In vele Australische parken staan
banken „alleen voor dames"....
Opvoedingssysteem gebaseerd
0p scheiding der geslachten, met
alle gevolgen vandien
Indonesische regering over de
Nederlandse reactie verheugd
VRIJDAG 9 SEPTEMBER
(Van onze correspondent nit Australië)
De »Igemene directeur voor Australië van de Philipsfabrieken te Sydney is
dagen ternauwernood aan de dood door een moordaanslag in het hartje van
fjneT ontsnapt. Met twee schotwonden, waarvan een in de borst, werd hü in het
'\tnhuis opgenomen maar kon de volgende dag met de kogel nog in z(jn
fcihiam bet werk hervatten. De man, die de moordaanslag pleegde, wachtte
directeur, Frank Leddy, bü zijn kantoor op, drukte hem een revolver in de zü
Khoot twee keer op hem. Daarna, toen de heer Leddy naar zijn kantoor terug
meelde. en om hulp schreeuwde, wandelde de dader op zijn gemak weg. De
Glie heeft hem nog niet gevonden.
De« gebeurtenis is een illustratie van de „Wild West" van Australië.
Zij staat niet op zichzelf, want moordaanslagen komen hier even dikwijls voor
-1, a weken in het jaar zijn, en méér. Zij is tegelijkertijd een illustratie van wat
eninige mensen plegen te noemen „het ruwe Australië".
Inderdaad, Australië is ruwer dan Nederland. Het bezit nog alle kenmerken
no een jong land, met wijd open ruimten, waar de mens een is met de natuur
a BOtt vechten om die natuur te overwinnen. Misdadige aanslagen komen niet
(jtsluitend in Sydney voor met zijn bijna twee millioen inwoners, maar ook in
i, minder bevolkte streken.
Listwan), lijden aan paranoia, d.w.z.
een vorm van krankzinnigheid, waarbij
de patiënt bepaalde waandenkbeelden
heeft, maar overigens tamelijk wel bij
het hoofd kan zijn.
Dr Listwan zeide, dat hij tot deze
conclusie is gekomen na een onderzoek,
dat zich over de afgelopen drie jaax
heeft uitgestrekt. Deze geesteszieke im
migranten zijn - aldus dr Listwan -
jonge, eenzame, ongetrouwde mannen,
afkomstig uit de Oost-Europese landen,
waar zij de oorlog en politieke achter
volgingen hebben meegemaakt.
Bovendien hebben zij in Australië
meestal geen gelegenheid gekregen hun
eigenlijke beroep uit te oefenen, en ook
dat veroorzaakt verstoring van hun
evenwicht. „Genezing is mogelijk, indien
deze jonge mensen trouwen", aldus deze
dokter uit Sydney.
Misdadigheid en geestelijke
onevenwichtigheid zijn
Schering en inslag
Het behoeft niet te verwonderen, dat
ludit machtig uitgestrekte land, waar de
oenjen gemakkelijk kunnen verdwijnen,
«politie een zware taak heeft misdadi
gs op te sporen. In Sydney alleen al
icirijnen elke dag vijftig mensen!
Weliswaar worden de meesten binnen
Isrtt of lange tijd opgespoord, maar er
rn er in de loop der jaren velen, van
r.e nooit meer iets gehoord of gezien is,
niet alleen misdadigers, maar ook andere
sensen. die weinig of niets op hun ge-
ïC.en hebben dan alleen dat zij zomaar,
ct mje wil. „in rook" verdwijnen.
Frank Leddy ik noem hem Frank.
til: vrijwel iedereen noemt hier vrijwel
miereen bU zijn voornaam is niet de
eerste rijke zakenman, die voor een
ncórdaanslag werd uitgezocht. Hij zal
tdt de laatste niet zijn. Ruim anderhall
jjir geleden werd de vrouw van een
gdere rijke zakenman op klaarlichte
dig, s ochtends om half elf jn haar glgen
ills vermoord. De dader is nooit gevon-
at
Enkele weken geleden werd een meisje
tin 18 jaar vermoord. Men vermoedt dat
dader een Italiaan is, wiens liefde
tiet beantwoord werd, maar ook hü is
soolt gevonden. Twee jaar geleden werd
«n meisje 's avonds nadat zij de tram
abjj haar huis had verlaten, vermoord.
Eb dader loopt nog altijd vrij rond. De
politie tast volkomen in het duister. Er
r!n zelfs openbare exposities gegeven,
reproducties van de plaats van de moord
a bezet met wassen beelden, in de hoop,
Ut het publiek inlichtingen kon geven,
raar dit ls alles vergeefs geweest
Immigranten onschuldig
eel dikwijls wordt ln deze oms tan
geden een schuin oog geworpen naar
it immigranten, ondanks het feit, dat
nab een commissie van onderzoek heeft
ungetoond het aantal misdrijven,
foor Australiërs gepleegd, naar verhou-
dag groter is dan dat door Immigran
ten! Er is overigens een nieuw licht ge-
i or pen op wat ik zou willen noemen de
gemeenschap der immigranten".
Tijdens een medisch congres, waar-
un artsen uit alle delen van de Engels
sprekende wereld hebben deelgenomen,
reeft een psychiater uit Sydney ver-
Uaird, dat er op elke vijf geesteszieken
a Sydney één immigrant is. De mees-
to hunner, zo zei deze dokter (dl
Prins Bernhard legde
eerste steen
Prins Bemhard heft vanmorgen de
«rste steen gelegd van een ln aan
ton* zijnd Prot. Chr. Streekzieken
huis te Bennekom.
Asn deze eerste steenlegging ging
waf een bezoek van de Prins aan het
Jctianmter Ziekenhuis te Bennekom,
s»sr de Prins die was vergezeld van
Jjo particulier secretaris dr F. A. de
Graall na eerst aan de grens van de
pnetnte te zijn verwelkomd door bur-
gnester H. M. Oldenhof van Ede. aan
Kh liet voorstellen ds B. N. B. Bout-
wra. voorzitter van het Johanniter
Lekenhuls en tevens voorzitter van
Stichting „Protestants Christelijk
reekziekenhuis", en diens echtgenote,
korts liet Prins Bernhard aan zich
verstellen een aantal bestuursleden, de
van het ziekenhuis en enige leden
ju het kapittel van de Orde van St.
la
Vervolgens begaf het gezelschap zich
•aar het ln aanbouw zijnde streekzie-
jmhuis, waar de commissie van ont-
wagst aan de Prins werd voorgesteld.
D; Bouthoorn zeide, dat deze dag een
c'lipaal betekende in de wordingsge-
«jledenls van dit ziekenhuis Deze
steenlegging is de aanvankelijke
«woing van grote inspanning en en-
etcntige samenwerking.
Daarna metselde Prins Bernhard de
Waksteen ln.
Optimisme in handelskringen
^handelskringen in Djakarta heeft
"an zich thans optimistisch uitgela-
101 over de vooruitzichten, na de op-
wvolrende bekendmakingen van de
«tering 0p het punt van de in- en
®ltotr- Men bepaalt zich voorlopig
*hler tot een afwachtende houding,
"afwachting Van nieuwe maatrege-
welke nog worden verwacht.
Jfcn constateerde, dat de Driizen van
oeiangnlkste Indonesische ultvoer-
Km?1 00 binnenlandse markt
v,-! wn dalende tendentie verto-
Deze zette reeds direct in bi) het
Jfucn van het nieuwe Kabinet. Aan-
•Sm i® broduotenpriizen op de we-
ii-MW 1 °Dl0Den- ziet men de moce-
van goede exportkansen ln de
toekomst.
j* koudorjis was vandaag Rp 52.—
nam voor de eerste kwaliteit, ter-
"J?® steeds een dalende tenden-
j* De goudprijs die boven de Rp.
eeweest. was od 31 Augustus
M-50; ook de vriie koersen van
^kaiandse valuta tonen Mn. dat
woiah sterker wordt geoordeeld.
jjT^nkaanse dollars die op het einde
vorige maand 40 roepiah no- iiiu
<Sd» thans 32-, DL koers i rilla-Organlsatle
Nederlandse eulden daalde van niemand herkende
3 en een halve roepiah. en die 1 De Officier Jus tl,
e *raltsdollar van 12 tot nu om-
Vreemde gewoonten
Misschien zonder het te willen, heeft
dr Listwan daarmee weer het probleem
van de ongehuwde immigrant in Austra
lië opgeworpen. Dit is een probleem van
dc eerste orde. Hoewel er heel veel Aus
tralische meisjes met immigranten trou
wen, zijn er ook nog altijd talloze, die
er niet aan denken om met jongeman
nen van niet-Australische of niet-Brit-
se afkomst in het huwelijk te treden.
Jongemannen vinden het dikwijls moei
lijk in contact te komen met Australi
sche meisjes. Dit spruit voort uit de ge
heel andere levensgewoonten in Austra-
in vergelijking met die in Nederland.
Wie zich daarvan een beeld wil vor
men. moet maar eens naar een „party"
gaan. Een Amerikaanse vrouw, doctor in
de psychologie, verklaarde in Sydney,
dat de Australische mannen bij een
.party" (verjaardagspartijtje of welke
andere gezellige avond ook wanneer een
groot aantal gasten zich verzamelen) di
rect nadat zij binnenkomen, naar de
.mannenhoek" gaan, terwijl de vrou-
ven zich in een „andere hoek" met el
kaar bezig houden.
En dat gebeurt niet alleen bü par-
tütjes, het komt op elke andere plaats
voor waar grote gezelschappen bijeen
komen. Het is een deel van de Australi
sche levenswyze
Wanneer de mannen naar een café
gaan, dan drinken zij him bier in de
bar alleen met mannen. Voor de vrou
wen is in elk café een aparte zaal. On
der invloed van de immigranten is deze
gewoonte wel bezig zich te wijzigen,
doch dit gebeurt slechts langzaam en
de „mannenafdeling" steevast aan vrou
wen geweigerd. Wie niet gewoon is naar
een café te gaan, zal deze schelding tus
sen mannen en vrouwen eveneens op
merken in het normale dagelijkse leven.
Er zijn steden in Australië waar langs
de weg of ln de parken banken staan
met dikke opschriften: .Alleen voor da
mes"I!
Ziekelijke angst- voor
gemengde scholen
Het gehele opvoedingssysteem van de
Australische jeugd is gebaseerd op een
scheiding der geslachten. Gemengde
scholen zün er sporadisch. Men vindt
deze voornamelük in de provincie
plaatsjes waar het aantal leerlingen te
gering is om er twee scholen op na te
houden. In de steden echter zijn er
aparte meisjes- en Jongensscholen. De
gemengde school is er een zeer hoge
uitzondering. Het is dus geen wonder,
dat het contact tussen jonge immigran
ten en Australische meisjes moeilyk tot
stand wordt gebracht en er op den duur
spanningen ontstaan, die uitlopen
geestelüke onevenwichtigheid of i
«ad.
De geestelijke onevenwichtigheid leidt
weer tot een ander maatschappelijk pro
bleem. Een officieel rapport heeft aan
het licht gebracht, dat de toestanden in
de ziekenhuizen voor geesteszieken heel
veel te wensen laten. Ook de medische
verzorging schiet sterk tekort. In het lij
vige rapport, dat thans voor mi) ligt.
v/ordt vermeld dat er 4780 patiënten
méér in de ziekenhuizen voor geestes
zieken zijn opgenomen dan er eigenlijk
plaats is!
De toestanden in tal van ziekenhuizen
zün ten hemel schreiend. De regering
berekende, dat er een kwart millioen
gulden nodig is om verbetering te bren
gen. Vele patiënten slapen op de gan
gen. in de eetzalen, op veranda's en zelfs
in de badkamers, wegens gebrek aan
ruimte. Er zijn thans rond 30.000 gees
teszieken in de ziekenhuizen De rege
ring heeft berekend dat er tegen 1960
veertigduizend zullen zün. waarvan er
voor 16.000 geen bed beschikbaar zal
zün, tenzü
Ja, tenzü dit probleem, en zovele an
dere, die gepaard gaan met de door im
migratie snel toenemende bevolking, tü-
dig worden opgelost. Met de (noodzake-
lykei immigratie heeft Australië zich
problemen op de hals gehaald, welke de
regering destüds niet heeft voorzien.
Misdadigheid en geesteszieken zyn er
twee, waarover de bevolking zich ern
stig ongerust begint te maken.
P.N.I.-voorzitter
Djojosoekarto overleden
In Soerabaja is «p 47-jarlge leeftUd
overleden de heer Sidik Djojosoekarto.
voorzitter van de PN.I.
De overledene, die ziek werd tijdens
een verkiezingstournee door Oost-Java.
was reeds vóór de oorlog een leidende
figuur in de Indonesische jongerenbe
weging. ook was hü lid van het werk
comité van het K.N.IP.. het Parlement
van de vroegere Republikeinse regering
ln Djocja. De begrafenis zal geschie
den in Blitar, de geboorteplaats van de
overledene.
De toestand in Zuid-Afrika
Is totale apartheid uitvoerbaar?
Splitsing in wit en zwart gebied stuit op
vele moeilijkheden
RECHTZAK DN
Kerkelijk Leven
Generale Synode
Geref. Kerken (art. 31)
WIJZIGING IN DE FORMULIEREN.
De generale synode van de Geref.
Kerken (artikel 31). heeft in haar gis
termorgen te Enschede voortgezette zit
ting zich verder beziggehouden met het
voorstel van de classis 's-Gravenhage
tot wijziging van de formulieren in de
kerken. In de discussie heeft ds W. de
Graaf een pleidooi gevoerd voor aan
vaarding van het voorstel der commis
sie. Hij wees er op. dat de kinderen de
formulieren moeten verstaan en dat dit
in de huidige tekst onmogelük Is.
Ouderling J. C. G. van Oord was van
een geheel tegenovergesteld gevoelen.
Hü meende, dat geen oude cultuur
schatten overboord mogen gaan; het
gaat hier om een totale ombouw.
Ds H. Bouma wees er op, dat soms I
uitgevers ook wel eens veranderingen I
aanbrengen in de tekst. Dit acht spreker
gevaarlijk. De Synode moet de tekst der
formulieren in eigen handen houden.
Spreker is tegen het voorstel der com
missie. Prof. L. Doekes ontwikkelde
eveneens bezwaren, maar wilde toch
uiting geven aan zijn waardering voor
het genomen initiatief. Z.i. kunnen oude
formulieren wel in hedendaags Neder
lands met behoud van de klassieke stül
worden overgezet.
Hierna heeft de rapporteur, ds C.
Vonk. de gemaakte opmerkingen beant
woord. Hy wees er op, dat de profetie
toch gaat voor de taal. De Heidelberger
catechismus moet middel zün om Gods
Woord te onderwüzen, maar geen
doel. Met een variant op de apostel
Paulus zegt spreker: .Heter vüf woor
den. die de mensen verstaan, dan tien
duizend in een vreemde taal".
De synode nam het voorstel der com
missie enigszins geamendeerd aan met
23 tegen 7 stemmen en één blanco.
Ned.
Bijbel Instituut
te Doorn
Zaterdag 17 September zal een be
langrijke dag ziin voor het Ned. Bijbel
Instituut te Doorn. Op die dag zal de
heer P. D. BardelmeHer geïnstalleerd
worden als directeur. Tot voor kort was
deze in binnen- en buitenland bekende
evangelist verbonden aan de Herv. Dr
J. Th. de Visserschool te Noordwiik aan
Zee. welke school hit 33 jaar als hoofd
heeft gediend. In zün nieuwe functie
zal hii dus geroepen worden jonge men
sen. die hii tot. nu toe de evangeliebood
schap gebracht heeft, op te leiden tot
Na in diverse café's ln totaal onge
veer 13 glazen bier, vüf citroenjenever
en enige glazen kinawyn te hebben ge
dronken was een 31-jarige koopman uit
Leiden op 14 April jl. op zün bakfiets 1 evangelist en zendeling. Het N.B.I.
gestapt. In de Steenstraat was hij aan- de eerste en enige Biibelschool in Ne-
gehouden omdat hü zyn voertuig niet derland. die in een 3-tarige cursus
naar behoren kon besturen. In het meisjes zowel als jongens opleidt voor
laatste café had de eigenaar hem nog in- en uitwendige zendings- en evan-
drle koppen koffie gratis gegeven, gelisatie-arbeid.
omdat het verdachte niet vertrouwd was Reeds werken verscheidene oud-stu-
zo op de bakfiets te gaan ryden. De i denten van het NJ3J. op de zendings
caféhouder had hem nog aangeraden j velden. Deze werden uitgezonden door
een taxi te nemen. De koopman ont- j de Africa Inland Mission. de_Living-
Industrie werkt als een
smeltkroes van eenheid
(Van onze Rcisredacteur)
PRETORIA „Wü zullen liever eco-
mlsche dan raciale zelfmoord plegen", de
vuist van de vooraanstaande Afrikaner
Journalist dreunde op tafel, „wü zün be
reid Iedere prijs voor de verwezenlijking
van apartheid te betalen"
Het gesprek ging over het essentiële,
het practische criterium van de apart
heid: is zü economisch uitvoerbaar?
Kan de Unie m de toekomst haar ide
aal van een ulteindelyke splitsing in „wit
Zuld-Afrlka" en „Bantoestan" een ge
zonde blanke en een even levenskrach
tige zwarte staat binnen haar grenzen
verwezenlijken? Of ls het een wens
droom waarvan het nastreven tot eco
nomische ontwrichting van het land zou
voeren?
Ik heb gesprekken zonder tal gevoerd
met industriëlen, münelgenaars, agrari
sche deskundigen, ambtenaren, sociolo
gen en economen over de vraag die voor
de politieke toekomst van de Unie van
beslissend belang is: „Wat zal het zün:
de Industriële en agrarische ontwikkeling
van de reservaten, dus tot een Bantoe
stan. dat het overgrote deel van de
zwarte bevolking tot een eigen tehuis
zou kunnen dienen, óf economische een
heid door samensmelting, het door zove-
len gevreesde proces van steeds hechter
verweving der blanke en zwarte bevol
kingsgroepen in het economische leven
van Zuid-Afrika. dat uiteindelük tot
maatschappelijke gelijkstelling moet lei
den?"
Industrie als levensbloed
Wat zün de feiten?
Gedurende de afgelopen 25. maar voor
al ln de laatste 15 jaar, heeft Zuid-
Afrika een verbluffend snelle industriële
ontwikkeling doorgemaakt. Ik citeer pre
mier Strijdom: „Industrie is thans het
levensbloed in de Unie. In 1953 droeg de
industrie meer bü tot het nationale in
komen dan in 1925 landbouw, vlssery.
bosbouw en mynwezen tezamen. Waar in
1925 de industrie voor 85 millioen pond
produceerde, daar zal zü ln 1955 ruim
vijftienhonderd millioen pond voor haar
rekening nemen".
Zelfs goud, zo lang de drü'fkurk van
Zuid-Afrika, is ruimschoots voorbüge-
streefd, de industrie draagt twee keer
zoveel tot het nationale inkomen bü als
de mijnbouw.
Waar haalt deze industrie haar arbei
ders vandaan?
Wel, terwijl in 1939 slechts 175.000 niet-
blanken ln de industrie werkten, zijn het
er thans 700.000.
Sterker nog: tüdens zeven jaar apart-
heidsbeleid van de nationalistische rege
ring is het percentage niet blanke
arbeiders in de idustrie van 62 tot 72
procent gestegen! Industrie is het le
vensbloed van de Unie, het levensbloed
van de industrie is gekleurde arbeid.
„Trek-arbeiders"
Waar komt deze arbeid vandaan? De
grote trek naar de stedelijke gebieden
komt uit de zwarte reservaten en van
het blanke platteland. Een gedeelte van
deze Bantoe-arbeiders zün „trekarbei
ders". die op gezette tüden naar hun
reservaten achtergebleven gezinnen
terugkeren, de steeds groeiende rest is
kende nu voor de Haagse Politierech
ter, dat hü een bloedproef had gewei
gerd. Hü was toen in de ellende ge
weest omdat hü vier weken gevangenis
straf moest uitzitten wegens diefstal. Nu
zou hü en antl-drankkuur hebben ge
had en van de drank af te zün.
„Je komt hier keer op keer." zei de
Officier van Justitie. „Dat moet nu eens
WÊÊBÊM uit zyn." De els luidde f.30 boete of 15
de meeste café's wordt de toegang tot dagen, het vonnis f. 20 boete of 7 dagen.
Thans naar concrete stappen
Nieuw-Guinea blijft nationale aanspraak
en in herfstzitting V.N. weer aan de orde
Dc Indonesische regering is verheugd over dc verklaring van het Ned.
Ministerie van Buitenlandse Zaken, dat ook Nederland streeft naar betere be
trekkingen met Indonesië.
Dit is vandaag gebleken uit verklaringen, die de minister van Buitenlandse
Zaken Anak Gde Agoeng aflegde tegenover U.P. in een exclusief interview en
uit een verklaring van een woordvoerder van het Ministerie van Buitenlandse
Zaken.
stone Mission en de Suriname Zending.
De samenkomst, waarin bovenge
noemde Installatie zal plaats vinden,
wordt gehouden in .He Koppel". Buurt
weg 3 te Doorn, in welke villa de school
is ondergebracht en vangt om drie uur
aan.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Gouda J. P. Geels te Haar
lem en B Bllleveld te Noordeloc*
NED. HERV. KERK.
Aangenomen naar Loahem. F
Hevden te Lippenhuizen. Naar Emmer -
erfschelderveen. J. v Hartlnesveld. vlc.
Wehe.
De Minister liet uitkomen dat het
van groot belang zal zijn te weten, hoe
de Nederlandse regering oordeelt over
de politiek van het kabinet Harahap.
Hy sprak de hoop uit. dat. nu beide
landen zich hebben uitgesproken voor
verbetering van de onderlinge betrek
kingen concrete stappen zullen volgen.
„Ik zou graag weten welke de officiële
reactie is op de nieuwe politieke toe
stand in Indonesië na de formering van
het nieuwe kabinet. Daarna zullen wü
plannen kunnen maken".
Hy zei. dat de officiële Ned reactie
op de verklaring die premier Harahap
Woensdag tegenover UP. aflegde, gun
stig was ontvangen door de „Indonesi
sche regering.
Zaak Jungschlager
STEUN AAN DAROEL ISLAM?
Op de zitting van het Landsgerecht te
Djakarta in de zaak-Jungschlager heeft
gisteren de verdedigster, mevrouw Bou-
man getuige Manoch nader ondervraagd
over de 12 keren, dat hü, naar hü zeide.
heeft deelgenomen aan bevoorrading uit
de lucht door vliegtuigen. Mevrouw Bou-
man legde een verklaring over van luite
nant Van Ellekom. van wie Manoch had
verklaard, dat deze zou hebben deelge
nomen aan zulk een bevoorrading in
1951. In deze verklaring staat o.m., dat
Van Ellekom ln December 1950 naar
De Minister zei, dat Indonesië In dc
komende herfstzitting der V.N. zal
aandringen op aanvaarding van de
„Bandoengse resolutie van de A.A.
conferentie. Hü doelde op de resolutie
inhoudende een verzoek aan Neder
land. de onderhandelingen over Nieuw
Guinea te hervatten.
Hij gewaagde daarbij van „onze na
tionale aanspraken".
„Ik kan niet begrijpen waarom het
vorige jaar ln dc V.N. zo veel landen
tegen een dergelijke resolutie waren.
Daarom zullen wij de kwestie in de al
gemene vergadering van de V.N. nan de
orde stellen in de hoop. dat alle landen
nu zullen inzien dat hetgeen wij vragen
redelijk ls en dat de kwestie door on
derhandelingen uit de weg kunnen wor
den geruimd.
De Officier las vervolgens verklarin
gen voor van zekere Soenega. die als
spion was binnengedrongen in de Da-
roel Islam-beweging en die o.m. 'n zün
verklaring zegt een vergadering te heb
ben bijgewoond ln het Preangerhotel in
Bandoeng ln 1950, waar Westerling,
Kartosoewirjo, Sultan Hamid en een
aantal Nederlandse officieren een be
spreking hielden. Daarbü was ook aan
wezig een bekende Indonesische Repu
blikeinse figuur, wiens identiteit de Of
ficier van Justitie niet wenste te ont
hullen. Deze vergadering had betrek-
Nederland was vertrokken, nadat hü 2 king op pogingen aldus de verklaring
maanden tevoren was eewond bü een om het wettig gezag omver te wer-
ongeluk met een oefpnvlt°stuig Voorts pen. De niet met name genoemde Indo-
toonde mevrouw Bouma' Tar.ó-h foto'snesfër zon toen hebben voorgesteld, dat
van andere personen ,,r,,<TOns hem. de subversieve organisatie diende te
hadden deelgenompr "c "-♦iviteit werken onder het mom van de Diroel
tun de Nigo (Nederle'"ls",nd,;''h* Gue- Islam. Dit bracht mr Soenarlo to; de
f.1000 voor belangrijke uitgave.
BU de Ned. Vereeniging tot bescher
ming van dieren" Is ran een onbekende
een gift van duizend gulden binnenge
komen voor de uitgave van een tweede
deel documents tie-materlaal. betrek
king hebbend od de verhouding tussen
kerk en dierenbescherming.
Het eerste deel. getiteld „Kerk en
dierenbescherming" werd samengesteld
door de directeur van bovengenoemde
vereniging, de heer G. Nieuwenhuiisen
en bevatte talrijke citaten van theolo
gen zowel Rooms-Katholleke als
Protestantse over de verhouding tus
sen ScheDDer. mens en dier.
Het tweede deel, waarvoor de duizend
gulden werd ontvangen, zal de titel
dragen .Kerk en dierenwereld".
Hoog bezoek moest diep bukken
verzocht hierop mevrt. Bouman. zich
hij conclusie, dat de Nederlanders en be-1 bij een bezoek aan de in aanbouw
paalde Indonesische leiders wel degelijk I T.jnfjp i/p/cyr funnel Print Rprn-
Soenario. I steun aan de Daroel Islam verleenden ^lJnae Veiser tunnel. Prins Pern
Rechter Maengkom gaf evenwel als liard komt Uit de stellages te VOOr-
Jung-
gewezen. Red. L.D.).
MARKTBERICHTEN
LEIDEN 9 Sept. Veemarkt. Aangevoerd
20 stieren. 60 melkkoeien. 3«0 vette
I koelen 163 vare e.a. koelen. 7 graskalve
ren. 31 vette kalveren. 50 nuohtere kol
veren. 25 gelten Overgebracht: 500 vette
schapen, 877 weldeschapen. 600 vette
lammeren 51 varkens, zeugen. 381
schrammen 095 bleeer 5 veulens Totaal
i 3845. Notering- stieren schoon 220—252.
melkkoeien 720—985. vette koelen schoon
220—275 vare koelen 510—725. vaarzen
580830. pinken 350475. graskalveren
200320 vette kalveren lovend 200270.
nuohtere kalveren slacht 4060. Idem
levend 120145. vette sohaoon 100126.
weldeschapen 110—135 vette lammeren
90110. drachtige zeugen 250360.
schrammen 60110. bleven 3550 ve-u-|
lens 200—350 eelten 1545.
Overzicht: De handel voor stieren vet
te koelen, biggen ein trelten matig. Voor
varekoelen. vaarzen en pinken kalm. Voor
vette kalveren en schrammen lui. Voor
nuchtere kalveren vlot. Voor sohapen en
lammeren goed T.b.c.-vrtle afdeling ge-
Aance-
j voerd: 45 partlten Goudse en 3 partilen
Leldse kaas. Notering: Goudse extra tot
243 Goudse le srt 226—232 Goudse 2e
srt 222—225: Leldse tot 244
ALKMAAR 9 Sept. Kaasmarkt. Aange
voerd werd 21.000 kg. kaas 12 stapels
fabriekskaas (hoogste notering 1 2.11 per
kg.) en 2 stapels boerenkaas hoogste no-
tering f2 10 oer kg.i. Handel goed
I KATWIJK AAN DEN RIJN. 8 Sep tem-
ber Groenteveiling. Bloemkool A 40—60.
Idem B 24—38. Idem C 1114. waspeen
A 11—15 Idem B 7—14 boepeen 16—22,
prlneeesebonen 2333 kroten 7-8, peter
selie 2,60—3.40, krul peterselie 3,00—3.20,
I selderie 3.20-^.40.
I RLJNSBURG 8 September Bloemen-
I veiling Flora. Asters wit 12(V—160. rose
140180 gemengd 160200 enkel 80
140. Heitan then 250—350 Scablosa 90
160. Zinnia 80—100. Gladiolen Sneeuw-
Prlnsee 200—350 G. Dus* 200—300. Nieuw
Europa 300500 Hollands Glorv 280—
I 350 Plcardy 250300. Bloemfontein 200
—230, L Horst 250—350 Dahlia's Glorv
van Heemstede 180250 Gerrv Hoek 160
200 D&hlla's kl bloeml? 100160 allee
oer 100 Chrysanthen: D Dream 1517.
Mlgnll 16—19 MU'.ersdav 14—16 oer stuk.
I Anjers Sim. 500—700 Elisabeth 600—
900 Apollo 7001000 oer 100. Lelies wit
15—18 Orathum 25—30 oer kelk Bright
E 30—40. Shlrlev 40—60. Ohatworth 28
I 36 per bos.
n l- -- —O - - -
11 roeoiah. (Ook onze corres- ie onthouden van critische op.ne.'kln- zijn mening te kennen, dat dit rappert ^chjjn waaruit mettertiid de auto-
te Djakarta heeft gisteren op gen over getuige en zich tot de feiten te i geen verband houdt met de faax-Ju:ig-
I schlager.
1 tunnel zal groeien.
permanent verstedelükt. Dat is het pro
ces. dat economische integratie heet Is
het omkeerbaar, kan men van de omme-
lette weer eieren maken? Er zün twee
hoofdpunten, die voor de beantwoording
van deze vraag beslissend zyn:
kunnen de reservaten zo ver ontwik
keld worden, dat zü niet alleen de hui
dige Bantoe-bevolking maar ook naar
natuurlijke aanwas kunnen dragen?:
zal blank Zuid-Afrika het zonder
zwarte arbeidskrachten kunnen en wilier
stellen?
Om de eerste vraag te beantwoorden
heeft de Zuid-Afrikaanse regering vüf
Jaar geleden 'n sociaal-economische com
missie ingesteld. Ik heb een lang onder
houd met de voorzitter van deze com
missie. prof. Tomlinson, gehad. HIJ bleek
overtuigd, dat met een energiek aange
pakt program de reservaten intensief
ontwikkeld zouden kunnen worden. Hoe
wel zy slechts 13 procent van het grond
gebied van de Unie zullen bestaan, ls door
gunstige ligging en regenval hun agra
risch potentieel ruim het dubbele. Ver
betering van de landbouwmethoden zou
zyns inziens ongeveer vier millioen Ban
toes daarin een agrarisch bestaan kun
nen geven, de rest zou moeten worden
geïndustrialiseerd.
Prof. Tomlinson voorziet te dien einde
openlegging van deze achlerlüke ge
bieden door wegen en spoorwegen, om
wikkeling van energie-bronnen en onl-
ginning van delfstoffen. Hü acht
grootscheepse uitbreiding van lager, mid
delbaar. technisch en hoger onderwü»
noodzakelijk.
Hü meent, dat op staatskosten aan
gelegde en gebouwde industrie-terreinen
en -gebouwen op aantrekkelüke condi
ties ter beschikking zouden moeten wor
den gesteld en is van gevoelen, dat deze
industrie in Bantoe-handen zou moeten
komen. Het is inmiddels algemeen be
kend. dat de minister van Naturellen-
zaken, dr Verwoerd, voor industrieën in
de reservaten hoegenaamd niets voelt.
Hü prefereert blanke industrieën op de
randen der reservaten, door trek-arbeid
te voeden.
Blijft probleem gelijk?
Op twee punten wilde prof. Tomlinson
mü hangende de publicatie van zijn
rapport nog geen uitsluitsel geven: de
geschatte staatsinvesterlngen voor alt
program en de minimum-bestaansbasis
voor de Bantoe ln Bantoestan. Maar wel
zei hij. dat decentralisatie van de Zuid-
Afrikaanse industrie in ieder geval nooc-
zakelyk zal blyken, dat de reservaten,
om allerlei redenen daarvoor het meest
geschikt zouden zijn en dat wanneer zljr.
aanbevelingen zouden worden aanvaard,
dit plan ruwweg tegen het einde van deze
eeuw uitgevoerd zou kunnen zün
Hoeveel Bantoes zouden deze gebieden
dan kunnen dragen? Het huidige aantal
van acht en half millioen. Hoeveel nieu
we Bantoes zullen er tegen die tijd
bygekomen zün? Vermoedelyk nogmaals
acht millioen. En waar zouden die dan
heen moeten? „Ja", zei prof. Tomlinsoa
„naar de Protectoraten misschien en hü
doelde daarbü op Basoetoland, Beetsjoe-
analand en Swaziland, de drie grote (en
vry ach ter ly kei Britse protectoraten, die
gedeeltelijk binnen het gebied van de
Unie liggen en t-z.t. aan de Unie over
gedragen behoren te worden.
Te zijner tyd, voorlopig voelt de Britse
regering, die elders in zwart Afrika nog
zoveel sympathie te winnen heeft, er
byzonder weinig voor om deze „bescherm
de gebieden" aan de regering van de
Unie over te dragen.
Welbeschouwd zou Zuid-Afrika dus,
zelfs als het plan-Tomlinson wordt uit
gevoerd, ja als het uitvoerbaar zou blü-
ken en als de blanke bevolking de grote
offers ervoor zou willen dragen, ln het
jaar 2000 nog met een cople van het hui
dige probleem van acht millioen Ban
toes in de blanke gebieden zitten.
Mechanisering en immigratie
Nu de andere vraag: zal wit Zuld-
Afrlka het zonder zwarte arbeidskrach
ten kunnen en willen stellen?
MogeUJk. hoewel niet waarschünlyk,
zullen blanke gezinnen afstand doen van
hun zwarte huisbedienden. Maar de land
bouw schreeuwt om zwarte arbeid en de
münen eveneens. Men moet daarbü niet
vergeten, dat de Zuid-Afrikanen volgens
veler mening, een „natie van opzichters"
zün geworden. En zouden land- en myn-
bouw het nog met trek-arbeiders afkun
nen, de industrie, die razend snel groeien
de industrie, kan het niet. Mechanise
ring en immigratie zouden uitkomst kun
nen brengen, zeggen de apartheids theo
retici. Maar mechanisering schept meer
arbeidsgelegenheid en de behoeften van.
Iedere geschoolde immigrant doen het
zelfde!
Bovendien wil het ras-bewuste Zuid-
Afrika liefst alleen Immigranten uit
Noordwest-Europa, maar die worder.
steeds minder happig omdat het thuis
zo goed gaat en omdat er ook andere af
zetgebieden voor hen zün.
Verschuiving van bestaande industrieën
naar de grenzen van de reservaten dan?
Wel, de huidige Industrie zetelt niet voor
de pret om Johannesburg, Durban, Kaap
stad en Port Elizabeth.
In Johannesburg, veruit het grootste
industriegebied, wordt zü vastgehouden
door de magneet van de goudmijnen, die
steeds weer opgeladen wordt door mll-
lioenen-investerlngen, rüke bult voor de
secondaire nüverheld: energie, kleding,
transport, machines, voedsel, bouwnüver-
heid. In de andere drie gevallen groept
de industrie om de havens.
De binnenlandse markt
De industrie heeft niet alleen steeds
meer, maar ook steeds betere arbeiders
nodig. Aan het verkwistende systeem
van de trek-arbeld, dat snelle verwisse
ling van werkkring en derhalve voort
durende hernieuwde en on-economische
training met zich meebrengt, zal een
einde moeten komen.
Evenzo aan het verbod op geschoolde
arbeid door niet-blanken, aan de slechte
sociale toestanden, aan het miserabel
vervoerssysteem over verre afstanden.
Een moderne efficiënte industrie, die
moet concurreren op een wereldmarkt
en die tüd breekt aan voor Zuid-Afrika
kan niet werken met een onontwik
kelde. ongeschoolde man. Zü heeft eer.
tevreden bekwame werker nodig, die zijn
vak verstaat en bü dat vak blüft, die
deel heeft aan gezonde ontspanning,
wiens toekomst verklonken ls aan het -
bedrüf. dat het partje levensgeluk van
hem en zyn gezin verzekert.
De Industrie heeft nog een ding nodig:
een binnenlandse markt, waarop zy m
moellüker tüden terug kan vallen. Aan
de thans op een bestaansminimum leven
de acht en half millioen Bantoes heeft
zü weinig of niets. Pas wanneer het le
venspeil en de productievitelt van de
I Bantoe omhoog getrokken worden, zal
Zuld-Afrlka de rijkdommen kunnen ont-
i glnnen, aan de oppervlakte waarvan het
I nu slechts krast.
