LEIDSCH
DAGBLAD
Oost en West leggen in Genève hun
kaarten op de conferentietafel
kans
Oost-Duitsers
geen
voren
voor Molotof de
als gelijken naar
te schuiven
WEERBERICHT
Duitse geleerde demonstreerde
„koude verbranding"
De prijswinnaars van het
monster kruiswoordraadsel
94ste Jaargang
ZATERDAG 29 OCTOBER 1955
No. 28665
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.per kwartaal: f2.35 per maand; f0.55 per week.
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041: Redactie: 23507
(Van onze speciale verslaggever in Genève)
De drie Westelyke mogendheden en de Sovjet-Unie hebben gisteren op de
conferentie van de Grote Vier in Genève de plannen uitgewisseld, die beide partijen
met betrekking tot de Duitse hereniging en de Europese veiligheid voor ogen staan.
Zij toonden nog eens ten overvloede aan hoe diep de kloof tussen beide partijen is.
Het Westelijke plan is een uitbreiding van het idee van de Britse premier Eden.
Voor het volgend jaar worden er vrjje verkiezingen voor heel Duitsland in voor
gesteld. Een regering en een parlement zullen dan zelf mogen kiezen of het
herenigde Duitsland tot een der bestaande veiligheidsorganisaties (De NAVO of
de West-Europese Unie, dan wel, theoretisch, het pact van Warschau) zal toe
treden. Valt die keuze positief uit, dan zullen er aan de Westelijke en de Oostelijke
grens van Duitsland militaire zones worden ingesteld, die onder wederzijdse controle
(de Russen in het Westen en de Westelijken in het Oosten) zouden worden geplaatst.
Bovendien zou er nog een militair accoord tussen Oost en West worden gesloten
om de gevaren van een herleefd agressief Duits militarisme bij voorbaat uit te
sluiten.
De Russen stellen juist een tegenovergestelde volgorde voor: eerst een veilig
heidssysteem en dan pas oplossing van het Duitse probleem. Voor de eerste fase
trekken zij drie jaar uit. Na de hereniging van Duitsland (in het duister wordt
gelaten of dit met vrije verkiezingen gepaard zou moeten gaan), zou een nieuwe
alliantie met een tijdsduur van vijftig jaar tussen de Grote Vier gesloten moeten
worden. Die alliantie zou in de plaats moeten treden van de NAVO, de West-
Europese Unie en het (Oost-Europese) pact van Warschau.
Met deze uitwisseling van plannen hebben West en Oost nu dus hun kaarten
op tafel gelegd.
De zitting van gisteren, die ruim drie
uur in beslag nam, werd hoofdzakelijk
besteed aan een analyse van de Weste
lijke documenten. Molotof heeft daarbij,
zoals te verwachten was, zijn critiek
niet onder stoelen of banken gestoken
en de drie andere ministers hebben ge
tracht zijn grieven te weerleggen. De
Russische minister vond dat de Weste
lijke mogendheden het paard achter de
wagen willen spannen en hij wenste dus
met de ontwapening te beginnen. Bo
vendien viel Molotof in nogal heftige
bewoordingen het agressieve karakter
van de NAVO en de West-Europese
Unie aan.: Indien de NAVO alleen
maar zuivere bedoelingen had dan kon
hij Molotof, niet begrijpen waarom dan
ook Rusland, toen het daarom vroeg,
geen lid heeft mogen worden.
(Ingez. Med.-Adv.)
Wisselende bewolking
aanhoudend worstenweer
U kent dat wel, dèn weer
regen, din weer droog, m3ar
altijd trek in onovertroffen
Gelderse Rookworst.
Dus van Anton Hunink!
Kijk naar het loodje aan de
worst.
Hoe verser - hoe l
ANTON HUNINK
HOFLEVERANCIER
lekkerder 1
UNINK J
DEVENTER 1
Enkele buien
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met enkele
buten. Matige, tijdelijk krachtige Wes
telijke tot Noordelijke Westelijke wind.
Over het algemeen minder koude nacht;
morgenmiddag iets kouder dan vandaag.
(Opgemaakt te 10 uur)
Onbestendig weer
Het O.MI, deelt mede:
Gedurende de laatste dagen stroom
den grote hoeveelheden koude lucht
rechtstreeks uit de Poolstreken over het
Noordzeegebied naar het Zuiden. Daar
het water van de Noordzee nog betrek
kelijk warm is werd deze lucht flink on
stabiel, zodat er talrijke buien in voor
kwamen, die plaatselijk van hagel en
onweer vergezeld gingen. Tijdens opkla
ringen daalde de temperatuur in de
nacht van Vrijdag op Zaterdag vooral
in het binnenland sterk, waardoor op
vele plaatsen zware nachtvorst voor
kwam.
Inmiddels is een nieuw storingsgebied
van Groenland naar Midden-Noorwegen
getrokken. Verwacht mag worden, dat
dit in ons land de bulïgheid zal doen
toenemen.
De aanvoer van koude lucht, welke
tijdelijk wat verminderde, zal daarbij
opnieuw in intensiteit toenemen. Het
onbestendig weer duurt dus voort.
30 October
Zon op: 7.31 uur; onder: 17.20 uur.
Maan op: 16.32 uur; onder: 623 uur.
(31/10 vm)
Hoogwater te Katwijk te 2.07 en 14.26
uur.
(31/10 te 2.49 en 3.06 uur).
Al die bekende bezwaren zijn met de
even bekende argumenten bestreden en
daarbij ging in het bijzonder minister
Dulles nog iets dieper op de zaken in
toen hy verklaarde nooit te zullen ge-
FOSTER DULLES
dogen dat een systeem van veiligheid op
onrechtvaardigheid en verdrukking zal
worden gegrondvest. Door deze duide-
lyke toespeling op de satellietlanden en
speciaal op Oost-Duitsland, werd de
stemming er by de Russische delegatie
zeker niet beter op. Molotof, die op
nieuw een paar keer vinnig tegen Pinay
uit de slof was geschoten, weet nu in elk
geval dat hy by voorbaat nul heeft op
het request zodra hu de Oost-Duitsers als
volwaardige partij naar voren zou wil
len schuiven. Een poging daartoe is tot
nog toe echter achterwege gebleven.
Wanneer Molotof daartoe over gaat dan
mag men tevens verwachten dat de con
ferentie om zo te zeggen haar drama
tisch dieptepunt bereiken zal.
Punten van overeenkomst?
Het ls Molotof weer geweest, die ook
gisteren het langdurigst aan het woord
was. al had men dan van Westelijke
kant ook de indruk dat hy het Westerse
memorandum nog maar vluchtig had
ii
MOLOTOF
kunnen bekijken. De Westelijke minis
ters zullen vermoedeiyk vandaag hun
inzichten over het Russische plan ken
baar maken. De Franse woordvoerder
heeft gisteren echter al verklaard, dat
er tussen de beide thesen zeker verschil
lende punten van overeenkomst zyn
aan te wüzen. Een grondslag voor dis
cussie schijnt dus wel aanwezig te zyn.
Maar aan beide kanten zoals ons
ook in gesprekken met Russische jour
nalisten wel duidelijk is geworden
wordt nog altyd even ernstig betwyfeld
of de fundamentele tegenstellingen in
Genève zullen kunnen worden over
brugd. En zo moet dus ook dit verslag
van de tweede zittingsdag wel weer m
mineur eindigen.
Massa-betoging van
opgewonden Grieken
in Athene
Ook op Cyprus onrust
In Athene zijn Vrijdag vüftig personen
(mtd tydens hevige botsingen tussen
betogers en de politie. Deze botsing deed
zich voor na een militaire parade ten
besluite van de viering van de vyftiende
herdenkingsdag der verwerping van het
Italiaanse ultimatum van 28 October
1910 door Griekenland. Duizenden beto
gers - merendeels studenten - poogden
onder het uiten van dc kreten: „Enosis",
„Cyprus is Grieks" en „dood aan de En-
geLse tyrannen" de Engelse ambassade
te bereiken. Zij stieten echter op politie-
cordons. Hierop ontstonden ware veld
slagen. De politie werd bestookt met ste
nen en trottoirtegels. Er zijn talruke ar
restaties verricht. De politie wist na de
komst van versterkingen de situatie
meester te worden. Er werden 27 demon
stranten en 17 politiemannen gewond.
Britse troepen op Cyprus hebben Vrij
dag te Morfoe. veertig kilometer ten
Westen van Nicosia, op betogers voor
aansluiting van Cyprus bij Griekenland
geschoten, nadat de politie vergeefs had
gepoogd de demonstranten met traan-
ga «bommen en het gebruik van de gum
miknuppel te verspreiden. Drie Cy
prioten werden gewond.
In de havenplaats Famagusta hebben
Britse troepen waarschuwingsschoten
in de lucht gelost, terwijl de politie
traangasbommen gebruikte om een gro
te menigte betogers te verspreiden.
In Limassol gebruikten Britse com
mandotroepen en politie eveneens traan
gas voor het verspreiden van betogers,
terwijl hetzelfde werd gedaan te Lama-
ca t.a.v. Cyprische studenten, die ste
nen naar militairen en politie wierpen.
Koningin opende Jaarbeurs
met bosnegerslentel
Fantastisch vuurwerk besloot drukke dag
Gisteren hebben Koningin Juiiana Prins Bernhard in gezelschap van de
minister van Economische Zaken, de neer E. J. van de Veer, de Jaarbeurs te
Paramaribo bezocht. Zij werden bij aankomst op het jaarbeursterrein ïege-
sproken door de voorzitter, de heer C.H. H. Jongbaw en minister Van de V/»er.
De organisatoren ran de Surinaamse Jaarbeurs-1955 hadden op zeer origi
nele wijze de openingsplechtigheid, die de Koningin verrichtte, georganis trd,
Inplaats van het gebruikeiyke lintje te moeten doorknippen, hanteerde U. M.
met een bosnegersleutel een bosneger-slot (verwant aan oude Egyptische slo
ten) in een bosnegerpoort en opende zo de Jaarbeurs).
Op de beurs zün 76 stands, waar de Ook het Hindoestaanse weeshuis van
Surinaamse kleine en grote industrie en I de Mata-Mahadeistichting werd he-
buitenlandse firma's vertegenwoordigd zocht, evenals de R.K. Leproserie St.
zyn. Het gehele terrein beslaat üOno Gerhardus 'Majella aan de Graven-
vierk. M waarvan 4000 wordt ingano- I straat,
men door de stands. Voor de muzikale
omiysting zorgde een Surinaamse kawi-
naband en een „steelband" uit Trinidad.
Na de opening volgde een rond rang
langs de verschillende stands. Tenslotte
werd een kleine modeshow gegeven en
werden koele dranken geserveerd.
Bezoek aan inrichtingen
's Middags waren de programma's van
Koningin en Prins verschillend. De Ko
ningin bezocht achtereenvolgens net
Jeugdcentrum van de Evangelische
Broedergemeente
Na een rondgang door het centrum,
waarbij de Koningin zich liet voorlich
ten door ds V. Muller, praeses van de
Evangelische Broedergemeente, en d.>or
ds Graafland, vertrok zü voor ?n be
zoek aan het paviljoen voor longiyders
aan de Steenbakkersgracht, waar t.b.c.-
patiënten, by wie de ziekte in een be
ginstadium verkeert, worden verpleegd.
Ook hier liet de Koningin zich uit
voerig inlichten door dr Sjoe. directeur
van de Volksgezondheid en de gouver
nementsarts F. Pfenning, specialist in
longziekten, die met de leiding van het
paviljoen is belast.
Technische droom van een eeniv eindelijk
werkelijkheid Nuttig vermogen gestegen
van veertig tot zeventig procent
Dc Duitse prof. Eduard Justi heeft Vrudag in Mainz ten overstaan van ver
scheidene honderden geleerden en politieke en culturele leiders een methode
gedemonstreerd om electriciteit rechtstreeks uit brandstoffen te produceren, eer
ontdekking welke naar zün zeggen kan worden vergeleken met die van kern
energie. Door het combineren van zuurstof en waterstof in een „brandstofelement'
produceerde hy een stroom.
Prof. Justi verklaarde dat de ontdekking, waaraan hy met twee medewerkers
van het Technische College van Brunswyk jaren heeft gewerkt, de droom heeft
vcrwczcniykt, die geleerden reeds meer dan honderd jaar koesteren, n.l. om „koude
verbranding" tot stand te brengen. Het is bekend, dat ook Britse, Russische en
Amerikaanse geleerden aan dcrgeiyke projecten werken.
„Goedkoper en veiliaer dan l nutti* vermogen van veertig procent van
3 een motor met inwendige verbranding,
kernenergie Volgens deskundigen zal deze nieuwe
energiebron goedkoper en veiliger zün
dan kernenergie. Prof. Justi zei. dat men
zijn methode niet kan vergelijken met
atoomenergie, noch wat kosten betreft,
noch wat practisch gebruik, noch wat
veiligheid betreft. Dc ontwikkeling van
zün methode, gecombineerd met het ge
bruik van kernenergie, zou het mogeiyk
maken om de slinkende kolenvoorraden
uitsluitend te gebruiken als kostbare
grondstof voor de chemische industrie,
aldus prof. Justi.
De demon-tratie werd gedaan in de
Academie van Wetenschappen te Mainz.
waarvan prof. Justi voorzitter is. In
theorie was het volgens hem mogelyk
om olie in een „brandstofelement" te ge
bruiken die een electro-motor zou kun
nen aandryven.
Het „brandstofelement", waarin geen
brandstoffen tot ontbranding worden ge
bracht, zou een nuttig vermogen van
zeventig procent hebben tegenover een
Het is een verheugend verschijascl,
dat het aantal patiënten in alle drie
inrichtingen voor lepralijders ie Pa
ramaribo vermindert. Waren vier iaar
geleden de inrichtingen nog overbe
volkt, thans kunnen, dank z(j de" mo
derne geneesmiddelen, vele natiënten
als genezen ontslagen worden en
neemt de vreselijke ziekte in omvang
sterk af.
Prins speelde golf
Prins Bernhard had inmiddels een
bezoek gebracht aan de Surinaamse
Brouwery aan de Calcuttastraat.
dochterinstelling van de Ams'/jl Brou
werij te Amsterdam, waar het Par:.o-
bier wordt gebrouwen. Deze brouwerij,
die omstreeks de jaarwisseling volop
zal werken en dan een prod ie.-,1e zal
hebben van anderhalve millio°n liter
per jaar. is een typisch voorbond
de beginnende industrialisatie in Suri
name
Na het productieproces door-net
draaien van een handle in gan; te heb
ben gebracht en een rondgang 'o >r de
brouwerij, bezocht de Prins de Suroero;
een bedrijf, waar oliehoudenle pitten,
die in de oerwouden van Suriname
worden verzameld, worden oit bolsterd.
waarna de kernen naar NedemJ wer
den verscheept. De olie wordt om
de chocolade-industrie gebruikt.
Later vertrok de Prins naar de -
club aan het Pad van Wainca, om er
met enkele goede Surinaamse golfsne-
lers een party te spelen.
Culturele avond was een
succes
's Avonds bezochten Koningin e..
Prins het gebouw Thalia, de naam van
een reeds uit 1838 daterend Suri.iaanis
toneelgezelschap, waar een culturele
avond werd aangeboden. Het progr -
ma bestond uit ballet onder leid'
van Titia van Teeseling Les perits
riens van Mozart met muziek vat
het jeugdorkest onder leiding van H
Haakman; Surinaamse liederen gezva
gen door het Surinaamse Mannenkoo-,
en de opvoering van enkele scènes u.'t
het stuk „Green Pastures", dat inder-
tud met. zeer veel succes in Suriname
door Fred Thomas werd opgevoerd. De
opgevoerde scènes oogstten onk ditmaal
grote bijval onder het talrijke pub'tes.
Het. was een mooi typisch Surinaamse
voorstel, waaraan Koningin en Prins
kenneiyk veel genoegen beleefden. Laat
in de avond keerden H. M. en n.K H.
naar het Paleis aan het Gouvernements
plein terug
Een fantastisch vuurwerk besloot de
avond, die een massa mensen trok.
Naar Kabel
Vanmorgen vroeg om 7 uur pl. tijd
111.30 Ned. tyd), vertrokken Koningin
en Prins, ditmaal in gezelschap van mi
nister ir J. G. Kuiperbak van openbare
Werken en mr F. J. Barend, de dis
trictscommissaris van Suriname, naar
Zandery om vandaar per draisine naar
Kabel te reizen.
De reis naar Kabel is één grote trek
over een smal wit lint, waarop de
spoorstaven, eindeloos lang in -en ra
vijn van hoog bos aan weerskanten,
liggen uitgespreid.Het spoorbed is na-
meiyk opgehoogd met wit scherpzand,
dat van Zandery is gehaald. "Iet ziet
eruit ais een besneeuwde weg 'uesen
het groen, dat vol stilte hangt met
hier en daar hoog bovenuit een nach-
tige reus, de Groenhart in bloei. Al
les wat by andere bomen kruin 's, is
hier een bos grote gele bloemen, een
fcestelük boeket tegen de blauwe
lucht. Een buitengewoon gezicht .waar
elke Surinamer met recht trots op is!
De stammen van de Groenhart steken
kaarsrecht de lucht in.
Vervolgens begon een avontuurlijke
corjaaltocht van Kabel naar Kadjoe.
Felle brand te Apeldoorn
Zes gezinnen dakloos
Tengevolge van een felle brand, die
gisteravond in de Rossinilaan no. 12
te Apeldoorn uitbrak, znn zes gezin
nen dakloos geworden. De brand be-
Koningin Elizabeth van Engeland
in gezelschap van president Craveiro
Lopes van Portugal, die een offi
cieel bezoek aan Engeland brengt,
en Minister-President Eden bij hun
aankomst in het operagebouw, waar
een gala-voorstelling ter gelegen
heid van het Portugese bezoek werd
gegeven.
gon in de bovenverdieping van een
Duplcxwoning, bewoond door dc we
duwe Jansen en haar twee kinderen,
die toevallig niet thuis waren.
Het vuur werd ontdekt door de onder
buren. de familie van Huffelen. die een
knetterend geluid boven hun hoofden
vernamen. Toen men op onderzoek uit
ging, sloegen de vlammen reeds uit het
dak. Terwijl buurtbewoners hielpen,
het huisraad van de familie Van Huffe
len in veiligheid te brengen, sloeg het
vuur via de zolder over naar de belen
dende percelen, Rossinilaan 10 en 14
De brandweer heeft met tien stralen
een hardnekkige stryd tegen het vuur
gestreden. De bovenverdieping van het
perceel, waarin de brand ontstond,
brandde geheel uit. De boven verdiepin
gen van de percelen Rossinilaan 10 en
14 kregen eveneens ernstige schade, ter-
wyi de drie beneden verdiepingen zwaar
te lijden hadden door waterschade.
Het heeft ongetwyfcld veel van Uw geduld gevergd, geruime tyd te
moeten wachten op de oplossing van het „monsterkrniswoordraadscl", dat
wy enige weken geleden als prysvraag publiceerden. Dc lezers vergeven
het ons, maar het nazien van 2354 oplossingen, waarvan vele voorzien
van korte of breedvoerige commentaren, kost nu eenmaal tyd, moeite
en minstens zoveel geduld als U hebt moeten oefenen.
Maar nu is het dan zover.
Elders in dit blad publiceren wy de volledige oplossing, voorzien van
enige dichterlyke commentaren. Op deze plaats beperken wy ons tot
het vermeiden van de pryswinnaars.
Eerste prijs f. 50.
Mevr. F. v. d. WALLEAIKENS, Wasstraat 37, Leiden.
Tweede prijs f. 40.
Mevr. W. BAKHUIZEN VAN DEN BRINK—HAUER.
Zoeterwoudseweg 122, Leiden.
Derde prijs f. 30.
W. KASLANDER, Rijnmond 23, Katwyk aan Zee.
Vierde prijs f. 20.
A. BOGAARDS, Nassaulaan IIC, Oegstgeest.
Zes prijzen van f. 10.
Brugwachters Blauwpoortsbrug. Leiden.
L. v. d. MEEL, Stationsweg 39, Leiden.
W. KLEIS, Da Costastraat 103. Leiden.
I". F. SMIT. Havenkade 5. Leiden.
ADR. VAN OOY Jr.. Breestraat 39. Leiden.
A. H. HOOTER. Van Hoetzelaerstraat 26, Alpben.
Tien prijzen van f. 5.
B. FELïSEL, Lecuwerikstraat 4. Leiden.
Dr D. VAN BEKKUM, Mariënpoelstraat 23A, Lelden
Mej. M. J BLOMMENDAAL. Joh. de Wittstraat 41. Lelden.
G. L F. VAN KINSCHOT. Witte Rozenstraat 20, Leiden
Mevr A. G. M Bremmer. Beestenmarkt 6. Leiden
Mevr. LKRANTZ—SANTMAN. Hofdyck 41, Oegstgeest.
M. v. d. LOO, Bootstraat 13. Boskoop.
A. B. DORSMAN, Dorpsstraat 210. Uazerswoude.
M. BREDERODE, Jan Kloosstraat 11, Noordwijk.
A. L. DE JONG, Voorstraat 66, Katwyk aan Zee.
Voorts kenden wy extra-pryzen van f. 5.— toe voor bijzondere inzen
dingen, en wel aan:
A. J. P. FLEUR. KapteUnstraat 3 te Leiden.
I' H. JUNG, Melchior Treublaan 25 te Leiden
k c. PLANJE-GBOOTVKLDT. Leuvenstraat 49 te Leiden.
C. dc Groot, I csselschadcstraat 10 te Leiden.
Mej. C. M. DE HAAS. Regentesselaan 37 te Oegstgeest.
IL DE WILDE. Breestraat 93 te Leiden.
J. J. PLANJF.R. Korte Mare 28 te Leiden.
Do pryzen worden de winnaressen en winnaars toegezonden.