LEIDSCH
DAGBLAD
Verrassende omzwaai van El Glawi,
Pasja van Marrakesj
Gezworen tegenstander van
Sultan Ben Joessef wenst nu
zijn terugkeer op de troon
WEERBERICHT
Stemming in V.N. blijkbaar ten
gunste van ons gekeerd
Grote Vier hielden vandaag hun
intocht in koud Genève
Europa heeft eindelijk een vlag
94ste Jaargang
WOENSDAG 26 OCTOBER 1955
No. 28662
(Telefonisch van onze correspondent te Parijs)
De meest verrassende wending in de Marokkaanse kwestie, welke men zich
ooit had kunnen voorstellen, heeft zich gistermiddag voorgedaan: de Pasja van
Marrakesj, bijgenaamd ,,de Sultan van het Zuiden", en sedert 1951 de gezwo
ren tegenstander van de voormalige Sultan Ben Joessef, heeft, in het paleis van
de Sultan te Rabat, door zijn zoon een verklaring laten voorlezen. Daarin deelde
hij mede, dat hij de wens van het Marokkaanse volk, dat Ben Joessef spoedig
op zijn troon zou kunnen terugkeren tot de zijne maakt. Alleen deze restauratie,
aldus de Pasja van Marrakesj, kan de eenheid van de Marokkanen teweeg
brengen. Verder bracht El Glawi dank aan Frankrijk en de Fransen, die de
Marokkanen hebben geholpen de crisis op te lossen; hij sprak de wens uit, dat
die vriendschap tussen beide landen bewaard zal blijven en hij verklaarde dat
het streven van het Marokkaanse volk en van hem zelf zal zijn de onafhankelijk
heid van het land en een nauwere belangengemeenschap met Frankrijk.
gezien, dat het land met reuzeschreden
naar een volkomen staatkundige en
economische ondergang onderweg is?
De grijsaard heeft, noch in Rabat,
waar hij door de troonraad en Ben
Slimane, de kabinetsformateur, met alle
eerbewijzen is ontvangen, zodat zijn
Gang naar Canossa werd een
grootse zegetocht door Rabat
Deze verklaring heeft, zowel in Ma
rokko zelf als in Frankrijk, met name
in de kringen van de volksvertegen
woordigers, het effect van volslagen
verrassing teweeg gebracht. En men
verdiept zich in gissingen over de oor
zaken van de ommezwaai van de 87-
jarige Pasja, die tot nu toe als de
trouwste vriend van Frankrijk heeft ge
golden en als aanhanger van wat men
als regel het koloniale systeem pleegt
te noemen.
Heeft hij ingezien, dat er geen andere
weg voor hem openstond? Wilde hij
niet in zijn eigen land en temidden van
zijn eigen volk een volkomen vereen
zaamde figuur worden? Heeft hij re
vanche willen nemen op de Franse re
gering, in casu op Frankrijk, dat hem
heeft verlaten en bedrogen toen
het Sultan Ben Arafa wegwerkte naar
Tanger en hielp de troonraad in het
paleis van Rabat installeren? Heeft hij
Verdrag van Egypte
met Saoedi-Arabië
Egypte en Saoedi-Arabië zijn Dinsdag
overeengekomen een tweezijdig militair
verdrag te sluiten. Het nieuwe verdrag
voorziet in de vorming van een gemeen
schappelijk opperbevel voor de twee
legers en een opperste raad in vredes-
en oorlogstijd Het bevat verder
bepalingen, overeenkomend met die
van het onlangs tussen Egypte en
Syrië getekende verdrag: ook Egypte en
Saoedi-Arabië zullen bijv. de militaire
uitgaven gelijkelijk delen.
Van uit Syrische stellingen is Dinsdag
het vuur geopend op een Israëlische
patrouille in het gebied van Isjaar
Bajaarden. In dezelfde streek werd het
dorp Hagvrim beschoten. Na een lang
durig duel keerde de rust weer. Volgens
een woordvoerder van het Israëlische
leger werden er aan Israëlische zijde
geen verliezen geleden.
Syrië heeft Dinsdag bij de V.N.-com-
missie voor toezicht op het Palestijnse
bestand geklaagd over een'beschieting
van een Syrisch dorp door Israëlische
militairen, waarbij Dinsdagochtend een
vrouw om het leven is gekomen, aldus
is in Damascus bekendgemaakt, V.N.-
waarnemers stellen een onderzoek in.
Lagere temperaturen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met voorna
melijk in de kustprovincies enkele buien.
Matige, aan de kust af en toe krachtige
Noord-Westelijke wind. Lagere tempera
turen, vooral in de nacht.
(Opgemaakt te 10 uur)
Kouder
Het KNMI deelt mede:
Een depressie, die over het Zuiden van
Noorwegen en Zweden naar de Oostzee
trekt, heeft in geheel West-Europa de
luchtdruk flink doen dalen. ontwik
kelde zich een krachtige tot harde Wes
telijke stroming, die betrekkelijk zachte
lucht naar ons land voerde. In verband
hiermede bleven de minimum tempera
turen de afgelopen nacht hoog voor de
tijd van het jaar. Bijna nergens kwam
het kwik beneden 10 graden.
Achter de depressie om stroomt be
langrijk koudere, polaire lucht naar het
Zuiden. Het front, dat deze lucht aan
de voorzijde begrenst, bereikte vanmor
gen de Waddeneilanden en zal in de loop
van de avond geheel Nederland zijn ge
passeerd. In de polaire lucht heeft de
bewolking een meer wisselend karakter,
er zullen enkele buien in voorkomen,
waarschijnlijk vooral ln de kuststreken,
en de wind zal minder krachtig zijn. De
temperatuur gaat naar beneden, in het
bijzonder in de nacht.
Op tegen de wind beschutte plaatsen
met voldoende lange opklaringen is de
komende nacht lichte nachtvorst niet
geheel uitgesloten.
27 OCTOBER
Zon op: 7.26 uur; onder: 17.25 um-.
Maan op: 15.27 uur; onder: 2.38 uur.
Hoogwater te Katwijk te plm. 0.14 en
12,16 uur.
Dit nummer bestaat alt 10 pagina's
gang naar Canossa eerder een zegetocht
dan een boetegang is geweest, noch
later op de dag te Casablanca, over
zjjn beweegredenen willen spreken. Hij
heeft alleen gezegd, dat er een loden
last van hem was afgewenteld en dat
hij alles, wat hij tot nu toe had gedaan,
deed op verzoek van Frankrijk en voor
Frankrijk.
Argument voor Faure
Het ligt voor de hand te veronderstel
len, dat in zijn stap zowel resident-ge
neraal Boyer de Latour als door maar
schalk Juin de hand hebben en zulks
op instigatie van de Franse regering.
Deze laatste heeft zich tegenover de
Franse volksvertegenwoordiging en ook
tegenover Ben Arafa, de laatste Sultan,
die thans in Tanger woont, plechtig
verbonden, dat de terugkeer van Ben
Joessef op de Marokkaanse troon uitge
sloten zou zijn. Het is echter niet te
ontkennen dat het grootste deel der
Marokkanen deze restauratie eist en
dat, zolang de kwestie van de dynastie
niet is geregeld, het vormen van een
Marokkaanse regering uitgesloten moet
worden geacht.
Thans kan Faure zeggen, dat zelfs
een beproefd vriend van Frankrijk, de
Pasja van Marakesj. El Glawi.de terug
keer van Ben Joessef vraagt. Met Ben
Arafa zal men in dit opzicht hoogst
waarschijnlijk wel spoedig tot een ver
gelijk kunnen komen indien men hem
nog zal consulteren!
Inmiddels maakt Ben Joessef op Ma
dagascar alle voorbereidingen voor een
spoedig vertrek naar Frankrijk. In be
ginsel zou hij a.s. Zaterdag per vlieg
tuig naar Alx-en-Provence w orden over
gebracht. En er zal vermoedelijk weinig
voor nodig zijn om hem rechtstreeks
terug te brengen naar Rabat.
Minister Luns bij aankomst
Vervuld met enthousiasme over de W'est
(Speciale berichtgeving)
Het is verheugend dat de stemming over het plaatsen van de kwestie-Nieuw
Guinea op de agenda van de V.N. ditmaal een gunstiger afloop had dan de
vorige keer, toen er een tweederde meerderheid was voor het Indonesische voor
stel. De stemming is blijkbaar ten gunste van Nederland gekeerd, verklaarde mr
J. M. A. H. Luns, minister zonder portefeuille, vanochtend bjj zijn terugkeer in
Nederland. Minister Luns heeft de algemene vergadering van de V.N. in New
York bijgewoond en keerde met de Nieuw Amsterdam in het vaderland
terug.
Hoe verheugd hij ook
verschuiving, toch betreurde hij het be
sluit om de kwestie op de agenda te
plaatsen, aangezien de bespreking de
verhoudingen ongetwijfeld ongunstig
zullen beïnvloeden. „Het kan geen nut
opleveren, het kan alleen maar kwaad
doen", zo verklaarde minister Luns po
sitief.
In de zogenaamde „koloniale kwestie"
zo vervolgde de minister, heeft de geest
van Bandoeng niet goed gewerkt. Daar
heeft men elkaar gevonden op vage an
ti-koloniale formules en dat kon ook
niet anders, omdat er onderling te grote
verschillen waren. Ik heb in New York
ook gezegd", aldus mr Luns, „dat ik
bang was dat de geest van Genève wel
eens door de geest van Bandoeng ge
dood kon worden. Op de vraag of hij
deze wist dat de Indonesische pers zeer
scherp op zijn woorden heeft gereageerd,
antwoordde de minister: „Ik had ook
niet de illusie dat my van die zyde bloe
men zouden worden toegeworpen"
Over de besprekingen die hij met
de Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, Anak Agoeng, heeft ge
voerd, zeide mr Luns, dat deze ver
liepen in een prettige eu begripvolle
sfeer. Het was evenwel geen gesprek
op regeringsniveau; meer een aftasten
van de mogelijkheden voor een basis
van verdere besprekingen. In elk ge
val zijn er geen bindende afspraken
gemaakt.
President Lopes van Portugal i scltap van Koningin Elizabeth bij
brengt een officieel bezoek aanlzijn aankomst inde Britse hoofdstad.
Engeland. De president in gezel- j
Medicus en maatschappelijk
werk
CONCLUSIE VAN PROF. QUERIDO.
Op de Groene Kruisdag, die vandaag
in Zwolle wordt gehouden, hebben twee
inleiders de verhouding tussen het werk
van de medicus en de activiteit van de
maatschappelijk werker (werkster) be
licht. Prof. dr A. Querido, hoogleraar
in de Sociale Geneeskunde en directeur
voor de openbare gezondheidszorg te
Amsterdam, besprak dit vraagstuk in
het algemeen; mr C. A. Vermeulen,
hoofdbestuurslid van de Gelderse ver
eniging „Het Groene Kruis" ging in het
bijzonder in op de taak, die het Groene
Kruis hij geneeskundig maatschappelijk
werk heeft.
Prof. Querido concludeerde: „Wan
neer men het maatschappelijk werk kil
beschouwen als het geven van hulp
„zonder aanzien des persoons" dan
volgt hier dwingend uit, dat dit voor de
zieke mens de taak van de medicus
per sé is en dat iedere poging deze taak
van zijn werk af te splitsen betreurd
moet .worden. Dit betekent niet. dat bij
de uitvoering de geneeskundige altijd
zijn eigen maatschappelijke werker
moet zijn Zoals op zovele andere ge
bieden zal hij zich door hulpkrachten
en deskundigen moeten laten bijstaan.
Het betekent echter wel, dat iedere
medicus begrip voor de maatsehappe-
liike en psychologische aspecten van
zjjn werk dient te hebben, omdat het
maatschappelijk werk t.b.v. de zieke
en de herstellende een medische zaak
is, welke onder medische verantwoor
ding behoort te worden uitgevoerd.
Eerst wanneer de medicus voldoende
begrip heeft verkregen omtrent de theo
retische basis van het maatschappelijk
werk, begrip van de methodiek, de mo
gelijkheden, beperkingen en practische
uitvoering, dan eerst zal het mogelijk
zjjn een bevredigende verhouding tof
deze hulpkrachten en deskundigen t(
scheppen, waarin een behoorlijk team
verband met erkenning van de waarde
van wederzijdse bijdragen tot een ge
meenschappelijk doel tot stand kan
komen."
Voorrang voetgangers
oversteken
MEERDERHEID JUCHT DIT TOE
Het Nederlands Instituut voor de pu
blieke opinie heeft aan vele mannen de
vraag gesteld:
„In het buitenland vindt men in ste
den met druk verkeer oversteekplaatsen
voor voetgangers. Die oversteekplaatsen
zijn met witte strepen op de weg aan
gegeven. Wanneer het pubiek op die
plaatsen oversteekt heeft het voorrang
op elk verkeer. Ook het snelverkeer, de
auto's, moeten dan stoppen. Zoudt U
ervoor of ertegen zijn dat dergelijke
oversteekplaatsen ook in ons land wer
den aangebracht?"
De overgrote meerderheid van de
mannen, en wel liefst 85%. is vóór het
invoeren van dit soort oversteekplaatsen
Slechts 11 is er tegen; 4% spreekt
hierover geen mening uit.
Elke categorie weggebruikers is er
voor, het meest de fietsers, bromfietsers
en voetgangers. Maar ook automobilis
ten. motorrijders en voerlieden van
paard-en-wagen zijn in meerderheid
voor het invoeren van oversteekplaatsen
voor voetgangers.
De eerste foto van president in het Fitzsimmons-hospitaal. Op
Eisenhower, genomen na zijn hart- \zijn shirt prijken de woorden: „Veel
aanval. De president in zijn rolstoel I beter, dank U"
bezoek aan New York heeft gemaakt.
„Het was een openbaring voor my,
zeide hij. „Met name in Suriname trof
hem het samengaan van allerlei vol
maakt verschillende volksdelen naast
elkaar: Creolen, Javanen, Hindoes, Chi
nezen, Indianen, en blanken van alle
rassen die hun eigen taal spreken en
hun eigen karakter bewaren. Getroffen
was mr Luns door de grote bloei van
de Antillen en door de enorme groei van
Caracas, de hoofdstad van Venezuela.
Minister Luns herhaalde tenslotte
wat hij reeds eerder had verklaard, n.l.
dat Nederland het standpunt van de
V.N. om zich met de kwestie Nieuw
Guinea te bemoeien, betwist. Maar
vanzelfsprekend zal Nederland geen
stappen doen om de V.N. van de be
spreking daarvan af te houden.
President Eisenhower liep
in zijn kamer
President Eisenhower heeft Dinsdag
voor het eerst sedert hij een maand ge
leden een hartaanval heeft gehad, weer
enige passen gelopen. De president liep
verscheidene malen heen en weer tus-
n zijn bed en een fauteuil.
Het grootste deel van de ochtend
heeft de president in deze fauteuil door
gebracht.
Westelijke mogendheden werden het
eens over memorandum inzake Du itsland
Een in zijn mooiste herfstkleuren pronkend Genève treft de laatste voorbe
reidingen voor de aankomst van de delegaties der Grote Vier, die hier in dc
komende dagen opnieuw bijeen zullen komen om te trachten een oplossing te
vinden voor de grote wereldproblemen. Het zonnige herfstkleed der stad is zo
fraai dat men in de verleiding komt een voortzetting van de vriendelijke sfeer
van de samenkomst der Grote Vier in Juli te verwachten, maar van de Alpen
valt een koude „bries" over de stad als een herinnering aan de diepe tegenstel
lingen die de conferentie heeft te overwinnen
Twee Duitse delegaties „NAVO blijft hoeksteen
als eerste aangekomen
De intocht der Grote Vier, die van
daag, Woensdag, zal plaatsvinden, heeft
Dinsdag reeds een inleiding gehad waar
door geïllustreerd wordt, dat de nadruk
op deze nieuwe conferentie zal vallen op
het Duitse vraagstuk. Als eerstelingen
arriveerden namelijk in de conferentie-
stad de beide Duitse delegaties, die niet
alleen tot taak hebben de loop der be
sprekingen te volgen, doch die door de
vertegenwoordigers van Oost en West
zijn uitgenodigd, teneinde tijdens de
conferentie te worden geraadpleegd.
De Duitse delegaties worden niet door
de ministers van Buitenlandse Zaken
van de beide Duitse regeringen geleid.
De vertegenwoordiging van de Bondsre
publiek staat onder leiding van de poli
tieke leider van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken, prof. Wilhelm Grewe.
Zij heeft zich in de loop van de dag
reeds in Genève geinstalleerd. De Oost-
Duitse afgevaardiging staat op hetzelfde
ambtelijke niveau, zy kwam Dinsdag
avond per vliegtuig uit Praag aan.
Een kring van twaalf vijf puntige gouden
sterren op een hemelsblauw veld
De Raad van Europa heeft eindeiyk een vlag: een kring van twaalf vyfpuntige
gouden sterren op een azuren (hemelsblauw) veld. Het plan voor een vlag, die het
streven naar Europese eenheid moet symboliseren, is al zo oud als de Raad van
Europa zelf. Sedert hel eerste Haagse congres van de Europese beweging in 1949
hebben de meeste voorstanders van de Europese eenwording de vlag met een
groene hoofdletter E op een witte achtergrond gebruikt, maar volgens de Raad
was dit geïmproviseerde symbool noch in esthetisch, noch in heraldisch opzicht
geslaagd. Het aantal sterren is tot twaalf beperkt, omdat dit volgens deskundigen
in esthetisch opzicht het beste aantal was en bovendien werd daardoor elke toe
speling op het aantal leden van de Raad (vijftien) vermeden.
Het parlement van de Raad heeft zich Dinsdag eenstemmig met dit voorstel
van dc ministers accoord verklaard. Het heeft tevens de secretaris-generaal opge
dragen contact op te nemen met de andere Europese instellingen om het daarheen
tc leiden, dat al die instellingen de cirkel van sterren tegen de azuren achtergrond
zullen overnemen, met dien verstande, dat elk van die instellingen een passend
symbool op haar speciaal terrein van werkzaamheden binnen die cirkel zal kunnen
plaatsen.
De Raad van ministers van de NAVU-
landen heeft zich gisteren de gehele dag
bezig gehouden met het bespreken van
het memorandum met betrekking tot
het eenmaken van Duitsland en de Eu
ropese veiligheid, dat de Grote Drie te
Genève aan Rusland zullen voorleggen.
Het officiële communiqué, dat aan het
einde van de dag is uitgegeven, maakt
melding van het feit, dat de minister
raad accoord is gegaan met de voorstel
len van Frankrjjk, Engeland en Ameri
ka en van de omstandigheid dat de lan
den, die niet aan de conferentie van Ge
nève deelnemen geregeld van de voort
gang der onderhandelingen op de hoog
te zullen worden gebraelit via de Noord-
Atlantische Raad te Parys.
Dulles heeft bovendien voorlezing ge
daan van een boodschap van president
Eisenhower, waarin deze de verzekering
geeft dat de Atlantische gemeenschap
(de NAVO) de hoeksteen biyft van de
buitenlandse politiek van de Ver. Staten.
Gisterochtend hebben de drie minis
ters uiteenzettingen gegeven, en wel
MacMillan over de ontwapening, Pinay
over de relaties tussen het Oosten en het
Westen en Dulles over Duitsland en het
veiligheidspact.
Over dit laatste onderwerp is uiter
aard de meeste discussie geweest, doch
tenslotte heeft de raad zich accoord ver
klaard met de memoranda van de Grote
Drie.
Het gevolg van het feit, dat men zo
wel des ochtends als des middags het
meest over Duitsland heeft gesproken,
is geweest dat de kwesties het Midden
oosten betreffende niet meer ter sprake
zijn gekomen, Pinay, MacMillan en Dul
les zullen echter zo spoedig mogelijk,
waarschijnlijk vandaag nog, te Genève
besprekingen over dit onderwerp voeren.
Wederom stijging
goudvoorraad
Uit de verkorte balans var. de Ned.
Bank per 24 October blijkt dat conver
tible valuta omgezet zyn in goud,
waardoor de desbetreffends actiepost
met f. 23 mlllloen gestegen Is lot f. 3.131
millioen. Hiertegenover staat, dat de
netto deviezenreserve een daiing heeft
ondergaan met f. 21 millioen. Beide
posten tezamen belopen thans f. 4.594
millioen, hetgeen f. 3 mlllloen hoger is
dan de vorige week.
Directeur: J. W. Henny nATRI AD VODR I FIHFN FN OMSTREKEN Witte Singel 1, Lelden - Giro wo. 57055
Hoofdredacteur: Broucer Direct., - *'5<"
