie, dat zij geen recht
hebben op een deel van de vondst. Wel
stuurde deze jurist enige tijd geleden
een verzoek aan het Haagse gemeente-
Drie groten en een ..vrij grote" op
dood spoor. Van rechts naar links
MacMillan van Engeland. Dulles
van de E.S. en Pinay van Frankrijk
in Genève in gesprek met Von
Brentano van West-Duitsland. na
dat de Russen alle hoop op een
regeling voor hereniging van Duits
land in democratische zin de bodem
hadden ingeslagen.
bestuur om een beloning voor de eer
lijke vinders te krijgen. Het zou van
zelfsprekend voor hen bijzonder teleur
stellend zijn als ze niet beloond werden.
Natuurlijk rijst de vraag waarom men
later nooit meer in het Zieken gebag
gerd heeft. Het zou immers zeer wel
mogelijk zijn. dat nog meer juwelen op
de bodem zouden liggen. Gemeente
werken antwoordde op deze vraag: ,.Er
is zorgvuldig gebaggerd en alles wat
maar menselijkerwijs gevonden kon
worden, werd hoogstwaarschijnlijk ook
gevonden.'
De gevonden partij schijnt slechts een
klein gedeelte te zijn van de grote col
lectie. die m 1920 uit een Spaanse trein
gestolen werd De waarde van de thans
gevonden sieraden bedraagt volgens
sommigen naar schatting f. 11.000.
Week te vroeg gevonden
„De juwelen zijn eigenlij~k een week
te vroeg gevonden", vertelde ons mr
Huisman, die voor de vinders uitge
zocht heeft of zij enig recht op een
deel van de vondst zouden hebben.
Immers op 1 Augustus '53 werd het
besluit E100 van de Londense rege
ling ingetrokken. Dit besluit behelsde
de opheffing van een bepaling van
het Burgerlijk Wetboek, volgens het
welk de helft van een gevonden schat
toekomt aan de eigenaar van de
grond, de andere helft aan de vinder.
De Londense regering nam in Septem
ber 1944 deze maatregelen met het
oog op de vele begraven eigendommen
van Joodse landgenoten.
De Raad van het Rechtsherstel zou
het beheer krijgen over zaken, die bin
nen het Rijk in Europa gevonden zou
den worden. De maatregel van de Lon
dense regering liet wel de mogelijkheid
van een beloning open.
Hadden de mannen dus de Juwelen
na l Augustus '53 gevonden, dan zou
den zij recht gehad hebben op de helft
van de opbrengst. Nu kunnen zi) slechts
hopen op een beloning, omdat zij hun
vondst deden toen de bepaling nog
van kracht was.
6 Slot op Pag. 2
Geheime besprekingen in Honoloeloe van
ZOAVO-desknndigen over de defensie
Militaire deskundigen van de acht landen van de Zuld-Oost-Aziatlsche Ver
dragsorganisatie (ZOAVO) bespreken plannen voor een mogelijk gebruik van
atoomwapens in geval van Communistische agressie In Znld-Oost-Azië. De
deskundigen van Amerika, Engeland. Australië, Nieuw-Zeeland, de Philippijnen.
Slam. Frankrijk en Pakistan zün op het ogenblik in Honoloeloe bijeen (de
hoofdstad van de Hawaï-eilanden) om geheime plannen op te stellen voor een
gemeenschappelijke dcfensiestrategie tegen alle mogelijke Communistische ge
varen in het gebied, dat door het verdrag wordt beslagen.
In militaire kringen is gezegd, dat dc ZOAVO als verdedigingsmacht nooit
meer mag zijn dan een „blauwdruk" die evenwel snel uitgevoerd kon worden,
met gebruikmaking van Amerikaanse atoomkracht.
de mogelijkheid van het stationneren op
bevriend gebied van Amerikaanse vlieg
tuigen die atoombommen kunnen uit
werpen. zou eventueel kunnen worden
overwogen.
Twee verdedigingsplannen
Omdat een besluit over het gebruik
van atoomwapens politiek is. zijn de
deskundigen gedwongen twee verdedi
gingsplannen op te stellen, een met en
een zonder ntoomwapens. Er zouden
geen Amerikaanse atoomwapens aan
andere landen worden geleverd, maar
27 uur in de mast
Zeearendverloren
Twee vissers uit Tennuntcrzjj! zijn
aan land gebracht, nadat ze 27 uur in
de mast van hun gezonken vaartuig
hadden gezeten.
De mannen waren Dinsdag aan het
vissen op de Eems toen een vrij dichte
mist kwam opzetten. Zij besloten met
de kleine vissersboot ..Zeearend" uit
Termunterzijl, waarop zij voeren, de
thuishaven weer op te zoeken.
Het schip, dat in de nacht van Maan
dag op Dinsdag omstreeks vier uur zee
had gekozen, wendde omstreeks elf uur
Dinsdagmorgen de steven Kort daarna
is de „Zeearend" op een wrak gelopen,
in de nabijheid van het eiland Rottum.
Beide vissers, de heren L Landman en
A. Vondeling, konden zich. nadat ze
hun schip op een zandplaat hadden
gezet, voorlopig in veiligheid stellen door
in de mast te klimmcm Zij hebben de
rest van de dag en ook de nacht van
Dinsdag op Woensdag daar doorge
bracht.
Eerst Woensdagmiddag werden de
ver kleunde schipbreukelingen, die toen
27 uren op een ijzeren stand In de
mast hadden gezeten, uit hun benar
de positie verlost door de schipper van
de eveneens uit Termunterzijl afkom
stige vissersboot de TJVI. 2L De ..Zee
arend" wordt als verloren beschouwd.
(Telefonisch van onze speciale verslaggever in Genève)
De grote Vier zijn gisteren te Genève met het tweede punt van de agenda
begonnen: het probleem van de ontwapening. De diplomatieke hemel was in
lichte mate opgeklaard, want, ofschoon de drie Westelijke ministers er nog eens
in koor op hebben gewezen, dat de Russische houding ten aanzien van de vrije
verkiezingen in Duitsland het vertrouwen zwaar had aangetast, schijnt het toch
niet onmogelijk, dat er in het tweede bedrijf van de conferentie, dat nu dus
begonnen is, enkele vorderingen zullen kunnen worden gemaakt. De Westelijke
mogendheden hebben gisteren een ontwerp ingediend voor een gemeenschappe
lijke verklaring, die de richtlijnen zal omvatten voor de sub-commissie van de
V.N. voor de ontwapening, waarin de Grote Vier samen met Canada vertegen
woordigd zijn.
Op één punt lijkt er in ieder geval wel kans tc bestaan voor een overeenkomst.
Er zou, zo gelooft men. een brug geslagen kunnen worden tussen het bekende
voorstel van president Eisenhower tot inspectie van uit de lucht en uitwisseling
van militaire inlichtingen, dat de Sovjet-Russen nooit definitief verworpen heb
ben. en anderzijds een suggestie van premier Boelganin voor de instelling van
controleposten op strategische sleutelposities.
Molotof heeft gisteren gezegd, dat een compromis hier mogelijk is. indien dat
in een algemene ontwapeningsovereenkomst zou worden ondergebracht.
Pinay gaat Adenauer in Bonn
verslag uitbrengen
In het Westelijke memorandum is
voorts het zogenaamde plan-Faure op
genomen, dat voorziet in vermindering
der militaire begrotingen ten behoeve
van de onder-ontwikkelde gebieden en
voorts een algeheel verbod van het ge
bruik van atoomwapens. Op dit laatste
punt heeft ook Molotof gisteren al direct
een bijzonder sterke nadruk gelegd.
Toch liggen hier de posities nog altijd
heel ver uiteen, omdat de ministers van
de Westelijke landen, zoals vooral Mac
Millan (Engeland) en Pinay 'Frankrijk)
nog eens duidelijk hebben betoogd, eerst
hermetische garanties eisen.
Technisch kunnen afdoende waarbor
gen alleen gegeven worden indien beide
partijen er in zouden berusten dat al
hun arsenalen, fabrieken en weten
schappelijke centra op het gebied van
de atoombewapening voor buitenlandse
Inspectie zou worden open gesteld.
Pinay heeft dat nog eens helder uit
eengezet: zonder absolute zekerheid van
de controlemaatregelen zou een verbod
van atoomwapens het gevaar van een
verrassingsaanval slechts kunnen verho
gen. En tot een ingrijpende inspectie
van buitenlandse controleurs, zoals die
hier door de Westelijke mogendheden
terecht wordt geëist, zullen dc Russen
zich naar alle waarschijnlijkheid niet
bereid tonen
Molotof zal zich zeker alle moeite
geven om komende dagen de aandacht
van dit cardinale punt af te leiden. Hij
zal sensationele voorstellen doen ter
vermindering van de bewapening en
voor een onmiddellijk verbod van A- en
Il-bommcn. Maar die voorstellen beho
ren natuurlijk tot het domein der pro
paganda. zolang tevens wordt geweigerd
de noodzakelijke controle op de uitvoe
ring toe te staan. Van Westelijke zijde
zal men daarentegen al tevreden zijn
wanneer er op een onderdeel van des
noods bescheiden belang een accoord
zou kunnen worden gesloten. Onmoge
lijk behoeft dat, zoals gezegd, dus niet
tc zijn.
Men verlangt naar huis
Voor de officiële zitting van vanmid
dag komen de vier ministers eerst zon
der hun delegaties, en dus in het ge
heim, bijeen om het programma voor de
volgende dagen vast té stellen. Men
begint naar huis te verlangen en daar
om zal vermoedelijk tegen de oorspron
kelijke bedoelingen in ook morgen wor
den vergaderd.
Aan het einde van volgende week.
vermoedelijk Vrijdag, zou de conferentie
dan kunnen worden besloten. Men
merkt nu al aan het slotcommuniqué,
dat de experts veel hoofdpijn bezorgt,
want resultaten zijn er vooralsnog niet
te registreren!
Intussen richten de ogen van diplo
matieke kringen zich nu al naar Bonn
waar de Franse minister van Buiten
landse Zaken, Antoine Pinay, Zondag
aan kanselier Adenauer van zijn erva
ringen in Genève verslag zal gaan uit
brengen. Geen opbeurend verslag, maar
dat de oude kanselier zeker wel in zijn
overtuiging zal sterken, dat het de
hoogste tijd geworden is dc Europese
rijen dichter aaneen te sluiten. Nu de
Russen zo kennelijk van zins zijn West-
Dultsland geleidelijk aan in te palmen,
is het noodzakelijker dan ooit de ban
den tussen de Atlantische en vooral
Europese landen nog veel nauwer aan
te halen. Men verwacht te Genève dan
ook dat Adenauer en Pinay zullen on
derzoeken hoe het Europese integratie-
leven nieuw leven kan worden ingebla
zen.
In dit verband is het wel bijzonder
lammer dat de gevolgen van het Saar-
referendum het klimaat tussen Frank
rijk en Duitsland nu niet bepaald ver
beterd hebben.
De nieuwe Saar-regering is een
zuiveringsactie begonnen tegen de Fran
sen en francofiele elementen in het
land. waardoor in Parijs natuurlijk veel
kwaad bloed is gezet. Ook daarover zal.
zo meent men hier. tussen beide staats
lieden wel een korzelig woord gewisseld
moeten worden.
Begrafenis prof. de Vooys
GROTE BELANGSTELLING
Gistermiddag is op de tweede algeme
ne begraafplaats te Utrecht onder grote
belangstelling het stoffelijk overschot
ter aarde besteld van prof. dr C. G. N.
de Vooys, die j.l. Zondag op 82-jarige
leeftijd overleed ten gevolge van een
hem overkomen verkeersongeval. Prof.
De Vooys was van 1915 tot 1946 hoogle
raar in de Nederlandse Taal te Utrecht.
In de aula gaf dr C. J. Brandt Cor-
stius, op verzoek van de familie als eni
ge spreker, een schets van prof. De
Vooys als mens.
Aan de groeve dankte een zoon voor
de eer aan zijn vader betoond. Op het
kerkhof was o.m. aanwezig prof. dr P.
Mindera uit Leiden.
„Oorlog zon de grootste dwaasheid zijn'"
Amerika heeft aan Egypte en Israël te kennen gegeven, dat bet een krachtig
standpunt zal innemen tegen degeen, die een oorlog begint en dat het „zeer gun
stig gestemd zal zijn jegens de partij, die de Ver. Staten er van overtuigt, dat
zij de vrede wil handhaven".
In antwoord op desbetreffende vragen, zei een woordvoerder van het minis
terie van Buitenlandse Zaken niet te weten of andere landen, zoals Syrië, ecu
dergelijke waarschuwing hadden gekregen.
„Wij doen alles wat wij kunnen om beide partijen er van te overtuigen, dat
het beginnen van een oorlog de grootste dwaasheid zou betekenen".
Sjaret is „ontsteld"
De Israëlische minister van Buiten
landse Zaken, Mosje Sjaret, zei bij aan
komst te New York „ontsteld" te zijn
over de rede van premier Eden. waarin
deze aandrong op een compromis ten
aanzien van het grondgebied in Pales
tina. „Israël", zo zeide Sjaret. „acht
zich niet moreel of politiek verplicht,
om welk gebiedsdeel dan ook, dat onder
zijn souverelniteit staat, uit handen te
geven".
Hij voegde er aan toe, dat zijn huidi
ge missie thans niet op defensie, doch
op ontwikkeling gericht was. Het was nu
meer dan ooit nodig, dat Israël zijn eco
nomie versterkt: duizenden en duizen
den nieuwe immigranten dienen in staat
te zijn volledig deel te nemen aan de
productie.
