CHIEF WHIP En Öf... Chief Whip op ieders lip! Leidse Raad (met B. en W.) voor annexatie van Oegstgeest 94<te Jaargang Vrijdag 30 September 1953 No. 28641 Na drie kwartier viel de beslissing Endegeest en Voorgeest behoren bij Leiden gevoegd te worden Wethouder Joiigeleen: ,,'t Behoort niet tot de onmogelijkheden, dat Leiden ook naar een andere kant moet uitzien" De Leidse Raad, die gisteravond in een extra zitting bijeen was gekomen ier bespreking van het prae-advies van B. en W. op het schrijven van Ged. Stalen van Zuid-Holland inzake de grenswijziging LeidenOegstgeest, heeft hierover niet veel woorden vuil gemaakt. Na een discussie van slechts drie kwartier gingen alle fracties accoord met het voorstel van B. en W. om ter kennis van Ged. Staten van Zuid-Holland te brengen, dat de Leidse Raad het betreurt, dat geen voorstel is gedaan tot opheffing van de gemeente Oegst geest, doch dat Leiden in dit stadium meent genoegen te moeten nemen met een beperkte grenswijziging, met dien verstande, dat ook de psychiatrische inrichtingen „Endegeest" en „Voorgeest" bij Leiden dienen te worden gevoegd. De grens voor dit gedeelte zou dan, volgens de mening van de Raad, moeten lopen door de Leidse Straatweg, de Endegeesterlaan en de Endegeester- streatweg tot de Witte Palen. Hoewel dit besluit, zoals gezegd, door ■11e fracties zonder' hoofdelijke stem ming werd aangenomen, vroeg de heer Vtn Dijk (K.VP.) aantekening geacht ti willen worden tegen gestemd te heb ben. Een en ander op grond van het tet dat de passage waarin gesproken wordt van „opheffing der gemeente Oegstgeest" hem te ver ging. Voor deze in zeker opzicht historische sitting bestond van de zijde van het pu bliek grote belangstelling: de publieke tribune was geheel bezet. Uit de ge meente Oegstgeest waren aanwezig het gemeenteraadslid, de heer G. Blansjaar (C.H.U.), de gemeente-secretaris, de heer Jac. de Visser en de wnd. gemeen te-secretaris. mr B. C. van Krieken. Als .waarnemers" hadden zij een plaatsje bp de publieke tribune gevonden. Met uitzondering van de heren Gos lings en Van Weizen was de Leidse Raad boze avond voltallig aanwezig. Precies tien minuten over acht stelde de voorzitter, burgemeester jhr. mr F. H. van Kinschot, de bespreking van het tooretel het prae-advies van B. en W. - aan de orde. Instemming van P. v. d. A. De fractie-voorzitter van de P. v. d. A., de heer Meester, had weinig woor den nodig om het standpunt van zyn fractie kenbaar te maken: „Mijn frac tie", aldus spreker, „kan met het prae- advies van B. en W. volkomen instem- Geen afkeurenswaardige begerigheid De heer Woudstra (Prot. Chr.) was met het College van B. en W. dank baar, dat Ged. Staten gezien hun voornemen het thans de richting van een grenscorrectie uitsturen. Wie enigszins kennis genomen heeft van de problemen, waarmee Leiden te wor stelen heeft (o.a. op het gebied van de woningbouw), zal volgens spreker moeten toegeven, dat deze toestand onhoudbaar is geworden. Met name laat het Morskwartler (in deze rich ting gaat de door G.S. voorgestelde grenswijziging. Red.) geen ruimte voor een moderne stadsontwikkeling. Vol gens de heer Woudstra is het dan ook teer begrijpelijk, dat Leiden hier het oog laat vallen op een aangrenzend gebied. In dit geval gaat het niet om een afkeurenswaardige begerigheid van Leiden. Spreker vindt het een gelukkig ver- •chijnsel. dat Ged. Staten de aspiraties van Leiden in dit opzicht gerechtvaar digd achten. Endegeest en Voor geest Ook met de in het prae-advies ver kerkte gedachte, dat „Endegeest" en .Voorgeest" bij Leiden dienen te worden gevoegd, kan de heer Woudstra accoord gaan. De thans door G.S. voorgestelde pens t.o.v. deze inrichtingen is onbe- Pljpelljk. Leiden, dat voor deze inrich tingen de lasten draagt, mag toch zeker »k van de baten, welke thans Oegst- g«st in de schoot vallen, profiteren. Ook in dit door B. en W. aangevoerde argument, zit volgens spreker niets on wezenlijks of onrechtvaardigs. Ofschoon spreker de blik op de toe komst gericht houdt, is z.i. de ophef- van de gemeente Oegstgeest ge kt op het voornemen van Ged. Staten tnans niet aan de orde. De heer Woudstra vraagt echter wel joor een passage uit het prae-advies «n B. en W. de aandacht. Het- College ■•van oordeel, dat Leiden Iets mist. dat oegstgeest kan bieden, t.w. aantrekke- o)ke woonwijken. Kan, zo VTaagt sprekei Mn af, ook in Leiden geen ruimte ge- Knapen worden voor betere villawijken. ÏÏL®* hem zou op dit punt wel iets >e bereiken zijn. tjvn^o'te gaf de heer Woudstra. die «t College hulde bracht voor de wijze, nirop het het belang van Leiden dient. Lji* an- dat zUn fractie met de Sang van zaken volkomen ac- ora kan gaan en haar stem ook aan net voorstel zal geven. De heer Van Dijk: passage schrappen De heer Van Dük (K.V.P.), die zegt «J apn fractie in kan stemmen met zfl streven van Ged. Staten om tot Penswgzifing te komen, wijst het toiiege er op, dat zijn fractie verdeeld de opheffing van de gemeente SvtgeesL Is het niet mogelijk, aldus r„Van Dijk, dat de passage. B. en W. zeggen het te betreu ren d?t geen voorstel is gedaan tot tf^,. K van de gemeente Oegstgeest, w schrappen? V.V.D. volledig achter College Boewei de v.VD., aldus de heer hn af' geen verw°cd voorstandster is Raatri„""Jfnvoeging van gemeenten, eerai tniiLY -fractie ln dit speciale 8 en W 8 achter het College van ^55™toten. die B. en W. in hun Stfcfo?J168 atellen- vormen een indruk- fr oSjff? Voor Leiden betekent °PM«lng van Oegstgeest, si. de enige oplossing om uit de moeilijkheden te geraken. In vergelijking met- andere Leiden omringende gemeenten, mist Oegstgeest een eigen cachet. Met de in het prae-advies vervatte conclusie t a.v. Endegeest en Voorgeest kan sprekers fractie eveneens accoord gaan. C.P.N. accoord Evenals de heer Meester had mevr. Vijlbrief, sprekend namens de C.P.N.- fractie. niet veel woorden nodig om het standpunt van haar fractie bekend te maken: de C.P.N. gaat volkomen ac coord met de door het College in zijn prae-advies ontwikkelde richtlijnen! De heer Kortmann: geen annexatie De heer Kortmann (K.V.P.). die los van zijn fractie zijn mening geeft, kan accoord gaan met de door Ged. Sta ten voorgestelde wijziging en het standpunt van B. en W. t.a.v. Ende geest en Voorgeest. Voor een totale annexatie van Oegstgeest kan hij ech ter niet veel voelen. VQlgens hem heeft de overheid tot taak voor de mens een klimaat te schep pen, waarin hij zijn geestelijke en licha melijke ontwikkeling tot uiting kan brengen. Leest spreker het prae-advies van B. en W. er op na, dan kan hij niet tot de conclusie komen, dat vooral de geestelijke ontwikkeling van de bevol king van Oegstgeest door annexatie met Leiden bevorderd zou worden. Het prae- advies is in dit opzicht een zuiver ver standelijk stuk. Spieker kan er geen psychologische feiten in vinden, die pleiten voor annexatie. Tegenwoordig, aldus de heer Kort mann, spreekt men veel over het zelf beschikkingsrecht der volkeren. Volgens hem houdt het zelfbeschikkingsrecht van het individu daar nauw verband mede. Dit recht mogen wij ook de en keling niet ontzeggen. Ook in Oegst geest niet. Vervolgens wees spreker er op. dat een beperkte gemeenschap het meest ideaal voor de burger is om zich te ontwikke len. Te spoedig gaat hij in de massa op. Terwijl bij velen in Den Haag de ge dachte leeft om Voorburg en Rijswijk te annexeren, zijn weer anderen de me ning toegedaan om voor een groot ge deelte van de Haagse bevolking een af gesloten gemeenschap (men denkt ln de richting van Nootdorp) te creëeren. De heer Kortmann, die een groot voorstander is van het federatief sa menwerken van gemeenten, betreurt met zijn fractiegenoot Van Djjk de in het prae-advies verwerkte gedachte t.a.v. de opheffing van dc gemeente Oegstgeest. B. en W. zijn niet bereid passage te schrappen De voorzitter, die er zich over ver heugt, dat de Raad vrijwel algemeen aceoord kan pan met de inhoud van het prae-advies en het te nemen be sluit. zegt dat B. en W. niet bereid zijn de passage over de opheffing van de gemeente Oegstgeest te schrappen. Bij de samenstelling van dit prae- advies werd het ons, aldus spreker, al zeer gemakkelijk gemaakt. Voor een groot deel zijn wij bij de samenstelling teruggevallen op de conclusies, vervat in de studie „Oegstgeest". De voorzitter, die evenals de heer Kortmann het zelfbeschikkingsrecht van het individu erkent, brengt hem onder het oog, dat de Raad gekozen wordt door de burgerij, zodat hij (de Raad) ln zijn beslissingen optreedt namens die burgerij. Voorts dient de heer Kortmann te be denken. dat Leiden en gelukkig ln verleden tijden ook zijn grenzen heeft weten te verleggen. Indien dit niet het geval ware geweest, had Lelden niet kunnen leven. Met de heer Woudstra is de burge meester het eens. dat het voor Leiden gewenst is aantrekkelijke villawijken te bouwen. Het gebrek aan bouwterrein speelt hier echter een gTote rol. In zijn repliek merkt de heer Kort mann o.m. nog op. dat hij in het al gemeen tegen annexatie is. doch niet tegen grenscorrecties. Vóór 1900 waren dit z.i. grenscorrecties. De heer Van Dijk, die teleurgesteld is, dat de passage niet geschrapt kan wor den, vraagt hoe of deze annexatie te rijmen ls met het streekplan, dat bij de provincie in behandeling is. Ziet spre ker naar de kaart van Leiden, dan zou het er in de toekomst ook nog wel eens van komen. dat. een grenswijziging in de richting van Leiderdorp moet plaats vinden. De burgemeester in tweede instan tie blijft bij zijn mening, dat annexa tie van Oegstgeest in de toekomst voor Leiden onontbeerlijk is. Volkomen begrip voor Leiden Weihouder Jongeleen. die de heer Van Dijk van repliek dient t.a.v. het streekplan, zegt dat de ontwerpers van het plan volkomen begrip hebben voor de problemen, waarmede Leiden te worstelen heeft. Volgens wethouder Jongeleen behoort het niet tot de on mogelijkheden, dat Leiden in de toe komst ook naar de andere kant van zijn grens moet uitzien. Voorstel aangenomen Na drie kwartier discussie werd ten slotte het voorstel van B. en W. zon der hoofdelijke stemming aangenomen Slechts de heer Van Dijk wenste op grond van de in het voorstel gehand haafde passage (opheffing van de ge meente Oegstgeest) geacht worden tegen te hebben gestemd. Alvorens de Raad zich aan de be handeling van dit voorstel zette, ging zü accoord om aan de afdeling Leiden van de Vereniging voor Veilig Verkeer een garantie te verlenen van ten hoogste f. 1400— ter dekking van het tekort in verband met de van 1014 October te houden propaganda-dagen. Mode bij Gerzom Smaakvol, attractief (Yan een bijzonder® medewerkster) De vele dames, dl® gisteravond ln de Stadsgehoorzaal de stoffenshow van de firma Gerzon bijwoonden, popelden al len om de modellen, die getoond werden, te gaan vervaardigen. Immers, van al deze modellen zijn de patronen verkrijgbaar of indien de moed daartoe ontbreekt, kunt U de stof laten knippen en pasklaar maken. Er werden grotendeels middagjapon nen naar voren gebracht, vervaardigd uit effen of geruite wollen stof. Heel aardig waren de tinneroy-jurkjes, welke stof ook verkrijgbaar is in pasteltinten voor het maken van kinderkleding. Zeer voor delig om te verwerken is de 160 cM brede jersey stof. Tweed is een zeer ge liefde dracht voor het najaar. Wij zagen hiervan een mantelcostuum en een heel aardige overgooier. Voor de feestjurkjes van het jonge meisje was er een over vloed van materiaal. Naast de eenvou dige taft, werd satin en brokaat verwerkt. De etagerok voor deze modellen hand haaft zich nog steeds. Zeer practlsch was een patroon, waar van door kleine veranderingen 5 verschil lende jurkjes gemaakt konden worden Na de pauze werden de modellen van de confectie-afdeling getoond. De slank- makende wollen japonnen met ingesnoer de tailles, soms geaccentueerd door een smal ceintuurtje, gaven een duidelijk beeld van de nieuwe lijn. De rokken zijn meestal laag onder de taille aangezet en veel geplooid. Naast deze japonnen zijn ook de casaque modellen zeer modieus, wy zagen een mooi exemplaar van groene stof. met stiksels gegarneerd. Er werden enkele mooie mantels, met de geliefde grote kraag, getoond in koningsblauw, gecom pleteerd met rode hoed en dito hand schoenen Zeer origineel, maar misschien niet zo draagbaar voor de Nederlandse vrouw, was de hoed en shawl ineen, pas send by een mooie camel-mantel. De zwarte mantel met grote persianer kraag oogstte veel succes. Het zwarte mantelcostuum. waarvan er enkele ge toond werden, is nog steeds welkom in de garderobe van de moderne vrouw Naast de Zwitserse geruite wollen jur ken was er een eveneens uit Zwitserland afkomstig, beeldig oud-rose jurkje. De Amerikaanse regenmantels waren stuk voor stuk origineel. Het hoogtepunt van deze show was de prachtige collectie cocktail- en avond japonnen. Enkele Franse modellen, ge garneerd met grote strikken of corsages, alle voorzien van een stola, die als strik om de hals gedragen werd, vonden veel byval. Tot slot verscheen de bruid met een voetvrye kanten Japon. De show, die zeer druk bezocht was, werd door niet minder dan 8 mannequins getoond. De toelichting werd verstrekt door mevr. A. J. Witter, directrice van het filiaal Groningen. Uit de begroting van Onderwijs, K. en W. biykt, dat de regering voornemens is aan de hier ter stede te vestigen Christelijke school voor Uitgebreid Technisch Onderwijs een subsidie te verlenen. Leidse sinalfihiiers openen het seizoen Nationaal programma De Leidse Smalfilm Liga heeft gis teravond in café-restaurant „In den Vergulden Turk" haar eerste bijeen komst in het seizoen gehouden. Wegens ontstentenis van de voorzitter werd de avond geopend door de secre taris, de heer W. Eduard. die ln het bijzonder de nieuwe leden welkom heette. Na enige onderlinge discussie werd besloten de filmavonden steeds op een Vrydag te doen plaats vinden. Op 25 November a s. zal bij voldoende deel name een vacantiefllmwedstrijd worden uitgeschreven. Werkavonden zullen ge houden worden op 17 en 27 October in de zaal van de heer J. Pieëte aan de Uiterstegracht. Na dit huishoudelijke gedeelte begon men met het nationale programma. Hierbij werden bekroonde amateurssmalfilms vertoond, welke on der auspiciën van de Nederlandse Bond (Ingez. Mcd.-Adv.) al 33 jaar de béste Virginia ton Bram van Luyn met de Hymne <op tekst van Boutens) van 1943 en enkele Oud-Hollandse liederen (1924), waarin Van Luyn zichzelf wist te overtreffen. In het byzonder zyn ontroerende voor echt van Pljper's prachtige bP'^rking alle films ditmaal wegens technische redenen stom waren, viel zeer te betreu ren. Niettemin bleef er nog zeer veel te genieten over. Van de 8 mm films viel vooral op „Rondom het boek". Het on derwerp. de avonturen van een boeken wurm, was geestig en origineel, terwyi 't filmpje ook in technisch opzicht vol deed. Goed van compositie was ..Peter en de appels" van Jaap Zaatman. Ge lukkig was de nachtmerrie van Peter niet van lange duur. Het laatste 18 mm filmpje was die van de familie Bosma. De opnamen waren in Locarno gemaakt. Van de 16 mm films noemen wy in het bijzonder nog Wasdag van de heer Pieëte. Voortreffeiyke fotografie en een charmant gegeven! Ook de overige films heeft men op deze avond naar waarde weten te schat ten De Leidse smalfilmers hebben het winterseizoen op uitstekende wijze In gezet! STEUNT HET SONNEVANCK-WERK! Men sohryft ons: Aangemoedigd door de resultaten van vorig jaar. zullen ook nu weer op 3 Oc tober twee kraampjes van het Sanato rium „Sonnevanck" ln de stad worden opgesteld Eén komt te staan op de Hoogstraat en de ander op de Steenstraat Ook nu weer worden verschillende ar tikelen te koop aangeboden, welke door de patiënten zelf zyn gemaakt Bloemenhangers. presenteerblaadjes en mandjes, alle vervaardigd van pitriet. alsmede corsages zijn er verkrijgbaar. Wanneer U op 3 October feest viert, denkt U dan ook aan het leed van de vele patiënten in het Sanatorium „Son nevanck". Staatssecretaris dr G. M. Veld kamp van economische zaken. tweede van rechts) tijdens de rond gang over de internationale Hore- caf-tentoonstelling in het RAI-ge bouw te Amsterdam, die gisteren door hem werd geopend. De staats secretaris en andere autoriteiten bij een ..visserstafel", waar hetLatijn lijkelijk kan klinken. In het midden van de tafel een vijvertje met een spuitende fontein, bij de stoelen de hengels voor de etensgasten. die zelfs bij de maaltijd hun attributen niet kunnen missetf. Pij per-herdenking in Lakenhal K.N.T.V. eerde hem op schone wijze De helaas op betrekkeiyk jeugdige leeftijd gestorven tomponist Willem Pijper (18941947) is een der meest geniale figuren der Nederlandse toonkunst geweest. Hoe bevreemdend indertijd ook zijn composities waren, thans voelen wij er ons meer en meer vertrouwd mee, zijn idioom is niet langer die van een andere wereld, gelijk eertijds, al biyft zijn progressiviteit nog steeds verras send. Daarvan zijn wij ons wederom bewust geworden tijdens de gisteren door leden van de Leidse afdeling der Kon. N'ed. Toonkunstenaars Vereniging aan Pijper gewijde avond, als eerste auditie In de serie Lakenhalconcerten van dit seizoen. De voorzitter dezer afdeling, de pia nist Iskar Aribo. sprak een welkomst woord, waarna prof. dr E. W. Schallen- berg in een alleszins beluisterenswnar- dige causerie de betekenis van Willem PUper belichtte. Hy deed zulks op een knap pe en van groot inzicht getuigende wijze Na een korte levensschets, waarin prof. Schallenberg o.a ne vens Pyper's compositori sche werkzaamheid, diens gaven als scherp criticus en uitmuntend paedagoo. releveerde, wees hy op de vele door Pyper afgeleverde leerlingen als Henk Badings Rudolf Escher, Hans Hen- kemans. Piet Ketting. Ber- tus van Lier, Guillaume Landré en Karei Mengel berg. Als componist was Pyper niet altijd de opzienbarende revolutionair: hy begon als epigoon Na de eerste we reldoorlog kwam de wen ding (invloeden van Schön- berg, Strawinsky enz.) Zo als hij zelf zeide: ,Dc herberg van de zuivere drie klank lag voor hem in puin". Als kenmerkende eigenschappen van Pyper noemde prof. Schallenberg diens polytonalitelt. dc kiemcel, de ongebruikeiykc maatsoorten en de combi natie van verschillende metra, op zichzelf niet nieuw, doch by hem werd dit alles tot principe Na 1930 verminderde Pijpers agressiviteit en werd de neiging naar de monotona- liteit herboren (men denke aan de zes Adagio's voor orkest van 1940). Voor de échte „Pijpersstijl" was de periode 1921—1933 het meest typerend. Speciaal wees spreker erop, in tegenstelling tot vele anderen dat Pyper's muziek niet louter „verstande- ïyk" ts, doch veelal van een grote lyri sche bewogenheid getuigt. Aan de hand van muzikale illustraties verduideiykte Ïirof. Schallenberg enkele zyner ana- yses. .Pyper's arbeid ls zeker niet vruchte loos geweest. Hy heeft zij:; merkteken onuitblusbaar op de jaren 1920—1935 ge zet. Moge hem de plaats gegeven wor den, die hem toekomt", zo besloot prof. Schallenberg, die voorts nog o.a. zyn grote bewondering voor Pypers „Hale- wyn" te kennen gaf. Als reproductief kunstenaar noemde hy hem „onaan- doenlyk"; zyn speeltrant getuigde van een motorische onverschilligheid, gelijx die van Strawinsky. De interessante uiteenzetting werd ge volgd door een uitvoerig progTamma, waarin een duideiyk beeld ontstond van Pypers compositorische werkzaamheid ln onderscheidene levensfasen. De uitvoerng stond in het algemeen op hoog peil. De opmerkeiyke sopraan Llze Schoo zong ln samenwerking met de pianist Hans Zirkzee fynzinnig muzikaal als steeds enkele liederen uit de jaren 1914, '15 en '16. welke riui- delyk aantoonden, hoe zeer Pijper nog aan anderen gebonden was. waarna in het laatste lied. daterend van 1929 Pypers oorspronkelykheid pas recht doorbrak. De Sonate voor viool en piano (1919), vertolkt door Gerdn Bromelow en Iskar Aribo, ging vooraf aan de zo belangryke Sonate voor fluit en plano (1925), byzonder knap en met verve geblazen door Kees Verheul met Jan v. d. Meer als voortreffeiyk accompa - nateur. Na de pauze speelde de pianist Henk Briër met de vereiste glasheldere toets en opvallend zuivere affiniteit, dc 2e en 3e Sonatine (1925 later gevolgd door de Sonate van 1930, met grote "techni sche vaardigheid weergegeven door Iskar Anbo. ~an byzonder genot schonk de bari- WILLEM PIJPER van .Jezus' Bloemhof" maakte de diep ste indruk. Voorwaar een schoonheids belevenis van de hoogste orde, waar mee deze Pyper-herdenking een ont roerend besluit vond! .De Leidse afdeling der K.N.T.V. mag zich gelukkig prijzen uitnemende musici te tellen, die in staat zijn de diepbetreurde Püp«r hoogstaand te eren. Een avond, die vermoedelijk zélfs Pypers' critische zin In menig opzicht bevredigd zou hebben. En dat wil wat zeggen! CORRESPONDENTIE M. B. W. v. d. P. te L. Leiden, Utrecht. Den Bosch. Veghel Gemert, Bake. Deurne. Meyel, Maasbree. Blerick. Venlo. Niet de heer F. B. M. G van Lltz- huyzen, doch de heer Van Ditr.huyzen promoveerde aan de Leidse Universiteit tot doctor ln dc geneeskunde. BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN GEBOREN. Helena da van J lncerllne en W. M. Borsboom: Astrld dr van M A Lancet en A. v Eeuwiik: Renée Arnold, sa van A H J K. ooers en S A Heshustus; Theodora Hendrlka dr t&i J A. van den Bcnr en T H ChrlsUaanse Willem Huco zn van W Ouilt en H Schano. GEHUWD. OVERLEDEN. A. O. Masurel, man, 63 jaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 3