LEIDSCH
DAGBLAD
Gunstige economische ontwikkeling
WEERBERICHT
Bevolking van Klaksvik (Faröer)
hield gouverneur Hansen vast
Ook Algerije bezorgt Frankrijk
thans grote moeilijkheden
Sensationele rechtszaak als een
zeepbel uiteengespat
94ste Jaargang
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1955
No. 28639
ptfeur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 6.40 per kwartaal| f2.15 per maand; f 0.50 per week; per 1 October aj. f7.per kwartaal; f2.35 per
maand; f 0.55 per week.
Witte Singel 1, Leiden - Giro «o. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Nota ministers Zijlstra en de Bruijn
Doelt groei in trager tempo
ontleend:
Strijd tegen kartels blijft voortduren
Aan de Memorie van toelichting, die prof. dr J. Zijlstra aan de be
groting van het Ministerie van Economische Zaken voor het dienstjaar
1956 heeft toegevoegd en die in verband met het gedeelte, dat handelt
over P.B.O., productiviteitsbevordering en bezitsvorming, welke onder
werpen behoren tot het ambtsgebied van de minister voor P.B.O., even
door minister A. C. de Bruijn is ondertekend, wordt het volgende
Expansie Volkshuishouding
De in 1953 hernieuwd ingetreden expansie van onze volkshuishouding heeft
oth in 1954 en in de eerste maanden van 1955 voortgezet. De industriële productie,
Ut van 1951 op 1952 niet was toegenomen, gaf in de jaren 1953 en 1954 een stijging
a den van resp. 9 en 10 terwijl een stijgingstempo van dezelfde orde van
(rootte kan worden geconstateerd voor de eerste zes maanden van 1955. Bijzonder
itrk was de productietoeneming in de metaalnijverheid, zij bedroeg in 1954 onge-
Mf 20 9ó, terwijl zij in de eerste zes maanden van 1955 weer 17 groter was
iw In de overeenkomstige maanden van 1954. De voedings- en genotmiddelen-
cjetor vertoonde een veel geringere stijging; zij bedroeg voor het jaar 1954 en
toor de eerste vijf maanden van 1955 resp. 3 en 5 De textielproductie, die van
i?>3 op 1954 met 7 toenam, steeg in de eerste 5 maanden van 1955 slechts met
i ten opzichte van de overeenkomstige periode van het voorafgaande jaar. De
productie per werknemer in de industrie nam, na een stijging van 3 ln 1952,
(otrtl in 1953 als ln 1954 met 6 a 7 toe, telkens ten opzichte van het vooraf-
pinde jaar. De eerste 3 maanden van 1955 gaven ten opzichte van de overeen
komstige maanden van 1954 een verdere stijging te zien, welke eveneens ongeveer
C, bedroeg.
De oorzaak van deze gunstige gang
van zaken ligt in de eerste plaats bij
de voorspoedige ontwikkeling van de
afzet onder producten in het buiten-
land.
De hervatting van de expansie onzer
economie is verblijdend, te meer als
men bedenkt, dat het groeipercentage
van onze volkshuishouding enkele
jaren geleden tot een wat lager peil
vas teruggelopen. Zij mag ons even
wel niet de ogen doen sluiten voor de
realiteit ener onmiskenbare verlang
zaming van het economische groei
tempo.
De Minister van E.Z. verwacht, dat
deze verlangzaming zich in de naaste
toekomst zal voortzetten. Twee groe
pen factoren wettigen deze verwach
ting: het feit dat het plafond van de
productiecapaciteit voorshands bereikt
lijkt te zijn cn, op wat langere termijn
gezien, het afzetprobleem.
Tegen prijs- en kostenstijging
De Minister van E.Z. is van opvatting,
dat een gezonde structurele ontwikke-
hng het tegengaan van een verdere
pnjs- en kostenstijging vereist. De ge
constateerde. uiteraard met de hoog
conjunctuur samenhangende, tendenties
tot loon- en prijsstijging bergen de kiem
in zich van een achterblijven van de
economische expansie bij haar zware
taakstelling en danrmee van een toe
komstige structurele werkloosheid. Een
Japanse boeren vrezen het
ergste van de orkaan Louise
In Japan treft men koortsachtige
roorbercidingcn met het oog op de
«rvelstorm Louise, de krachtigste voor-
lover bekend uit de geschiedenis van de
Stille Oceaan, die over 24 uur de Japan-
ia kust kan bereiken. In de vissers
plaatsen trekt men de schepen zover
mogelijk op het strand. De boeren moe
ien echter werkeloos toezien hoe zware
slagregens, die aan de storm vooraf
pan, hun te velde staande gewassen
neerslaan cn de verwachte recordoogst
met vernieling bedreigen.
De straal van de storm is ongeveer
140 kilometer. Hij dreigt zijn weg te
tullen nemen via centraal Japan en
Tokio.
De storm heeft reeds het Amerikaan
se eiland Iwo Jima geteisterd. Volgens
I ooggetuigen zijn de bomen op het eiland
voorzover zij niet ontworteld werden,
I van alle bladeren beroofd. Vliegtuigen
I verden verpletterd onder instortende
vllegtuigloodsen. Vrijwel alle gebouwen
op Iwo Jima werden ernstig beschadigd.
Afnemend buïg
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Afnemend buiig. In het binnenland
wnnacht kouder en plaatselijk mist.
Morgen overdag ongeveer dezelfde tem
peratuur als vandaag. Matige tot zwakke
maar langs de kust aanvankelijk nog af
en toe vrij krachtige wind tussen Noord
en West. (Opgemaakt te 10 uur).
Onbestendig
Het KNMI deelt mede:
Al enige dagen achtereen stroomt
toele en onstabiele lucht via de Noord
se naar ons land. In deze lucht komen
"ij veel buien voor. Een kleine storing
fleed de bluiigheid vannacht nog toene-
®ei> Op sommige plaatsen viel ln de
nachturen omstreeks 10 mm regen Bij
IJsland is Intussen een nieuwe actieve
«pressie verschenen, lie in N.O. rich
es. koerst, mede onder invloed van leze
««tag blijft het weer onbestendig.
29 SEPTEMBER
Zon op: 6.37 uur: onder: 18.27 uur.
Maan op: 17 06 uur: onder: 3.47 uur.
Hoogwater de Katwijk te 1.29 en
13.53 uur
Bit nummer bestaai u«t 10 pagina'*
bezwering van dit gevaar kan naar de
mening van de Minister niet in
voldoende mate worden bereikt door een
afremming van de binnenlandse con
junctuur. Een vermindering van de
binnenlandse bestedingen leidt onder de
huidige omstandigheden in hoofdzaak
tot een vergroting van de uitvoer ten
gevolge van de toch nog altijd sterke
zuigkracht van de buitenlandse vraag.
De bestrijding van het inflatlegevaar
zal zich daarom des te klemmender
moeten richten tegen de doorwerking
van inflatoire tendenties in het kos
ten- en prijspeil. De regering heeft
zich ten doel gesteld de rust op dit
terrein te bevorderen. Ongemotiveer
de prijsverhogingen worden tegenge
gaan en de overheid zal zich. zoveel
als mogelijk is, onthouden van maat
regelen, die een kosten- en prijsver
hogend effect zullen hebben, totdat
onze economie in een rustiger vaar
water zal zijn gekomen.
Slot op Pag. 2
Eisenhower gaat
bevredigend vooruit
Volgens een bulletin van het legerzie-
kenhuis te Denver blijft de toestand van
president Eisenhower op bevredigende
wijze vooruitgaan, zonder dat zich com
plicaties voordoen. Na een goede nacht
rust te hebben genoten bracht de pa
tiënt Dinsdag een groot deel van de dag
buiten dc zuurstoftent door. „De presi
dent voelt zich goed en hij is opgewekt,"
aldus het bulletin van de behandelende
artsen.
Een van de bekendste hartspecialisten
in de V.S., dr Dudley "11116, die door de
behandelende geneesheren in consult
was geroepen, is inmiddels naar zijn
woonplaats. Boston, teruggekeerd. Hij
verklaarde voor zijn vertrek, dat de pre
sident na een periode van twee of drie
weken van volledige rust wellicht enige
werkzaamheden za! kunnen hervatten.
Wall street gar gisteren bij opening
__-n herstel te zien op het bericht dat
president Eisenhower een goede nacht
had gehad. In het eerste beursuur wer
den meer dan een millioen aandelen om
gezet. De koersdaling van Maandag heeft
naar geraamd wordt de beurswaarde
van de in New York genoteerde aande
len met bijna 13 milliard dollar doen da
len. Gisteren was er echter grote drang
tot kopen en men trachtte koopjes te
halen.
Straaljagers botsten
boven Oss
Een der piloten gedood
Gistermiddag zijn boven Oss ir
Noord-Brabant twee Meteor straalja
gers van de Kon. Ned. Luchtmacht
door nog onbekende oorzaak met el
kaar in botsing gekomen. De bestuur
ders van de toestellen een van d<
vliegbasis Leeuwarden en een van de
basis Soesterberg trachtten zich met
de schietstoel te redden. De piloot van
het uit Leeuwarden afkomstige toestel
slaagde daarin en bereikte geheel
gedeerd de grond. De pogingen val
andere piloot mislukten, hij is om het
leven gekomen.
Het ene toestel kwam neer in de pol.
der de Meer onder Berghem, het an
dere bij Alphen (Gld). Beide vlogen in
brand en werden geheel vernield.
De omgekomen piloot is de L7-jarlge
ongehuwde reserve-tweede-luitenani-
vlieger J. A. M. van Vilsteren uit Zwolle.
De piloot die zich kon redden was de
30-jarige. eveneens ongehuwde sergeant
vlieger Darieux uit Katwijk.
De bevolking van het dorp Klaksvik op de Faroèr, die zie.» in het voorjaar
tegen de Deense autoriteiten verzette om de verwijdering van haar dokter, dr
Halvorsen, te voorkomen, hebben de Deense gouverneur van de Faroèr. Hansen,
van gisteravond tot hedenochtend vastgehouden. Na een scherp telegram van de
Deense premier werd Hansen losgelaten.
De dorpsbewoners eisen, dat dr Halvorsen, die vijf maanden geleden
werd overgeplaatst, naar Klaksvik terugkeert. Hansen ging Dinsdag naar Klaks
vik als voorzitter van de commissie voor het plaatselijke ziekenhuis, dat vroeger
onder leiding van dr Halvorsen. Deze oefent thans in Kopenhagen een particu
liere practijk uit.
de krachtige arm te zullen Ingrijpen,
bewapenden de dorpsbewoners zich en
versperden zy de toegang tot het ha
ventje van de plaats. Zij kondigden aan,
dat een 'landingspoging met geweld zou
worden weerstaan. Nadat een scheeps
lading politiemannen uit Denemarken
voor de haven van Klaksvik was aange
komen, werd er een „vredesovereen
komst" gesloten, op grond waarvan dr
Halvorsen moest vertrekken maar een
officieel onderzoek in deze zaak van zijn
geschillen met de autoriteiten zou wor
den ingesteld Red. LU.)
Nog altijd de zaak van de
geziene dokter Halvorsen
(Dr Halvorsen ls destijds ontslagen
als hoofd van het ziekenhuis te Klaksvik
wegens meningsverschillen met de
Deense medische autoriteiten. De bevol
king wilde haar geliefde arts niet laten
gaan. Toen de autoriteiten driegden met
Parlement weigerde integratieplannen
van G.G. Soustelle te behandelen
(Van onze Parijse correspondent)
Het parlement van Algerije, dat uitsluitend een adviserende bevoegdheid bezit,
heeft In een bijzondere zitting gisteren met 61 van de 90 stemmen geweigerd de
voorstellen van de gouverneur-generaal Soustelle over een toekomstige eenheid
van Algerije met de Franse L'nie in behandeling te nemen. Soustelle heeft daarop
voor de radio verklaard, dat de weigering het gvolg is van de druk waaronder het
parlement door revolutionaire elementen is geplaatst, zodat hij besloten had de
zitting te verdagen tot dc rust zal zijn weergekeerd. De minister van Binnenlandse
Zaken. Bourgct-Manoury, onder wiens departement Algerije ressorteert (dat het
officiële statuut bezit van een Frans departement), moet Soustelle hebben verze
kerd. dat Frankrijk nooit een andere politiek zal overwegen. Soustelle heeft daarop
afgezien van zijn voornemen onmiddellijk af te treden. De Algerijnen verlangen
nu in gTote meerderheid dat ook hun. naar het voorbeeld van Tunesië, binnen
lands zelfbestuur zal worden toegekend, waardoor zjj een eerste stap naar de
volledige souvereiniteit zouden kunnen doen.
Troosteloze balans voor
eerste minister Faure
In een manifest dat Maandag door
dezelfde grote meerderheid der Alge
rijnse afgevaardigden was ondertekend,
wordt bovendien geëist, dat Frankrijk
onmiddellijk iedere militaire actie tegen
de Fellagha's en andere roerige elemen
ten zal staken
Het was ln Parijs bekend, dat er in
de leidende Algerijnse kringen een be
langrijke oppositie tegen de Franse ln-
tegratieplannen bestond Maar dat deze
oppositie zo sterk zou zijn, dat zij de
plannen zonder verder onderzoek van
de tafel zou kunnen schuiven, hadden
zelfs de pessimisten onder de politieke
waarnemers niet verwacht Intussen is
Frankrijk tengevolge van die weigering
nu ook in Algerije in een situatie ge
raakt, die wel verre van eenvoudig is.
Wanneer het Algerijnse parlement blijft
Gistermiddag is op Schiphol het
grootste vliegtuig geland, dat hier
ooit te zien is geweest. Het was een
Frans toestel van het type Armag
nac. dat 60 NAVO-functionarissen
uit Parijs bracht. Het toestel heeft
een totaal gewicht van 75 ton. een
spanwijdte van bijna 49 meter, een
lengte van bijna 40 meter en een
hoogte van 13.5 meter. Een toestel
van hel type stratocruiser weegt
..slechts" 66 ton.
Staat van beleg in Chili
In vijf provincies van het Zuld-Ame-
rikaanse land Chili is de staat van be
leg afgekondigd tengevolge van een sta
king ln de kopermijnen. Deze mijnen
liggen ln twee van de vijf provincies,
maar de regering vreest in de andere
drie sympathiestakingen.
In zijn functie van inspecteur-
generaal van de luchtmacht heeft
Prins Bernhard gisteren per heli
copter een bezoek gebracht aan de
luchtbasis Deelen. De Prins tijdens
een onderhoud met een van de
brandweermannen van de op deze
basis gevestigde brandweerschool.
Engelse hertog geeft berging
Spaans schip voorlopig op
De Hertog van Argyll, die een fortuin
heeft besteed aan zijn pogingen het
Spaanse goudschip .Uuque de Florencia"
te bergen, heeft de strijd voorlopig op
gegeven.
Aan boord van het sohip, dat 400 jaar
geleden in de baai van Tobermory (ei
land Muil) zou zijn gezonken, zouden
zich goud en een met juwelen bezette
kroon bevinden De .Uuque de Florencia"
maakte als soldijschip deel uit van de
verslagen Spaanse Armada. De kroon
zou zijn meegezonden voor de verwachte
kroning van Philips II in de Abdij van
Westminster, welke door de nederlaag
echter niet doorging!
Duikers hebben wat aardewerk en
roestige scheden van zwaarden naar bo
ven gehaald, maar ontdekten geen spoor
van het goud en de kroon. Een klein ka
non, dat werd gevonden, is volgens des
kundigen van Spaanse oorsprong en
stamt uit de tijd van de Armada.
De hertog, die krachtens een konink
lijk document, getekend door Karei I,
recht heeft op alles wat zou worden ge-
horgen, heeft verklaard dat hij niet ge
ïnteresseerd is in het goud, maar dat het
hem gaat om de historische waarde van
de voorwerpen, die met het schip naar
de bodem van de zee zijn gegaan
Hij zal thans moeten uitmaken, of hij
nog meer geld in zijn onderneming zal
steken of alle hoop zal opgeven.
weigeren, zal er weinig anders opzitten
dan dit college te ontbinden Verkiezin
gen schijnen onder de huidige ver
scherpte omstandigheden, nu in grote
delen van het land de Franse troepen
in open strijd met de opst andelingen zijn
gewikkeld, wel onmogelijk. Bovendien
zouden bij zulke verkiezingen de Frans-
gezinde Algerijnen hoogst waarschijn- I
lijk in sterk geslonken getale uit de bus I
moeten komen
Nu ook in de Marokkaanse crisis geen
enkele vordering meer wordt gemaakt, Is
het nel een zeer troosteloze balans waar
mee premier Faure volgende week voor
de Nationale Vergadering zal verschij
nen. Een balans van acht jaar „immo
bilisme". van aarzelingen en van belof
ten. die niet werden nagekomen, en die
tot gevolg hebben, dat Frankrijk nu het
vertrouwen van het Marokkaanse en
van het Algerijnse volk definitief schijnt
te hebben verspeeld.
Nieuw Amerikaans
straalvliegtuig
In het proefstation voor dc lucht
vaart tc Philadelphia worden op het
ogenblik proeven genomen met een ver
ticaal opstijgend vliegluig, dat snelheden
kan bereiken gelijk aan anderhalf maal
dc snelheid van het geluid!
Een demonstratie met een model op
kleine sehaal van dit toestel werd Dins
dag bijgewoond door hoge functiona
rissen van het Amerikaanse ministerie
van Defensie
Ruim 300.000 wagens over
onze wegen
Blijkens het Jaarverslag van de
Automobiel Technische Club over 1954
heelt net Centraal Bureau voor de
Statistiek meegedeeld, dat in de periode
van 1 Augustus 1953 tot 1 Augustus 1954
het aantal personenauto's ls gestegen
van 187.608 tot 219,411; het aantal auto
bussen van 6295 tot 6359: het aantal
vrachtauto s van 82 355 tot 87 609: het
aantal trekkers op oplegger van 3727 tot
3846; het aantal speciale voertuigen van
4382 tot 4588 en het aantal wegtracto-
r«u yon ai2 tot 230.
Een door alle op sensatie beluste Duitsers met de grootste spanning tege
moet geziene rechtszaak is tot ieders verbazing als een zeepbel uiteen gespat. In
Hannover, waar dr Adenauer, zijn politieke adviseur ambassadeur Blanken-
horn en de Duitse consul-generaal in New-York, Rcifferschcidt, gezamenlijk een
ontrouwe agent van de Franse geheime dienst en de uitgever van het op sen
satie beluste weekblad „Der Spiegel" voor de rechter hadden gedaagd om zich
voor beledigend geachte publicaties te verantwoorden (hierover heeft men giste
ren In ons Blad op pag 1 kunnen lezen) kwam het op de tweede dag van het
proces tot een compromis tussen de partijen, waardoor het proces beëindigd
werd!! Nadat de advocaten van de eisers voor de tweede zitting van de recht
bank urenlang met de beklaagden hadden geconfereerd en lange telefoonge
sprekken met dr Adenauer in Bonn hadden gevoerd, besloten de partijen tot
een schikking, die een verdere behandeling van de zaak overbodig maakte. Deze
gang van zaken was des te verrassender, daar het vooronderzoek ln de zaak
twee volle jaren heeft geduurd, waarin de partijen vastbesloten leken de zaken
tot het bittere einde te zullen uitvechten!
Adenauer c.s. trokken hun
aanklacht tegen „Der Spiegel"
zeer onverwacht in
Het was of er een bom barstte Ln de
eivolle rechtszaal toen Adenauer, Blan-
kenhom en Reifferscheldt lieten mee
delen. dat zij de aanklacht introkken.
Daarvóór hadden de beklaagden ver
klaard. dat zU met het op 9 Juli 1953 in
„Der Spiegel" verschenen artikel niet
Expresident Peron blijkt zeer
rijk te zijn geweest
Officieren van de opstandige bewe
ging ln Argentinië zijn een onderzoek
begonnen naar de rijkdommen van ex-
president Peron. die in diens residentie
en in het regeringsgebouw zijn opgetast.
„Het lijkt wel een sprookje uit Duizend
en één Nacht", zei een luitenant-kolo
nel. Eer. ivoren olifant in de residentie
van Peron alleen reeds zou een millioen
pesos waard zijn. Men zal beginnen met
een collectie sleutels aan te leggen van
brandkasten, kisten en koffers, alsmede
van archieven en geheime papieren van
de voormalige president. Daarna zal een
inventaris worden samengesteld, zoals
dat ook geschied is ten aanzien van hef
bezit van es-Konint* Faroe1" vta
Egyp*
beledigend hadden willen zijn. Konrad
I Schmeisser, de Franse agent, van wie
de informaties voor het artikel afkom
stig waren, zei, dat hij bij zUn uitingen
over Adenauer. Blankenhorn en Reiffér-
scheidt „niet met beledigende bedoeling
gehandeld had". „Voorzover mijn uitin
gen een beschuldiging inhouden van een
houding, die met plicht en eer ln strijd
is, houd ik deze niet staande", zover-
klaarde Schmeisser. Uitgever en redac
teuren van „Der Spiegel" verklaarden,
dat zij Adenauer en zyn medewerkers
niet van een dergelijke houding hebben
willen beschuldigen. Voor de rechtbank
bleef er daarna niets meer te doen dan
een regeling te ''effen voor de V a
van het geding.
Bestrijding van corruptie
Twee particulieren en een ambtenaar
zijn te Djakarta gearresteerd. Zij wor
den ervan verdacht vreemdelingen ille
gaal te hebben binnen gebracht
De oud-ministeer van gezondheid, dr
Lie Kiat Teng, ls Maandag voor de der
de maal gehoord Inzake het beleid op
zijn departement.
De voorbereidingen voor de zaak te
gen de oud-minister van Justitie, mr
Djody Gondokoesoe. zijn bijna voltooid,
aldus heeft mr Wirjono van het Koog-
gerechtfihcf medegedeeld.
