Katwijkers wezen Kamerleden op de
noodzaak van eigen vissershaven
VREEMDE TALEN
Oud Katwijk: Het Mallegat
ttte jaargang
Vrijdag 9 September 1955
Vierde Blad No. 28623
(Ingez. Med.-adv.)
t WOENSDAG DERDAG VRIJDAG ZATERDAG tONDAG MAANDAG DINSDAG ^^^JwOENSDAG t
Yffl 7 M ff M ff ;J 10 IJl 11 W12 Hl 13 l'j i4 W
MjsïPTFMAPBW WsgPTEMBER IsEPTEMBERJ ^JSEPTEMBErM ^^Ês£PTEM&ErB^^^^SEPTEM6ErH^^^^ÊSEPTEMBER^^^^^ÊSEPTEMBER^^^^^KS£
OONDER DAG
15
SEPTEMBER
JEen haveneen eigen haven9
Binnenkort verschijnt weer een
rapport over dit probleem
Ontvangst in Vuurbaak en Visserijschool
Een haven, een eigen haven", kreet de menigte, toen gisteravond een
sligtai leden van de Eerste en Tweede Kamer van de Staten-Generaal, die
uitnodiging van de Nederlandse Stichting voor de Visserij een rondreis
|^i de Nederlandse visserij-problemen maakt, te Katwijk arriveerde.
Waar is Mansholt", riep men. „Wij willen een haven".
voorzitter van de Rotterdamse Kamer
van Koophandel, de heer K. P. van
der Mandele. de directeur van het
Nationaal Planbureau, de heer Z. IJ.
van der Meer en het lid van de
Tweede Kamer, V. W. Nederhorst. Dit
rapport komt een dezer dagen ter
perse.
Volgens verklaringen van reders en
scheepseigenaren van de Katwijkse vloot
is dit rapport zeer zakelijk en objectief
wetenschappelijk. Het komt in vijftien
conclusies tot de slotsom, dat in natio
naal economisch opzicht tot behoud van
de Katwijker welvaart in al haar gele
dingen de aanleg van een vissershaven
geschikt voor moderne schepen, strikt
noodzakelijk is.
Na de officiële ontvangst door de
directeur van de Visserij-school
deelden enkele jonge dames, ge
kleed in originele Katwijkse kleder
dracht. verversingen rond. Mr dr
Verkerk, lid van de Tweede Kamer
en burgemeester van Boskoop,
neemt een stukje toast, natuurlijk
belegd met een haring.
(Foto L.D./Van Vliet.)
"I
liereerst werden de Kamerleden ont-
icfsn in het gebouw van de Rederij-
ita^ing „Vuurbaak", waar het woord
srt gevoerd door de heer D. Ouwe
lui directeur van Ouwhands Haring-
ÏKTishandel, die een uiteenzetting
id tan het bedrijfsleven in de visserij
Kor. Nadat een kopje thee was ge
iden, begaf het gezelschap zich naar
bedrijf van de heer Ouwehand,
rancor men veel belangstelling toon-
Inde Visscherijsehool
Ttnolgens begaf men zich naar de
tajjschool, waar een ere-haag van
telingen van de school in blauwe over
al op de stoep stond opgesteld om de
lasers een hartelijk welkom toe te
spa. In de hal van de school werden
i leden van de beide Kamers begroet
ar de directeur van de school, de heer
Tirsevisser en de leraren. In een van
i Sotalen van de school gaf de heet
fctoiaer een uiteenzetting over de
'•-•tijjie van de school. Hij herinnerde
run dat de grondslag voor de school
gelegd in 1861 door de heer K.
«m». De eerste examens werden ge-
zin in 1898. De belangstelling voor
school was zo groot dat men in 1920
tea met het geven van avondonder-
~x In 1954 bezochten 192 leerlingen de
en nog steeds breidt dit aantal
uit, »dat men omstreeks Decern
ing dit Jaar een aantal van 340 ver-
ral De opleidingscursus voor kuipers
u begint ln December.
uiteenzetting bezichtigde
"Welschap de school, waar op dal
JWbUk gewoon les werd gegeven,
uuele jonge dames, in het traditio-
Katwijkse costuum (wat jammer
«adat men deze fraaie klederdracht
tenger hoe minder gaat zien!)
widen verversingen rond, waarbij
nfaik'' t0ast met haring niet
Oj® boetzolder va nde Visserijschool
daarna een diner aangeboden,
uwij mede aanzaten vertegenwoor-
r®J «n de redersvereniging „Vuur- j
en van de vereniging van schip-1
^«aren. Uiteraard is hier in ve-j
ft toonaarden gesproken over het
Jiaprobjeem.
Wonder van Katwijk
rüi! Katwijkse visserijbedrijf zucht
de moeilijkheden van drie tot
«.-and gulden per logger per Jaar
«rendabele kosten, omdat men te
jatten in het vangstseizoen de thuls-
oiöhh. Men moet immers de vang-
j-per auto naar de eigen afslag te
y, wengen en bovendien kost de
'W1 loBgers van Katwijk naar
-noen langs 29 bruggen kapitalen,
j^boemt dit het „wonder van Kat-
3;- omdat ondanks deze verliezen en
s-uporaoonlijke inccnveniënten de
zich toch nog staande
a*-Hvv z1n echter niet alleen deze
ïï~™tden die Katwijk en visserij
C*-Kn Van oudsher heeft deze ge-
7,*een ?root aantal vls9erslieden
a»5?j|f<ters opgebracht. De vissery
v, bloeit ondanks alle moeilijk-
n e langrijke pijlers steunen
Ju n 1- verwerkingsindus-
wn der grootste en belang-
«w van ons land ls geworden en de
Kolonel Simbolon
Staf-chef T.N.I.
Volgens het dagblad „Indonesia Raya"
zou de regering voornemens zijn Kolonel
Simbolon. de territoriaal commandant
van Noord-Sumatra. te benoemen tol
staf-chef van de T.N.I., het Indonesische
leger. Een officiële bevestiging hiervan
was echter met te krijgen.
Kolonel Simbolon werden Maandag
avond door president Soekarno ontvan
gen.
Scheveningse logger
„Marsbango" aangehouden
door Venezolaans schip
De Scheveningse logger „Marsbango™
ls Donderdagochtend opnieuw door
een Venezolaans oorlogsschip aange
houden. Volgens schaarse, nog onbe
vestigde berichten geschiedde dit ln
volle zee. De Nederlandse ambassade
In Caracas ls ingeschakeld.
De ..Marsbango". de SCH 178, waar
mee schipper T. Blok uit Scheveningen
sedert enige jaren de visserij uitoefent
in de Carablsche wateren, werd in April
1954 eveneens door de Venezolaanse au
toriteiten aangehouden en opgebracht
naar de Venezolaanse haven La Vela.
Korte tijd later ls het schip zonder
verdere maatregelen vrijgelaten.
De „Marsbango", een modern uitge
rust motorvaartuig, voorzien van radar,
radiotelefonie, koelinstallatie enz., is in
staat een geregelde aanvoer van verse
vis naar Curacao te garanderen en
voorziet voor de Nederlandse Antillen in
een behoefte. Venezuela beschouwt een
groot stuk van de zee buiten de kust als
Venezolaans territoir. Er bestaat een of
ficiële driemijlszone. doch daarnaast is
er ook een twaalfmijlszone, binnen welk
gebied de Venezolaanse kustwacht zich
gerechtigd acht, schepen te controleren
op contrabande. Nergens ln de Venezo
laanse wetten staat echter dat het ver
boden is, binnen deze twaalfmijlszone te
rissen.
Na de eerste aanhouding ls te Wil
lemstad een commissie van onderzoek
Ingesteld, waarin Antilliaanse burger
lijke en marine-autoriteiten zitting had
den, om de zaak te onderzoeken. Van de
uitslag van dit onderzoek ls tot nu toe
niets bekend geworden.
(Ingez. Med.-adv.)
Dinsdag begrafenis van Kardinaal de Jong
Rooms-Katholiek Nederland rouwt over het overlijden van Johannes Kardi
naal De Jong,
Aan de Zuidsingel in Amersfoort staat een oud klooster. Het moederhuis
van de zusters van O. L. Vrouw, beter bekend als het „Huis met de blauwe
ruitjes". Hier vertoefde de Kurdenaal sinds 1951 toen zijn krachten hem in de
steek lieten en de taak hem te zwaar viel.
Tijdens de rondgang door de
Visserij-school toonden de Kamer
leden grote belangstelling voor het
werk van de jongens. De heer
Tilanus bespreekt met een van de
jongens het werk.
(Foto L.D./Van Vliet.)
Niet in gulden uit te tellen
Indien Katwijk echter geen haven
krijgt, dan bestaat het gevaar dat de
bevolking langzaam maar zeker naar
andere centra zal afvloeien en dat dit
visserijdorp verstrooid zal raken over
andere gemeenten. Daarmee zal naar
men vreest, ook 'n einde aan deze zee
visserij gekomen zijn. Het is namelijk
reeds gebleken dat dat deel van de
beroepsbevolking dat uit de gemeente
weggetrokken is zich in alle opzichten
van de zee afwendt. Zelfs al zou de
aanleg, zo redeneert men. van een
haven te Katwijk niet geheel en al
economisch, althans in guldens, niet
te verantwoorden zijn, er zijn andere
maatstaven die deze belangrijke kwes
tie niet in guldens uit te tellen maken.
Voortdurend aandringen
nldlen Katwijk geen haven krjjgt, dan
gaat dit visserijbedrijf waarschijnlijk in
een betrekkelijk klein aantal jaren te
loor en daarmee zal ook een stuk volks
welvaart en bovendien een der belang
rijke bronnen van de koopvaardybeman-
ningen verdwenen zijn. De IJmuidense
haven is volkomen ontoereikend voor
de Katwijkse visserij en ook voor de af
zet van de vangsten. Katwijk blijft bij
de afwijzing van de overheid van een
eigen haven te verkrijgen echter niet
stilzitten.
Men wenst een haven die voor de
moderne schepen geschikt is en om
dat het voortdurend aandringen in de
practijk nogal uitstekend blijkt iet
voldoen, heeft men opnieuw een rap
port over deze havcnproblemen laten
samenstellen. Dit rapport is tot stand
gekomen onder de supervisie van de
Aanvankelijk heeft de Kardinaal nog
kunnen wandelen in de kloostertuin, j
waarin eeuwenoude bomen staan en in'
een lommerrijk prieel heeft hy menig j
goede vriend ontvangen. Maar steeds viel
de gang naar deze tuin hem zwaarder.
Het lopen ging niet meer en zelfs kon
hij geen mis meer lezen in de kapel.
De Paus verleende hem toestemming
een altaar te laten oprichten in zijn
ziekenkamer en zelfs werd bij hoge uit
zondering hem toegestaan later een mis
in rustende houding op te dragen. De
laatste tijd kon hy ook dit niet meerl
opbrengen
Thans waait de PausehJke vlag half-
stok vanaf het „Huis met de blauwe
ruitjes".
In een kamer direct bij de ingang
staat de Kardinaal opgebaard in een
sobere chapelle ardente op een praalbed.
Op een kussen voor het praalbed lig
gen de versierselen van de Kardinaal:
zijn onderscheiding als officier van de
Orde van Oranje Nassau, het Grootkruis
in de Orde van de Nederlandse Leeuw
en de ere- en devotie baljuw van de
Orde van Malta.
Op de hoek van het praalbed een
grote krans van H.K.H. Prinses Wil-
helmina.
In de chapelle ardente is by hoge uit
zondering een altaar opgericht, waaraan
elke priester een H. Mis kan lezen.
De Pauselyk Internuntius, mgr Paolo
Giobbe, heeft de rector van het Zuster
huis gewezen op dit privilege, dat alleen
Kardinalen hebben.
Inmiddels is een chapelle ardente in
gericht in het Aartsbisschoppelijk Pa
lels te Utrecht, waar de Kardinaal van
avond zal worden opgebaard.
tot 12 uur voor de geestelyken, des mid
dags van 16.15 tot 16.45 uur voor we-
reldiyke autoriteiten en van 16.45 tot
17,15 voor vertegenwoordigers van natio
nale Instellingen.
In verband met het overiyden van de
Kardinaal heeft de voorzitter van de
Tweede Kamer de vergadering op
Dinsdag 13 September uitgeschreven te
gen 's middags drie uur in plaats van,
zoals gebrulkelyk ls, één uur.
De Paus heeft een telegram van rouw
beklag gezonden aan mgr dr B. J. Al-
frink. waarin hy zegr ten diepste ge
troffen te zyn door het overiyden van
Kardinaal De Jong. Ook talryke andere
bewyzen van rouwbeklag zyn binnenge
komen.
Philipsemissie van
f179 millioen
Commissarissen en Raad van Bestuur
van de N.V. Philips' Gloeilampenfabrie
ken hebben besloten de vergadering van
houders van preferente aandelen te hou
den op 17 September as. voor te stellen
over te gaan tot uitgifte van f. 178.727.000
J gewone aandelen aan de N V. Gemeen
schappelijk Bezit van aandelen Philips
Gloeilampenfabrieken, die op haar beurt
voornemens is over te gaan tot een geiy-
ke uitgifte van gewone aandelen. De in
schrijving zal. behoudens de vereiste
goedkeuring, op 6 October as. worden j
opengesteld voor aandeelhouders en wel
ln dier voege, dat 2 gewone aandelen.
respectieveiyk 6 preferente aandelen NV
Philips of NV. G.emeensohappelyk Be
at recht geven op een gewoon aandeel i
tegen een koens van 100%
per gramofoon
Het ls een onbetwistbaar feit, dat een
langdurig verblijf ln bet betrokken
I vreemde land de beste metbode is om
een vreemde taal te leren spreken en
verstaan. Daar dit voor weinigen is
weggelegd, beeft men andere metboden
ontwikkeld. Eén hiervan ls de Lingua-
pbone-metbode. Teneinde dit systeem
meer bekendheid te geven bevindt zich
van 1 2 t/m 30 Sept.
op de Apothekersdijlc te Leiden
een demonstratiewagen, waarin belang
stellenden over de Linguaphone-cur-
sussen worden Ingelicht.
jlMGUAPHONE
INSTITUUT
AMSTERDAM
De begrafenis van de Kardinaal zal
Dinsdagmorgen geschieden. Om tien
uur beginnen in de kathedrale kerk te
Utrecht de Lauden, waarna de uit
vaart.
De Pontificale Mis van Requiem zal
worden opgedragen door de Admini
strator Apostolicus, mgr dr B. J. Al-
frink. De lijkrede zal worden uitge
sproken door mgr dr J. A. Geerdlnck,
officiaal van het Aartsbisdom.
Er is gelegenheid voor officieel rouw
beklag in het Aartsbisschoppelyk Paleis
op Zaterdag a.s„ des morgens van 11
Gedaalde werkloosheid in Augustus
Tijdens Augustus daalde het aantal
werkloze mannen van 26.595 tot 24.435
terwijl dc bezetting van de aanvul
lende werken verminderde van 9581
tot 7107. zodat het aanbod van ar
beidskrachten in totaal met 1634
afnam.
De daling is toe te schryven aan het
gunstige weer in de afgelopen maand,
waardoor veel oogstwerkzaamheden
vroegtydig konden "geschieden Het
voortduren van dc gunstige conjunctuur
droeg evenpens tot vermindering van de
arbeidsreserve by. hetgeen o.a blijkt
uit het feit. dat vele cholleren, die de
verschillende onderwysinstellingen ver
lieten. gemakkelijk een plaats in het
bedrijfsleven vonden Het aanbod van
personen beneden 19 jaar daalde daar
door ondanks de afloop van het
schooljaar nog van 3031 tot 2984
Het aanbod van bouwvakarbeiders
daalde van 443<\ tot 3843. veenarbeiders
van 1385 tot 1195. landarbeiders van
8529 tot 5436 en losse arbeiders van 7520
tot 6615. de afloop van het zomerseizoen
had een sty ging tot gevolg van het
aanbod van handelspersoneel (van 1572
tot 1601). transportpersoneel (van 1510
tot 1566) en kantoorpersoneel (van 2842
tot 3012). By het kantoorpersoneel was
ook de inschrijving van oud-scholieren
van invloed.
Het aantal openstaande aanvragen
daalde door de plaatsing van jeugdige
ingeschrevenen van 70.053 tot 68.080.
De relatieve werkloosheid was eind
Augustus het hoogst in Groningen en
Friesland met 12 werklozen per 1000
mannelijke beroepsbeoefenaren en 1 jt
lnagst in Limburg met 6. terwyl het
Rijksgemiddelde 8 bedroeg, evenals op
31 Juli. <Zuld-Holland 7).
Het aantal als werkloos geregistreer
de vrouwen steeg van 3515 tot 3714. ln
hoofdzaak als gevolg van de afloop van
het schooljaar De geregistreerde vraag
naar vrouwelijk personeel daalde van
35.774 tot 34.935. voornamelyk door de
plaatsing van oud-scholieren.
In oude tijden had de Rijn haar natuurlijke uit
watering bij Katwijk ln de Noordzee. Door verschil
lende omstandigheden, zoals stormen, verzandingen
en verstuivingen geraakte deze Rijnmond langzamer
hand in het ongerede, zodat er tenslotte niets meer
van over bleef. In later jaren echter vatte men het
plan op om langs kunstmatige weg de oude toestand
te herstellen, wat in de tweede helft van de 16e eeuw
resulteerde in een plan voor de aanleg van een kanaal
vanaf Katwijk aan den Rijn, door de duinen naar
zee, voorlopig bij wijze van proefneming bescheiden
opgezet. Zou deze proef slagen, dan lag het in de
bedoeling de werken door uitbreiding een definitief
karakter te geven. De eerste spade werd op 26 Maart
1578 te Katwijk aan den Rijn in de grond gestoken
en het werk had een dermate vlot verloop, dat reeds
op 10 November d.a.v. het strand werd bereikt. Men
liet toen gedurende de wintermaanden het werk
rusten om in het volgende voorjaar de laatste dam
door te steken, waardoor de verbinding met zee een
feit zou worden. Dit gebeurde op 1 April 1579 en ging
gepaard met enig officieel vertoon. Lang heeft deze
uitwatering echter niet gefunctlonneerd. De primitieve
uitvoering, zonder sluizen of pieren, had namelijk tot
gevolg, dat bij de eerste de beste zware storm de
nieuwe Rijnmonding weer werd dicht geslagen. Men
beschouwde toen het plan als mislukt en er werden
geen pogingen tot herstel meer ondernomen. Het doel*
loos vlak bij de kust in de duinen doodlopende kanaal
bleef echter bestaan. De volksmond gaf hieraan da
naam „Het Mallegat". Gedurende de laatste zeventig
jaren werd dit Mallegat bij stukjes en beetjes gedempt
en men vindt er in de Mallegatsloot te Katwijk aan
den Rijn nog slechts een laatste overblijfsel van terug.
Onze foto van vandaag, die omstreeks het Jaar 1886
werd gemaakt, toont ons het westelijk uiteinde van
het Mallegat, dat toen al geen water meer bevatte en
door de korders (schelpenvissers) werd gebruikt voor
het tijdelijk opslaan van schelpen. De fotograaf stond
op de plaats waar thans de Tramstraat en het Noord
einde samenkomen. Het pad op de voorgrond, waarop
de schelpenkar staat, valt ongeveer samen met de
afrit tussen Tramstraat en de Haven. Oostelijk van
dit pad bevond zich het nog bevaarbare gedeelte van
het Mallegat. waar de schuiten gemeerd lagen die de
schelpen verder landinwaarts vervoerden. De weg aan
de linkerzijde van de foto correspondeert met de
tegenwoordige Tramstraat met aan het westelijk uit
einde het kruispunt Badstraat Waalgat. Aan de rech
terzijde. ongeveer over de lengte van het Mallegat
treffen we heden ten dage de Havenstraat aan. Geheel
rechts zien we nog een gedeelte van het Groot Bad
hotel, met links daarvan het toenmalige postkantoor.
(Opname uit de beelddocumentatle der gemeente Katwyk.)
