MAGGI
«BOUILLON
Bloeiend Kunstleven in Sovjet-Unie
Maar of iedereen ervan kan
genietenvalt te betwijfelen
Aankoop deel landgoed Sorghvliet
voor nieuw Koninklijk Paleis?
94ste Jaargang
Vrijdag 28 October 1955
Derde Blad No. 28664
(Inga. Med.-Adv.)
IV
Vanmorgen heb ik bezoek gekregen van een collega van een Russisch
cultureel- en sportblad. Hij sprak uitstekend Engels en wist veel van het Neder
landse politieke leven af.
Aanvankelijk ging het gesprek over koetjes en kalfjes. In de vraag wat ik
alzo in de Sovjet-Unie dacht te gaan doen en op welke wijze ik mijn tijd in
Moskou wilde besteden, heb ik niets verdachts menen te bespeuren. Als het
toch een verkapte controle is geweest, dan is de Rus bij mij niet veel wijzer
geworden.
Het gesprek ging een bedenkelijke kant uit, toen de interviewer mij in
vragen trachtte te suggereren, dat alle landen in W.-Europa, dus ook Neder
land, sterk onder invloed staan van een Amerikaanse propaganda, welke er op
gericht is, het Westen een verkeerd beeld van de Sovjet-Unie te geven. Ik heb
hem geantwoord, dat mocht een dergelijke propaganda dan al bestaan, het
geen ik betwijfelde, de vrije mens in het Westen te critisch is ingesteld, om
waarheid niet van verdichtsel te kunnen onderscheiden. Zeker een Nederlander.
NA bijna veertig jaar is het leven in
de Sovjet-Unie nog zeker niet op
het niveau gekomen, dat, naar
Westerse begrippen, aanvaardbaar kan
•worden geacht. Toen ik dat mijn gast
vertelde, haalde hij de schouders op en
zei: „Misschien heeft U gelyk, maar wij
hebben een rotsvast vertrouwen in onze
leiders, die er zeker m zullen slagen op
den duur voor alle Russen een maat
schappij te scheppen, waar het goed is
om m te leven. Kameraad Lemn heeft
ons de weg gewezen en kameraad Stalin
heeft ons op die weg gebracht. We zijn
nog met halverwege
In dit laatste schuilt een openlijke er
kenning. dat er nog héél, héél veel in de
Sovjet-Unie verbeterd moet worden.
Deze erkenning deed mij meer deugd,
dan de opmerkmg van mijn Russische
collega, die, toen ik hem wees op de ui
terst zware arbeid, welke de vrouwen in
Rusland moeten verrichten, zei: „U ziet
dat verkeerd, onze vrouwen werken nu
eenmaal graag
OP het gebied van sommige kunst
manifestaties kan de Sovjet-Unie
moeilijk worden overtroffen. Nim
mer heb ik zulke voortreffelijke voorstel
lingen gezien, als in het Bolsjoi-theater
te Moskou en in het filiaal ervan.
Terecht genieten de gezelschappen,
welke in deze twee kunsttempels optre
den wereldvermaardheid. Het Bolsjoi-
theater is gelegen aan het voornaamste
plein van Moskou, het Swerdlofplem.
Een monumentaal gebouw. De acht
enorme zuilen aan de voorkant gaven
het geheel het aanzien van een Griekse
tempel. Is de entree al imponerend, in
drukwekkend echter ook is de enorme
zaal zelf.
Ik had een plaats gekregen in een der
zijloges en kon zodoende een uitstekende
biik werpen op de rijk geornamenteerde
loge, die is aangebracht in het midden
van de eerste verdieping. Zij is bestemd
voor de Sovjet-leiders en hun eregasten.
Boven de loge is een soort baldakijn ge-
Of zij vanavond de voorstelling
zullen bijwonen in het Bolsjoi-
theater is een vraag. De ingang van
dit cultureel centrum is monumentaal
bouwd, terwijl ter weerszijden de vlag
gen hangen van de Sovjet-Unie. Heeft
men gasten, zoals vanavond de Canade
se minister van Buitenlandse Zaken
Pearson, die door Molotof wordt bmnen-
geleid en uitbundig door de aanwezigen
wordt begroet, dan hangen naast de Sov
jet-vlaggen die van het land. waaruit de
gast afkomstig is. Vijf balcons boven el
kaar. Het overdadige verguldsel, waar
mede deze balcons zijn versierd, contras
teert op bekoorlijke wijze met het. diep
rood der pluche gordijnen. Dit geheel is
van een adembenemende, voorname
pracht. Het zitten in de zaal van het
Bolsjoi-theater is een feest op zichzelf.
DE mensen, die de zaal vullen, ver
tegenwoordigen alle raugen en
standen. Op wat wij noemen het
schellinkje zit met alleen de minder ka
pitaalkrachtige. In de loge naast my -
ik betaalde voor myn plaats ongeveer
f. 27 - zat, naar het uiterlijk te zien al
thans een arbeider met zijn vrouw, ter
wijl op de goedkopere rangen mensen
waren gezeten, die wat hun kleding be
treft. zeker gerekend kunnen worden tot
de beter gesitueerden. Neen, in de
theaters geldt zeker geen rang- of
standsverschil: een dergelijke differen
tiatie heb ik wel ergens anders kunnen
bespeuren. Direct wordt mijn oog ge
troffen door het embleem, dat boven het
toneel is aangebracht. Het is een we
reldbol. die schuil gaat achter een sikkel
en hamer, geflankeerd door vlaggen en
bazinnen. Ik herken dit embleem uit de
tijd. toen de wereldrevolutie door de
Sovjet-Russische machthebbers nog
openlijk werd gepredikt.
Nu die „Komintern-ideologie", vooral
in de na-oorlogse jaren, om tactische
Onze speciale verslaggever,
die een reis door de Sovjet-Unie
maakte, vertelt in dit artikel het
een en ander over een hem af
genomen interview. Het niet tot
een positief resultaat leidend
vraaggesprek had tot doel -
althans van de kant van de
interviewer - om duidelijk te
stellen, dat door de Amerikaan
se propaganda, ook de Neder-
lander zich van de Sovjet-Unie
geen onbevooroordeeld beeld
kan vormen. Enthousiast is onze
verslaggever over voorstellingen
in het Bolsjoi-theater en zijn
filiaal.
redenen, naar de achtergrond is ge
drongen, doet dit embleem ietwat
vreemd aan. Buiten de theaters heb ik
het nergens meer ontdekt.
HET publiek in de zaal is over het
algemeen goed gekleed. Avondkle
ding wordt niet gedragen. De da
mes wagen het binnen de veilige theater
muren, hun lippen wat rood te verven;
twee vrouwen ontdek ik, die de nagels
hebben geverfd. Als ik zeg, dat „men"
goed is gekleed, dan houdt dit in, dat
het toilet der dames en het costuum der
heren beter verzorgd is, dan wat men op
straat pleegt te zien. De kwaliteit der
gedragen stoffen van de theaterbezoe
kers is evenwel naar onze begrippen in
ferieur.
Maar voor een critische beoordebng
daarvoor ben ik vanavond niet naar het
Bolsjoi-theater getogen. Ik wilde het
ballet „Don Quichotte" zien, waarvoor
L. Min kus de muziek schreef Het werd
een fantastische vertoning, tot in de
perfectie verzorgd. Nooit tevoren zag ik
'n zo geraffineerde belichtingstechniek
en een zo fantastisch gebruik van to
neeltechnische mogelijkheden. De extase,
waarin het publiek bij het aanschouwen
van zoveel schoons werd gebracht heb
ik kunnen begrijpen. Ik schaam me er
niet voor. dat ik my onder die enthou
siastelingen heb geschaard en met hen
de executanten minutenlang heb toege
juicht.
HET Bolsjoi-theater heeft een filiaal
in de Poesjkinstraat, vlak achter
het Swerdlofplein. De inrichting
van de zaal is lang niet zo indrukwek
kend. Maar de opvoering van het ballet
„Swan-lake". op muziek van Tsjai-
kofsky, heeft zeker die van „Don Qui
chotte overtroffen.
Men had niet geschroomd om enkele
bomen op het toneel te planten, tenein
de de toeschouwers in de sfeer van een
werkelijk bos te brengen. Als in de laat
ste acte natuurkrachten die bomen vel
len. geschiedt dit op een zo suggestieve
wijze, dat men vergeet, dat het alles
slechts spel is. De Sovjet-Russische re
gisseurs zijn meesiers in hun vak: ik
kan mij begrijpen, dat Hollywood jaloers
is op deze mannen die over ongelofe
lijke talenten beschikken.
Ik zag voorts nog de opera „Een meis
je uit Pskof" en een circusvoorstelling.
Ook daarbij stond het gebodene op een
zo hoog niveau, dat ik cr alleen maar de
grootste bewondering voor kan hebben.
De Intourist-gids heeft mij getracht
van te overtuigen, dat elke burger
van deze kunst-manifestaties kan genie
ten. Gezien de hoge toegangsprijzen
voor de voorstellingen meen ik voorals
nog dit te moeten betwijfelen.
Moeilijk kan ik my voorstellen, dat de
Russische man en vrouw, die de gehele
dag hard hebben moeten werken, nog
de lust kunnen opbrengen 's avonds
naar een theater te gaan. De arbeider,
die een gereduceerd toegangsbewu.s
krygt voor een theatervoorstelling, zal
daar zonder twijfel gebruik van wil
len maken. De meesten zullen echter
verstek laten gaan. omdat, na gedane
arbeid, inkopen moeten worden ge
daan.
Dit inkopen doen houdt in, het uren
lang in de ry staan. Is het niet voor
kledingstukken, dan zeker voor de da-
ledere avond weer kunnen velen
genieten van de bijzondere prestaties
van een balletgroep in het Bolsjoi-
theater in Moskou. Het grote toneel
biedt vele mogelijkheden.
tUJiUuJsfsLïoOUetX.
PRIIS PER DOOSJE 2 TABLETTEN VOOR 8 KOPPEN: 28
ZO ZUIVER ALS mim
Wordt voorlopig wandelpark
Koopsom f1.791.000; indertijd f350.000
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gisteren vergeefse pogingen gedaan de Minister van
Financiën te verleiden tot de mededeling dat de aankoop van ruim 22 hectaren
van het ommuurde landgoed Sorghvliet in Den Haag aan de Oude Scheveningse-
weg voor f. 1.791.000.bestemd is om op die plaats een nieuw Koninklijk Paleis te
bouwen. Minister v. d. Kieft antwoordde echter met een veelzeggende wedervraag:
„is er zoveel fantasie nodig om zich in te denken wat voor een gebouw daar moge
lijk kan zyn? Ik doe een beroep op de fantasie van de leden".
In het wetsontwerp tot aankoop van
het terrein had de regering verklaard
nog geen bestemming voor het terrein te
hebben. Daarom had de heer v.d. Wetering
CHUi diverse bezwaren tegen de aan
koop zolang hij niets naders weet om
trent het doel waarvoor het Rijk over
het terrein wil beschikken. Het terrein
zal voorlopig als wandelpark dienst doen,
maar dan had het veel meer op de weg
van het gemeentebestuur van Den Haag
gelegen om de grond te kopen. Ook de
heer Lucas (KVPt had bezwaren omdat
het terrein niet van bijzondere waarde is
en de regering het voorbeeld moet geven
de uitgaven te matigen, nu zy ook de
gelijkse levensbehoeften, als brood,
aardappelen, kool en en waterme
loen.
In Moskou is zeer in trek het enorme
warenhuis „Goem", aan het Rode
Plein gevestigd. Men kan van alles in
dit van Staatswege ingerichte en ge
leide magazijn krijgen.
Zelfs al neemt men in aanmerking de
hoge lonen, dan nog zijn de prijzen in
„Goem" hoog.
Vandaar, dat elke Moskoviet naarstig
speurt naar winkels waar koopjes
zyn te halen. Hij betaalt minder, maar
moet er de uren van zyn schaarse
vrije tijd aan opofferen
investeringen van het bedrijfsleven be
perkt. Hij zou tegen de aankoop stem
men, tenzij de minister een bevredigend
antwoord zou geven.
Minister v. d. Kieft verdedigde de
aankoop omdat het bezit van het ter
rein vooruitzichten opent voor de bouw
van belangrijke gebouwen. Het onder
houd van het wandelpark zal de ge
meente Den Haag verzorgen. „Ik heb
voor het terrein geen plannen in mjjn
achterhoofd", aldus de minister, „maar
er zyn natuurlijk voor de bestemming
van het terrein allerlei mogelijkheden
en het is toch wel gewenst dat een der
gelijk prachtig stuk grond in tact blijft
en in handen van het Rijk. Het besluit
tot aankoop is genomen na langdurig
beraad in de ministerraad", verklaarde
de minister alweer veelzeggend.
Transactie met Amerika
Het gedeelte van het landgoed Sorgh
vliet, dat het Rijk nu wil aankopen,
kocht de Amerikaanse regering in 1948
van mr A. Goedkoop voor f. 1.250.000.
Deze koopsom werd op verzoek van de
Amerikaanse regering door de Neder
landse regering aan de verkoper be
taald, waarvoor een bedrag van 471.191
dollar in mindering werd gebracht op
de schuld van ons land aan Amerika.
De bedoeling van de Amerikaanse rege
ring was op het terrein een ambassade
gebouw te slichten, maar later heeft z(J
voor dit doel een ander terrein gekocht
en daarom wilde zij het gekochte deel
van Sorghvliet van de hand doen. De
Amerikaanse regering bleek bereid het
terrein aan de Nederlandse regering te
verkopen voor hetzelfde bedrag van
471.191 dollar, te betalen in drie jaarlijkse
termijnen. Als gevolg van de devaluatie
van de gulden komt het genoemde dollar-
bedrag nu neer op f. 1.791.000— zodat
een verlies wordt geleden van ruim een
half millloen gulden
Ook daarom hadden de heren v. cL
Wetering iCHU) en Lucas iKVPi tegen
de aankoop bezwaar, maar minister v. d.
Kieft verklaarde dat hy by de Ameri
kanen geen lagere prijs had kunnen be
dingen. Het Rijk wil de gevraagde prys
betalen omdat met de aankoop het alge
meen belang wordt gediend
Het zou „pennywise and pound foo
lish" (misplaatste zuinigheid) zijn het
koopje te weigeren. Indertijd heeft men
het terrein voor f. 350.000.kunnen
krijgen en toen is de koop dom genoeg
ook geweigerd.
De heer v. Leeuwen (WD) schaarde
zich achter de minister omdat er niet
zoveel fantasie voor nodig is om te be
grijpen dat er voor een representatief
gebouw terrein nodig is in Den Haag.
We kunnen nu beslag leggen op een ter
rein dat er geschikt en mooi voor is. Het
is bovendien geen vorm van investering
die de uitgaven opdrijft en als men na
gaat hoeveel de Amerikanen ons hebben
geschonken bijvoorbeeld de hele
Breedband-staalfabrlek in Velzen dan
is de prijs ook te begrypen.
Op verzoek van de heren Lucas en v.
d. Wetering wordt vandaag over het
voorstel tot aankoop van een deel van
het Landgoed Sorghvliet gestemd.
Wettelijke regeling
Stichtingen
Bijna de gehele middag heeft de Twee
de Kamer gisteren nog gediscussieerd
over de technische formulering van de
wettelijke regeling van de Stichtingen.
De heer N. v. d. Heuvel (KVP) diende
een amendement in om uit het wetsont
werp te schrappen dat Stichtingen over
vermogen moeten beschikken ter berei
king van het gestelde doel. Aangezien
het recht van stichting nog geheel nieuw
is en niet valt te overzien welke de ge
volgen van de nieuwe wettelijke regeling
zullen zijn, dienen de eisen die aan
SMchtingen worden gesteld, zo beperkt
mogelijk te zijn. En indien de vermo-
genseis louter formele en geen werke
lijke betekenis heeft, dient deze els te
vervallen. De heren Verkerk (AR) en v.
d. Wetering (CHU) zijn het daarmee
eens.
Vandaag wordt eveneens gestemd over
een amendement van de heer Rycke-
vorsel (KVP) om via een ingewikkelde
constructie, die minister Donker niet kon
begrijpen, in de wet vast te leggen dat
er binnen vijf jaar een aparte wettelyke
regeling moet komen voor overheids-
stichtlngen. In weerwil van de bezwaren
van minister Donker ziet het er naar uit
dat het amendement met' grote meerder
heid wordt aangenomen.
Het enorme warenhuis ..Goem" I men hier alles krijgen,
uan het Rode Plein, een begrip voorlbegeert.
alle Russen. Tegen hoge prijzen kan I
Nederlandse oefening met tanks
in Westfalen voortijdig geëindigd
Duitse wegen werden ernstig beschadigd
De oefening „Dzjcnghis Klian", die door Nederlandsche troepen wordt gehouden
in de Duitse districten Diiren en Paderborn in Westfalen, Is gisteren eerder
dan oorspronkelijk de bedoeling was, geëindigd. De reden daarvan is, dat door
het massale gebruik van zware tanks reeds voor naar schatting drie en half
millioen mark schade is toegebracht aan wegen. De Nederlandse militaire
leiding achtte het daarom niet verantwoord de oefening, die in de komende
nacht haar hoogtepunt had moeten vinden in een grote „veldslag" met <ank\
voort te zetten. De Nederlandse commandant, generaal-majoor J. H. Couzy,
heeft zUn leedwezen over het gebeurde geuit.
Van Duitse zyde zyn de Nederlandse
soldaten geprezen om hun voorbeeldig
gedrag en is er de aandacht op geves-
tigd, dat de wegen in het betrokken ge-
bied ook door Britse en Belgische oefe
ningen al veel te lijden hebben gehad.
Aan de oefening ..Dzjenghis Khan" is
deelgenomen door het vierde en vijfde
Nederlandse tankbataljon met in totaal
ongeveer 120 tanks. Van de oefenter
reinen in Westfalen wordt door Neder-
I land. België en Engeland gebruik ge
maakt. Ingevolge een afspraak 'ussen
de militaire autoriteiten van deze lan
den enerzijds en de Duitse autoriteiten
i anderzyds wordt steeds na afloop van
oefening de schade vastgesteld en een
schadevergoedingsregeling getroffen.
V.N.-Commissie keurt
atoombureau goed
De politieke commissie van de V.N.
heeft Donderdag met 53 stemmen voor,
geen tegen, by zes onthoudingen, de
Westelijke voorstellen goedgekeurd voor
de oprichting van een Internationaal
Bureau voor Atoomenergie, met inbe
grip van een wereldconferentie. Ook de
Sovjet-l'nie stemde voor. De landen die
zich onthielden zijn: Egypte. Irak, Saoe-
di-Arablë, Syrië, Jemen en Libanon, dit
vanwege het voorstemmen door Isracl.
Zware straf geeist tegen
artsen
Tegen twee apotheekhoudende artsen
uit een plaatsje in Noord-Holland,
heeft de procureur-generaal bij het Ge
rechtshof te Amsterdam in hoger be
roep vier maanden gevangenisstraf ge-
eist terzake van uitlokking in vereni
ging tot oplichting gepleegd door hun
gemeenschappelijke apothekersassistent
ten nadele van een ziekenfonds voor
een bedrag van f. 7000. De Rechtbank
te Amsterdam had beide artsen, tegen
wie vijf maanden was geëist, tot elk zes
weken veroordeeld.
De procureur-generaal, mr A. S. de
Muinck Keizer, nam het verdachten
hoogst kwalijk, dat zy als medici het
niet beneden hun waardigheid hadden
geacht te knoeien. „Zij hebben in
hun byzondere positie gebruik ge
maakt van hun apothekers-assistent".
Dat zij een ondergeschikte hiervoor
hebben gebruikt, vond de procureur-
generaal blijk geven van een mentali
teit, die te denken geeft. Eerlijkheid
en onkreukbaarheid is een eerste els,
die aan deze mensen moet worden
gesteld". Sociaal en maatschappelijk
gezien achtte hij het een hoogst ern
stige zaak.
Generaal Hasselman's
opvolging
De chef-staf van de Kon. Landmacht,
luit.-gen. B. R. P. F. Hasselman. zal in
de loop van het volgend jaar de pen-
sloengerlchtigde leeeftijd bereiken.
Naar wij echter van officiële zijde ver
nemen. zal hij in 1956 niet gepension-
neerd worden. Over zijn opvolging Is nog
geen beslissing genomen en de regering
heeft zich over dit probleem ook nog
niet beraden.
Waarschijnlijk zal dit een zaak zijn,
die het volgend Kabinet zal behandelen.
Met ingang van 1 November is gen -
maj. G. J. Ie Fèvre de Montigny be
noemd tot sous-chef van de Generale
Staf van de K. L.
