k meer mans sTT» metrnei Bij inkrimping van investeringen moet de Staat voor gaan „Veel herrie om niets'"' in Kamer FILMS c i 'ir im tffte Jaargang Zaterdag 24 September 1955 Derde Blad No. 28636 (Ingez. Meded.-Adv.) i - -- Nede'londl Zuivelbvreou. 't Grovenhogo Winstmarges bij de bedrijven hebben neiging tot dalen (Van onze rAianclële medewerker) Hen kan niet zeggen dat de Staatsbegroting voor 1956 op de Amsterdamse ktors veel deining heeft teweeggebracht. Nieuwe gezichtspunten heeft ze trouwens Nk niet gegeven. Met name een verdere verlichting van lasten voor het bedrijfs- Imn, een factor die de beurs uiteraard in hoge mate interesseert, mag, gelijk wij onie beschouwing van Dinsdagavond hebben opgemerkt, aan de hand van de ^fers voor 1956 niet worden verwacht. Zoals het zich thans laat aanzien zal de afwikkeling van de Staatsfinanciën daarvoor geen ruimte geven, omdat de Staats oliën in een zeker niet onbedenkelijk tempo blijven stijgen. Voor 1956 wordt rtüswaar een percentage van ruim 23.7 van het nationaal inkomen genoemd, air dit cijfer is slechts voorlopig en zal bij het afsluiten van de rekening zeer pktr hoger zijn. Want volgens de vermoedelijke uitkomst van 1955 zullen de netto- litgaven van het Rijk voor dat jaar 28.3 van het nationaal inkomen uitmaken ta het zal zeer de vraag zijn of het nationaal inkomen in dezelfde verhouding d! blijven stijgen als dit met de staatsuitgaven het geval ls. stegen als de omzet en de directie zegt dan ook dat het bedrijf volop in het werk zit en het bedrijf zich in vele op- is in dit verband van belang er op wijzen dat de Minister zelf 'n schei- tug maakt tussen de reële uitgaven en te overdrachtsuitgaven. De eerste wor- ta gevormd door de lonen en salaris- hb, de aankoop van goederen en diens- ■a etc.. zodat zij dus in de consumptieve deer vallen, de andere, de overdrachts- tïten, komen rechtstreeks ten goede ta de overige sectoren van de volks- hishouding ën aan het buitenland. Het rilt hierbij op dat sinds 1950 de reële utgaven van 9.7 tot 14.4 in 1955 run gestegen en de overdrachtskosten tin 14.6 tot 13.9 zijn gedaald. Een «rdere splitsing wijst uit dat van de reële uitgaven die voor de Defensie van in 1950 tot 6.9 in 1955 zijn ge degen. maar die voor civiele doeleinden vin4.8 tot 7%%. Waaruit dus blijkt is! de Staat voor zijn „apparaat" een go'er wordend deel van het nationaal iiomen verbruikt. Hiermee in overeen- siemming is de stijging van het Rijks personeel. dat van 103.620 einde 1954 tot 118005 in 1956 zal toenemen. Alleen het tagerlijk personeel zal 84.000 personen invatten tegen 76.252 uit. 1954. D«e cijfers wekken dus zeer zeker niet de hoop dat de Staat door in krimping van zijn uitgaven nieuwe mogelijkheden voor belastingverlaging schept. Het Internationaal Monetair Fonds heeft bij monde van zijn direc- tenr, Ivar Rooth, onlangs als zijn mening uitgesproken dat men zich om Inflatie te voorkomen op het gebied van de overheidsuitgaven zal moeten beperken, niet alleen wat de Investe ringen betreft, doch ook in de gewone werkzaamheden van de regering en in de voorziening in sociale diensten. Een ideaal zal wat ons land betreft noreerst wel een illusie blijven, hetgeen iin te zwaarder op de volkshuishouding El drukken als de conjunctuur, gelijk eek door de regering wordt verwacht, Éh op zijn best in eën vertraagd tempo iopgaande lijn zal blijven ontwikkelen. Het kan ongetwijfeld zijn nut hebben de Nederlandsche Bank de handels banken tot enige matiging in de crediet- terlening heeft aangespoord, waardoor ie investeringen van de bedrijven wor- ien getemperd. Maar industriële inves- tertngen zijn toch in de meeste gevallen wer productief dan uitgaven van de Staat, ook als deze investeringen be letten en als er naar vermindering van ie investeringen moet worden gestreefd, al de Staat daarom moeten voorgaan. Hoezeer ook de economische toestand »n ons land nog steeds als gunstig mag 'orden beschouwd, toch is het de laatste 'i)d wel duidelijk geworden dat het niet fvmakkelijk valt om de nieuwe investe ringen in dezelfde mate tot de winst te i«n bijdragen als de bestaande be drijfsactiva Philips vormt in dit opzicht tot dusver 'en uitzondering. In het prospectus voor de aandelenemissie van f. 179 millioen zegt de directie dat de ren tabiliteit van het bedrijf zich gunstig Wijlt ontwikkelen en ook over het vergrote kapitaal een gelijk dividend ais over 1954 zal kunnen worden be taald (14% op de gewone en 7.6% op d* preferente aandelen), terwijl de mogelijkheid om de vermogenspositie 'e versterken door inhouding van de ■•nst geboden blijft. Het Is dan ook "en wonder dat voor de claims van Philips deze weck een flinke belang stelling aan de dag werd gelegd. Maar als men de cijfers van de Ko- 5®«ijkc voor het eerste halfjaar van «5 bekijkt, blijkt de omzet met bijna 1100 millioen, dat is met ca. 11 pet. te -estegen. maar de netto-winst vóór djvingen met niet meer dan 7%. Daar uiteraard ook de afschrijvingen PJtw moeten zijn. is de winst na af dringen en belastingen slechts 2% [Wer dan in het eerste halfjaar van '»4. Eenzelfde verschijnsel ziet men JU de Hoogovens in het op 31 Maart geëindigde boekjaar. Ook hier is winst lang niet in dezelfde mate ge zichten verder zal kunnen uitbreiden, maar dat op dezelfde winstmarges met mag worden gerekend. Ook hier dus het verschijnsel dat de grote investeringen (in 1954'55 f. 25 millioen) niet in dezelf de mate tot de winst bijdragen als de vroeger geïnvesteerde bedragen. Nu is het wel waar dat vooral de hier genoemde bedrijven en ook vele an dere de laatste jaren een zeer con servatieve politiek hebben gevoerd en grote bedragen in het bedrijf hebben gehouden. Zo keert de Koninklijke tot dusver van haar winst, die rond 70% van het kapitaal uitmaakt, niet meer dan een vijfde deel aan dividend uit, terwijl de Hoogovens in 1954/55 ca. de helft van de netto-winst reserve ren. Voor een verlaging van de divi denden behoeft men daarom niet zo bevreesd te zijn. maar aan de andere kant schijnt er toch ook geen reden om belangrijke dividendverhogingen te verwachten. Want het blijkt meer en meer dat de bedrijven, om met de vooruitgang op technisch gebied in de pas te blijven, telkenjare grote be dragen nodig hebben. Ook de emissies van deze weck wijzen daar weer op. En dat men zoveel mogelijk poogt om door zelffinanciering (inhouding van winst) de positie van de ondernemin gen te versterken, is alleszins begrij pelijk. Spanning rond overbodigheid (Van onze parlementaire redacteur) Er voer gistermiddag een geroezemoes van stemmen door de Tweede Kamer als gevolg van de spanning over de beslissing ten aanzien van een amendement op de wet voor het kleuteronderwijs, welk wijzigingsvoorstel eigenlijk geen be slissing inhield en dat de katholieke minister Cals om die reden overbodig had genoemd, al wilde hij er zich niet met hand en tand tegen verzette- De kwestie betrof het amendement van pater Stokman (KVP) om - overbodig in de wet vast te leggen dat de gemeenteraad zich bij de aanstelling van een kleuterleidster de bevoegdheid kan voorbehouden haar bij huwelijk te ontslaan. Het resultaat van de spannende stemming was dat de stemmen staakten (43-43) zodat in de eerstvolgende vergadering, op 4 October, opnieuw moet worden ge stemd. Verwerping Minister Cals had uiteengezet dat de betreffende bevoegdheid buiten kijf is en dat aanneming van het amendement in de wet juist het gevaar zou doen ont staan dat andere bevoegdheden van de gemeenteraad om een kleuterleidster te ontslaan, in twijfel worden getrokken omdat zij niet speciaal in de wet worden vermeld. Ter motivering van zijn steun ver klaarde prof. Romme (KVP) gisteren dat de minister hem niet had overtuigd en dat hij daarom voor het amendement zou stemmen opdat de bevoegheid van de gemeenteraad in de wet wordt verankerd. Daarentegen zei de heer Koersen namens enkele KVP-ers het eens te zijn met de redenering van mi nister Cals. Voor jonkvrouwe Wttewaal van Stoetwegen iCHU) kwam daar het bezwaar bij dat opneming van het amendement in de wet voor gemeente raden een aanmoediging zou kunnen zijn het voorbehoud van ontslag bij huwelijk in de aanstellingsakte op te nemen. De heer Burger (PvdA) overwoog bo vendien dat het amendement innerlijk in strijd was met de uitspraak van de Kamer van de vorige dag ten gunste van de huwende ambtenares. Omdat enkele KVP-ers tegen het amendement zouden stemmen, heerste er spanning over het resultaat van de stemming. Voor alle zekerheid telde de griffier de stemmen nog eens over al vorens de voorzitter bekend maakte dat Het gaat niet vlot met de bef' gingstoren voor de Renate Leon- hardf'. al is het gevaarte weer vlot gekomen. Een duiker daalt af om de oorzaak te zoeken van het scheef- zakken van de toren, waardoor deze aanvankelijk in de haven van IJ mui den aan de grond raakte. A.R. Partij Convent voor het eerst bijeen Gisteren is te Utrecht voor de eerste maal het Partij Convent van de A.R. Partij in Nederland bijeengekomen onder voorzitterschap van mr A. B. Roosjen, voorzitter van het Centraal Comité van A.R. Kiesverenigingen. Mr Roosjen herinnerde er aan. dat ruim 75 jaar geleden de landelijke organisatie van de A.R. Partij een vorm kreeg. Over de ministers Algera en Zijlstra zeide mr Roosjen het gelukkig te vin den, dat ook zij in hun ministerieel be leid hun principiële en politieke over tuiging niet verloochenen ondanks het feit. dat men van bepaalde zijde hierop critiek uitoefent. Mr Roosjen deelde voorts mede, dat binnenkort een nieuwe politiek orgaan het licht zal zien. Het zal een A.R. weekblad worden en men streeft naar 20 000 abonné's. Ook zullen er volgens mr Roosjen meer leden dienen te ko men en de contributies een stijging moeten ondergaan wil de A.R. Partij straks bij de verkiezingspropaganda een goed figuur kunnen slaan. Spreker ver wachtte voor de as. verkiezingen een felle strijd. K.V.P. en K.N.P. streven naar verwezenlijking van R.K. eenheid, terwijl men volgens mr Roosjen in de Prot. Chr. hoek de noodzaak van toe nadering niet begrijpt. Ergo men sticht er nog een Christelijke Volkspartij bij. Het Partij Convent hechtte vervol gens zijn goedkeuring aan enkele over gangsbepalingen. Vervolgens werden tot leden van de organisatiecommissie benoemd de heer K. J de Jong te Leeuwarden, mej H. van Leeuwen te Delft, prof dr J. J de Jong te Utrecht, de heer R. Gosken te Voorbubg. en prof. mr P. J. van Dam te Amsterdam. Prof. Van Dam werd tot voorzitter gekozen en tevens opgenomen als lid van het Centraal Comité en als lid van het Moderamen. Prof. dr A. M. Donner werd tot voor zitter van het College van Advies ge kozen en tevens tot lid van het Centraal Comité en het Moderamen De avondsluiting werd verricht door ds D Biesma Jr., Chr. Geref. predikant te Utrecht. Vandaag heeft dr J. A. H. J. S. Bruins Slot een referaat gehouden over het vraagstuk van de principiële partij vorming. 43 stemmen voor en 43 tegen waren uit gebracht. Voor het amendement-Stokman stem den KVP (met uitzondering van de da mes Vink en Klompe en de heren Koer sen en Visch), AR, KNP, SGP en CHU (met uitzondering van jonkvrouwe Wtte waal van Stoetwegen). Tegen PvdA. WD, CPN en de hierboven genoemde leden van de KVP en CHU. Er werden Vrijdagmiddag vier stem men minder uitgebracht dan Donder dagmiddag over ongeveer dezelfde kwestie. Indien dezelfde leden aanwe zig waren geweest zouden de stemmen ook hebben gestaakt, maar als de Ka mer voltallig is wordt het amendement Stokman op 4 October verworpen om dat er in de KVP geen eenheid van standpunt meer is ten aanzien van de gehuwde werkende vrouw. Het Rijk betaalt Er zijn gistermiddag, meest bij zitten en opstaan, nog ongeveer 25 stemmingen gehouden over onderdelen van de wet op het kleuteronderwijs, maar nadat reeds vele amendementen waren inge trokken, bleken ook de overgebleven amendementen kansloos te zijn. Over de wet in haar geheel, die na de vele door minister Cals aangebrachte wijzigingen nog eens zorgvuldig moet worden nage lezen, zal op 4 October worden gestemd. Er bestaat geen twijfel over dat de wet wordt aangenomen en men hoopt dat zij 1 Januari 1956 in werking zal treden. Het staat dus reeds vast dat het Rijk voortaan de kosten van het kleuteron derwijs voor zijn rekening zal nemen en dat er geleidelijk meer en betere kleuter scholen zullen komen. Het schoolgeld zal - gelijk bekend - f. 12 per jaar per kleuter bedragen of f. 6 per jaar voor iedere volgende kleu ter. Het wetsartikel om schoolgeld te heffen voor het kleuteronderwijs, werd met 47 tegen 39 stemmen aangenomen. Tegen het heffen van schoolgeld waren de PvdA, WD (met uitzondering van de heren Cornelissen en v. Leeuwen), de Communisten en van de CHU de heren Beernink en Kikkert. Politiek debat 4 October De Tweede Kamer heeft, gelijk in een gedeelte onzer oplage van gisteren ge meld. besloten op 4 October het jaar lijkse meerdaagse politieke debat te be ginnen naar aanleiding van de Troon rede, de zgn. algemene beschouwingen over'de Rijksbegroting. De financiële be schouwingen over de Rijksbegroting zul len beginnen op 8 November. Franse treinen rijden weer Zowel op de hoofdlijnen als op de lij nen van de voorsteden uit Parijs is Vrijdagavond het treinverkeer weer nor maal geworden, een uur nadat de sta king van een volle dag. die door het Onafhankelijke verbond van treinma chinisten was afgekondigd, geëindigd was. Vrijdag deden zich bij het gas. en electriciteitsbedrjjf hier en daar onder brekingen van het werk voor. De gas druk bleef in Parijs gehandhaafd, ook de electriciteitsvoorziening was niet ge stoord. Volgens Reuter zijn deze bedrij ven het nieuwste object van Communis tische „wisselstakingen" ter verkrijging van hoger loon. Vrijdag zijn de doodgravers in staking gegaan. Zij eisen hogere lonen en een premie voor „ongezonde arbeidsomstan digheden". In het begin van de week hebben de doodkistenmakers en perso neel van begrafenisondernemingen 24 uur gestaakt. Bij de scheepswerven te Marseille zijn korte stakingen gehouden. Het tram verkeer was gedeeltelijk verlamd door een staking van bestuurders. Werkgevers in Nantes hebben een nieuw loonaanbod gedaan om een einde te maken aan een loongeschil met me taalarbeiders. die de laatste weken beurtelings hebben gestaakt en door de werkgevers uitgesloten zijn. Twintigduizend mijlen onder zee Gemoderniseerde Verne geprolongeerd TRIANON Kapitein Nemo blijft nog een week in Leiden varen. De film van Walt Disney naar het meesterwerk van Verne „Twintigduizend mijlen on der zee" heeft - niet ten onrechte - zo veel nieuwsgierigen getrokken, die de onnavolgbare vertelling van Verne nu op het witte doek nog eens willen bele ven dat prolongatie te verwachten viel van" dit met durf en 'n meesterlijke tech niek samengesteld filmverhaal. Er mo gen dan nogal wat ingrijpende verschil len zijn tussen boek en film, zeker is dat de avonturen van de Nautilus en zijn opvarenden ook in deze moderne versie de belangstelling alleszins waard zijn. „La Perverse" De weg naar het bederf voor 'n leven van luxe en comfort aan de zijde van een rijke man. die haar op den duur toch weer verstoten zal De beeldschone Elsa Aguirre speelt de rol van deze vrouw Alma Rosa Aguirre die van haar zuster. Cesar Del Campo is de demonische man, die bei den in het verderf stort. Maar gelukkiger is nog gerech tigheid! De man wordt vermoord, na al zijn lugubere, gemene, wrede daden Is de „perverse" vrouw schuldig aan deze moord? U de oplossing van het drama vertellen, zou metcon betekenen de spanning weg nemen Een uitnemende film, dramatisch het VAN DEZE WEEK: IlillllilllllllllllllllllllllllllllllllllliilllllllllllllllllllllllHlllllllllllllllllllllllllllüllillil'.!! gegeven, dat echter in het échte leven zich veelvuldig afspeelt. Wat deze vrouw aan vernederingen, zij het als gevolg van eigen schuld, moet ondergaan, is nauwelijks onder woorden te brengen. Maar had zij kunnen den ken. dat deze man zó laag zou hande len. zó diep beschamend tegen haar en haar zuster zou optreden? „De weg naar het verderf' is zó ge makkelijk voor een mooie vrouw. Doch wie éénmaal deze weg opgaat, valt onherroepelijk omlaag: deze realistische en voortreffelijk gespeelde film toont het voor de zoveelste maal. En de wroe ging en de boetedoening nadien, kunnen de aangerichte ellende niet meer ver goeden. In dit opzicht heeft dit span nende verhaal ook een morele strekking. Om het goud der Inca's Kleurige romantiek Luxor Op zoek naar het goud der Inca's: een paar woorden, die een wereld van romantiek voor de mens van deze tijd doen opengaan. De ge heimzinnigheid van het verdwenen rijk in het tegenwoordige Peru boeit nog altijd en de ongekende rijkdommen, waarover de vorsten van dit eenmaal machtige volk beschikten, vormen een prachtig object voor een spannend ver haal. En als dit verhaal ons dan boven dien in technicolor op het doek verteld wordt, waarbij het indrukwekkende landschap telkens de achtergrond der handeling vormt en de zangeres Ymn Sumac vele malen gelegenheid krijgt haar rijk geschakeerde stem te laten horen, dan ontstaat een film. die. on danks de vele zwakheden van het scénario, het aankijken waard is. De gouddorst heeft zich meester ge maakt van Harry Steele. een jonge Amerikaanse avonturier, en van Ed Morgan, een voor niets terugdeinzende concurrent, die beiden op de hoogte zijn van de legende omtrent een zeer kostbare, met juwelen bezette zonnester, die zich in het graf van de Inca-vorst Manco moet bevinden. Harry krijgt een ongedachte kans als hij in kennis komt met een Roemeense, naar Zuid-Amcrika gevluchte danseres, die achtervolgd wordt door een consul, wiens taak het is. haar achter het ijzeren gordijn te rug te brengen. Aangezien deze consul over een eigen vliegtuig beschikt, is het voor Harry een kleine moeite zich daarmee uit de voeten te maken. Elena is zijn reisgezel en samen komen zij bij het graf van de Inca-vorst in de Peruaanse wildernis. Helaas, zij komen tc laat. want een officiële expeditie is hun juist vóórgeweest. Bovendien komt Morgun als kaper op de kust. zodat het voor Harry een bijna onmogelijke taak wordt zich van de schat, waarvan hij het geheim heeft, meester te maken. Toch slaagt hij erin. maar er doen zich zeer spannende verwikkelingen voor. die we niet zullen verraden. De liefde speelt natuurlijk een belangrijke rol en tenslotte staat Harrv voor de keuze: óf er met het vliegtuig "en de zonnester van door te gaan óf die rijkdom terug te brengen en Elena de zijne te mogen noemen. Hoe de keuze uitvalt, verklap pen we evenmin. Dat ga men zelf zien „Karavaan" Jacht op een baby Rex Omstreeks 1845 was er een grote trek naar het Westen van de Verenigde Staten. In dat jaar vertrokken ook de handelsreiziger Hale en zijn jonge vrouw vanuit New Orleans naar het rijke Call- fornië. Onderweg beleven zij allerlei op windende avonturen, waarbij vanzelf sprekend heel wat kruit verschoten wordt. De karavaan wordt o.a. door Indianen aangevallen. In het verre Westen aan gekomen begonnen de moeilijkheden ech ter pas goed. Een broer van Hale had nJ. gewenst, dat deze om zakelijke rede nen met een ander meisje zou trouwen en deinsde er later zelfs niet voor terug het gezin in het ongeluk te storten. Enige maanden nadat de koopman tijdens een gevecht werd gedood, werd er een kind geboren waarop door de vijandig gezinde familie jaren lang jacht wordt gemaakt. Dank zij de hulp van een dronkelap en een vrouw met een verleden loopt alles echter nog goed af. De film is in felle kleuren op genomen en mede hierdoor zeer specta culair. De „Maggie" Britse humor Casino De Britse humor draagt toch een zeer bijzonder eigen karakter. Wie daaraan mocht twijfelen, moet dan maar eens de bovengenoemde film gaan bekijken en hij zal het onmiddellijk met ons eens zijn. dat dit eenvoudig nooit een Italiaanse. Franse, Duitse of Ame rikaanse film zou kunnen zijn. Het leeuwendeel van het succes komt op re kening van Paul Douglas, die een kos telijke typering geeft van de Ameri kaanse zakenman, die een kostbare scheepslading door een fout van een zij ner ondergeschikten (ook al zo'n prach tig type!) toevertrouwt aan een perma nent-dronken kapitein van een gammele kustvaarder. Dat schip is in zekere zin de risée van de gehele Schotse coaster- vloot, maar anderzijds is er sportieve bewondering voor de wijze, waarop de 4 mans-bemanning de schuit niet alleen boven water, maar meestal ook nog op de plaats van bestemming weet te bren gen. Onze Amerikaan behoort niet tot dat gilde van bewonderaars; integen deel hij stelt alles in het werk om het transport onderweg op te vangen en de lading op een ander schip onder te brengen. Maar hij is tenslotte niet op gewassen tegen de listen en lagen en de ondanks alle onderlinge dagelijkse ru- 1 zies. hechte solidariteit van het viertal opvarenden, die hun stokoude „Maggie" toch eigenlijk als het vlaggeschip van de Britse koopvaardijvloot beschouwen De Amerikaan capituleert uiteindelijk met Britse sportiviteit, maar hoe dat alles in z'n werk gaat. laat zich niet vertellen. U moet het zien en U zult er heel beslist geen spijt van hebben het gezien te hebben! N week.tapn met over- droctó Raciocoüt ter Igfrtoe, Universiteit qaonwoc eiitz. qezeisdtof in (bïija koken...succes.' Vi dïnSurdnt wuSUeee. wek een. Emio/xdüi- Wm-Ouond, I&J En in Stodjujehooozaol Mn. VtopaojUnda-aiionti vcua B.B- kx uny A tSchattiqV IjStadig.. EWiikoon&e Tulpen fonirttyn (HinWashbvw.' .<to4"d«e week Uidsn ÖekhV.8scJuint"U

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 9