v vi.
HAVANA, een stad van contrasten
1
CHRISTUS KWAM SLECHTS TOT AAN...
Zaterdag 10 September 1955
Tüjnj v
Een oud - Leidehaar in Amerika (II)
Uitbundige weelde naast schrijnende armoede
fie het eerst toetert, heeft voorrang
Vijf dagen later stapten wij op een hete middag in een klein
f.egtuig van de Cuban Airways, dat ons naar Havana zou brengen.
voor het vertrek was mijn blik op een automaat gevallen, die
25 dollarcent een formulier verstrekte, waarmee de passagier
jich een levensverzekering ten bedrage van S 10.000 kon voorzien,
•ji Ie keren indien het vliegtuig onverhoopt zou verongelukken. Het
qenblik vlak voor het vertrek is van psychologisch belang voor de
sKraard Amerikaanse maatschappij, die - naar ik mij voorstel -
:«de zaken met deze verzekeringen doet.
Weinig ogenblikken later zaten we
beven de Golf van Mexico. Het was
wolkloze dag en het water leek
na nis er te zijn. Na ongeveer dertig
nnutenkwam Cuba in zicht: palmbo-
ra natuurlijk, precies zoals ik mij
a: had voorgesteld, maar ook wol-
teaknbbers en kasteel El Morro, wit
ae zon, op het puntje van een
xlüereiland in de haven. Kort daar-
(j doemde het vliegveld beneden ons
op. toen hoorden we boven het geronk
na de motoren het hoge gepiep van
It vielen die de landingsbaan raak-
a: we waren geland!
Kennismaking met Cuba
Cuba ls ongeveer drie keer zo groot
H< Nederland, maar telt slechts vijf
Q een half millioen inwoners. Het
komvormige eiland, de Parel der
Itiilien, werd door Columbus op zijn
wste reis in 1492 ontdekt en door
tm Juana genoemd Cuba ls de In
tense naam. Tot 1898 was het een
Spaanse kolonie - vandaar dat Spaans
Kg steeds de voertaal is maar de
öi bepaald zachtmoedige behande-
van de bevolking door de Span-
ifcrten veroorzaakte talrijke beroe-
po op Amerikaanse interventie. In
•W grepen de Ver. Staten in en de
^Hans-Amerikaanse oorlog was het
jwlg. Datzelfde jaar nog werd het
Verdrag var. Parijs getekend, en toen
■taerika in 1902 zijn troepen terugtrok
Cuba een zelfstandige republiek.
*har welke toerist bekommert zich
tjmlyk om dergelijke feiten, wanneer
4 op het vliegveld van de Cubaanse
•«fdstad in de zon naar de douane
■W? Toch meer wellicht dan men
vtrwacht. Een groot aanplakbiljet,
jurop de president van de Cubaanse
«■publiek, Generaal Fulgencio Batis-
ARaat afgebeeld, herinnert hem al
•uffionds aan de politieke situatie.
is trouwens vrijwel onmogelijk
o de politiek in Havana te vergeten,
'at de stad is letterlijk volgeplakt
dergelijke biljetten.
De Cubaan schynt zich echter niet
Jjieel om de politieke aspecten van
'•leren te bekommeren; hy is lucht-
®e| en neemt de dagelijkse dingen
113 Je lichte kant. De wisselvalligheid
ds het over hem gestelde bewind ën
"dictatonale allures van zijn presi-
schijnen hem nauwelijks aan te
Generaal Batista
Di feite heeft hy een zekere bewon-
d'rinR voor Generaal Batista, een
,(sP«ct dat voor een niet gering
i(t' gebaseerd is op het door de
''«"'lent in 1952 genomen besluit
de diplomatieke relaties met
ffciand te verbreken. Daar komt
*8- dat de carrière van een sergeant
y»ograaf, die via een generaal-
**"0 tot president opklom, tot de
Afbeelding van de militaristisch in-
tWdde Cubaan spreekt.
J^idtnt Batista vat zijn taak niet
°P: met Napoleontische doortas-
laat hy huizen afbreken om
r"'ards aan te leggen, in de haven
aan wn tt"11161 onder het
Ir.door. een project, dat aan twln-
•«mend man werk verschaft en dat
'tfL Bereed is - twintig millioen
Wkost zal hebben. En hoewel
Een van de overvolle parkeer
plaatsen in Miami. Probeer daar
maar eens uit wijs Ie worden!
de bevolking zich er tegen uitgespro
ken heeft, bereidt men nu een groot
scheeps plan voor. dat een kanaal
dwars door Cuba zal opleveren en dat
vyfhonderd millioen dollar zal kosten.
Toeristenverkeer brengt
welvaart
De toerist, die voornameiyk de Cu
baanse zon zocht en die zich het dage-
ïykse tumult van tango's en rumba's,
dat uit de honderden kleine cafétjes
komt rollen, laat welgevallen, waarom
zou die toerist zich met dergelijke in
terne aangelegenheden inlaten?
Het toerisme is een belangrijke bron
van inkomsten voor de republiek. In
1953 deden 231.000 vacantiegangers
het eiland aan en ieder van hen
verteerde er gemiddeld 150 dollar.
Dat leverde een pot van vijftig mil
lioen op, en dat is dan waarschyn-
lijk ook de reden, waarom Cuba zich
zo veel moeite geeft om het haar
gasten naar de zin te maken.
De grote en luxueuze hotels hebben
alle warm en koud stromend water, in
vrywel iedere kamer kan men een te
levisietoestel aantreffen, en sommige
hotels houden er hun eigen zwemba
den en golfvelden op na. Maar derge-
lyke zaken zyn uiteraard ook hier al
leen voor de dikke portefeuille bei eik-
baar. Ook voor hen echter, die het
minder breed kunnen laten hangen,
heeft Cuba talryke aangename verras
singen in petto. Is het niet plezierig
om overdag in een temperatuur die
rond de 78 graden schommelt, in een
luchtig overhemd of een licht toiletje
langs de boulevard te flaneren, terwijl
de zee in wolken van stoffijne drup
pels stuk slaat op de rotsen onder aan
de muur? Is het niet even aangenaam
om op de aan Oosterse passar herin
nerende markt, het loven en bieden
gade te slaan, en de kleurige weelde
van tropisch fruit uitgestald te zien
liggen? En wat is er eigenlijk pretti
ger dan om een beetje moe in een van
de vele keurig gecoiffeerde parken te
zitten en naar de welverzorgde Cu
baanse vrouwen te kyken, die er met
hun kroost een wandeling maken? En
dan de stad zelf natuurlijk, met haar
voortreffelyke étalages, het va-et-vienl
van de voorbygangers. de kleine stal
letjes waar men uit piepkleine kopjes
de Cubaanse koffie drinkt en de win
kels waar men sigaren met de hand
rolt en voor vyf cent verkoopt.
Geen veilig verkeer
Als men alleen maar uit de buurt
van het verkeer biyft. want de Ne
derlandse regel: „Een heer in het
verkeer", kent men hier klaarbiyke-
lijk niet. Het gaat er Spaans toe.
Wie deze zomer door ons land
getrokken is, heeft zich verwon
derd en verheugd over de toene
mende welvaart. In bijna alle gro
te plaatsen zyn er nieuwe straten
en zelfs gehele woonwyken byge-
bouwd. Nieuwe industrieën zyn of
worden Ingericht. De modernste
landbouwmachines zyn op het
land bezig de ryke oogst aan graan
en hooi binnen te halen. Langs de
wegen gonzen de auto's der „grote
luiden" en de auto's der „kleine
luiden d.w.z. de bromfietsen. De
laatste zelf al ten getale van bijna
een half millioen. Aan alle? ls te
merken, dat we in een tyd van
hoogconjunctuur leven en dat na
genoeg alle groepen van ons volk
aan die grotere welvaart deel heb
ben. De krasse tegenstelling van
50 60 jaar geleden, tussen de
WOORD
VAN
BEZINNING
reldbevolking. dat aan ondervoe
ding lydt. gestegen is van 38.6%
vóór de tweede wereldoorlog tot
59.5% heden ten dage. Terwijl wij
dus allen ons deel krijgen van de
grotere welvaoart, leidt bijna 2/3
deel van de wereldbevolking min
of meer honger
Wij zyn de rijke man uit de ge-
lykenis. die gekleed was in purper
en fyn linnen en iedere dag schit
terend feest hield. En enkele
honderden kilometers bij ons van
daan ligt de arme Lazarus, met
ln dit onbarmhartig en hopeloos
gebied, waarvan de inwoners zei
den: „Wij zyn geen Christenen;
Christus is slechts tot aan Eboll
Dit ls geen probleem, dat alleen
maar Italië aangaat; wij zyn er
allen bij betrokken. Onlangs werd
het voorstel gedaan, om de belas
tingverlaging ten bedrage van 500
millioen gulden, die op 1 Septem
ber is ingegaan, nnet aan ons volk
ten goede te laten komen, maar
voor de achtergebleven gebieden
te besteden. Op dit voorstel zyn
ber is ingegaan, niet aan ons volk
weinig of geen reacties gekomen.
Ik weet ook niet, of dit om econo
mische redenen mogelijk is. Maar
wel weet ik, dat het noodzakeiyk ls,
dat de ryke man in het Westen
hulp en steun zendt aan de arme
grootste weelde bij de één en de
diepste armoede by de ander, ken
nen wij gelukkig niet meer. En
daar mogen wy dankbaar voor
zijn.
Maar nu komt er een andere
tegenstelling op. waarvoor ons volk
nog veel te weinig oog heeft en die
even God- en mensonterend is als
de contrasten, die wy vroeger in
eigen land hebben meegemaakt.
Hoe meer wy immers in het Wes
ten de vruchten van de techniek
en van de vooruitgang der weten
schap plukken, des te schrynender
wordt de vergelijking met de ach
tergebleven en onder-ontwikkelde
gebieden der aarde. Een rapport
van de Voedsel- en Landbouwor
ganisaties der Ver. Naties deelt
mee. dat het percentage der we-
zweren overdekt. En dat ln de let-
terlyke zin van het woord. Want
de medische verzorging van de
achtergebleven gebieden ls aller
droevigst. In een land als Liberia
lydt, op een bevolking van 23 mil
lioen mensen, ruim een half mil
lioen aan melaatsheid.
In de vacantie las ik een boekje
van Carlo Levi: ..Christo sl fer-
mato a Eboli", in het Duits ver
taald onder de titel: „Christus
kam nur bis Eboli". De schryver,
een dokter en schilder, werd tij
dens het fascistisch regiem naar
een afgelegen dorpje in het Zuiden
van Italië verbannen. In die streek,
waar de malaria woedde, waar zo
goed als geen dokters waren, leefde
hy enkele jaren onder analfabeten
en zieken. Hy schildert zijn leven
Lazerus ln het Oosten en Zuiden,
en die hulp niet enkel ln de vorm
van geld. maar ook van medica
menten. landbouwwerktuigen en
andere machinerieën, en bovenal
ln de personen van dokters, inge
nieurs en onderwijzers.
Als dat niet gebeurt, kan over
enkele Jaren een boekje geschre
ven worden: „Christus kwam
slechts tot aan West-Europa". En
zelfs dat zou niet waar zyn. Want
als Christus hier werkelyk geko
men was. zouden wij beter geluis
terd hebben naar Zyn woord:
„Voorzover gij dit aan een van
Mijn minste broeders gedaan hebt.
hebt gy dat My gedaan".
D. J. VOSSERS.
Hervormd predikant te Leiden.
Wie het eerst toetert, heeft het voor-
rangsrecht en van snelheid vermin
deren in de bebouwde kom, heeft
men vermoedelijk ook nog nooit ge
hoord.
De politieagenten vatten hun taak
nogal gemoedeiyk op. Gaat heter wat
al te heet toe, dan komt er een fluitje
aan te pas, of wat druk armgebaren.
Is .het erg warm, dan retireert hy
onder een parasol die te zynen be
hoeve permanent aan een lantaarn
paal is bevestigd, en charmante vrou
welijke passanten kunnen altyd op
koloo-7 van hem rekenen.
ALL DAY DEEP SEA FISHING
;|f-YAGHT GULF STREAM
JK X
Bioscoop
met 6500 zitplaatsen
Hoe levendig het stadsbeeld overdag
ook mag zyn, in de avond begint het
eigenlyk pas. Dan openen de honder
den luxueuze en koele nachtclubs hun
deuren. Dan stromen talryke bezoe
kers naar het grootste bioscoop
theater ter wereld, het Blanqurta-
theater dat 6500 zitplaatsen telt en
dat door de eigenaar als een soort mo
nument voor zijn overleden echtgenote
werd opgetrokken; dan ook floepen
de honderden lichten aan, die ais een
parelsnoer de boulevard langs de zee
verlichten. Tropicana. 's werelds be
roemdste nachtclub, is uiteraard een
van de grootste atttracties. Men zit er
in de open lucht op een terras, dat
nauwelyks is verlicht - de maan is er
immer.-, ook nog -. en de palmbomen
die zachtjes in de zeewind ruisen, ver
volmaken het sprookje dot Cuba gaar
ne aan haar gasten vertelt.
Miami. Ameriku s vacanhe-oord bij uitnemendheid. Palmen staan er als stramtne pall renters langs de
Discaijne-boutevard. witte en roze wolkenkrabbers, glanzende limousines en boven alles uit het geruis
van de zee*
Felle tegenstellingen
Maar Havana is ook een stad van
contrasten. Terwyi de barkeeper in La
Floridita een daiquirie, een bekende
Cubaanse rhumcocktail, bereidt voor
in avondtoilet gestoken gasten, strui
kelt de late wandelaar in oud Havana,
het deel dat uit de Spaanse tyd da
teert. over bedelaars die zich op het
trottoir ter ruste hebbeh gelegd: De
nacht ls immers warm genoeg.
En terwyi de bewoner van een der
talryke kostbare villa's in de buiten-
wyken een late duik in zyn eigen
zwembad neemt, lopen kleine Cubaan-
e jongetjes ln gerafelde kleren langs
ie straat, op zoek naar een hapje eten,
at er op overschoot.
Deze tegenstellingen vindt men na-
tuurlyk in iedere grote stad, maar
toch is het voor Havana een min of
meer typisch verschijnsel. In tegen
stelling tot Nederland en vele ande-
Diepzeevissen is een van de
grootste attracties van Key West.
vooral als men bij thuiskomst kan
opscheppen over de vangst van
dergelijke knapen.
re landen, kent deze republiek vry
wel geen middenstand. Men ls er öf
welgesteld, öf arm en iets daartussen
kent men niet.
Het leven is er niet duur. In Ha
vana zyn de werkkrachten wat schaar
ser dan op het platteland, maar toch
goedkoop genoeg om zich de luxe van
drie of vier bedienden te kunnen per
mitteren. Voor een werkster voor dag
en nacht betaalt men ongeveer 30 dol
lar per maand, en voor 25 dollar heeft
men al een kok. Het belastingstelsel ls
afwykend van het onze, zo dient men
by voorbeeld boven het normale bedrag
steeds twee cent extra te plakken. De
inkomstenbelasting schynt niet by-
zonder hoog te zUn, maar dat wordt
weer opgevangen door de extra belas
ting op luxe artikelen, die uiteraard
vrijwel alleen in handen van de wel-
gestelden vallen. Tabakken en alcohol
zyn er by zonder goedkoop; zoals in
Frankryk is ook de kleine man hier
gewend aan zijn dageiykse apéritif,
en een 3péritif zonder een rokertje is
natuuriyk niet compleet.
Heerlijk vacantie-oord
De toerist ziet natuuriyk alleen de
rose kantjes van het leven. Hy ls op
vacantie en weinig kan zyn plezierige
stemming bederven. En dat is maar
goed ook. Cuba is ln leder geval een
uitnemend vaear.tieoord er. een voor-
treffeiyke gastvrouwe. Laat het een
troost voor de dagdromers achter hun
dageiykse krant zyn, dat deze parel
van de Antillen voor iedere E
nogal ver uit de buurt ligt.
Mr H. L. LEFFELAAR
