Met de woningbouw in Leiden is liet
hopeloos gesteld
94ste Jaargang
Zaterdag 8 October 1955
Tweede Blad No. 28647
Wethouder A. J. Jongeleen
Indien de toestemming tot de
bouw eens wat vlugger afkwam,
zouden hier vermoedelijk reeds
woningen staan.
(Foto L.D./Van Vliet.)
Vail bouwvolume - 1955 C507 woningen)
zijn er slechts 26 gereed
Prov. Directie, die plannen voor de bouw van
ruim 800 woningen in portefeuille heeft,
geeft geen toestemming tot aanbesteding!
„Het is momenteel met de woningbouw in Leiden hopeloos gesteld. En
ook voor het volgend jaar verwacht ik zeer grote moeilijkheden. Van het bouw-
volume, dat Leiden voor 1955 kreeg toegewezen (507 woningen) zijn nog
maar slechts 26 woningen gebouwd. Dat Leiden met zijn woningbouw
thans in deze zeer ongunstige situatie is komen te verkeren, dient geheel op
rekening van de Provinciale Directie van de Wederopbouw geschreven te
worden. Momenteel heeft deze Directie Leidse plannen voor de bouw van
ruim 800 woningen in portefeuille. Ondanks onze herhaalde aandrang om
spoed te betrachten, komt van deze Dienst geen enkele goedkeuring, resp.
toestemming tot aanbesteding af".
Het is een teleurgestelde wethouder
van Openbare Werken, die ons deze
voor Leiden toch zeer zeker sombere
mededelingen in grote openhartigheid
doet.
De heer A. J. Jongeleen. ten dele ook
verbitterd óver deze trage gang van za
ken, geeft ons dan een inzicht van de
activiteit, die Leiden op het terrein van
het maken en indienen van woning
bouwplannen bij de Provinciale Directie
in het bijna afgelopen jaar heeft opge
bracht. Ons eerste plan voor 1955 (24
woningen) ging reeds op 5 Februari J.l.
in zee. Tien en 12 Februari gevolgd door
een plan voor één resp. vier woningen.
Zes April dienden wij een plan voor 193
woningen in. Twintig Mei voor nog
maals 253 woningen; 23 Juli voor 104 en
3 Augustus voor 164 woningen.
Tellen wij deze aantallen, aldus de
wethouder, bij elkander op. dan geeft
dit een totaal van 756 woningen, tot
de bouw waarvan bij de Provinciale
Directie toestemming is aangevraagd.
Dat was begin Augustus, thans schrij
ven wij October en zijn het al ruim 800
woningen, waarvoor toestemming tot
de bouw is verzocht. En nu het resul
taat. Op 18 Juli ontvingen wfj van de
Provinciale Directie toestemming voor
de aanbesteding resp. bouw van 22
woningen en op 30 juli d.a.v. nog
maals voor vier. Daar is het bij geble
ven! Hierdoor doet zich thans in Lei
den de zeer ongebruikelijke situatie
voor. dat wij bouwvolume en plannen
hebben, doch niet kunnen bouwen.
Hoewel er thans nog in diverse wijken
van de stad wordt gebouwd (bouwvolu
me 1954) zou het straks wel eens zo
kunnen worden, aldus de heer Jonge
leen. dat onze bouwvakarbeiders bij
het uitblijven van een toestemming tot
bouwen elders gaan werken. En
breng ze dan maar weer eens in Leiden
op het werk!
BURGEMEESTER EN
WETHOUDER OP
AUDIËNTIE
Wethouder Jongeleen geeft ons dan
een opsomming van de vele besprekin
gen. die hij en de burgemeester in de
loop van dit jaar over deze trage gang
van zaken met diverse instanties heb
ben gevoerd Hoe zü steeds maar weer
gepleit hebben om Leiden, mede met het
oog op zijn universiteit en industria
lisatie. toch aan een toestemming tot
bouwen te helpen. Enig resultaat: dat
zowel van de zijde van Ged. Staten als
van de kant van het Departement van
Wederopbouw en Volkshuisvesting dp
toezegging werd gedaan, dat invloed bij
de Provinciale Directie zou worden aan
gewend om Leiden te helpen.
Ondanks deze ongetwijfeld goede be
doeling, is men niet verder gekomen.
Integendeel. In Mei j.l. ontvingen B. en
W. van de zijde van de Provinciale Di
rectie de mededeling, dat de beschik
bare premieaanvracen reeds tot Fe
bruari 1956 waren volgeboekt
GEEN AANBESTEDING ZONDER
TOESTEMMING
Op 11 Augustus hadden de burge
meester en wethouder Jongeleen een
bespreking met twee leden van Ged.
Staten. Tijdens deze onderhandelingen
werd van de kant van G.S. de suggestie
gedaan, dat Leiden maar moest probe
ren een aanvaardbare prijs te krijgen
voor de te bouwen 253 woningwetwonin
gen, een plan dat in Mei j 1. reeds was
ingediend.
Precies veertien dagen na dit on
derhoud kwam er by B. cn W. een
schrijven van de Provinciale Directie
binnen, dat geen aanbesteding zonder
haar toc-temming mocht plaats vin
den. In dit geval, aldus wethouder
Jongeleen. had het voor ons geen zin
meer voor deze bouw een aanvaard
bare prijs te bedingen.
Bovendien werd ons van de zijde van
de Prov. Directie medegedeeld, dat een
eventuele toewijzing van de 253 wo
ningwetwoningen niet eerder dan In
December a.s. zal worden verwacht.
Een mededeling welke weth. Jonge
leen zeer teleurstellend achtte, omdat
hierdoor Leiden schrikbarend op zijn
bouwschema ten achter raakt.
HOOPVOL GELUID
Tijdens een 7 September te Leiden ge
houden en door een lid van Ged. Staten
van Zuid-Holland bijgewoonde onteige
ningszitting, deelde dit lid wethouder
Jongeleen mede. dat Leiden nog een
extra toewijzing krijgt van 35 industrie
woningen, dat hij voorts pogingen zou
aanwenden om Leiden alsnog aan 71
halve premiewoningen te helpen en ten
slotte. dat geprobeerd zou worden om
„Lelden naar voren te schuiven".
Ongetwijfeld een hoopvol geluid, op
de realisatie waarvan wethouder Jonge
leen met spanning wacht.
Teneinde voor Leiden nogmaals een
lans te breken hadden de burgemeester
wethouder Jongeleen op 23 Septem-
van Wederopbouw en Volkshuisvesting.
Tijdens deze bespreking kon wethouder
Jongeleen aantonen, dat de cijfers, die
de minister inzake de Leidse woning
bouw waren voorgelegd, niet geheel
klopten met de werkelijkheid. Zij vielen
in ongunstige zin voor Leiden uit.
Van de minister werd de toezegging
ontvangen, dat hij een en ander nog
eens nader zou bekijken. Zowel- de bur
gemeester als de heer Jongeleen had
den evenwel de indruk, dat de minister
de situatie weinig hoopvol inzag.
Hoewel het wethouder Jongeleen
uiteraard niet is gegeven om „achter de
schermen" van de Provinciale Directie
te kijken, is z.i. de vermoedelijke oor
zaak van deze vertraging gelegen in het
feit. dat deze Directie aan andere ge
meenten reeds toewijzingen heeft ge
daan uit het bouwvolume voor 1956.
Met uitzondering van Den Haag en
Rotterdam kan dit lichaam per maand
toestemming geven tot de bouw van
circa 550 woningen in Zuid-Holland.
Overschrijding van dit provinciaal con
tingent is niet mogelijk. Dat Leiden
gezien bovenstaande uiteenzetting
hiervan in 1955 niet heeft geprofiteerd,
achtte wethouder Jongeleen een grote
teleurstelling.
Ondanks al deze onprettige ervarin
gen, zit wethouder Jongeleen en in
hem het college van B. en W. niet
bij de pakken neer en blijft hij zijn
Invloed aanwenden om Leiden uit de i
Impasse te helpen. De grote woning- I
nood (1 Oct. 1954 waren er in Leiden
3603 woningzoekenden en 1 October
J.l. 3865) eist, dat alle krachten wor-
den gemobiliseerd om bevoegde in
stanties (nogmaals) duidelijk te ma
ken, dat Leiden moet bouwen, bouwen,
bouwen.
Teneinde ook in de toekomst „gedekt
te zijn", streven B. en W. er naar alle
woningbouwplannen voor het jaar 1956
vóór 1 Januari a.s. bij de Provinciale
Lezers schrijven....
Nogmaals: Nieuw-Guinea
Hooggeachte Redactie!
Naar aanleiding van de, als zodanig
niet gans onsympathieke rede. door het
V.V.D.-lid mr Oud in ons parlement ge
houden. zij het mij vergund enkele woor
den hieraan te mogen toevoegen. Mr
Oud stelt de quaestie-Ambon afhanke
lijk van en in nauw verband met de
besprekingen betreffende Nederlands
Nieuw-Guinea.
Deze stelling is m.i. in beginsel on
juist! De te volgen procedure ls deze:
lo. het vaststellen van de ten enenmale
onbevoegdheid van de UNO, waar het
betreft de onderlinge verhouding binnen
het erkend rijksverband, tussen Neder
land en zijn rijksdeel Nleuw-Guinea
enerzijds, en 2o. het voorbrengen voor de
UNO van de onwetmatige behandeling
van Ambon. Waar het Ambon betreft
in verhouding tot Nieuw-Guinea behoort
voor elke behoorlijke Regering een koe
handel. als door mr Oud voorgesteld,
uitgesloten te zijn.
Prof. Dr H. P. BLOK.
Oegstgeest.
(Het standpunt van de Nederlandse
Regering is Inmiddels bekend geworden
door de mededeling van dr Drees dien
aangaande in de Tweede Kamer, waar
van wij gisteren melding maakten. -
Red. „L.D.").
T. D. - fabriekscomplex
B. J. Huurman q. q. te Leiden
koper voor f.472.836
Nadat het T. en D.-fabriekscomplex, dat begrensd wordt door de Mid
delstegracht (evenzijde). Hooigracht en Oude Rijn. de vorige week in bod was
gezet voor f. 372.680, vond gisteravond onder grote belangstelling In het Vendu,
huis der Notarissen de afmijning plaats.
Na verschillende afmijningen in diverse percelen, stond dit complex voor
f. 430.836 in bod. Bij de eindcombinatie mijnde de heer B. J. Huurman q.q. te
Leiden af met f. 42.000, zodat het gehele complex voor f. 472.836 werd verkocht.
FEESTAVOND SIKKENS-
PERSONEELS VERENIGING
Ter officiële opening van het winter
seizoen heeft de personeelsvereniging
van Sikkens Lakfabrieken N V. te Sas-
senheim gisteren een drukbezochte to
neelavond georganiseerd in het Sint
Antonius Clubhuis.
Opgevoerd werd het blijspel in twee
bedrijven .Per Luchtpost'" van Norman
Krasna. dat door de talrijke aanwezigen
bijzonder gewaardeerd werd.
Na afloop was er bal, waarvan de
muzikale verzorging berustte bij het
orkest „The Black Stars" onder leiding
van M. de Zwart.
WIELRENNEN
Swift-Combinatie De A- en B-
klassers rijden morgen een trainingsrit
over 60 km. voor de C-klasse is de af
stand 40 km. voor de D-klasse 25 km.
Vertrek 10 uur van de Zijl.
„Lenig en Snel" Morgen worden de
volgende bekerwedstrijden gereden:
A-klasse: A. J. Riethoven-beker; B-
klasse: D. P. R. Massaar-beker; C-klas
se: J. v. d Bel-beker: Junioren. Gebr.
Bink-beker. Start 9 uur bij Zijlpoort.
(Ingez Med.-Adv.)
10 JAAR
GARANTIE OP
GELMOK
LEDEREN KLEDING
Alléén verkrijgbaar bij
GEBR. HUISMAN
HOGEWOERD 66
WARMOND
Medische dienst De Zondagsdienst
der huisartsen wordt waargenomen door
dokter Kwint. tel. K 2632 - 7253; dokteT
Bots. tel. K 2532 - 7393.
Heriimeringspemiing Telderstam te Alphen
ber j.l. een onderhoud met de minister Directie ingediend te hebben.
Ter gelegenheid van het tienjarig
bestaan van de Telderstam van de
Hugo Grotius padvindersgroep
zullen morgenmiddag alle deel
nemers aan ,het ter gelegenheid
hiervan te houden week-einde aan-
Protestants Geestelijk Centrum in
Doelenkazerne geopend
In de Doelenkazerne is gistermiddag een lokaal geopend, dat gebruikt zal
worden ten behoeve van de geestelijke verzorging van alle in onze stad ge
legerde Protestantse militairen. Aan deze opening, die o.m. door tal van predi
kanten uit Leiden en omgeving werd bijgewoond, ging een bijeenkomst in de
cantine vooraf.
Als eerste spreker voerde hier het in ontvangst te mogen nemen. Ook hij
woord de garnizoenscommandant luit.-I achtte het vanzelfsprekend van zeer groot
kolonel H. W. Gerth van Wijk, die in belang, dat aan het geestelijk welzijn
van de mijjtairen ZOveel aandacht wordt
geschonken. De garnizoenscomman
dant nodigde vervolgens allen uit zich
naar het godsdienstlokaal, dat op de
zolder van een der kazernegebouwen
op keurige Wijze is ingericht, te bege
ven. Nadat de gewestelijk legerpredi-
kant. luit.-kolonel A. W. T. Nijenhuis,
een lint had doorgeknipt, leidde hij in
deze zolderruimte een korte wijdlngs-
dienst. Hoewel hij zeer verheugd en
dankbaar was. toonde hij met een enkel
verhaal uit de practijk van het militaire
leven aan. dat het beslist niet noodza-
het kort de geschiedenis van de Koks-
school nog eens naging en wees op het
grote belang van de geestelijke verzor
ging van onze militairen.
Hierna sprak de garnizoenspredikant
ds J. Kramer. De twee voornaamste
kenmerken van de Koksschool orde
en netheid heeft men volgens hem
bfj de totstandkoming van dit nieuwe
Prot. Geestelijk Centrum gecombineerd
en de legerpredikant dankte hiervoor
in het bijzonder luit.-kolonel Gerth van
Wijk. die met zoveel voortvarendheid
zijn medewerking heeft verleend. Ook
tot de dienst der Genie, de heren Wes-
seling, Van Delft, Van Muiden en de
officier van kazernering, luit. De Boer
sprak ds Kramer een dankwoord. Het
verheugde hem namens de Geestelijke
Verzorging in Nederland de lokaliteit
geboden krijgen een fraai uitge
voerde draagpenning. zoals de foto
laat zien. Het is de bedoeling, dat
deze herinneringspenning gedragen
wordt in de rechterzak en na het
verrichten van een goede daad in de
linkerzak wordt gedaan.
De voorzijde van de penning is
voorzien van de fraai bewerkte pad
vinderslelie met de drie punten van
de belofte, met daaronder een lint
..Weest paraat".
Op de achterzijde staat een leus
vermeld ..Elke dag een goede daad".
Zondagmorgengesprekken
MR A. W. KIST SPREEKT OVER EEN
REËLE EENHEID DER VOLKEREN
in het ..Luxor"-Theater" Ingeleid
worden door mr A. W. Kist. directeur
van het Vormingscentrum „Oud-Poel
geest".
Zoals wellicht bekend, heeft mr A. W.
Kist bijzondere aandacht voor de inter
nationale verhoudingen Hij ziet de
éénwording van Europa en van de we
reld niet door een idealistische bril. De
Christelijke overtuiging, dat alle men
sen bijeen behoren als mensen onder
God als hun Vader en Christus als hun
Broeder, is de stuwkracht voor de
enthousiaste leider van het vormings
werk op „Oud-Poelgeest". Velen zullen
zich herinneren, dat enkele zomers ach
tereen jongeren uit verschillende landen
van Europa op „Oud-Poelgeest" bijeen
kwamen. Het oecumenisch perspectief
is daarbij overheersend
In de bijeenkomst van a_s Zondag
morgen. waar gelegenheid zal zijn tol
nadere gedachtenwisseling met mr Kist.
en ook onderling als bezoekers, wordt
de vraag gesteld. Is één volkerenfamilie
een fictie? Het antwoord van mr Kist
hierop is een hartgrondig ..neen". Het
blijft niet bij dit korte antwoord. Hij
zal zijn „neen" nader toelichten en
funderen.
De Commissie voor Bijzonder Kerke-
werk onder leiding van dr P. L. Schoon-
heim verwacht in „Luxor" uitsluitend
niet-kerkelijken.
De Fakkels bijeen
COLLECTE CHRISTELIJKE
BLINDENHULP
De Stichting Christelijke Blindenhulp
voor alle gezinten verzoekt ons opname
van het volgende:
Iedereen weet hoe lastig het is m
he pikdonker rond te moeten scharrelen
om iets te zoeken, zonder dat er licht
aanwezig is.
Welk een uitkomst is het. als wfj
's-avonds het knopje aan de muur om
kunnen draaien en de kamer baadt in
een zee van licht.
Maar weet U, dat er mensen zijn die
dag in dag uit 6teeds maar in het pik
donker voort moeten gaan. voor wie er
nooit meer daglicht aan zal breken, die
nooit meer iets zullen zien van al het
6Choon, dat God ons in de natuur ge-
schonken heeft?
Dat zijn onze blinden.
Met opzet noemen wij hen onze blin
den. Al zijn ze geen familie in directe
zin, toch zijn het onze medemensen.
Daarom past het ons onze christelijke
barmhartigheid aan hen te bewijzen.
Neen het licht kunnen wij hen helaas
niet geven. Maar wel kunnen wij helpen
om hun het leven te vergemakkelijken.
Wij hebben daarvoor onze christelijke
blindeninridhtingen„Bartimeus" te
Zeist; „Sonneheerdt" te Ermelo; .Plan
tage-Werkinrichting" te Amsterdam en
het „Blinden tehuis" te Wolfheze.
Deze inrichtingen kunnen het zonder
uw hulp niet stellen. Daarom houden
zü gezamenlijk in Leiden van 10—15
October een huis-aan-huis collecte.
Stuurt de collectanten niet voorbij,
maar geeft met milde hand. Welk een
voorrecht, dat U nog zien kunt.
Welk een voorrecht o mte kunnen en
te mogen offeren voor het wel zyn van
uw medemens, die blind is.
Het interieur van de zo stijlvol
ingerichte kerkzaal van de Doelen-
kazerne.
(Foto LJJ./Van Vliet.)
Leiden heeft er een nieuwe straat
bij: De Kerkstraat van de Doelen
kazerne. die toegang geeft lot het
Prot. Geestelijk Centrum.
(Foto L.D./Van Vliet.)
A.R. jongeren uil Leiden bijeen
Chr. partijen zijn beginselpartijen
P. v. d. A.
in feite revolutionnair
De afdeling Leiden van de A.R.J.O.S.
begon het verenigingsjaar, waarin de
verkiezingen vallen, met een bezinning
op de taak in de AF J.OS. De verga
dering. die gisteravond gehouden werd
in het wükgebouw aan het Levendaal.
WSBÊM HHM! ff011?, onder leiding van de heer A
aldus ds Nijenhuis. die er van overtuigd Smallenbroek. Spreker was de heer D.
was, dat deze nieuwe omgeving vele Brouwer uit Oegstgaast, die als titel
militairen tot bezinning zal stemmen. van zyn onderwerp had: „De doodgra^
kelijk is om in een fraai ingericht lo
kaal te luisteren naar het Woord van
God De Goddelyke uitnodiging „Komt
tot Mij" is de basis, waarop de Geeste-
lyke Verzorging in Nederland opbouwt.
De predikant eindigde met gebed deze
voor onze militairen zo belangrüke
plechtigheid.
vers der evolutie'
De doodgravers der evolutie zün al die
mensen, die nu nog doen aan Christe
lijke politiek, zo zegt men. Als je dus
lid wordt van een Chr. politieke jonge
renorganisatie. tel je tegenwoordig niet
meer mee, aldus de heer Brouwer.
De A.R.P. heeft zfjn tijd gehad en met
weemoed kan men terugdenken aan de
grote dagen van Kuyper, Colün en
Groen van Prlnsterer. Nu heeft de A.R p.
een stempel op zich gekregen van „bur-
gerlüke achterlükheld". We paraderen
als partij niet meer. we geven geen ge
weldige shows meer, aldus spreker, want
de A.RP., zo redeneert men. ls uitge
rangeerd.
Een groot deel van de mensheid hoopt
nog op de evolutie. De mens wordt steeds
beter, Langzamerhand zal het goede
overwinnen en komt er een maatschap-
PÜ, waarin de verhoudingen gezond zill-
len zün. De Christen gelooft niet In een
dergelük evolutie. De Christen gelooft
wel in een evolutie: de grote Evolutie
van het Koninkrijk Gods. Maar deze
Evolutie is niet uiterlijk. En omdat we
ln deze evolutie geloven, aldus de heer
Brouwer, zyn we de „doodgravers van
de revolutie". Dit komt uit in de naam
van de partü „anti-revolutionnalr" De
R.RP. verzet zich tegen de revolutie,
die proclameert „geen God en geen
meesier en waarin de hoogste gods
dienst de godsdienst van de rede ls. Nu
ook weer zal de mens met zün hersens
de maatschappü tot een hoogtepunt
brengen. Daartegen nemen de Chr. par
tüen stelling en daarom zün de Chr.
partüen beginselpartüen
DE P. v. .A.
De Chr. partüen kennen maar één
vüand en dat is een machtige: de Partü
van de Arbeid. De tüd van de SD.AP.
met het gebroken geweertje en „heel het
raderwerk staat stil. als uw machtige
arm het wil" is voorbü. De P. v. d. A.
heeft nu een burgerlyker karakter en
de scherpe puntjes zün er af. Het ge
sprek met iemand van de P. v. d. A. be
gint nu met ,mün kinderen zün ook op
de Chr. school en ik geloof het zelfde
als u en nu gaan we over politiek pra
ten". aldus spreker. „Ons licht mogen
we niet onder een kandelaar plaatsen
en daarom moeten we midden in de ge
meenschap gaan staan. Alles moet éen
worden".
Dit heeft voor de jongeren iels be-
koorlüks. want men herkent Bübelse ge-
lulden. Maar de P v .d. A. ls in feite
revolutionnair. want men gelooft ln
vooruitgang door de mens. Wü willen
ook van kracht tot kracht steeds voort,
maar niet met Drees. aldus de heer
Brouwer. Wü verwachten ook een groto
toekomst, maar die bestaat niet uit een
goede oude dag met f. 4.000. We hebben
slechts één opdracht: het Evangelie van
Jezus Christus uitdragen en dan vooral
in Je eigen leven, aldus spreker.
Er moet hard gewerkt worden. De
A R P. beleeft een dieptepunt zoals elke
partü en elk land die kent. maar dit ls
niet zo belangrük. De A.RP. hoeft
slechts een Gideonsbende te zün; God
zelf zal het werk doen. Hü heeft ons
niet nodig ln Zün Koninkrijk. Wü mo
gen slechts helpen, aldus eindigde spr.
DE LEIDSE ARBEIDSMARKT
Het voortschrijdende Jaargetyde deed
het aanbod van werkkrachten by het
G A B. enigszins stügen. hetgeen nu het
winterseizoen nadert, een normaal ver
schijnsel ls. Naast wryvingsfactoren
treden gaandeweg seizoensfactoren op.
Het aanbod beliep op 1 October 1955
225. als geheel werkloos ingeschrevenen.
(Een geringe toename van 10)
Ook de vraag geeft een gelyksoortlg
beeld te zien. doch ln omgekeerde zin.
n.l. een daling t.w. van 400 tot 380. het
geen een gevolg is van de vermindering
van aanvragen voor gelegenheids- en
seizoenwerk Overigens kan de situatie
op de arbeidsmarkt nog steeds uiter
mate gunstig worden genoemd.
Het aantal als geheel werkloos Inge
schreven vrouwen bedroeg op 1 October
J.l. 110. terwül de geregistreerde vraag
gelijk bleef. n.l. 300.
