LEIDSCH
DAGBLAD
ranse regering ziet October met
vrees naderen
grote
WEERBERICHT
jjK Jaargang
DINSDAG 13 SEPTEMBER 195S
No. 28626
i. W. Henny
jJaMW: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 6.40 per kwartaal: f.2.15 per maand: f.0 50 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en-Administratie: 25Q*12Re4tcUe: 21501
O
ommunisten streven naar een
eenheidsfront op basis van
nieuwe salariseisen
(Van onze Parijse correspondent)
De stakingen, die de laatste maanden Frankrijk hebben beroerd, beperkten
«oornamelijk tot enkele delen van het land en in het bijzonder tot haven
steden als Nantes, Rouen, Saint-Nazaire en Brest.
Wat de omvang betrof zagen de stakingen er
dus veel minder onrustbarend uit dan in 1953,
toen vrijwel heel Frankrijk kon worden platgelegd.
Daarentegen was het karakter nu aanzienlijk feller
en gewelddadiger en in Nantes hebben zich, zoals
men zich herinnert, zelfs botsingen met werkge
vers en de politie voorgedaan die aan het begin
van een burgeroorlog deden denken.
De vrees is allerminst denkbeeldig dat binnen
enkele weken de stakingen, met gelijke heftigheid,
zich op een veel breder front, zo niet over heel
Frankrijk, zullen herhalen. Die dreiging schijnt
door verschillende voortekenen te worden aan
gekondigd en regeringskringen met premier
FAURE Faure aan het hoofd, zijn er momenteel dan ook
bezorgdmet grote onrust door vervuld.
ïerminderde internationale
sponning leidt tot grotere
;en van werknemers
volken van sociale onrust pakken
a wt alleen boven Frankrijk samen.
_ijr.d en Duitsland werden er de
ulc maanden eveneens al zwaar door
-j!frd, en de oorzaken zijn voor een
-j deel uit de internationale verhou-
;nen de perspectieven van ontspan-
te verklaren.
de koude oorlog lijkt te zijn bygc-
St Terdwijnt onder de arbeiders ook
■'idelijk het gevoel op bet economisch
M .{emobiliseerd" te zijn. De bedrei-
x uo boitenaf wordt langzamerhand
witten, en onder de werknemers
qt het verlangen aanspraak te maken
ni»n ruimer aandeel van de grotere
Wmrl, die ze menen te mogen ver-
ntlen. Of die verwachtingen nu al
niet op werkelijkheid dan wel op een
it berusten vermindering van de
eqiproductie behoeft nog helemaal
lit met terhoging van het nationale
dUhpdl gepaard te gaan zeker
in speciaal in Frankrijk de Commu-
eta hier een voedingsbodem menen te
~.Vo. die zich psychologisch gunstig
•:hun exploitatie leent!
Vele Franse werkgevers
verbijsterend conservatief
'unnate de tegenstellingen tussen het
T'i-Russische blok en de Westerse
--a. althans voor het oog. aan acute
"LVg verhezen, krijgen de Communis-
aten Rusland ruimer kansen hun
anale isolement te doorbreken. Er
XI üch voor hen weer de mogelyk-
-i sin een eenheidsfront op de basis
- gemeenschappelijke looneisen, dat
sier dan voorheen door ideologische
■reiullen ondermijnd zal behoeven te
'rten. Een der voorname redenen
- de sociale achterstand van de arbei-
Frankrijk, vergeleken bij Euro-
w inden als Engeland of Nederland.
Kit onbetwist wel in de omstandig-
iat ze hier een in zichzelf scherp
heide massa vormen, waardoor de
sxchtlgheid van vele werknemers in
hnd werd gewerkt. Over het alge-
W loont zich de Franse werkgever in
*tÜitBende mate conservatief of zelfs
üonnalr, omdat de diepe kloof, die
ubeidersklasse gescheiden hield, het
a mogelijk maakte een verdeel-en-
«•politiek te voeren. Dit wapen nu
r x Franse patronaat wel eens spoe-
- BI de handen kunnen glijden.
klofte van Mendès-France
wordt niet nagekomen
tk" er zijn, op kortere termijn, nog
factoren aan te wijzen die voor
!"*lm Frankrijk een nog veel onheil-
"••-ecder karakter dragen. De vorige
*uij, van Pierre Mendès-France, had
-«nelkind economisch actieprogram-
besteld, met de verwezenlijking
Whn ze. vlak voor haar val, nog
«en schuchter begin kon maken,
"ioverschakeling (of conversie) van
of slecht renderende bedrijven naar
'"Productieve sectoren, wilde Mendès-
de grondslag leggen voor een
Buien
k Wt verwacht tot morgenavond
'«nnderiyke bewolking met buien,
daar met onweer. Matige tot
cichtige wind tussen Zuid-West
Weinig verandering in lempe-
(Opgemaakt te 10 uur)
14 SEPTEMBER
J?0 °P: 6.13 uur; onder: 19 02 uur.
jun op: 4.02 uur; onder: 17.51 uur.
y™***ter tc Katwijk te 1.37 en
r bestaat uit acht pagina's
PFLIMUN
doet niet mee....
radicale sanering of modernisering van
de Franse economie In het raam van
deze plannen, welke leiden moesten tot
algehele verhoging van het levenspeil,
had de regering de arbeiders een reeks
periodieke salarisverhogingen in het
vooruitzicht gesteld, waarvan de omvang
op gezette tijden, in onderling overleg
tussen regering, werkgevers en arbeiders,
zou worden vastgesteld. Op de aangege
ven tijdstippen werden tot dusver, ook
sedert Mendès-France. onder de druk
van de feodale grootmachten was bezwe
ken, die salarisherzieningen ook nog wel
doorgevoerd.
Maar de katholieke minister van Finan
ciën, Pflimlin, heeft nu onlangs de vak
bonden doen weten, dat zij b«j het vol
gende „rendez-vous", in October a.s. op
zijn aanwezigheid niet hoefden te reke
nen. Wel ried hU de werkgevers aan de
verzoeken om loonsverhoging zo liberaal
mogelijk tc behandelen. Maar van een
herziening over de ganse lijn zal geen
sprake kunnen zijn. Ingeval arbeiders en
patroons niet tot overeenkomst zouden
kunnen geraken, is de regering echter
bereid als arbiter op te treden. Dat de
belofte van Mendès-France. die Indertijd
door diens voormalige minister van Fi
nanciën, de huidige premier Faure,
onderschreven werd, thans niet nageko
men zal worden door het tegenwoordige
kabinet, zal de sociale rust en het kli
maat van wederzijds vertrouwen zeker
niet begunstigen! De kansen van een
eenheidsfront tussen de Communisten en
de overige arbeiders zullen er daarente
gen in hoge mate door bevorderd kun
nen worden.
Productieverhoging stelt
ernstig teleur
Van zijn kant bezien, waren Pflimlin's
argumenten zeker niet geheel van grond
ontbloot. Ook de arbeiders hebben nu wel
geleerd, dat ze weinig verder komen en
zelfs spoedig achterop geraken indien
hun salaris ver hogingen worden toege
kend zonder dat de productie in gelijke
verhouding is gestegen. Men heeft hier
lang genoeg in de inflatiespiraal meege
draaid om het verlangen te kunnen
onderdrukken naar een herhaling van
dat experiment.
En tenslotte weten ook de vakbonden
nu wel. dat de Franse prijzen nog altijd
veel te hoog zijn om de concurrentie met
het buitenland te doorstaan. Daardoor
moeten uiteraard ook de mogelijkheden
tot economische expansie voorlopig wel
bijzonder beperkt blijven.
Een heel veeg teken is in dit verband,
dat het tempo van de productieverhoging
sedert het vorig jaar bijna drie maal
lager is geworden. Al deze en andere
harde en teleurstellende waarheden zijn
onlangs in twee belangrijke rapporten
vastgelegd, die resp. door de gouverneur-
generaal van de Franse Bank. Baum-
gartner, en door Mendcs-France in zijn
kwaliteit van voorzitter van de Kamer-
commissie voor Financiën, werden op
gesteld. Beiden hebben toen ook de we
gen aangewezen waarlangs een verbete
ring van de toestand zou kunnen worden
bereikt. Maar het zijn juist die radicale
genezingsmethoden geweest, die er oor
zaak van waren dat Mendès-France door
de zachte heelmeesters, die het nu weer
voor het zeggen hebben, moest worden
weggewerkt! Het zou wel eens kunnen
zün dat nu spoedig het moment zal aan
breken waarop de conservatieve partijen,
die de regering-Faure thans beheersen,
de rekening van hun slappe beleid en
hun gebrek aan sociale doortastendheid,
zullen krijgen aangeboden. En die reke
ning zal vermoedelijk hoog zijn!
Nieuwe krachtproef
In Nantes en Saint-Nazaire hebben de
arbeiders niet minder dan 25 pet. loons
verhoging verlangd, en in vele gevallen
is het hun gelukt meer dan twintig pro
cent in de wacht te slepen. Wanneer bin
nenkort, over het hele land, met dezelf
de hevigheid even hoge eisen zouden
worden ingediend, dan kan het moeilijk
anders of Frankrijk zal een nieuwe
krachtproef tussen „kapitaal en arbeid"
te verduren krijgen.
En dat vooruitzicht is voor de regering-
Faure te bedenkelijker, omdat de gebeur
tenissen in Noord-Afrika de eendracht
van de coalitie-partijen al wel op een
bijzonder hoge proef hebben gesteld.
Het staat speciaal te bezien of de
katholieken, van wie er velen nog met
helmwee terugdenken aan de tijd, dat ze
zij aan zij met de Socialisten stonden, er
heel veel voor zullen voelen hun kansen
bij de felle verkiezingscampagne, die zich
al aankondigt, te compromitteren door
hun solidariteit met de conservatieven,
wier sociale opvattingen ze. tenminste
met de mond. altijd bestreden hebben.
Om al die overwegingen kan men wel
begrijpen, dat de regering-Faure, en de
katholieke minister Pflimlin in het bij
zonder, de maand October met gemeng
de gevoelens ziet naderen
Kabinet-Faure eensgezind achter
nieuwe koers in Marokko
Ben A ra fa weldra naar Tangermaar
hoe kan Parijs Ben Joessef weerhouden?
(Van onze correspondent in Parijs)
Tijdens een zitting, die vijf uur heeft geduurd, en waarvan de betekenis door
politieke waarnemers al als „historisch" wordt omschreven, heeft de Franse
regering zich gisteren accoord verklaard met de plannen, die premier Faure van
u af aan ten aanzien van Marokko ten uitvoer wil gaan brengen.
Over de draagwijdte en de inhoud van die plannen hebben wij gisteren al
uitvoerig bericht. De uitvoering er van zal worden verzekerd door het „comité
van vijf", dat in Aix-lcs-Bains met de Marokkanen confereerde en dat intus
sen met de Gaullist Palewski en de Rooms Katholiek Teitgen werd uitgebreid.
Na afloop van de zitting heeft premier Faure voor de radio een verklaring af
gelegd. waarin hij er de nadruk op legde, dat Frankrijk graag de historische
taak zal vervullen om Marokko te leiden en by te staan om een hogere trap
staatkundige ontwikkeling te bereiken.
tn de zijde van de regering is voorts vernomen, dat Sultan Ben Arafa bin
nen drie of vier dagen zal aftreden en uit Rabat vertrekken. Men verwacht,
dat hij zich als ambteloos burger in het gebied van Tanger zal vestigen.
Kist goud uit K.L.M.-toestel
Uit een KLM—toestel op weg van
Managua in Nicaragua, naar Willem
stad (Curacao), is Vrijdag j.l. een kist
baar goud verdwenen. De kist maakte
deel uit van een zending, die bestemd
was voor New York. De vermissing werd
in Willemstad opgemerkt, doch
toestel had tussenlandingen gemaakt
in Costarica en Panama. By het oplos
sen van de diefstal is de hulp van
„Interpol" Ingeroepen.
Een der punten, die gisteren opnieuw
aanleiding tot uitvoerige discussies heb
ben gegeven, is de vraag geweest hoe
Frankrijk zich er van zal kunnen ver
zekeren dat de vroegere bultan Ben
Joessef zich op een goede dag, tegen de
wil van Frankrijk, niet opnieuw van de
troon zal meester maken De rechtse
ministers voelen zich in beginsel nog
altijd sojidair met de leden van het
conservatieve kabinet-Laniel, dat ln
1953 toeliet, of er aan meewerkte, dat
Ben Joessef werd afgezet. Diezelfde
ministers hebben nu weliswaar moeten
erkennen, dat Frankrijk met de nieuwe
Sultan. Ben Arafa, een niet al te ge
lukkige keuze had gedaan, maar om ve
lerlei redenen, waarbij het persoonlijke
belang aan overwegend politiek presti
ge niet de minste rol spelen, wensen zij
toch niet toe te staan dat de Marok
kaanse nationalisten zouden spelen met
de gedachte, dat Ben Joessef nog eens
terug zou kunnen keren op de troon.
Eenzelfde garantie tegen die moge
lijkheid wordt, naar het schijnt, ook
door de andere Sultan. Ben Arafa, ge-
eist alvorens hi) zich definitief uit Ra
bat zou terugtrekken. Om aan die ver
langens tegemoet te komen zal president
Coty dezer dagen een brief richten tot
Maandagochtend heeft de adju
dant van H.M. Koningin Juliana en
Z.K.H. Prins Berhard. Kapt. Luit.
ter Zee P. J. S. de Jong. in opdracht
van H.M. en Z.K.H. een krans ge
legd aan de voet van de katafalk,
waarop het stoffelij'k overschot van
kardinaal De Jong ligt opgebaard in
de Kathedrale Kerk te Utrecht. De
krans van witte chrysanten was ge
tooid met een rood-wit-blauw lint
met de initialen van H.M. de Ko
ningin en Z.K.H. de Prins.
De foto geeft een beeld van de
plechtigheid.
Jeep contra auto
Militair gedood
BU een aanrijding tussen een mili
taire jeep en een personenauto Is
gisteren een militair gedood. Twee
andere militairen en een dame werden
gewond.
Het ongeluk gebeurde op de Amers-
foortseweg tussen Nieuw en Oud-Mii-
llgen. Vermoedelijk tengevolge van de
gladheid van de weg begon de jeep te
slippen, waarin zich drie militairen be
vonden, met het gevolg, dat hij in bot
sing kwam met een uit tegenovergestel
de richting komende auto. Bij de botsing
werden de drie militairen gewond, even-
ArVfV WM als een dame uit Apeldoorn die in de
Ben Arafa. De ntrtni hoopt d.armoe Der„„emluto h„
Ben Arafa te kunnen overtuigen in het
belang van zijn volk zijn troon te verla
ten. Veel verder kon de Franse rege
ring moeilijk gaan zonder onmiddellijk
gevaar te lopen het contact met de Ma
rokkaanse nationalisten te verbreken.
Voor hen blijft Ben Joessef namelijk
de enige wettelijke monarch en de res
tauratie van diens troon 's voor hen
dan ook zeker altijd nog het doel waar
naar zij zullen blijven streven. Men kan
betwijfelen ot Parijs zich op den duur
met succes tegen dat streven zal kun
nen verzetten
personenauto zat Eén van hen was er
zo ernstig aan toe dat hi) zich niet in
veiligheid kon stellen toen de jeep in
brand vloog. Ten gevolge van brand
wonden die hij opliep verloor hij het
leven.
Het was de 21-Jarige dpi. soldaat P.
J. Kroon uit Halfweg. Niet ernstig ge
wond werden de dpi. soldaten J. Rat-
terman uit Barneveld en C. J Slooter
uit Gouda, beiden eveneens 21 jaar oud.
Zjj zyn naar het militaire hospitaal te
Arnhem overgebracht. De dame, die
zwaar werd gewond. Is naar het Juliana-
ziekenhuis in Apeldoorn overgebracht.
Sinds 2 September wordt het
Noorse schip ..Jopeter" door het ijs
vastgehouden aan de Noord-Oost
kust van Groenland. Het Deense
schip ..Kita Dan", speciaal voor
poolvaartcn gebouwd, is uitgevaren
om de ..Jopeter" hulp te bieden.
Sinds het schip vast zit en de
motoren heeft afgezet, is het ruim
130 mijl naar het Zuiden afgedre-
ven. Verscheidene leden van de be-1 T i
manning zijn door Amerikaanse Vanochtend VertTOUWellJK gesprek 111 fle
helicopters van boord gehaald.
Een straaltje hoop in Moskou?
De foto geeft een beeld hoe het
schip aan alle kanten door het ijs
is omgeven.
werkkamer van maarschalk
Boelganin
O
Tot gisteravond waren er bij de Russisch-Duitse besprekingen in Moskou
geen vorderingen gemaakt. De partijen handhaafden hun bekende standpunten
en, ofschoon de Russische premier Boelganin, gisteravond op een receptie in
het Kremlin verklaarde, dat „alles goed zou gaan", was er hedenochtend nog
maar xeer weinig hoop op een redelijke afloop van het overleg. Min of meer
als laatste poging om de impasse te doorbreken, kwamen maarschalk Boelganin
en de Bondskanselier vanochtend in het werkvertrek van eerstgenoemde voor
een vertrouwelijk gesprek bijeen. Zii waren vergezeld van hun ministers van
Buitenlandse Zaken, resp. Molotof en Von Brentano. De ministers kwamen even
voor tien uur plaatselijke tijd bijeen. Na dit gesprek op het hoogste niveau (er
was toen volgens Duitse kringen „een straaltje hoop") begon om elf uur een be
spreking van de volledige delegaties in het Splridonowka-paleis.
Vliegtuigen al onderweg
Adenauer heeft gisteren aan de am
bassadeurs van de Westelijke „Grote
Drie" medegedeeld, dat hy met de Sov
jet-Russische leiders ls overeengekomen,
dat er permanent diplomatiek contact
tussen Bonn en Moskou zal zyn, zonder
dat dit voorlopig het aanknopen van di
plomatieke betrekkingen zal Inhouden.
Voorts toonde West-Duitsland zich be
reid met vertegenwoordigers van Oost-
Dultsland en de Sovjet-Unie te spreken
over het vraagstuk van de krygsgevan-
genen, zonder dat dit. In welke vorm
dan ook. een erkenning van het Oost-
Duitse bewind zou inhouden. De Ameri
kaanse ambassadeur Bohlen verklaarde
het met het standpunt van Adenauer
eens zy°-
Symbolisch voor het ongunstige ver
loop van zaken in Moskou was het be
richt uit Hamburg, dat twee viermoto
rige vliegtuigen van de „Lufthansa",
waarmee Bondskanselier Adenauer en
een deel van zyn delegatie naar Bonn
zullen terugreizen vanochtend uit Ham
burg naar Moskou zyn vertrokken Zo
als bekend is het vertrek van de West-
Duitse delegatie voor Woensdag vastge
steld.
In Bulgarije arrestatie van
vijftig officieren
Volgens berichten, die Maandag In
Wenen uit gewoonlijk betrouwbare krin
gen in Sofia zUn ontvangen, zün vyftig
officieren van het Bulgaarse leger ge
vangengezet nadat zü blyk hadden ge
geven voorstanders te zijn van een nau
wer militair verbond met Joego-Slavië.
Een aantal officieren had in het open
baar zUn ontevredenheid uitgesproken
over de huidige betrekkingen tussen de
twee landen en had aangedrongen op de
vorming van een Balkan-federatie, al
dus deze berichten.
