LEIDSCH Ü6 DAGBLAD
Ondanks tergend traag tempo zijn
officiële kringen optimistisch
Mogelijk bereikt men aan de dis
meer resultaat dan onder het oog
van de wereldpers
MacLean thans „zeer waardevol"
adviseur van regering in Moskou
Nobelprijs voor de Vrede aan
V.N.-bureau Vluchtelingen
WEERBERICHT
Chinees-Amerikaans overleg in
Genève schijnt beter te vlotten
94ste Jaargang
VRIJDAG 4 NOVEMBER 1955
No. 28670
Jlrecteur: J. W. Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Witte Slngel Le,deD - Glro 1N0 57055
Hoofdredacteur: J. Brouwer f7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week. Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
C"
«p
De conferentie der Grote Vier in Genève
(Van onze speciale verslaggever in Genève)
Met wat variatie in de woordkeus, maar zonder hun standpunten ook maar
enigszins te herzien, hebben de ministers der Grote Vier gisteren opnieuw vier uren
over het probleemvan Duitslands hereniging gesproken. Van drie zijden werd
Molotof nogmaals met vriendelijke aanmaningen bestookt om zijn onvruchtbaar
verzet te staken tegen de Westerse voorstellen om het volgend jaar in heel Duis-
land vrije verkiezingen te doen houden. Steriel verzet, omdat, zoals Dulles heel
duidelijk heeft laten doorschemeren, het anders zeker mogelijk zou zijn een
accoord te bereiken over de Europese veiligheid. De Amerikaanse minister had de
teksten van beide partijen over deze kwestie (de Europese veiligheid) nog eens
nauwkeurig onder de loupe genomen en toen een zestal punten genoteerd waarop
overeenstemming niet moeilijk gebaseerd zou kunnen woi#en. Maar Molotof heeft
alle verlokkingen en smeekbeden van zijn collega's gisteren opnieuw weerstaan.
Pinay hekelde het systeem van
één-lijst-verkiezingen
Mijn hooggeachte ambtgenoten moe
ten toch vooral niet denken, zo zei de
Sovjet-Russische minister van Buiten
landse Zaken, dat de twee Duitse helf
ten maar weer zo eenvoudig aan elkaar
konden worden geplakt. Daarvoor wa
ren de twee republieken nu veel te ver
uit elkander gegroeid In West-Duits-
land zijn nazi's en militaristen weer aan
het bewind gekomen en bovendien
wordt daar nu de grondslag voor de her
bewapening gelegd. Daarentegen zouden
de Oost-Duitsers er helemaal niets voor
voelen en Molotof gaf ze geen onge
lijk om hun sociale en politieke ver
overingen zo maar weer voetstoots prijs
te geven Natuurlijk had hy, Molotof,
geen bezwaar tegen vrije verkiezingen.
Die verdenking wierp hij met verach
ting van zich af. Maar de Russische mi
nister bleef er toch by. dat het de beste
oplossing zou zijn dat de Duitsers uit
beide kampen in een gemeenschappe-
ïyke raad zelf de kwestie van die ver
kiezingen zouden regelen.
Ben Joessef spoedig
weer op de troon
In krlnren, die in nauwe betrekking
tot de Frawse regering staan, is Donder
dag mecgndeeld. dat er algemene over
eenstemming scheen te bestaan over
een spoedige terugkeer van es-Sultan
Sidi Mohammed ben Joessef op de
Marokkaanse troon. De premier sprak
over deze kwestie en geen der ministers
maakte bezwaar, aldus deze kringen.
Eenheden -> het Franse Vreemde
lingenlegioen. versterkt met koloniale
parachutisten en Marokkaanse en Sene
galese militairen, hebben Donderdag,
na een offensief vanuit Boered. de laat
ste post van de opstandelingen in het
Rifgebergte, de enclave Boezined ln
Spaans-Mnrokko heroverd. De opstan
delingen. die krachtig verzet boden lie
ten vier doden op het slagveld achter,
terwijl cr drie gevangenen werden ge
maakt Aah Franse zijde sneuvelden drie
militairen terwijl er drie werden ge
wond.
Zelfde woorden, maar
geheel andere inhoud
Daarna was het opnieuw de beurt
aan de wederpartij, Uitvoerig werden nu
nogmaals de Russische argumenten
ontzenuwd en weerlegd. Pinay maakte
daarbij de opmerking, dat hij weinig
vertrouwen kon hebben in de procedu
re, die Molotof had voorgesteld. Het be.
gaip „democratie" en zelfs de woorden
„vrije verkiezingen" hebben aan weers
zijden van het ijzeren gordijn immers
een totaal verschillende inhoud! Met
verkiezingen, waarbij maar één ljjst
mag worden ingediend, die dan 99*7-
van de stemmen verwerft, zoals dat in
Oost-Duitsland is voorgekomen, zouden
we de democratie, zo zei de franse mi
nister. bespotten. Hoe zouden de Russi
sche richtlijnen ooit tot overeenstem
ming tussen de Oost- en de West-Duit
sers kunnen leiden., vooral ook omdat
een beslissing in de raad. die door Molo
tof is voorgesteld en die in werkelijk
heid een soort gemengde regering zou
worden, alleen met algemene stemmen
zou mogen worden genomen. „Wanneer
ik", zo besloot Pinay, „in Parijs ons
parlement, dat juist vier dagen over
stemwetten heeft gedebatteerd het
Russische systeem van één lijst voor zou
stellen, dan zouden zelfs onze Franse
Communisten vermoedelijk vreemd
staan te kijken! Hoe zouden we dus wel
bij de Duitsers met zo'n voorstel kun
nen komen aanzetten?"
0 Slot op Pag. 2
(Telefonisch van onze correspondent te Londen)
Volgens een correspondent te Genève van het Londense dagblad de „Daily
Mail" heeft een hoge Sovjet-Russische functionaris hem onthullingen gedaan over
het tegenwoordige werk van Donald MacLean en Guy Burgess, de twee Britse
diplomaten, die vier jaar geleden achter het ijzeren gordijn verdwenen zijn.
Maandag zal het Lagerhuis over deze onverkwikkelijke affaire een debat hou
den, waarvoor minister MacMillan speciaal uit Genève zal overkomen. Na hem
zal de Britse premier. Sir Anthony Eden, het woord voeren. Oorspronkelijk had
Eden de vertrouwenskwestie willen stellen, maar daarvan heeft hij thans afgezien.
De Russen hebben het tijdstip voor hun onthullingen waarschijnlijk in verband
met dit debat gekozen, dat er nog pikanter door zal worden.
Volgens de door de Rus verstrekte informaties is MacLean thans een „zeer
waardevolle" adviseur van de Sovjet-Russische regering, die alle plannen, welke
het Westen indient, analyseert. MacLean zou zich tijdens het topgesprek te Genève
van deze zomer in Oost-Berlijn hebben bevonden, waar hjj over elke fase in de
besprekingen zou zijn geraadpleegd.
Burgess houdt zich met
buitenlandse handel bezig
De correspondent twyfelt er niet aan
dat de Sovjet-Russische diplomaat, die
hem inlichtte, door zyn positie op de
hoogte is van de feiten en dat hy meer
weet dan hy onthuld heeft.
De journalist had dezelfde Russische
functionaris tydens vroegere conferen
ties reeds naar het lot van de Britse di
plomaten gevraagd. Toen weigerde hij
echter iets los te laten.
De Rus had MacLean voor het eerst
tydens de zomer van 1954 in Moskou
ontmoet. Ook later heeft hy met Mac
Lean te maken gehad, maar daarna ver
scheen MacLean niet meer in Moskou.
Zy hielden vla derden voeling, aldus de
Rus.
MacLean gebruikte een andere naam
toen de Rus hem ontmoette en droeg
toen nog steeds typisch-Engelse kleren,
zodat hij gemakkelijk kon worden her
kend.
Burgess en MacLean mogen niet in
Moskou komen, uitgezonderd by speciale
gelegenheden MacLean wordt bovendien
weggehouden van Burgess
Van de twee schijnt MacLean de
meest vertrouwensvolle positie te bekle
den.
MacLean, die van de zomer met Boel-
ganin en Kroesjtsjef naar Oost-Beriyn
was gereisd, toen zy op weg waren naar
Genève, had tot taak te ontdekken wat
er „tussen de regels" stond in de Wes
telijke voorstellen en de zwakke plekken
er in op te sporen.
De Rus verklaarde, dat hjj Burgess
niet had ontmoet. Hij houdt zich meest
al met kwest.es. de buitenlandse handel
betreffende, bezig.
De journalist vroeg de Rus wat er met
de Britten zou gebeuren als de Sovjet-
Russische regering hen met meer no
dig had., Hy antwoordde dat in elk ge
val MacLean nog lange tyd zeer nuttig
voor Rusland zou zijn.
Toen mevrouw MacLean uit Zwitser
land naar het Oosten vluchtte, was het
by na nodig geweest van haar reis af te
z:en omdat een van haar kinderen ziek
werd. Zy dacht, dat het een aanval van
blindedarmontsteking was en wilde on
middellijk naar een ziekenhuis ryden.
De chauffeur overreedde haar echter
te wachten totdat zy de Oostenrykse
grens gepasseerd waren. Het duurde drie
weken, voordat zy in Rusland haar
echtgenoot ontmoette.
Hoge Commissaris Van Heuven Goedhart
en zijn staf zullen zich heraden over de
bestemming van het geld
De Nobelprijs voor de Vrede 1951 is Donderdag toegekend aan het bureau
van de Hoge Commissaris van de V.N. voor de vluchtelingen, de Nederlander
jnr dr G. J. van Heuven Goedhart.
Bij de officièle bekendmaking hiervan verklaarde het Nobel-comite van het
Noorse Storting iparlement), dat de vredesprijs voor 1955 tot volgend jaar ge
reserveerd zal blijven.
Het Hoge Commissariaat heeft besloten het geld van de Nobelprys te be
steden voor een nog nader te bepalen speciaal project voor de vluchtelingen,
waaraan de naam Nobel zal worden verbonden. De gehele staf zal meewerken
aan het bepalen van de bestemming van het geld.
Ook Nansen en de Quakers
vroeger in hun arbeid voor 1
de vluchtelingen geëerd.
Mr Van Heuven Goedhart, de Hoge
Commissaris voor de vluchtelingen van
de V.N. werd op 19 Maart 1901 te Bus-
sum geboren. Hy bezocht het gymna
sium en studeerde rechten aan de uni
versiteit van Leiden, waar hy in 1920
promoveerde op een dissertatie getiteld
„De ontwikkeling der werkloosheidsver
zekering in Nederland" Tot aan de oor
log was hy werkzaam in de journalistiek
en na de oorlog keerde hy daarin terug.
In lyA7 werd hy lid van de Eerste Ka
mer, waarin hy voor de PvdA zitting
had tot December 1950.
Op 15 December 1950 werd hy Hoge
Commissaris voor de vluchtelingen van
de V.N.
Enige dagen geleden werd hem per
soon lyk de Wateler-vredesprys van de
Caraegie-stichting toegekend.
In 1911 is de Nobelprys voor de vrede
toegewezen aan de Nederlandse rechts
geleerde en hoogleraar T. M. C. Asser.
De Hoge Commissie van de V.N. voor
vluchtelingen geeft internationale be
scherming aan ongeveer twee millioen
vluchtelingen en tracht permanente op
lossingen voor hun problemen te vinden.
De prys wordt zelden aan een organi
satie toegewezen. De laatste keer. dat
dit gebeurde, was in 1948, namelyk aan
de „American Friends" Service Commit
tee (Quakers) en aan de Raad van deze
organisatie te Londen.
De waarde van de prys varieert naar
de inkomsten van het fonds, dat in 1896
werd gesticht door de Zweedse geleerde
Alfred Nobel, uitvinder van het dyna
miet.
Het vorig jaar had het Nobelcomité
geen vredesprijs toegekend en deze ge
reserveerd voor het volgend jaar. Dit
Jaar volgde het comité dezelfde politiek,
kende de prys van vorig Jaar toe en re
serveerde die van dit Jaar. Het comité
bestaat uit vyf l^den, die worden be
noemd door het Noorse Parlement. De
uitreiking geschiedt op 10 December (de
sterfdag van Alfred Nobel) te Oslo.
Mr G. J. van Heuven Goedhart
In een verklaring zei de Hoge Com
missaris: „het ontvangen van de No
belprys voor de vrede is een buitengewo
ne eer en tegelyk de grootst mogelyke
stimulans om de actie ten behoeve van
oe vluchtelingen te versnellen, met wier
tragisch lot w-y zyn begaan".
Mr Van Heuven Goedhart herinnerde
eraan, dat het de tweede maal ls, dat
de Nobelcommissie de vluchtelingen
heeft herdacht.
werd de prys toegekend aan liet door
Nansen opgerichte Bureau voor Vluch
telingen. „Thans zyn er nog honderd
duizenden vluchtelingen, die interna
tionale bystand behoeven voor het vin
den van een permanente oplossing van
hun problemen", aldus de Hoge Com
missaris.
Zacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met plaatselyk wat
regen. Zwakke tot matige Zuidelyke
wind. Aanhoudend zacht.
(Opgemaakt te 11.15 uur)
Weinig verandering
Een actieve depressie, die gisteren
ten Westen van de Golf van Biscaye
was gelegen, is over de Zuid-Westpunt
van Ierland naar het Noorden gekoerst
en verwyderde zich vanmorgen weer in
Noord-Westelyke richting. Ze had toen
een diepte bereikt van ongeveer 965
mb. Deze depressie heeft in West-
Europa een krachtige Zuidelijke wind
doen opsteken, waarmee warme en
vochtige lucht naar ons land is getrans
porteerd. Het warmtefront, dat de voor
ste begrenzing vormt van deze varme
lucht, bevond zich vanochtend boven
Nederland en veroorzaakte hier en
daar wat regen. Ook morgen zal ons
land ln deze warme en vochtige lucht
biyven, zodat het weertype geen be
langrijke verandering zal ondergaan.
5 NOVEMBER
Zon op: 7.42 uur; onder: 17.08 uur.
Maan op: 22.19 uur: onder: 13.07 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.32 uur en
18.54 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Een scène uit de tweede acte van
liet toneelstuk ..Le diable et le bon
dieu". van Jean Paul Sartre, dat
door het Delfts Studententoneel op
gevoerd wordt ten bate van het Ned.
Studenten Sanatorium.
Nieuw gebouw
Sioedtransfusiedienst
Amsterdam
KOSTEN VIJF MILLIOEN.
In December a.s. zal ten behoeve van
het Centraal Laboratorium van de
Bloedtransfusiedienst van het Wed
Roode Kruis, dat nu nog ls gevestigd
in het Binnengasthuis te Amsterdam
en op 5 andere plaatsen ln AmsterJam
lokaliteiten in gebruik heeft, de bouw
worden aanbesteed van een nieu v com
plex aan de Sloter^art te Am-dam
West, waarvan de kosten vyf millioen
zullen bedragen.
Deze stemmingsvolle foto werd
gemaakt in de buurt van Arnhem,
wuar door de Zuid-Veluwse Jacht-
vereniging ..Prinses Beatrixde
traditionele St. Hubertusjacht werd
gehouden. Uit een wazig verschiet
doemen jagers te paard op in het
spoor van de onvermoeibaar jach
tende meute.
De enquêtes hebben uitgewezen, dat
het overgrote deel van de alleenstaande
werkende vrouwen (in Den Haag 35*)
de bestaande woontoestand niet wenst
te handhaven. Men sprak zich uit voor
kleine woningen in flats, waar „owel
mannen als vrouwen en eventueel ge
zinnen wonen.
Volgens mej. Van der Ent moet met
de oplossing van dit probleem niet
worden gewacht tot de algemene wo
ningnood voorby is. maar zal men ge
bruik moeten maken van de mogelyk-
heid om thans by nieuw te ouwen
complexen een-persoons-woningen m te
voegen.
In betrouwbare kringen te Genève is meegedeeld, dat Donderdag tydens de
besprekingen, die in deze stad op ambassadeursniveau tussen Amerikaanse en
Chinese vertegenwoordigers worden gevoerd, is gesproken over een belangrijk
document, dat de (Communistisch-) Chinese afgevaardigde. Wang Ping Nan, de
vorige week aan de Amerikaanse gedelegeerde, Alexis Johnson, heeft overhandigd.
Men gelooft, dat het betrokken document de algehele Chinees-Amerikaanse
betrekkingen in het Verre Oosten behandelt en opmerkingen bevat over een afzien
van het gebruik van geweld in het gebied van Formosa door Communistisch China
en over een mogelyke terugtrekking van de Amerikaanse zevende vloot.
Johnson legde document van
Rood-China aan regering in
Washington voor
Wang las het document de vorige week
voor en Johnson zei toen, dat hy eerst
verslag moest uitbrengen aan zyn rege
ring. Naar verluidt, heeft Johnson Don
derdag een verklaring overhandigd,
waarin Amerikaanse gezichtspunten over
de Chinees-Amerikaanse betrekkingen
in het Verre Qosten worden weergege
ven. De volgende byeenkomst zal 10
November worden gehouden.
Nationale Vrouwenraad
bijeen
De Nationale Vrouwenraad van Ne
derland heeft gisteren in Utricnt, cr-
der leiding van de presidente, mtj. mr
E. B. ten Bruggen Cate. zyn najaais-
vergadering gehouden
In de vacature in het hoofdbestuur,
ontstaan door het aftreden van mej. dr
C. J. Gelderman, werd voorzien door de
benoeming van mevrouw M. Walboer—
Van Elteren, oud-presidente van de
Nederlandse Bond van Plattelandsvrou
wen.
Nadat mej. mr P. G. Prins van het
Nationaal Bureau voor Kinderbescner-
ming. een inleiding had gehouden over,
„50 jaar kinderbescherming", kwam het
probleem van de huisvesting voor de
werkende vrouw ter sprake.
Mej. A. H. B. van der Ent, uit Den
Haag, hield een inleiding aan de hand
van over dit vraagstuk gehouden en
quêtes. In het byzonder bepaalde
spreekster zich tot de in Den Haag ge
houden enquête onder de alleenstaande
werkende vrouwen.
Nog dit jaar hoopt men een algemeen
landelyk overzicht van het probleem te
hebben. Hierover zal aan de hoof doe -
sturen van alle vrouwenverenigingen
een rapport worden uitgebracht.
