LEIDSCH
DAGBLAD
West-Europese ministers hadden
in Parijs bespreking
Bezoek aan Ned. Antillen ten einde
WEERBERICHT
Egypte dorst naar wraak, zoals
Nasser heeft toegegeven
94ste Jaargang
DINSDAG 25 OCTOBER 1955
No. 28661
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f7.per kwartaal: f2.35 per maand; f0.55 per week.
Witte Singel 1. LeideD - Giro «o. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Ernstige ongerustheid over uitslag
van Saarreferendum
i Paryse correspondent)
0 Slot op Pag. 2
Op twee plaatsen in Parijs hebben de ministers van Buitenlandse Zaken van
de Westerse landen gisteren de verschillende brandende internationale proble
men de revue laten passeren. Dat geschiedde namelijk in het ministerie van
Buitenlandse Zaken aan de Quai d'Orsay en in de Nederlandse ambas
sade. De Grote Drie Dulles, MacMillan en Pihay hebben zich beziggehou
den met de voorbereiding van de conferentie, die Donderdag in Genève met
hun Russische collega Molotof begint. Men spreekt in Parijs van een verheu
gende eensgezindheid en het memorandum, waarin de Westerse standpunten
over Duitsland, Europa en de verhoudingen Oost-West zjjn geformuleerd, zullen
hedenochtend aan de ministers van de NAVO-landen worden voorgelegd. De
Grote Drie hebben gisteren ook nog de West-Duitse minister van Buiten
landse Zaken, Von Brentano, ontmoet, met wie ze natuurlijk in het bijzonder
de kwestie van de Duitse hereniging bespraken, al zal vermoedelijk toch ook
wel het Saar-referendum ter sprake zijn gebracht.
Pinav deed aeen toezeaqinq I aangedrongen de besprekingen over een
rmuy uccru yccu iwivyymy nieuwe Sjiar-formule met Bonn te her-
Het is dus op Nederlands grond
gebied geweest, namelijk in onze am
bassade. waar minister Beyen zijn zes
collega's van de West-Europese Unie te
dineren had, dat voor het eerst, zoals
dat heet, op ministeriel en Europees
niveau de ernstige consequenties wer
den onderzocht van het negatieve ant
woord van de Saarbevolking op het sta
tuut ,dat haar in Europees verband was
aangeboden.
Om half twaalf, na afloop van de sa
menkomst. heeft minister Beyen de
journalisten een kort communiqué voor
gelezen, waarin, met wat andere woor
den, werd gezegd dat de West-Europese
Unie zich door geen teleurstellingen van
de goede Europese weg zal laten ver
dringen. Minister Beyen, die als gastheer
de bijeenkomst had gepresideerd, merkte
verder nog op. dat de Saar-kwestie in
de eerste plaats door Frankrijk en
Duitsland geregeld zal moeten worden.
Niettemin zou. zo zei hij, in wijder ver
band, toch ook de W.E.U. zich met het
probleem moeten blijven bezighouden.
Uiteraard hebben de ministers met
grote bezorgdheid de nieuwe situatie in
het Saargebied onder ogen gezien. Voor
al de Britse minister MacMillan moet
zich ernstig ongerust hebben getoond
dat door de afwijzing van het Saar-sta-
tuut de Frans-Duitse betrekkingen een
nieuwe periode van hoogspanning tege
moet zouden kunnen gaan. Hoogspan
ning, waardoor de uitbouw, of beter de
opbouw, van de West-Europese Unie in
onmiddellijk gevaar zou worden ge
bracht.
De telegram-wisseling tussen Faure en
Adenauer, waarin van beide kanten op
de noodzaak wordt gewezen van vriend
schappelijke relaties tussen Frank
rijk en West-Duitsland, evenals het on
middellijk aftreden van Johannes Hoff
mann. de Saar-president, hebben een
gunstige indruk gemaakt, maar alle vrees
voor de toekomst toch zeker nog niet
opgeheven.
Er is, zo meent men in diplomatieke
kringen, bij Pinay dan ook krachtig op
Donderdag as. begint in Genève
de tweede conferentie van de
ministers van Buitenlandse Zaken
der vier grote mogendheden. Deze
belangrijke gebeurtenis zal wor
den bijgewoond door onze Parijse
correspondent, die dagelilks van
Genève uit onze lezers van de
ontmoeting op de hoogte zal hou
den
In een inleidend artikel, dat men
elders in dit Blad vindt, geeft hij
een overzicht van de internatio
nale verhoudingen, zoals die zich
sedert de vorige samenkomst van
Juli j.l. ontwikkeld hebben.
Seafury neergestort
Piloot kwom om het leven
Tijdens de landing od het Marine
vliegkamp Valkenburg is gistermiddag
te omstreeks kwart voor drie, een
vliegtuig van het type Seafury van de
Marine Luchtvaartdienst veronge
lukt. zoals wij gisteren nog in een
deel van onze oplage konden melden.
De piloot is om het leven gekomen.
Het toestel is verongelukt nadat door
een nog niet vastgestelde oorzaak een
bom van 250 pounds, die onder het
vliegtuig was bevestigd, tijdens de
landing ontiidie ontplofte. De omgeko
men bestuurder is de 34-jarige luite
nant ter zee-vlieger le klas D. Th.
Challik. uit Valkenburg. Hit was com-
mandant van Squadron 3. dat bestaat
uit één-persoons Hawker-Seafurvs en
bestemd voor de dienst op de ..Karei
Doorman" het vlieadekschip. dat oo
het ogenblik od een werf te Schiedam
ligt. De Seafurv is het snelste schroef-
jarhtvlieetuig ter wereld.
De heer Challik. die bij het uitbre
ken van de oorlog in Nederlands-Indië
vertoefde en is opgeleid in Engeland
ea Canada, heeft zich onderscheiden in
de striid tegen de Japanners en tijdens
de eerste politionele actie. Voor ziin
ontreden gedurende de oorlog teeen
Japan verwierf hü het Vliegerkruis. Hij
was gehuwd en had vier kinderen.
Een beeld van liet Koninklijk \veld Dakota, dat later door haargezaghebber .van Aruba biedt de
bezoek aan Aruba. H.M. de Ko- herdoopt werd in Prinses Beatrix-1 Vorstin een bouquet bloemen aan.
ningin bij aankomst op het vlieg-1 vliegveld. Het dochtertje van de I
Thans rust op St. Maarten
alvorens naar Suriname te gaan
St Eustatius, waar het Koninklijk Paar gistermiddag arriveerde, is vooral
by de Amerikanen beroemd, omdat de overlevering wil. dat hier voor het
eerst door het garnizoen van Fort Oranje de Amerikaanse vlag werd gegroet.
Men vindt dit al of niet juiste historische feit vastgelegd op een plaquette,
die op last van president Roosevelt in het Fort werd aangebracht. Van dit
fort is overigens niet veel meer over. Niet meer namelijk dan een van de vijf
hoeken en enkele stukken geschut. Van heel St Eustatius is trouwens niet veel
meer over, zoals het was in de dagen, toen het de bijnaam de „Gouden Rots"
men zie elders had, verkregen door de rijkdommen, die de handel met
het jonge Amerika dit eiland had gebracht. Een enkel Oud-Hollands, volkomen
vervallen pakhuis wijst nog op deze vergane glorie.
Het debarkeren op St Eustatius was door het mooie weer en de kalme zee
zeer eenvoudig. Weliswaar moest overgestapt worden in een roeiboot, maar bij
de spiegelgladde zee leverde dit geen moeilijkheden op. Ook hier was er de be
groeting in het huis van de administrateur, de heer Vlam, een korte redevoe
ring en een heildronk.
Défilé
Een défilé van de bevolking, een rond
rit door Oranjestad en een bezoek aan
het Fort Oranje completeerden het pro
gramma. Tegen halfzeven lOO.OO Ned.
tijd) was het gehele gezelschap weer aan
boord van de ..De Ruyter" teruggekeerd
en tegen halfnegen was St Maarten
weer bereikt.
De Koningin en de Prins begaven
zich direct naar het Little Bay Hotel
en hiermede was in feite een einde ge
komen aan het bezoek van het Ko
ninklijk Paar aan de Ned. Antillen
Het bezoek aan Saba en St Eustatius
was niet het belangrijkste, maar wel
het charmanste deel van het bezoek aan
de Antillen. De prachtige groene eilan
den maakten een diepe indruk op het
Koninklijk Paar.
Stevenson maant tot
voorzichtigheid
Wij leven in een gevaarlijke
tijd
„Een der grootste triomfen van de hui
dige „glimlachoorlog" der Sovjet-Russen
is. dat de Amerikanen elkaar thans ver
zekeren, dat alles goed gaat, aldus heeft
de Amerikaanse Democratische partij
leider Adlai Stevenson Maandag tijdens
een lunch te Chicago verklaard.
„Het gevaar voor een groot conflict is
verminderd, maar de moeilijkheid om in
ons eigen kamp de eenheid te bewaren
is groter geworden. Het is heel goed mo
gelijk, dat wjj thans een der gevaarlijk
ste tijdperken van onze eeuw ingaan",
aldus Stevenson. Hy maande tot voor
zichtigheid.
Bemiddelt Rome in
kwestie-Cyprus
(Telegrafsch van onze Romeinse
correspondent)
Hoewel het onmogelijk is zekerheid te
krijgen, zijn er aanwijzingen dat tijdens
het bezoek van de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken, Foster Dulles,
aan Rome iets zeer concreets werd be
handeld. Het doel van de uitnodiging
door de Italiaanse regering zou name
lijk geweest zijn te horen hoe Amerika
zou reageren op een eventuele Italiaan
se poging om bemiddelend op te treden
in het geschil tussen Engeland, Grie
kenland en Turkije inzake Cyprus, welk
geschil, gelijk wij onlangs uitvoerig uit
eengezet hebben, in Rome bezorgdheid
wekt.
Een visje verschalken?
Weliswaar zouden Koningin en Prins
nog tot 27 October op St Maarten
vertoeven en pas in de morgen van
die dag de reis naar Suriname be-
Antilliaanse onderdanen in hun eigen
woonsteden op te zoeken.
Ongetwijfeld heeft dit bezoek een
nieuwe band geschapen, nog hechter
en nog sterker dan de reeds bestaan
de. Een band, die, tezamen met de
vele anderen, die de Antillen en Ne
derland verbinden, een verbondenheid
vormt, die sterk genoeg lijkt om nog
vele eeuwen te trotseren!
Koningin telefoneerde
met Soestdijk
Koningin Juliana heeft gister
middag aan boord van de „De
Ruyter" met Soestdyk getelefo
neerd
Commissaris van der Ziraal:
Oost-Java is sterk verbeterd
Nederlands pessimisme ongerechtvaardigd
„In de eerste jaren na de overdracht van de souvereinitelt hebben de Neder
landse belangen in Oost-Java zeer veel te ljjden gehad. Ook de persoonlijke
veiligheid was in die periode onvoldoende. Gaandeweg is daarin verbetering ge
komen en sinds 1952 zyn vele Nederlandse belangen - zoals suiker-fabrieken,
bergcultuur-ondememingen, tabaksondernemingen en industrie-bedryven - weer
winstgevend kunnen worden".
Dit heeft dr J. van der Zwaai, die van de overdracht van de souverciniteit af
Commissaris der Nederlanden voor de provincies Oost-Java en Kleine Soenda-
eilanden is geweest medegedeeld.
Parijs erkent Djem
als staatshoofd
De uitslag van het referendum in
Zuid-Vietnam, waar de bevolking in
overgrote meerderheid tegen keizer Bao
Dai en ten gunste van premier Djem
heeft gekozen (waardoor laatstgenoem
de nu staatshoofd Is geworden), is voor
de Franse regering reden geweest zich
ijlings by de nieuwe toestand neer te
leggen. Evenals de regering in Washing
ton heeft ook dië in Parjjs thans Djem
als staatshoofd erkend. Waarschijnlijk
zal a.s. Woensdag in Zuid-Vietnam de
republiek worden uitgeroepen.
„Het is mij opgevallenaldus dr Van
ginnen, doch deze twee dagen waren der Zwaai, dat er in Nederland weinig
in het programma opgenomen
volkomen rustdagen, opdat Koningin
Juliana, Prins Bernhard en de leden
van het gevolg kracht zouden kunnen
opdoen voor de grote vermoeienissen,
die hen na dit bezoek aan de Antillen
in Suriname zouden wachten.
De bevolking van St Maarten heeft
deze behoefte aan rust volkomen geëer
biedigd en daarom zal het mogelijk zijn,
dat Koningin en Prins ongedwongen
een enkel tochtje zullen künnen maken
over het eiland en misschien een enkel
visje in de blauwe Caraibische Zee zul
len kunnen verschalken.
Bqnd voor eeuwen
Een belangryke gebeurtenis in de
geschiedenis der Nederlandse Antillen
Is ten einde. Het eerste bezoek van een
regerend Vorstin uit het Huis van
Oranje is achter de rug. De Antillia-
nen, ongeacht op welk eiland zy wo
nen. hebben op ondubbelzinnige wijze
getoond trouw en aanhankelijk te zyn
aan hun Vorstin en H. M. heeft van
haar kant getoond, dat geen vermoeie
nis voor haar te groot was om haar
over verbeteringen en over de vooruit
gang in Indonesië wordt geschreven,
maar dat wel aandacht wordt geschon
ken aan ongunstige berichten. Wellicht
is de oorzaak hiervan, dat niet het „ge
wone", maar het „buitengewone" nieuws
is.
Zou een incident van enige omvang
meer de aandacht trekken dan byv. de
geleidelijke toename van de productie
van voedingsmiddelen in Oost-Java en
de allerwege krachtig aangepakte be
strijding van het analfabetisme en de
enorme uitbreiding van het onderwijs?
Ook is het begrypelyk, dal niet steeds
kan worden gewezen op de veiligheid
in beide provincies. „In vergelijking
met vroeger is er echter een enorme
verbetering en zonder deze verbetering
hadden de Nederlandse bedryven in
Oost-Java zich niet kunnen handha-
Vier schepen van de Canadese
marine brengen een bezoek aan ons
land. Het lichte vliegkampschip
...Magnificent" komt aan in de Rot
terdamse haven. De drie andere
schepen, torpedobootjagers. hebben
een ligplaats in Amsterdam gekozen.
Veiligheid is goed
Dr van der Zwaai deelde mede her
haaldelijk te zijn benaderd door jonge
Nederlanders, die brieven hadden ont
vangen van hun ouders, waarin hun
werd aangeraden naar Nederland terug
te keren „voordat het te laat is". Terug
gekeerde verlofgangers zeiden, in Ne
derland meewarig te zijn aangestaard
als zy vertelden, dat zij naar Indonesië
terug gingen.
„Ik kan verzekeren", aldus dr Van der
Zwaai, „dat wat Oost-Java en dc klei
ne Socnda-cilamlen betreft, dit pessi-
Enkele buien
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking, met enkele
buien. Matige tot krachtige wind tussen
Zuid-West en Noord-West. Lagere mid-
dagtemperaturen (Opgemaakt te 10 uur)
26 OCTOBER
Zon op: 7 24 uur: onder: 17 27 uur
Maan op: 15.08 uur; onder: 1,26 uur.
Hoogwater te Katwijk te plm. 11.09
uur (Doodtij).
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
misme niet gerechtvaardigd is. De vei
ligheid is goed en zo kunnen bijv. de
vacanties en de weekeinden worden ge
bruikt om overal van 't natuurschoon
te genieten".
Er wordt evenwel onder moeilijke om
standigheden gewerkt en de jonge Indo
nesische vakverenigingen, die nog niet
de leerschool van de Westerse vakbewe
ging hebben meegemaakt, veroorzaken
veel last. Ook dit kan verbeteren, even
als de enorme administratieve romp
slomp. die voor een vreemdeling in In
donesië noodzakelijk wordt geacht. Ook
de mogelijkheden voor het overmaken
van geld naar het buitenland zouden in
de toekomst kunnen verbeteren, aldus dr
Van der Zwaai.
Hy legde er de nadruk op. dat hij
geenszins de moeilijkheden voor de
Nederlandse werkers in Indonesië wil
de ontkennen. Anderzijds zeide hij dik
wijls dc indruk te hebben, dat „de ne
gatief ingestelde voorlichting in Ne
derland over Indonesië, de Nederland
se belangen daar geen goed doet"
Goed werk
Di- Van der Zwaai zeide in de vijf ja
ren, die hij in Oost-Java heeft gewerkt,
grote bewondering te hebben gekregen
voor honderden Indonesiërs, die zich in
dienst van de vooruitgang van hun land
hebben gesteld. Woorden van lof had hij
voor de heer Samadikoen, die reeds vijf
jaar gouverneur in Soerabaja is en on
der wiens leiding zeer veel is bereikt en
van wie ook de Nederlandse belangen de
bescherming hebben gekregen, die zij
nodig hebben. „De marine, de weer
macht en politie zijn goed georganiseerd
en volkomen voor hun taak berekend,
daarnaast wordt op velerlei gebied aan
de vooruitgang gewerkt, vooral voor het
onderwys en- de volksgezondheid. Grote
ziekenhuizen, fabrieken voor cement,
soda hardboard en voor het bereiden
van serum tegen mond- en klauwzeer
zyn - naast vele kleinere bedrijven - in
aanbouw.
Oost-Java en de Kleine Soenda-eilan-
den vorderen op de weg naar de voor
uitgang. Er wordt goed werk verricht,
dat in Nederland meer dc aandacht
verdient dan tot nu toe het geval is
geweest", aldus dr Van der Zwaai.
„Ik vecht tegen Israël, het Joodse
kapitaal en hel Weretdsionisme"
De gezant van Israël by het Nederlandse hof, dr Ezra Yoran, heeft giste
ren het standpunt van zijn land uiteengezet ten aanzien van de huidige toe
stand in het Nabije Oosten. Hy kwam daarbij tot dc conclusie, dat men eerst en
vooral Israël van voldoende wapens zal moeten voorzien, als tegenwicht voor de
wapens die door Egypte worden ontvangen. De tweede stap, die zal moeten wor
den gedaan, is het sluiten van een veiligheidspact, dat een duidelijke waar
schuwing zal zyn voor enige agressor. Een veillgheidspact zonder wapens, zou
niet voldoende zjjn.
blad „EI Ahram": „Ik vecht niet alleen
tegen Lsraël, maar ook tegen het we-
reldzionisme cn het Joodse kapitaal
Mijn taak Is de Arabische wereld te
verlossen van vernietiging door intrigue
van het Zionisme, dat zijn wortels heeft
in de Ver. Staten en dat hulp verkrijgt
uit Engeland en Frankrijk
Er Ls zelfs niet de kleinste ruimte
voor onderhandelingen tussen de Arabie
ren cn Israël".
Met deze en soortgelijke verklaringen
houden de Egyptische bladen en de ra
dio zich dagelijks bezig, aldus dr Yoran.
Nog meer wqpens
Merkwaardige uitlating aan
Amerikaans journalist
Dr Yoran herinnerde er in zijn uiteen
zetting aan, dat de overeenkomst voor
wapenleveranties, die onlangs door
Tsjecho-Slowakye en Egypte werd ge
sloten. door beide landen ..een normale
handelstransactie" werd genoemd, voor
de levering van wapens aan een vrede
lievend land. De gezant zei hierover, dat
het evenwel duidelijk is. dat de Egypti
sche regering en pers zich bezighouden
met een propaganda-campagne als aan
een oorlog voorafgaande, waarbij aan
Israel agressieve bedoelingen worden
toegeschreven, teneinde de eigen voorbe
reidingen voor een wraak-oorlog te ver
bergen.
„De Egyptische minister-president
heeft geen poging gedaan agressieve
plannen tegen Israël te verbergen en hy
is er zelfs toe over gegaan uitdrukkings
wijzen te gebruiken, die wy gewend wa
ren een aantal jaren geleden te horen".
Een woordvoerder van het Israëlische
leger heeft medegedeeld dat Syrische
troepen Maandag op dc Israëlische ne
derzetting te Ein Gev. aan de Oostelyke
oever van het meer van Galilea. heb
ben geschoten. Er zijn geen slachtoffers
te betreuren.
Volgens te Cairo ontvangen berichten
uit Alexnndrië worden binnenkort drie
Russische schepen met Tsjecho-Slo-
Hier haalde dr Yoran een passage aan ,akse wapens in Alexandrië verwacht,
uit het onderhoud, dat de cnrresp.xdrm De eerste zending Tsjecho-Slowaakse
van het gezaghebbende Amerikaans, wapens Is Donderdag met het Russische
blad „New York Post" had met kolonel j schip .„Stalingrad" in Alexandrië aan-
Nasser, gepubliceerd in het Egyptische 1 gekomen.
