met melk meer mans
FILMS
Beurzen stonden onder zware druk
In Leiden
INederlandsclie Handel-Maatscliappij, IV.
Exportdrukte is weer afgelopen in
de bloembollenliaiidel
Was 1955 wel een „rampjaar'"?
rn
94ste Jaargang
Zaterdag 8 October 1955
Derde Blad No. 28647
flnrez Med.-adv.)
NEEM PER MAN
DRIEKWART KAN
Fubllcofl*
„Koning der manege"
Voor de tweede maal
TRIANON Voor de tweede maal
draait in Trianon de film ..Koning der
manege". De circussfeer trekt kennelijk
niet alleen de leider der trapezewerkers,
die de hoofdrol vervult in deze film,
maar ook de Leidenaars en dat is niet
te verwonderen ook, want de sfeer van
de piste is altijd aantrekkelijk.
Sinuhede Egyptenaar"
Herlevende oudheid
Luxor De geschiedenis van Sinuhe
(Hij. die alleen is), voert ons terug naar
het Egypte van 33 eeuwen geleden.
Mika Waitari heeft in de gelijknamige
roman daarvan een treffend beeld ge-
VAN DEZE WEEK:
Nog geen conjunctuur-omslag
Er was opeens geen „goed" nieuws meer
(Van ome financiële medewerker)
De ziekte van President Eisenhower heeft op de beurzen haar effect
veroorzaakt. Maar terwijl die van Eisenhower tot dusver gelukkig „eenmalig"
was, heeft ze zich op de beurzen herhaald. En in versterkte mate. De vorige
week Maandag viel het indexcijfer voor Industriële aandelen te New York
van 487.45 tot 455.56, waarop een herstel tot 468.68 volgde. De nieuwe week
is echter met een koersdaling van grotere omvang ingezet, die niet ten volle
in het indexcijfer tot uitdrukking komt omdat dit uit een beperkt aantal fondsen
wordt samengesteld, zodat het met 455.70 nog even boven dat van 26 Sep
tember bleef.
Amsterdam is natuurlijk meegegaan,
evenals de meeste beurzen in het buiten
land. Het algemeen indexcijfer voor de
aandelen was op 26 September reeds van
234.10 tot 229.49. de volgende dag tot
226.33 teruggegaan, ook door een klein
redres gevolgd. Op Maandag 3 October
echter tuimelde het indexcijfer naar
221.44, de volgende dag naar 214.41. Ver
gelijkt men deze laagtepunten met de
hoogtepunten van 1955 dan blijkt het
cijfer te New York van 487.45 tot 455.56,
dat van Amsterdam van 239.70 tot 214.41
te zijn gedaald, resp. met rond 32 en 25
punten. Drukt men deze cijfers in pro
centen van de hoogste stand uit. dan
blijkt de koersdaling te New York ca.
6Ï5 en die te Amsterdam ruim 10
te hebben bedragen, zodat Amsterdam
de kroon heeft gespannnen doordat het
indexcijfer voor Indonesische fondsen
van 19161 (5 September) tot 157.49 daal
de, zijnde met niet minder dan 17
De scherpe koersdaling op de beurzen
is uiteraard voor de betrokkenen van
belang. Belangrijker is echter de vraag,
welke haar achtergrond is en hiermee
heeft men zich ook in de afgelopen
week weer druk beziggehouden. Het gaat
tenslotte niet om de beurzen, maar om
de conjunctuur, waarvan zij normaliter
een afspiegeling zijn. Nu staat het wel
vast, dat de coniunctuur in de V. S„
die voor een goed deel ook de wereld
conjunctuur beheerst, op dit moment,
althans, geen aanwijzingen geert om een
scherpe teruggang te verwachten. Daar
is een zekere overspanning in de bouw
nijverheid en In de credietverlening,
waartegen de regering, zoals men weet,
onlangs met een discontoverhoging is te
velde getrokken. Er was ongetwijfeld
ook een overspanning in de beursaffai-
res. hoewel ze voor drie kwart met eigen
geld worden gefinancierd, maar overi
gens blijft de economische bedrijvigheid
in de V. S. zich op een hoog niveau be
wegen. Er is nog geen sprake van dat
de productie wordt verminderd, terwifl
ook geen enkel investeringsplan wordt
geroyeerd. Integendeel, grote concerns
als Ford. General Electric, Goodyear,
e.d. publiceren nieuwe expansieprojec-
ten, welke in de honderden millioenen
lopen.
Het merendeel van de waarnemers
blijft dan ook van mening, dat het
tweede halfjaar van 1955 zowel als
het jaar 1956 een grote Industriële
activiteit zal te zien geven. Ook al
zouden de Democraten het volgend
jaar de Republikeinen verslaan, dan
nog is niet te verwachten, dat zij na
de ongekende welvaartsvermeerdering
onder het bewind van Eisenhower,
een radicale koerswijziging zullen aan
durven, omdat het hun, hoezeer zij
over bepaalde vraagstukken anders
denken, ook om die welvaartsver
meerdering te doen is.
In het algemeen ls het thans zó, dat
de regeringen in deze tijd zozeer door
de publieke opinie worden beïnvloed,
dat zij, mocht de bedrijvigheid afne
men, vermoedelHk eerder tot monetaire
manipulaties zullen overgaan Juist de
vrees, dat zjj hiertoe vroeg of laat zul
len worden gedwongen, heeft hen tot
waarschuwingen en voorzichtige maat
regelen genoopt en wat, discontoverho
gingen en credietbeperkincen niet heb
ben kunnen bewerken, is door de ziekte
van de President gekomen, namelijk een
terugdringen van de speculatie welke
zich in een tijd van hoogconjunctuur
altijd van de beurzen meester maakt.
Het zijn de „zwakke broeders" die
de beide laatste weken zijn „afge
slacht" en tot de sanering van de
beurshandel hebben bijgedragen. Tn
dit verband is het bijv. opmerkelijk,
dat de grote beleeeings-in«titntpn.
welke naar men zegt in de V. S.
25*% van alle aandelen bezitten tot een
bedrag van rond 40 milliard doll., zich
van verkopen hebben ontbonden,
terwijl voorts van belang is. dat de
gnederonnriizen slechts in zeer gerinee
mate door de ontreddering van de
beurzen zijn beïnvloed.
Wat van New-York geldt, geldt nog
in sterkere mate van Amsterdam. Hier
kwam een aantal factoren samen, die
on eenmaal een algeheele zonsverduis
tering vprnorzaakten. t.w de hartaan
val van Kisenhnwer de nederlaae van
Nederland in de vergadering van de
V N ten aanzien van Nieuw-Gu'nea.
het verloop van de verkiezingen In In
donesië en het mislukken van de *1
Nederlandse Staatslening, dat kan wor
den gezien als de aanwijzing voor een
lichte stitgine van de rentestand
Tegen al deze baissefactoren was de
beurs niet bestand, beter gezegd, was
een deel van fondsenhouders niet be
stand en met name de Indonesische af-
deline heeft Dinsdag met fondsen
„gesmeten" Hpt sterkst kwam dit uit
in de koersval van aandelen Amsterdam
Rubber die van 147 on 111'®?, vielen en
om nog een voorbeeld te noemen, de
claims Senembah, die een paar dagen
tevoren nog voor f140 h f150 waren
verhandeld, deden die dag niet meer
dan f20. Voorts waren tal van minder
courante fondsen absoluut onverkoop
baar en voor zover dit nog niet het ge
val was waren de koersverliezen irij
scherp.
voor, nl. dat er opeens geen goed
nieuws meer was, althans dat men
er hoegenaamd geen oog meer voor
had. Hoewel men bijv. de minder
mooie handelscijfers van Juli als een
slechte aantekening voor de conjunc
tuur had beschouwd, bleven de gun
stige cijfers voor Augustus zonder ef
fect. Terwijl de invoer in vergelij
king met Juli f. 129 miUioen terug
ging, liep de export met f.46 miUioen
vooruit, zodat het nadelig saldo van
f. 302 millloen in Juli tot f. 175 mil-
lioen in Augustus verminderde en het
dekkingspercentage van 72 tot 86*7
steeg. Ook de positie van Nederland
in de E.B.U, is dienovereeenkomstig
verbeterd.
Van een verminderde bedrijvigheid
is in ons land dan ook geen sprake.
Eerder is het nijpend tekort aan perso
neel een groter wordend probleem, waar
mee men ojn. ook in sterke mate bij de
scheepsbouw worstelt, nu daar nieuwe
millioenenorders zijn binnengekomen.
De Koninklijke'Shell laat 34 tanksche
pen bouwen waarvan 14 in Nederland,
Griekenland heeft nu definitief op
dracht gegeven toti de bouw van 21
schepen, waarmee De Schelde, de Ned.
Dok- en Scheepsbouw en Van der Gies-
sen zijn belast en deze bedrijfssector
werkt dan ook onder hoogspanning. Ook
het motief van de vlootuitbreiding bij
de Kon. Shell, nl. het voortdurend
stijgend gebruik van olie, bleef op de
beurs onopgemerkt en zo is er meer,
waarvoor men zijn ogen sloot.
Zo was men opeens vergeten, dat
de recente koersstijging van aande
len, zowel in de V. S. als ten onzent
voor geen gering deel heeft verband
gehouden met de geleidelijke waar
dedaling van het geld en niets wijst er
op. dat hieraan opeens een einde is
gekomen. Integendeel, de laatste be
richten over de loonpolitiek doen een
verdere stijging van de totale loon
som verwachten en het nieuwe re
cordcijfer van de bankbiljettencircu-
latie zegt ons, dat het gevaar voor in
flatie nog niet is verdwenen.
In Frankrijk wordt thans weer een
moeizame strijd tegen de inflatie ge
voerd. De goudprijs stijgt met de dag,
wat op een vlucht uit de franc duidt.
En in Duitsland waarschuwt de Minister
van Economische Zaken, Erhard, tegen
de inflatie onder het motto: „Beter
goed geld dan meer geld!"
Het is goed. dat de regeringen het ge
vaar voor inflatie inzien en trachten te
bestrijden, maar het zal moeilijk zijn
tegen de stroom op te roeien en be
zworen is het kwaad zeer zeker niet.
Zo gezien is er dus geen reden om van
goede aandelen afscheid te nemen.
Woensdag en Donderdag waren dan
ook. zowel te New-York als te Amster
dam de kopers weer in de meerder
heid.
Maar de beurs zal nog wel lang ge
voelig blijven!
(Ingez. Med.-adv.)
openen wij op 10 October 1955
aan het Kort Rapenburg 1-3 een Agentschap
Voor bankzaken en alles wat daarmee
verband houdt, staat dus voortaan ook in Leiden
een kantoor van onze instelling te Uwer beschikking.
De telefoonnummers zijn 32147 en 32148
DEVIEZENBANK
Hoofdkantoor: Amsterdam, Vijzelstraat 32
88 kantoren in Nederland: 44 vestigingen in Azië, het Midden-Oosten. Oost-Afrika en Amerika.
Exporteur speculeert vaak a la baisse
(Van onze deskundige medewerker)
Onlangs is in ons blad een indrük gegeven van de stemming onder de
bloembollen-exporteurs, die kon worden samengevat als volgt: „Waarom
zouden we ons inspannen, als we er toch geen cent mee verdienen?"
Nu het leger wordt in de veilingzalen en in de pakplaatsen en men de situatie
wat rustiger kan overzien, kan men ook nagaan of inderdaad het seizoen 1955
vopr de export zo rampspoedig geweest is, als vele exporteurs het deden
voorkomen!
Het is nu eenmaal altijd hollen of
stilstaan in het bloembollenvak. en er
wordt ook altijd- geklaagd. Is het door
de kwekers niet, dan door de exporteurs.
De laatste jaren is het de export die in
het hoekje zit waar de slagen vallen,
met name die exporteurs die geen kwe
kerij hebben om een deel van hun ver
kopen uit eigen voorraad te dekken.
Het merkwaardige in de bloembollen-
handel is, dat men niet alleen te voren
een product verkoopt dat men niet
heeft gezien, maar ook een product
waarvan men nimmer zeker weet of men
het in voldoende mate kan leveren De
exporteur verkoopt in de winter, wat
pas in de zomer wordt geoogst. Van die
oogst hangt dus alles af.
Eigen ruiten ingooien
Nu bestaat er een onbetwistbare nei
ging tot speculeren A la baisse Merk
waardig genoeg voortvloeiend uit
optimisme ten aanzien van de oogst.
Die neiging tot speculatie op een dalen
de markt wordt bij sommigen nog ge
stimuleerd door een andere neiging, n l.
tot de vorm van koopmanschap, die het
altijd nog een beetje goedkoper kan dan
de concurrent Vooral het kwaad der
z.g. goedkope na-offertes is hier inge
burgerd. Men gooit op die manier de
eigen ruiten in en drukt de prijzen, die
in het buitenland kunnen worden ge
maakt. Wanneer dan in de zomer de
prijzen stijgen door een aanbod, niet in
overeenstemming met de vraag is het
leed natuurlijk niet te overzien en van
zelfsprekend schreeuwen het hardste zij.
die zich het meest aan het euvel van
onderbieden hebben schuldig gemaakt.
Wanneer ze tenminste, (dit betreft
natuurlijk niet de bonafide firma's» er
zich niet met een Jantje van Leiden
afmaken en eenvoudig hun leverings
plicht niet nakomen. Het zijn altijd
weer enkelen, die het voor de grote
groep bederven'
Toenemende export
Het blijkt inderdaad, dat er voor de
export nog vele wegen openstaan, en
wanneer de ene mogelijkheid vermin
dert. een andere wijde perspectieven
opent.
De gegevens van de Ondervakgroep
Export van Bloembollen omtrent de
uitvoer in de periode 1 Juli1 October
1955 („de drukke tijd") tonen aan. dat
ook dit Jaar weer een duidelijke toena
me te zien Is
Zo gingen naar West-Duitsland
8.138.757 kg bloembollen (v.j. 6.686.403)
voor een bedrag van f. 20.684.794 (v.j.
f. 15.566.226) terwijl naar Zweden
werd geëxporteerd 5.077.987 kg (v.j.
4.865.697 kg) tot een bedrag van
f. 18.243.420 (v.j. f. 16.081.161). net
totaal bedroeg 44.523 ton ad
f. 125.361.719. tegen vorig jaar 43.627
ton ad f. 116.106.599. Dat Is dus ruim
900 ton en ruim 9 milliocn gulden
méér.
Men dient daarbij nog in aanmerking
te nemen, dat het hier betreft een „laat
seizoen Men kon pas laat met de pak-
kerij beginnen en dus zullen de cilfers
over November waarschijnlijk gunstiger
liggen dan die over November van ver
leden jaar Vast staat wel (en dit in
merkwaardige tegenstelling tot de jaar
lijks weerkerende geruchten over een
slechte oogst), dat er dit jaar wéér méér
bloembollen naar het buitenland zijn
gegaan!
Bij deze toenemende vraag is ook een
toeneming van het aanbod noodzakelijk
en de vooral van de zijde der exporteurs
bepleitte inmiddels verkregen uit
breiding van het areaal betekent een
tegemoetkoming op dit gebied. Een
andere kant van de zaak is, dat de kwe
kers, die zo goed op hun bollen ver
diend hebben soms als „leverbaar" heb
ben verkocht wat ze straks als „plant
goed" tegen zéér hoge prijzen weer
zullen moeten inkopen. Het is dan ook
zeer de vraag of het wel waar is. dat
alleen de kwekers hebben verdiend en
alleen de exporteurs verloren.
Maar vast staat wel, dat het dit jaar
voor de exporteurs-puur (dus zonder
eigen kwekerij) een schadelijk jaar
geweest is, waarin ze alle zeilen bij
hebben moeten zetten om hun klanten
te bevredigen en blij mochten zijn
met iedere cent winst.
Geen reclame meer?
In het vuur van de strijd hebben ver
schillende exporteurs zich wel eens
woorden laten ontvallen, die ze bij na
dere bezinning waarschijnlijk nog wel
eens willen overwegen Er is gedreigd
met opnieuw contingenteren van Duits
land Er is gevraagd waarom men toch
nog zoveel geld besteedde aan reclame
in het buitenland, wanneer de exporteur
z'n klanten niet eens behoorlijk kon
bedienen?
Deze exporteurs zijn echter zaken
mensen genoeg om te beseffen dat een
groeiende export hen alleen maar voor
deel brengen kan. wanneer ze een reëel
zakelijk beleid voeren. Veel honden zijn
der hazen dood: het aantal exporteurs
is sterk vermeerderd. Mogelijkheden
blijken er genoeg te zijn Daar waar de
z.g broeiersverkoop terugloopt, ziet men
een verschuiving naar de z.g. droge
verkoop, die nog veel meer perspectie
ven opent.
Goede boterham
Maar het individualisme van de ex
porteur. gevoegd bij een wonderlijke
mengeling van vrees-voor-de-concurrent
en het bewustzijn, slimmer te zijn dan
hij. is maar al te vaak oorzaak van een
verkoop-politiek die onvoldoende geba
seerd blijkt op de werkelijkheid. De
bloembollenexport heeft uit de aard
der zaak reeds een min of meer specu
latief karakter inaar men vergroot de
onzekerheden Fcn bloembol is geen
fabneksproduct. Men kan de productie
niet regelen naar de verkoop. Maar
geven. De film biedt hieruit vele episo
des en geeft tevens een visie op de
nieuwe Godsidee van de Pharao, die in
verband met zijn humanistische denk
beelden door de anderen voor „waan
zinnig" wordt gehouden.
Een filrA. die het Egypteland met de
pyramlden in prachtige kleuren schil
dert. Dat is wel het eerste, wat hier
boeit. Daarnevens de veelbewogen le
vensgeschiedenis van Sinuhe. eigenlijk
zelf een Pharao, die echter zijn plaats
weet af te staan aan de krijgsman Ho-
remheb, voortkomend uit het volk, wiens
moed en ambitie hem tot grote roein
gebracht hebben.
Sinuhe, bezield met hoge idealen, als
geneesheer werkend onder de armen,
raakt in de strikken van de .slechte"
vrouw Nefer verward. Voor haar offert
hij alles op, zelfs het huis en de graven
van zijn ouders. Steeds lager zinkt hij,
tot Sinuhe in het land der Hetieten
weer tot grote roem opstijgt en als heel
meester onder de rijken „wonderen"
doet. Hoe hij ontdekt, dat de Hetieten
Egypte willen aanvallen en in het bezit
zijn van „ijzer", waarmee Egypte ver
nietigd moet worden, hoe hij daarop
Egypte waarschuwt en er tenslotte toe
moet overgaan de Pharao te vergiftigen,
omdat deze te zwak is zijn vaderland te
willen verdedigen, dat alles vertelt dit
bewogen verhaal met veel vrije fantasie
Sinuhe wordt tenslotte door Horemhebi
die tot nieuwe Pharao is uitgeroepea,
levenslang verbannen en schrijft voor
zijn zoon zijn herinneringen, even een
zaam en alleen als hij zijn leven tegon-
nen is.
Jean Simmons, Victor Mature. Gene
Tierney. Michael Wilding Edmund Pur-
dom en vele anderen bréngen deze ro
man, waarin „Sinuhe, de Egyptenaar"
tot rijper levensinzicht komt. boeiend
ten tonele. Een door Michael Curtiz
machtig geregisseerde film, imponerend
door haar kleuren en vele spannende
momenten. Zij het dan, dat deze Egyp
tische wereld door een sterk prikkelend
Amerikaanse sausje overgoten is.
El Tigre
Spannend reisverhaal
Rex Laat een erfgename van de
■Spaanse troon in allerijl uit Nieuw-
Mexico door een gebied met vijandige
Indianen-stammen naar de kust reizen,
geef haar als gezelschap o.a. een verra
derlijke edelman mee, voorts haar voogd,
die naar haar hand dingt en, als man
nelijke hoofdfiguur, een in ongenade ge
vallen landgenoot, die door zijn held
haftig gedrag als gids, de liefde van de
Prinses weet te verwerven, en ge hebt
een spannende film, die de toeschouwer
enige aangename uren bezorgt. Zoals
met de meeste van deze producten het
geval is, moet men niet al te critisch
toekijken, maar zich laten meeslepen op
de stroom van de romantiek. Het ver
haal speelt zich af aan het einde ven de
zeventiende eeuw en er is dus volop ge
legenheid in deze Technicolor-film een
show van de rijke kledij van vroeger
dagen te bewonderen. Het selecte gezel
schap trekt door een wondermooi land
schap, dat bij herhaling de boeiende
achtergrond vormt. .El Tigre". de gids,
is de altijd parate verdediger tegen van
alle kanten dreigende gevaren en hij
wint het spel van de liefde tegen de
Hertog van Montera, die. na een uiterst
dreigend intermezzo, dé kans schoon
meent te zien Prinses Lucia min of meer
te ontvoeren. Een hevig gevecht aan
boord van een Frans schip brengt de
beslissing en dat die ten voordele van
El Tigre (de Tijger) uitvalt, laat zich j
niet moeilijk raden.
„W onderman"
Danny Kaye
Lido „Wonderman" is een typisch
Amerikaanse showfilm. De directie van
het Lido-theater heeft dit oude paardje
weer eens van stal gehaald en stelt op
deze wijze de bioscoopbezoekers in de
gelegenheid de kennismaking met de
komiek Danny Kaye te hernieuwen.
Deze grappenmaker, die momenteel voor
het Kindernoodfonds van de Ver. Naties
een goodwill-reis door Europa maakt en
enkele dagen geleden in ons land ls
aangekomen, weet met zijn dwaze ge
baren, mimiek en uitroepen het ont-
spanningzoekende publiek kostelijk te
amuseren. In al zijn films en dat zijn
er heel wat' ziet men hem in de
meest dolle situaties verzeild raken,
waar hij zich pas na veel moeite en
inspanning weet uit te redden. Zo ook
in „Wonderman". Hij speelt de rol van
de degelijke jongeman, die na de moord
op zijn tweelingbroer door de omstan
digheden gedwongen wordt de taak van
cabarctartist op zich te nemen en later
zelfs in de opera terecht komt, op een
hem geheel eigen wijze. Danny Kaye
laat de mensen zo niet lachen dan toch
in ieder geval glimlachen. Een Nurks is
hij, die het hier niet mee eens zou zijn.
Verra Ellen en Virginia Mavo spelen op
charmante wijze de vrouwelijke hoofd
rollen.
Achter kloostermuren"
Mislukt leven?
Casino Thomas Holinka is een
man. die na de oorlog en na zijn krijgs
gevangenschap geen raad meer weet
met het leven en met zich zelf Hij
heeft het leven van een te zwarte kant
gezien, om er het schone nog in te
kunnen ontdekken. Hij maakt al zijn
geld op aan drank en komt daardoor
nog meer in conflict met de maatschap
pij Als hij op een keer weer eens uit
de gevangenis is ontslagen treft hij de
vrouw, met wie hij een vrij huwelijk
heeft aangegaan, en zijn zoontje, aan
in zeer droevige omstandigheden en in
een zeer slechte behuizing. Hij vindt
een leegstaand klooster, waar hij en
zijn gezin intrekt Korte tijd later
komen de nonnen terug in het klooster,
doch Thomas weigert te vertrekken. De
priores tracht met engelen-geduld een
goede verstandhouding te kweken tus
sen Thomas en de kloosterzusters, doch
het is niet gemakkelijk voor Thomas
zijn leven over een andere boeg te
gooien. Er komen dan ook hevige scènes
voor tussen hem en de priores Wanneer
alles volkomen mislukt schijnt te zijn,
komt de oplossing, die wat onwezenlijk
aandoet, en zeker geen waarborgen
geeft voor de toekomst, waarover de film
verder niets vertelt. Er zijn bijzonder
goede scènes in deze film. die voortref
felijk gespeeld worden Een goede film
met een diepe inhoud.
onder de huidige omstandigheden wordt
de verkoop in 't geheel niet geregeld
naar de productie, en is het ieder jaar
weer „een gok"
Zoals de verhoudingen werkelijk lig
gen. zit er en voor exporteur en voor
kweker een boterham met belegging
in het bloembollcnvak. Het zoeken is
maar naar de steen der wijzen, om
productie en export zó met elkaar in
overeenstemming te brengen, dat
noch de kweker, noch de exporteur
het risiro loopt uit door tranen be
neveld ook de veilingklok niet meer
te kunnen zien
Wdwatrrustig. maat
verder was kei W&t
weertje, op ^5 Cttobec.
10 duizenden, .vreemden'
werden, weer naar de,
(uitspot feesten aflokt
Vin reveille, "tot vuur
werk was tiet weer..
een Wst {eest:.
ï>e. «est van dg. week
zaq leiden de. Wants!;
maaüSombist in
was deze. week ook
ooqeenwereld-PLe,-
rendoQ..
X U,
Uuderdixp oped, «tijen
muziekvereni^üri^ o?-
atïtien.. altijd cjced,/
