LEIDSCH DAGBLAD VERBIJSTEREND „NEEN" IN SAARGEBIED Stemming over *t Europees Statuut met plompe middelen omgebogen WEERBERICHT Bezoek aan Sa ha en St. Maarten Frankrijk in lastig parket 94ste Jaargang MAANDAG 24 OCTOBER 1955 No. 28660 DEUTSCHLANDDEUTSCHLANDUBER ALLES Premier Hoffmann afgetreden (Van onze speciale verslaggever in het Saargebied) Het volk van de Saar heeft gesproken: het heeft het Europese Statuut, dat een jaar geleden door de regeringen van Frankrijk en de Duitse Bondsrepubliek was opgesteld, met een overweldigende meerderheid afgewezen. De „neen"-zeggers hebben gewonnen met 67.7 procent van de uitgebrachte geldige stemmen. Onmiddellijk na het bekend worden van de einduitslag heeft de regering-Hoff- mann het voornemen te kennen gegeven zich terug te willen trekken. Zij zal de lopende zaken blijven behandelen tot het staatkundige probleem, dat uit deze volksstemming is ontstaan, zal zijn opgelost, met andere woorden een nieuwe regering zal zijn gevormd. Hoe dit in zijn werk moet gaan, weet op dit ogenblik nog niemand. Deze verbijsterende uitslag van de volksstemming stelt West-Europa voor een nieuw en bijzonder precair probleem. Wij weten nu dat het Duitse nationalisme in het Saargebied nog altijd een enorm sterke greep op de massa uitoefent en dat de Saarlanders zich nog even gemakkelijk door fraai klinkende vaderlandse leuzen laten meeslepen als in Hitiers tijd. En uit dit weten rijst de bange vraag: zal, wat voor Saarland geldt, niet evenzeer gelden voor geheel West-Duitsland? Men vatte, wat gisteren in Saarland is gebeurd, niet te licht op. De Saarlanders zijn misleid, dat is één ding. Maar dat zij zó gemakkelijk en met zulke plompe middelen te misleiden waren, dat is verontrustend. De pro-Duitse partijen in het Saargebied, verenigd in de Deutsche Heimatbund, zijn er in geslaagd, en blijkbaar zonder veel moeite, de stemming over het Europese Statuut om te buigen tot een demonstratie voor aansluiting bij Duitsland. Alle zakelijke argumenten radicaal overstemd Een „argumentatie", dit is samen te vatten in een slagzin als ,JDie Saar i«t Deutsch und bleibt Deutsch", heeft alle zakelijke en ideële overwegingen radi caal overstemd. Bijna 68 procent van de Saar-bevolking heeft zich om de ver diensten van het Europese Statuut een voudig in het geheel niet bekommerd. „Die Saar ist Deutsch" was voor hen voldoende en aan een beoordeling,.van de waarde van het Statuut als factor in de politieke ontwikkeling van West- Europa zijn zij niet eens toegekomen! Rustig weer De Bilt verwacht tot morgenavond: Overwegend droog weer met nu en dan opklaringen. Zwakke tot matige wind tussen West en Noord. Weinig verande ring in temperatuur. 25 OCTOBER Zon op: 7.22 uur: onder: 17.29 uur. Maan op: 14.48 uur; onder: 0.15 uur. Hoogwater te Katwijk te 9.44 uur en 22.22 uur. Dit nummer bestaat uit 12 pagina's De stemmingen in liet Saargebied hebben de belangstelling van de hele West-Europese bevolking. Op deze foto brengt de Minister-Presi dent Hoffmann zijn stem uit onder de -.ogen" van de vele camera's. De vraag doet zich voor, of men met deze volksstemming niet te veel ge vergd heeft van het politiek onderschei dingsvermogen der Saarlanders. De „ja"-stemmers, en dat zijn, zoals wij reeds eerder schreven, voornamelijk de intellectuelen, zijn er, met nagenoeg alle buitenlandse waarnemers, van over tuigd. dat de grote meerderheid der kie zers niets begrepen heeft van de bete kenis van dit referendum. „Men had de mensen deze vraag niet mogen voorleg gen. althans niet in deze vorm". Dat was de nagenoeg unanieme mening in het Landdaggebouw waar de wereldpers, ten getale van zeker 400 vertegenwoor digers, het binnenkomen der uitslagen volgde Reeds in de vroege avonduren was het duidelijk dat het Statuut afgewezen zou worden Naarmate de tijd verstreek, zakte de stemming, behalve natuurlijk bij de vertegenwoordigers der Saarland- se „neen"kranten, die echter in dit milieu uiteraard in de minderheid wa ren, Stralende gezichten... Om ongeveer 1 uur in de nacht was de einduitslag bekend Een kwartier la ter traden de triomferende leiders der Duitse partijen onder wild gejuich van hun volgelingen de zaal binnen. Nadat zjj zich met stralende gezichten enige Rustige verkiezing In het gehele Saargebied is rus tig en in voorbeeldige orde gestemd. In Saarbrücken was nauwelijks te merken, dat er iets bijzonders aan de hand was. De mensen liepen genoeglijk in het heerlijke herfst weer te wandelen en gingen dan zo in het voorbijgaan even een stem bureau binnen. Op straat voor de stemlokalen, die zelfs geen politie bewaking hadden, was het overal stil. De Nederlandse waarnemers, die wij gesproken hebben, verklaarden allen een bijzonder gemakkelijke taak te hebben gehad. Zii behoef den vrijwel nooit corrigerend op te treden en als er al eens een klein meningsverschil omtrent de inter pretatie van de voorschriften ont stond, legde men zich onmiddellijk neer bij het oordeel van de waar nemers, die overigens officieel niet eens de bevoegdheid hadden beslis singen te nemen. Over de organi satie en de houding van de leden der stembureaux hoorden wij slechts woorden van lof. tijd gekoesterd hadden in het licht van de tientallen blitz-lampen der fotogra fen en schijnwerpers der film- en tele visiemannen. legden zij één voor één verklaring af. Zij zeiden niet van plan te zijn hun overwinning uit te spelen tegen Frank rijk, of tegen hun „misleide" landge noten die vóór het statuut gestemd had den Hun enige eis was. dat er nu nieu we onderhandelingen tussen Frankrijk en Duitsland zouden worden geopend, teneinde een „overgangsvorm" te ont werpen voor het bestuur van de Saar. In afwachting van de definitieve terugkeer van hun „Heimat" tot het Duitse vader land. Bij die nieuwe onderhandelingen zou ook de nieuwe Saarregerlng die nu ge vormd diende te worden, aanwezig moe ten zijn. Tijdens deze „persconferentie", die veel weg had van een regeringsverkla ring, maakte de leider van de DPS. Schneider, het aftreden van het kabinet- Hofmann bekend. Hoe nu verder? Wat er nu verder moet gebeuren, is nog niemand duidelijk. Nu de regering- Hoffmann is afgetreden, zal er dus een nieuwe regering moeten worden ge vormd. Daartoe zullen echter eerst ver kiezingen voor de Landdag moeten wor den uitgeschreven, wat echter pas ge beuren kan wanneer de huidige Landdag met een meerderheid van tweederde be sluit zichzelf te ontbinden. Of Frankrijk zich bij een dergelijke gang van zaken zal neerleggen, moet overigens nog worden afgewacht. In het afgewezen Saar-statuut staat, dat drie maanden na de aanvaarding van net Statuut verkiezingen voor de Landdag zouden moeten worden uitgeschreven. Er staat echter niet in wat er zou moe ten gebeuren als het Statuut zou wor den afgewezen. Men kan zich echter moeilijk voor stellen, dat Parijs de volksuitspraak van gisteren kalmweg zou willen negeren. Theoretisch is dit natuurlijk mogelijk Men zou de afgetreden regering weer kunnen vervangen door een hoge-com- mlssaris. Deze zou dan echter dictato riale bevoegdheden moeten krijgen en de gevolgen van een dergelijke gang van zaken kan men zich gemakkelijk voor stellen. De Duitse partijen in de Saar voelen zich op het ogenblik zeer sterk en zii hebben ongetwijfeld de macht een oproer, of een reeks van stakingen te ontketenen. Saarland verontrustend probleem in Europa lingen met Bonn te openen, is een an dere zaak. De regering-Faure heeft iezer dagen nog eens onomwonden te kennen gegeven, dat zij dit onder geen voor waarde zal doen. Dat zjj onder de hui dige omstandigheden bij dit besluit zal blijven, dient te worden afgewacht. Het enige, waar wü op het ogenblik heel zeker van zijn, is dat het Saar gebied opnieuw tot een gecompliceerd en verontrustend probleem in West- Europa is geworden. En dat de Europese zaak door de gebeurtenissen van giste ren een zware slag te verduren heeft gekregen. 1957: Brussel-Amsterdam in 3 uur (Van onze correspondent in Brussel) Op uitnodiging van de Belgische Spoorwegen hebben wij een bezoek ge bracht aan de bouwwerken voor de pas begonnen electrificatle van het 40 km lange spoorbaan-vak Antwerpen—Roo sendaal. Tegen 1 Juni 1957 zal Antwerpen Roosendaal geëlectrificeerd zijn en zal men de afstand .Antwerpen.Amster dam in 2uur kunnen sporen, de af stand BrusselAmsterdam in 3 uur, wat een grote verbetering is van de huidige situatie. De Belgische en Ne derlandse geèlectrificeerde spoorweg netten zullen dus reeds volgend jaar met elkaar verbonden zijn. Een 15-tal van deze treinen zal da gelijks in elke richting rijden. Panda als verkeers- propagandist Op verzoek van het Verbond voor Veilig Verkeer hebben de Maarten Toonder Studio's tot besluit van de landelijke actie voor een veiliger verkeer een korte strip ontworpen, waarin verscheidene voor de lezers van dit Blad bekende figuren, zoals Panda en Joris Goedbloed een rol spelen. Uiteraard ligt het in de be doeling dat ook hun optreden de veiligheid van het verkeer ten goe de komt Mede terwille van dit goe de doel vragen wij de bijzondere aandacht voor deze plaatjes, welke men dagelijks tot en met as. Zater dag in de nabijheid van de vaste Panda-strip zal aantreffen. Overal hartelijke begroetingen! Koningin danst Weense en Curagaose wals in Club Caribe Nadat Koningin Juliana Zaterdag op Aruba de opening der Technische School verricht had, Prins Bernhard diverse financieel-economische besprekin gen gevoerd had, gevolgd door een bezoek aan de padvinders, bezocht het Koninklijk Paar het vliegveld Dakota, dat in den vervolge Prinses Beatrix vlieg veld zal heten. Daar onthulde Prins Bernhard een plaquette. Met een daverend „leve Prinses Beatrix" werd deze korte plechtigheid, die de naam van onze Kroonprinses onverbrekelijk aan Aruba verbindt, beëindigd. Rondrit over Aruba De rondrit over Aruba werd hierna vervolgd in de richting van Savaneta, waar voor de openbare school gestopt werd en de jeugd de Koningin toezong en bloemen aanbood Hetzelfde beeld kon men kort daarna zien bij de R.K. meisjesschool in San Nicolaas. Daarna was het de beurt aan de Lago Oil and Transport Compagny om Koningin en Prins te ontvangen De directie van de Maatschappij be groette de Vorstin en de Prins aan de hoofdingang en vervolgens begaf men zich over het terrein langs de enorme installaties naai- het hoofdkantoor voor een korte ontvangst. De Prins begaf zich vandaar naar de Jachtclub voor het bijwonen van een zelldemonstratle, ter wijl de Koningin een kort bezoek bracht aan het Lago hospitaal en vervolgens via de „YoYuth Canteen", een Jeugdclub die als voorbeeld heeft gediend voor de Jeugdclubs, die zullen worden opgericht, uit de fondsen, die H.M. als nationaal geschenk zijn aangeboden, naar de Club" Daar werden enkele lel- Na Algerije en Vietnam is Saarstennning ernstig prestige verlies voor Parijs (Telefonisch van onze correspondent te Parijs) Het is ook van Parijs uit nog moeilijk precies te overzien wat op den duur de gevolgen zullen zijn van de negatieve uitspraak in het Saarland. Onder schatten mag men de gevolgen voor Europa en het gehele Westen zeker niet. De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Pinay, heeft de laatste dagen enige malen herhaald, dat bij afwijzing van het Europese statuut in de vroegere verhoudingen de economische unie met Frankrijk en politieke onafhankelijk heid jegens Duitsland eenvoudig zouden worden hersteld. Maar uit de verslagenheid, die in officiële kringen nu in Parijs heerst, valt op zichzelf al wel op te maken, dat Pinay's verklaring moeilijk volgens de letter kan worden opgevat. Verbod van de pro-Duitse partijen is niet mogelijk Van Frans standpunt bezien is de economische unie voordeliger dan het Europese Statuut In dat Statuut hadden de Fransen slechts toegestemd, omdat zij hoopten zo een nog ongunstiger ont wikkeling op den duur te kunnen voor komen. Een ontwikkeling namelijk, die, evenals in December 1934. tot de Anschlusz bii Duitsland zou moeten lelden. Ofschoon de officiële inzet van het referendum Europa heette, betekent het 9 Slot op Pag. 2 Rouw.. Prins Bernhard heeft talrijke be wijzen van deelneming ontvangen naar aanleiding van het heengaan van zijn persoonlijke vriend en piloot Gerben Sonderman. o.a van minister Staf en van de Hertog van Edinburgh. Na een kort verblijf in deze club zet ten Konmgin en Prins hun rondrit over het eiland voort, die hen voerde naar Santa Cruz. Paradera en Noord, in wel ke drie plaatsen steeds de schooljeugd de Koningin en de Prins een bijzondere hulde bracht, naar het Imeldahof. in Noord, dat Koningin en Prins bezochten. Het Imeldahof is een tehuis van de zus- sters van Bethanl voor kinderen, die uit de ouderljjke macht zijn ontzet, de enige Instelling van deze aard op de Ned. An tillen. Koningin danste 's Avonds werd in de club Caribe een gala-receptie gehouden, die door ruim 1000 personen werd bezocht. Er wer den aan het Koninklijk paar vele ge schenken aangeboden. De receptie was zeer geanimeerd. Koningin Juliana danste met premier Jonckheer de Weense wals en met gezaghebber Kwartsz de Curacaose wals. Het bleek, dat H.M. deze vlUgge wals zeer goed keilde. Op de terugrit naar het Strandhotel stopte dc Koningin een ogenblik bij het Wilhelminapark, dat nu zeer feestelijk verlicht was, en be keek nogmaals het door haar 's mor gens onthulde monument ter ere van haar moeder, dat stralend wit op blonk in de donkere, warme Arubaanse nacht. Gistermorgen hebben de Koningin en de Prins de dienst in de Protestantse kerk te Oranjestad op Aruba bijgewoond Voorganger was de ds Baart Gezongen werd. o.a. Gezang 147. dat ook bij de in huldiging van Koningin Juliana is ge zongen. Toen was de tijd aangebroken Aruba te verlaten en de reis te vervolgen naar de Bovenwindse eilanden. Kerkdienst te Oranjestad Het bezoek aan Aruba, evenals aan Bonaire, was begunstigd door goed weer. dat minder drukkend was dan Curacao. Het was overigens een zeer vermoeiend en uitgebreid programma. Dc bevolking was overal zeer enthousiast. Dit was dan ook de reden, dat het Koninklijk Deze foto toont H.M. de Koningin tijdens haar bezoek aan Curacao, aan boord van de ..Beatrix" met Gouverneur Struyckenop weg naar Emmastad. paar, ondanks vermoeidheid, geen enkel punt afgelastte, teneinde niemand te leur te stellen. De onthulling van het Wilhelmina-monument was zeker het hoogtepunt van het bezoek aan Aruba. Naar de Bovenwinden De tocht van Aruba naar St. Maar ten, het belangrijkste van de drie Bo venwindse eilanden, neemt enkele uren in beslag omdat de afstand tus sen beide eilandsgroepen ruim 500 mjjl bedraagt. Het vliegtuig met het Koninklijk paar arriveerde om halfvijf op de Ju liana luchthaven van St. Maarten, die op een merkwaardige landtong is aan gelegd. Dit vliegveld is slechts geschikt voor DC-3 machines. Daarom werd de tocht van Aruba uit via Guadeloupe gemaakt, waar werd overgestapt in een vliegtuig van dit type. Toen het vliegtuig bjj het officiële gezelschap dal ter verwelkoming van H.M. en Z.K.H. aanwezig was, tot stilstand was gekomen, ging dc Koninklijke stan daard omhoog in de vlaggemast van het Little Bay hotel; het Wilhelmus werd gespeeld en Hr. Ms. „De Ruyter" vuurde de gebruikelijke saluutschoten af. Ook op St. Maarten was er een erewacht en een ontvangstcommissie. De 13-jarige Bemadette Buncamper bood bloemen aan. Heel St. Maarten was uitgelopen om I van de aankomst getuige te zijn. Onder hen die Koningin en Prins hartelijk be- I groetten bevonden er zich velen die hun I woonplaats hebben op het Franse deel van het eiland of zelfs op de omlig gende Engelse eilanden. Want van her en der uit de omgeving was men geko men om dit unieke Oranjefeest van de St. Maartenzers bij te wonen. De tocht van het vliegveld naar het huls van de gezaghebber in de Voorstraat van Phi- lipsburg duurde een kleine twintig mi nuten. voldoende om hen die op St. I Maarten wonen maar niet naar het vliegveld hadden kunnen komen, de ge legenheid te geven Vorstin en Prins te zien en te begroeten. Deze begroeting vond haar hoogtepunt op het ogenblik dat de Koningin op het balcon van de gezaghebberswoning verscheen Daarna sprak de gezaghebber, de heer J. C. Paap. een welkomstwoord. Hierna volgde een zanghulde van de schooljeugd van St Maarten, tezamen ongeveer 60 leerlingen. De Koningin had hiermede haar intrede op de Bovenwin den gedaan en zij begaf zich voor een korte rustperiode naar het Little Bay hotel waar ook het diner gebruikt werd. In de avond begaf het gehele gezelschap zich naar de Passang Grahan waar Ko ningin en Prins, staande op de voor galerij. een défilé en fakkeloptocht van de ganse bevolking gadesloeg Na afloop hiervan scheepte de Koningin zich In aan boord van de „De Ri-yter" en nog diezelfde avond begon de tocht naar Saba. In de vroege morgen lag de „De Ruyter' op de rede van Saba. 9 Slot op Pag. 2 Directeur: J W Henny DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN wute smgel L- LeWeD Glro wo 57055 Hoofdredacteur: J, Brouwer t7.— per kwartaal; f2.35 per maand; f0.55 per week. Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 2J507

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 1