Bedrijfsleven zorgelijk over
hoge overheidsuitgaven
Bonaire: eiland der flamingoes
Jean Cocteau opgenomen onder
de „onsterfelijken" van de
Academie
94ste Jaargang
Vrijdag 21 October 1955
Derde Blad No. 28658
Oordeel over afremming hoogconjunctuur
Overigens begrip voor de maatregelen
van de Regering
In kringen van het Verbond van
Nederlandse Werkgevers heeft men uit
den aard der zaak met veel belang
stelling kennis genomen van de fiscale
maatregelen, welke de regering op 20
October heeft getroffen. Het spreekt
vanzelf, dat men nog geen gelegenheid
heeft gehad om zich een definitief oor
deel hierover te vormen. Als voorlopige
mening werd ons medegedeeld, dat men
voor de getroffen maatregelen in het
kader van de huidige conjuncturele
situatie begrip heeft. Men bedenkt
hierbij, dat het in hoofdzaak gaat om
een stap terug op een weg van fiscale
faciliteiten, welke zijn oorsprong vond
in een tijd van een dreigende vermin
dering der werkgelegenheid.
Deze maatregelen treffen inzonderheid
de bestedingen van het bedrijfsleven. De
conjunctuur wordt evenwel ook door
andere bestedingen beïnvloed. In dit ver
band zijn de consumptieve bestedingen
van veel belang Mede in het licht van
de thans getroffen maatregelen is het
Nieuwe voorzitter
Materieelraad
Met ingang van 1 November 1955 is
eervol ontslag verleend uit de militaire
dienst aan lui tenant-generaal van de
Generale Staf P. L. G Doorman, voor
zitter van de materieelraad en aan
generaal-majoor der artillerie G J M
C. van Nijnatten. Commandant Lucht
doelartillerie
Met ingang van gelijke datum wordt
generaal-majoor G J M. C. van Nij
natten bevorderd tot luitenant-generaal
buiten dienst en benoemd tot voorzitter
van de Materieelraad
Tot Commandant Luchtdoelartillerie
is benoemd met ingang van 15 October
1955 kolonel der artillerie J T Winkel,
die met ingang van 1 November 1955
wordt bevorderd tot brigade-generaal.
daarom van betekenis, dat men met
name ook op het gebied van de loonvor
ming in ons land de gewenste matiging
blijft betrachten.
Ook in de sector van de overheidsin
vesteringen is de grootste waakzaamheid
geboden. In deze sector dient een over
eenkomstig beleid te worden gevoerd
Voorts dienen eventuele hogere inkom
sten uit hoofde van de getroffen fiscale
maatregelen niet tot additionele over
heidsbestedingen aanleiding te geven.
Er is. gezien de conjuncturele situatie,
(hans alle aanleiding om van de over
heid te verwachten, dat zij haar uit
gaven niet dan in de uiterste noodzaak
uitbreidt. De uit de begroting voor 1956
blijkende uitbreiding van de personeels
bezetting van de overheid baart het
bedrijfsleven in dit verband zorg. al
dus kringen van het Verbond van Ne
derlandse Werkgevers.
Nog wekenlang
onderhandelingen met Japan?
De Nederlandse en Japanse onder
handelaars hebben gisteren hun vijfde
zitting gehouden over de kwestie van
de schadevergoeding aan Nederlan
ders die gedurende de tweede wereld
oorlog ln Japanse kampen geïnter
neerd zijn geweest. Er is nog geen
aanwijzing dat een spoedige regeling
verwacht kan worden.
Baron Van Ittersum en dr L. G. M.
Jacquet van de afdeling Verre Oo6ten
van het Nederlandse Ministerie van
Buitenlandse Zaken hebben laten uit
komen dat zij zich op ..verscheidene
weken" van onderhandelingen voorbe
reiden. Waarnemers hier houden er in
tussen rekening mede dat de besprekin
gen misschien nog veel langer zullen
duren.
Koninklijk Paar zag vandaag:
Aan rand van bestaansminimum
(Van onze Reisredacteur)
KRALENDIJK Tegen het stekende wit van de zoutbergen en het
hevige blauw van het water was de grote Oranje-rose vlek in de verte een
haast onwezenlijke pasteltint, die zweefde op de vage grens van water en
hemel. Een luchtspiegeling, een droom? Nee, er maakten zich een paar stipjes
los uit de kleurige wolk en zij kwamen langzaam naderbij. Lange soepele hal
zen, een loom wieken van zwart-gerande vleugels: flamingoes. Afgezanten
van een kolonie van duizenden dezer majesteitelijke vogels, die op het eiland-
paradijs Bonaire nestelt. In hun aanwezigheid ligt de stille betovering van
Bonaire besloten, tropisch eiland dat strelend de rauwe zenuwen van de 20ste
eeuw geneest.
Men slaapt er in de hitte van de mid
dag. in het donker is er het witte koele
zand. vanwaar men in de fluwelen nacht
kijkt naar duizend sterren en luistert
naar het trage geruim van 'n uitlopende
golf. die lui komt vertelen dat de grote
kalme zee er nog is. Men eet zich eerst
vol aan de hete vissoep „sopi di playa",
eer men gaat slapen om verder de stille
kringloop van dit arme paradijs rond te
dromen.
Verstoken van olie-welvaart
Die kringloop is vandaag verbroken
door een grote gebeurtenis, want het
Koninklijk Paar bezocht Bonaire. gTOter
dan Aruba, kleiner dan Curacao, maar-
vooral veel armer dan de andere twee
Benedenwindse eilanden.
Bonaire is verstoken gebleven van de
olie-welvaart, het had geen natuurlijke
haven, die een raffinaderij kon aantrek
ken. Het profiteert evenals de drie
bovenwindse eilanden. St Maarten. Saba
en St. Eustatius, slechts zijdelings van
de olie-industrie omdat de rijke broers
Aruba en Curacao jaarlijks zijn nood
lijdende economie stutten door de te
korten te dekken.
Zorgwekkend
Bonaire's economische toestand is In
derdaad zorgwekkend. Van de zesduizend
inwoners zijn al 1000 mannen wegge
trokken om elders te werken: de voor
naamste bron van inkomsten van het
eiland is postwissels. En toch kunnen
deze mannen niet van htm eiland schei
den, zij verlaten het slechts tijdelijk om
er hun eigen huis te kunnen bouwen.
Het eerste jaar sturen zij geld voor de
fundamenten, het tweede jaar voor de
muren en het derde voor het dak Het
ergste is echter dat de toestand achter
uit gaat. De totale uitvoer van het eiland
daalde sinds 1951 van f. 625.441 tot
f. 394 215.
De eens bloeiende zout-industrie is
kapot door invoerbeperkingen op de
buitenlandse markt, de dividwi «looi
zuur loopt terug, de kleine textiel-indus-
trie kan het niet meer bolwerken, de
afzet van geiten vermindert.
Werkloosheid leidde tot werkverschaf
fing, de sternmenjacht der politieke con
currentie leidde hierbij tot een gevaar
lijke situatie: weinig werk voor een ho
ger loon dan het vrije bedrijf kan be
talen.
Het resultaat is dat de enige levens
krachtige bron van inkomsten, de aloë-
cultuur, verpietert door gebrek aan
arbeiders. Men importeert nota bene
aloë-snijders van Aruba, maar ondanks
dat blijft er aloë op de velden staan.
Toerisme, dat grote mogelijkheden
moet hebben, stokt op gebrek aan ka
pitaal. maar ook op eilandeljjke na
ijver, een manco aan Antilliaanse coör
dinatie, dat zakelijk bandelen door
kruist.
Speelbal der politiek?
Maar waar een beroep cp de Rijks-
partner Nederland tot bijstand vermoede
Hjk wel niet achterwege zal blijven, moet
men zich ook van deze minder opge
wekte feiten rekenschap geven, aange
zien die bijstand alleen op gezonde voor
waarden blijvend effect kan hebben.
Autonomie is een sohone zaak, maar
wanneer zij niet op eigen economische
kracht kan varen, wordt zij een speelbal
der politieke golven.
Men kan over dit alles de vriendelijke
bruine bevolking van Bonaire nochtans
niet te hard vallen. Haar voorouders
waren grotendeels slaven het eiland
was vroeger een Gouvernementsplan
tage en Indianen, die er niet veel
beter aan toe waren.
De slaventijd werd gevolgd door een
vaderlijk koloniaal bestuur, dat wel
zorgde dat de zaak bleef draaien Nu de
bevolkmg voor het eerst het beslissings
recht in eigen handen heeft, is de ver
leiding groot om voor het prettigste pro
gram te kiezen, want de zon is zó warm,
het leven maar zó kort en morgen der
halve nog vroeg genoeg!
Triest
Bonaire's landschap. Op de ach
tergrond de hoogste berg. de
Brandaris.
(Foto Willem van de Poli.)
Prof. mr dr C. W. v. d. Pot
ERE-DOCTOR TE LEUVEN
Aan prof. mr dr C. W. van der Pot,
oud-hoogleraar aan de Rijksuniversi
teit te Groningen, is door de R-K. Uni
versiteit van Leuven het eredoctoraat
in de rechten verleend. De erepromo
tie is op 2 Februari 1956 te Leuven.
Wijlen prof mr E. M. Meijers. oud
hoogleraar te Leiden, was eredoctor van
de Leuvense Universiteit. Na zijn over
lijden heeft genoemde Universiteit op
nieuw een Nederlander met het eredoc
toraat willen vereren
Mededeling van de verlenmg van het
eredoctoraat is gedaan door prof. dr J.
Rubbreoht, secretaris van de faculteit
der rechtsgeleerdheid en hoogleraar in
het Strafrecht aan de Leuvense Univer
siteit. die thans, daartoe im .staat gesteld
door het Belgisch-Nederlands cultureel
accoord, enige voordrachten houdt aan
de Rijksuniversiteit te Groningen.
Minister Algera spreekt over
Veilig Verkeer
Ter gelegenheid van de sluiting van
de actie „Veilig Verkeer" aal de minis
ter van Verkeer en Waterstaat, mr J.
Algera. op Vrijdag 28 October tussen
20.05 en 20 15 uur spreken voor de V.P.
R.O.ninicrofoon.
Ambachtscentrum
te Rotterdam
Bouw financieel verzekerd
(Speciale berichtgeving)
Enige tijd geleden is op initiatief van
de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Rotterdam en ln samenwer
king met het Genootschap tot opleiding
van leerkrachten by het Nijverheidson
derwijs besloten tot oprichting van een
Ambachtscentrum te Rotterdam. De di
recteur van het Bouwcentrum, ïr J. van
Ettinger deelde ons gistermiddag mede,
dat de bouw van dit Ambachtscentrum
thans financieel verzekerd is. Het ge
bouw, dat ongeveer zo groot wordt als
de thans bijna voltooide uitbreiding van
het Bouwcentrum, zal aan de Diergaar
desingel worden opgetrokken.
Januari: maand van de Bomvnijverlieid
Motto„Wij' «leden veel, maar niet genoeg''
(Speciale berichtgeving)
Het gehele complex van problemen,
samenhangend met de bouwnijverheid,
zal in openbare discussie worden ge
bracht in „De maand van de Bouw
nijverheid". die het Bouwcentrum
mede ter gelegenheid van de voltooiing
van hët nieuwe gebouw aan het Weena
te Rotterdam voor de maand Janu
ari 1956 heeft georganiseerd.
De woningbouw zal uiteraard een der
j belangrqkste onderwerpen van bespre-
I king worden, doch ter sprake komen ook
(Ingez. Meel.-Adv.)
MAAGKLACHTEN?
Bonaire nadert nu echter de gevaar
lijke grens van het bestaatsminimum
en dat is triest. Want men zou de een
voudige en goedmoedige bewoners van
het hoofdstadje Kraïendijk, de stof
fige dorpjes als Rincon, Antriol en
Nikiboko en de geblakerde Bonai-
riaanse koenoekoe hun stille paradijs
zo graag gunnen en hun in de gele
genheid willen stellen althans het wei
nige te verwerven, waarmee zü tevre
den zijn. Tevreden tussen de harde
bergen en de grote blauwe zee, onder
de magische wiekslag van de rose fla
mingoes.
Het gezaghebbers-huis in Kralen
dorp. In het midden het kleine
Brandaris.
MAAGTABLETTEN
HELPEN PROMPT
Ia de handige
hygiënische stripverpakking
60 tabletten f 1.65
PHILIPS
DE HEER ANKERSMIT VERLAAT
TWEEDE KAMER
Het lid van de Tweede Kamer de heer
H. J. Ankersmit, die voor de VVD in dit
college zitting heeft, heeft aan het
hoofdbestuur van de VVD bericht, dat
het hem de afgelopen jaren onmogelijk
is gebleken het Kamerlidmaatschap goed
te combineren met zijn werkzaamheden
als industrieel. Hy kan daarom geen can-
didatuur voor de nieuwe zittingsperiode
aanvaarden.
de vragen hoe de bouwnyverheid vol
doende vakbekwame arbeiders ter be
schikking krygt, hoe de productiviteit
zal kunnen worden verhoogd, hoe de
braakliggende capaciteit kan worden in
geschakeld. hoe door bewuste kwaliteits
keuze de beschikbare middelen beter
kunnen worden aangewend, hoe door
samenwerking hogere resultaten kunnen
worden bereikt en hoe er in de belem
merende overheidsmaatregelen (zo die
er zyni verbetering kan w orden gebracht.
Na overleg met vele deskundigen uit
kringen van overheid en het particuliere
bedryfsleven heeft het Bouwcentrum te
Rotterdam een uitgebreid programma
voor deze „Maand van de Bouwnyver
heid" ontworpen, die ten doel heeft
bovenvermelde problematiek voor het
voetlicht te brengen in openbare discus
sie waarvan het thema is: .Roe kunnen
wy de totale capaciteit van de bouw
nijverheid opvoeren?"
Ingeleid door een openingsdag (ver
moedelijk 23 December) zal op 9 Januari
een begin worden gemaakt met de
„Maand van de Bouwnyverheid". Op de
drie dagen van de eerste week komen
o.m. ter sprake de samenwerking tussen
opdrachtgevers, architect, functionele
deskundige en bouwingenieur, de functio
nele grondslagen van de woning en de
bejaardenhuisvesting. Op vier dagen in
de tweede week worden o.m. behandeld
de noodzaak van standaardisatie van
bouw- en woningvoorschriften voor zo
ver deze tan belang zyn voor de industri
alisatie van het bouwen, de belangrykste
ontwikkelingen in de voornaamste bouw
materialen, zoals baksteen, hout, beton,
staal e.d. in verband met het streven
naar besparing van arbeid en verhoging
van bouwcapaciteit en nieuwe tendenzen
in de ontwikkeling van de traditionele
bouwwijze. De derde week is gewyd aan
belangryke problemen in verband met de
uitvoering van een bouwwerk. De onder
werpen voor de eerste dag zyn de orga
nisatie op de bouwplaats, planning en de
technische mogelykheden voor het wer
ken by onwerkbaar weer, op de tweede
dag. beloning en onderzoek naar arbeids-
methode en prestatie, de derde dag:
sociale voorwaarden, de veiligheid by het
bouwen, de bedryfskleding en de hygiëne
op de bouwplaats (men denkt aan het
houden van een „modeshow" van be-
dryfskleding en het tentoonstellen van
een model bouwkeet). Op drie dagen ln
de vierde week komen o.m. ter sprake de
opleiding, het onderzoek en de kennis
overdracht.
Voorts zullen in deze „Maand van de
Bouwnijverheid" een aantal speciale da
gen worden gehouden, zoals een archi
tectendag, een studentendag en een dag
voor de MTS.'ers. Dit zware program
ma van ernstige studie zal met enkele
gezellige avonden voor de deelnemers
worden afgewisseld.
Amerikaanse hulp voor
atoomonderzoekingen in Azië
Een vertegenwoordiger van de Ame
rikaanse regering heeft m de conferen
tie der landen van het plan-Colombo te
Singapore voorgesteld in Azië een oplei
dingscentrum voor onderzoekingen op
het gebied van de kernenergie te stich
ten Hy deelde mede. dat zijn regering
bereid is een atoomreactor voor oplei-
dings en onderzoekingsdoeleinden be
schikbaar te stellen. Het centrum zou
voor alle landen van het plan-Colombo
in gelijke mate moeten open staan.
De Canadese minister van Buiten
landse Zaken. Lester Pearson, heeft aan
geboden in India een atoomreactor te
bouwen ten behoeve van de ontwikke
ling der Aziatische leden van het plan.
Colombo. Voor de financiering van de
reactor en van verscheidene andere pro
jecten zal de Canadese regering het
parlement verzoeken een aanzienlyk
grotere bydrage tot het plan-Colombo
toe te staan dan de som van 26.4 mil-
lloen dollar, die Canada voor het jaar
1955 beschikbaar heeft gesteld.
De Verenigde Staten en Canada zyn
bereid in de eerstkomende jaren 20 a 25
millioen dollar te besteden om Azië op
weg te helpen op het gebied van de
ontwikkeling en toepassing der atoom
energie, zo raamt men in kringen der
conferentie. Volgens deze kringen zal
het opleidlngs- en onderzoekingscen
trum waarschijnlijk in Pakistan worden
gesticht. wanneer overeenstemming
over de plaats van vestiging is bereikt,
zullen de Verenigde Staten naar ver
wachting begin 1956 een aanvang ma
ken met de uitvoering der plannen.
..Dichters en schilders in een gevangenis,
ivaarnit zij altijd pogen te ontsnappen''
Jean Cocteau. de Franse dichter, toneelschrijver, romancier en filmproducent,
Is Donderdag geïnstalleerd als een van de veertig „onsterfelijken" van de
Academie Frangaise, het instituut dat zo vaak het doel van zijn spot Is geweest.
Tot de 800 vooraanstaande personen, die in de koepelzaal van het Instituut de
France bijeen waren gekomen, zei de &-jarige dichter, dat zijn vroegere vijand
schap jegens de Academie te wijten was aan „het dwaze anti-conformistische
conformisme van de jeugd".
In Maart van dit jaar was Coctean als een van de officiële behoeders van de
zuiverheid van de Franse taal gekozen, als opvolger van de overleden schrUver
Jerome Tharaud.
a Prachtige degen
Cocteau was gekleed ln een met goud
geborduurd groen uniform en hij droeg
daarbij een Napoleontische steek en
een prachtige degen, die door hem zelf
was ontworpen en gesmeed door zigeu
ners uit Toledo. Deze degen, vervaar
digd uit goud. ivoor en email, was door
de goudsmid Cartier versierd met edel
stenen. zoals diamanten, robijnen en
smaragden, en met talrijke symbolen,
zoals de ster. die Cocteau altijd bij zijn
handtekening zet. het profiel van Eudi-
Sus. de lier van Orpheus, de hekken van
et Palais Royal (waar de dichter
woont) en de initialen van de eigenaar.
Aan de punt van de schede was een bal
van ivoor aangebracht als herinnering
aan de sneeuwbal uit Cocteau's roman
„Les enfants terribles
In zijn rede verklaarde Cocteau oa.
dat dichters en schilders in een gevan-
Deze foto werd genomen op het
ogenblik, dat Jean Marais de nieuwe
Academicien Jean Cocteau geluk
wenst met zijn opneming onder de
Onsterfelijken
genis zyn opgesloten waaruit zy altyd
pogen te ontsnappen „Poëzie is een
exacte wetenschap", aldus de dichter.
„Ik wil zelfs toegeven dat lk vaker in
het gezelschap van jonge geleerden ver
keer dan in literaire kringen" Hy
hoopte dat de Academie „personen die
van individualisme worden verdacht zal
beschermenMoge het Instituut eens,
evenals middeleeuwse kerken, een vry-
plaats worden en mogen zy. die schul
dig zyn aan de misdaad van onschuld
er een schuilplaats vinden", aldus
Cocteau.
