Jubel Vebo: expositie die gezien mag worden
In België Vlaamse meerderheid
Fraaie zuivelcollectie in Waag
WOENSDAG 31 AUGUSTUS
Stadszaal werd ingrijpend veranderd
Waag (met kaas) staat nu aan plantsoen
Reeds maanden geleden is men begonnen met de voorbereidingen van de
Jubel-Vebo, die hedenmorgen officieel is geopend. Maanden lang hebben
tientallen personen plannen uitgewerkt en alles was op papier al lang gereed.
Plannen alleen zijn echter onbruikbaar, want die kan men niet voorzetten aan
de tentoonstelling-bezoekers: op de practische uitvoering komt het aan. Kan
men bij de voorbereiding spreken van maanden, bij de uitvoering van de
plannen moet men rekenen met uren. Maandag is men begonnen en vandaag
is de tentoonstelling geopend: wat in die korte spanne tijds aan werk is verzet,
grenst aan het ongelofelijke! Vannacht heeft men de gehele nacht doorge
werkt om tijdig gereed te zijn. Alle moeite is echter beloond geworden, want
de tentoonstelling maakt een zeer goede indruk.
De heer C P. Vink heeft de gehele
opbouw van de binnententoonstelling in
Stadsgehoorzaal ontworpen en doen
uitvoeren Hij heeft er voor gezorgd,
om slechts een enkel practiach puntje te
noemen, dat de bezoekers geen enkele
itand missen: „het éénrichtingsverkeer"
is zodanig geleid, dat men alle stands
passeert. Zodra men de hal binnenkomt,
nlt het op dat de achtergronden van de
Tsr-chillende stands lichtblauw zijn ge
houden In de gangen treft men groen
sis achtergrond aan en in de zalen
crème en zwart. Links in de hal vindt
een een antieke hoerenkamer, ingericht
tor .De Lakenhal". Een bijzonder aar-
4ig tafereeltje, om naar te kijken maar
uet om er nu nog in te wonen I
ZO MOET HET
Bij binnenkomst in de grote zaal,
krijgt men te zien hoé het melklokaal,
óf rundveestal en het varkenshok moe-
tea worden ingericht en met welke mid-
tóten hygiënische en doelmatige lokali
teiten worden verkregen. Goed inge
richte melklokalen ij nog schaars in
ons land en tóch heeft de boer, die zo'n
modem lokaal heeft er niet andérs dan
remak van. en bovendien het komt de
kwaliteit van de melk ten goede en daar
u het toch iedere boer en ook ieder
stadsmens om begonnen.
Wol is een grondstof, die aan ieder be
tond is, en men koopt in de winkel een
knot of het de gewoonste zaak van de
wereld is. Maar wat gaat er aan vooraf,
«r de knot -/ol in de huiskamer ligt of
«reen textielzaak een wollen vest in de
etalage kan hangen? Op de Vebo is het
te zien: Iedere dag worden enkele scha
pen geschoren en dan kan men (op
foto's) de verdere gang van de wol vol-
fen. „Van pluisje wol tot eindproduct"
heet dit onderdeel van de tentoonstel
ling, dat op het podium is te vinden.
ZO DOET DE BOERIN
De boerinnen hebben niet achter wil
len blijven op de Vebo Zij komen met
Mn standen zo dóet de boerin" en
blijkt dat de boerinnen heus nog
wat meer doen dan koelen melken,
Khrobben en kousen stoppen I Dit alles
is te vinden in de grote zaal, waarin het
midden een prachtig stuk is opgebouwd
rcn bloemen, fruit en groente: het beste
o mooiste is hier bijeen gebracht.
Jeugdpaviljoen Sanatorium
„Sonnevanck"
PLAATS VOOR 80 PATIËNTEN
Het nieuwe jeugdpaviljoen „Irene",
het bestuur van het Sanatorium
Jjonwanck" te Harderwijk 8 Sep-
jfmber a.s. officieel hoopt te openen,
«ut temidden van geurende denne-
fomen als een monument van offerzin
na Christelijk Nederland. Een bedrag
jwn bijna f. 800.000 werd daarvoor uit
suppletiefonds van de vereniging
jeioumecrd.
Paviljoen is geheel gelijkvloers ge-
H»n' beslaat ruim 1 HA van het
grote terrein van „Sonnevanck".
Hggen aan de Zuidzijde en
dus veel zonlicht, dat echter
i ,'^eC!aal aangebrachte luifels langs
ff'nmi op de gewenste wijze wordt
SS?. Langs de zalen loopt een 4 m
^gelterras, terwijl overdekte open
„j!®?.,®et een glazen tussenscherm het
W maken nagenoeg altijd te ku-
»'t de wind en directe zonnestralen.
J*- gebouw, dat 80 patiënten tot 18
herbergen, zal op 8 September
raw bezet zijn. Daar door het werk
g^MOWltatiebureau's, schoolartsen-
tóp betere voeding en hygiëne de
ij* vooral onder de Jeugd terugloopt,
®en het paviljoen zo ingericht,
Zeer aantrekkelijk is de stand van
de Lakenhal, waarin een oud-Hol
landse hoerenkamer wordt uitge
beeld. Dank zij de merkwaardige
lichteffecten en de kostbare in deze
siand verwerkte stukken een van de
fraaiste hoekjes van de expositie.
(Foto LD./Van Vliet)
laat uitbeeldt. De binnenplaats is her
schapen in een dorpsmarktpleintje.
MELK IS GOED VOOR ELK
„Melk is goed voor elk" heet de aparte
tentoonstelling, die in de Foyer is ge
bouwd Een keur van melk en vleeswa-
In de hal rechts bevindt zich een ren is hier te vinden, en het water loopt
zeer attractief deel van de tentoon- je dan ook om de tanden bij het zien
van al deze lekkernijen.
Zag men beneden in de gTote zaal hoe
de boerderij model ingericht moet wor
den, in de bovengang kan de kippen
houder zien hoe zyn kippenhok er
stelling: een aantal biggetjes bivak
keert daar; zü worden gevoed door
een kunstmoeder. In de gangen wan
delt men langs een fotoreportage,
waarin het leven van de boer van
's-morgens vroeg (4 uur) tot 's-avonds elgeniyk behoort uit te zien. Ook vindt
men hier een broedmachine waarin ge
durende de gehele tentoonstelling eieren
uitgebroed zullen worden. De Rijksvoor
lichtingsdienst geeft in de kleine zaal
voorlichting op het gebied van de land
bouw en veeteelt.
Dit alles is slechts een greep uit het
vele dat er te zien is op de binnenten
toonstelling. Er zijn nog vele stands van
firma's, die werkzaam zijn op het gebied
van de landbouw en veeteelt. Ook hier
zijn de nieuwste snufjes geëxposeerd en
de kenners zullen zeker watertanden by
het zien van deze begeerlijkheden.
OP DE AALMARKT
Niet alleen de Stadsgehoorzaal is in
gebruik, ook de Aalmarkt en de Waag
behoren tot het expositie terrein. Op de
Aalmarkt is onder leiding van de chef
van de afdeling Plantsoenen de heer A.
Galjaard een ware tuin aangelegd,
waarin allereerst wordt getoond hoe
slecht de verkaveling van de landerijen
ls. Dat er na de ruilverkaveling veel eco
nomischer gewerkt kan worden, komt
duidelijk tot uitdrukking. Op het Waag-
hoofd is een kleine watermolen gebouwd,
die wanneer er geen wind ls. electrisch
aangedreven wordt. Voor de Waag heeft
de Nederlandse Heide Mij een diorama
opgesteld van een karakteristiek Zuid-
Hollands bedrijvig landschap waarvoor
de omgeving van Rijpwetering en Kop-
poel is uitgebeeld. De verlichting in de
avonduren moet bijzonder mooi zijn, te
oordelen naar wat wij er gisteravond
van zagen toen men „proef brandde",
ZUIVELTENTOONSTELLING
In het Waaggebouw vindt men de zul-
veltentoonstelling. waar honderden ka
zen liggen uitgestald; de Waag en kaas
horen immers bij elkaar I Men kan er
kazen bewonderen, die van de jury een
9% of 10 kregen, en de jury moet lang
niet mals geweest zijn bij de beoorde
ling. dus hier moeten wel kazen liggen
van zeer goede kwaliteit. Hulde aan de
kaasboeren en vooral ook -boerinnen,
die zulke producten hebben weten te
leveren!
TOTALE VERANDERING
Het ls verheugend dat de Waag on
danks de restauratie gebruikt kon
worden bij deze Jubel-Vebo. De stei
gers en balken, verband houdend met
de herstelwerkzaamheden zijn blijven
staan, maar wat doet dat er toe: het
gaat toch immers om de kazen die er
liggen. Is de Waag dus uiterlijk en in
wendig gebleven zoals hij was, de Aal
markt is herschapen in een plantsoen
en ook de stadszaal heeft een grondige
verandering ondergaan.
De ba Icons zijn. van beneden uit ge
zien. geheel weggewerkt en ook de pi
laren zijn op prachtige wijze gecamou
fleerd En waar is de gang gebleven op
de plaats waar nu het antieke boeren
kamertje is? De grote zaal ls verder nog
versierd met de wapens van alle ge
meenten uit de omgeving, die als het
ware geschaard zijn rond het grote wa
pen van Lelden, als verzamelpunt, dat
boven het podium hangt.
De Jubel-Vebo ls een grootse mani
festatie geworden van wat Lelden en
omgeving presteert op het gebied van
de landbouw cn veeteelt. Een mani
festatie. die het verdient dat duizen
den er een kijkje gaan nemen.
Snellere bevolkingsgroei in de Vlaamse
provincies dan in Walenland
(Van onze correspondent in Brussel)
Volgens officiële gegevens, welke ln de Belgische staatscourant werden ge
publiceerd. telt h%t koninkrijk België thans 8.840.704 Inwoners. Het „hart en de
geest" van België, de provincie Brabant, telt 1.874.168 inwoners, waarvan niet
minder dan 1.353.068 in het arrondissement Brussel wonen. Brussel ls - gezien
dit cijfer - een van de belangrijkste en dichts bewoonde centra van West-Euro
pa. Ofschoon het geboortecijfer In Brussel zeer laag is, groeit de stad gestadig.
ZU oefent namelijk een grote aantrekkingskracht uit op de Vlaamse provincies.
Ieder jaar „emigreren" circa 10.000 Vlamingen naar Brussel.
Goede en zeer goede producten
onder 140 keuringsinzendingen
In de Waag, het kaascentrum bij uitnemendheid, vindt men tijdens de
Jubel-Vebo een uitgezochte collectie kazen, die de liefhebber doet water
tanden. De jury heeft een enorm werk moeten verzetten, om de keuringen
tot een tijdig einde te brengen. Niet minder dan 140 inzendingen waren onder
die overvloed van zuivelproducten voor keuring ingezonden, en tenslotte kwam
de jury tot de algemene slotsom, dat de kwaliteit goed was, in enkele gevallen
zelfs zeer goed, enkele uitzonderingen daargelaten die men steeds op grote
keuringen als deze aantreft.
Wij laten hieronder een beoordeling naar klasse volgen, met de namen
van de prijswinnaars. Behalve deze genoemde prijzen werden nog vele eervolle
vermeldingen toegekend, die illustreerden op welk een uitstekend peil de
inzendingen stonden. De Zuidhollandse kaasmakers en kaasbereidsters tonen
hier, wat zij kunnen, en ongetwijfeld zal voor deze bijzondere afdeling van de
Jubel-Vebo in de komende dagen grote belangstelling bestaan.
Goudse kazen
Klasse A, gewicht tot 8 kg. Het aantal
Inzendingen in deze klasse bedroeg 11
stuks, die een gemiddeld puntenaantal
bereikten van 86.3. Hoewel dit boven 85
dus eerste soort kaas ls, kwamen er van
deze groep toch nog 5 stuks in de derde
klasse terecht. Enkele kazen lieten het
zitten op het model, een enkele kreeg
ernstige puntenaftrek voor de korst,
andere waren niet ideaal naar de hoofd
kenmerken reuk en smaak. De smedig
heid was over het algemeen goed.
Een eerste prijs werd toegekend aan
een kaas die 94 punten noteerde, aan
gevoerd door J. A. Boere te Alphen a.
d. Rün, terwijl in deze klasse drie In
zenders een eervolle vermelding kregen.
Klasse B met een gewicht tussen de 8
en 12 kg. tellende 33 inzendingen met
een gemiddeld puntenaantal van 82.7.
Op de modellen viel in deze klasse niet
zoveel aan te merken, hoewel enkele ka
zen iets te plat waren
Wat de huid betreft hadden enkele
kazen wat teveel doekvouwtjes en andere
iets teveel vuil in de korst. Ten aanzien
van geur en smaak kwamen de gebreken
branderig, bitter, zuur en gasslg enige
keren voor. De smedigheid was in door
snee goed tot heel goed. Wat de door
snede betreft kwam het gebrek nesterig
een enkele maal voor Enkele kazen wa
ren bovendien „blind", d.wz, dat er te
weinig gaatjes in waren.
Boere uit Alphen a. d. Rijn, de tweede
met eenzelfde puntenaantal naar Th.
Zwetsloot te Hoogmade en de derde
naar L. Hillenaar eveneens uit Hoog
made. Vierde werd C. Snoek uit Berg
ambacht. de tweede vierde werd mevr.
A. P. C. Vergeer uit Nieuwkoop, de
vijfde S. J. Visser uit Rijnsaterwoude.
Klasse C met een gewicht van meer
dan 12 kg. telde 28 inzendingen met een
gemiddelde van 84.5 punten. Hier waren
7 kazen (25 procent!) niet goed naar
model, doordat zij niet goed waren ge
recht. Dit is een klein schoonheidsge
brek dat gemakkelijk te verhelpen is. Dit
gebrek wyst er op dat de boerin als ge-
vólg van te weinig hulp niet die zorg aan
het rechten heeft kunnen besteden die
verwacht kon worden. De korsten ln deze
klasse waren best, hetgeen voor zware
kazen als deze van zeer groot belang is.
Wat reuk en smaak aangaat behaalden
verscheidene kazen een 8 of een 9. Op
dit belangrijke onderdeel kwam deze
klasse dus goed te voorschijn. De sme
digheid was in bijna alle gevallen uit
muntend, doch de doorsneden waren niet
zo goed. Onregelmatigheid was daarbij
het meest voorkomende gebrek. De jury
verlangt nu eenmaal ook een op het oog
goede verdeling van de openingen.
De eerste prijs in deze klasse (ring
naar C. N. van de Akker te Leimuiden
met 98 punten, de tweede met 96 pun
ten naar J. W. v. d. Geest te Oegst-
gecst, de derde met 94 punten naar H.
van Leeuwen te Alphen a. d. Rijn en
de vierde naar S. van Schle te War
mond. In deze rubriek waren er voorts
nog tien eervolle vermeldingen.
Leidse kazen
Klasse A tot 8 kg. telde vier inzendin
gen met gemiddeld 93.2 punten.
Wat in deze rubriek verloren ging aan
hut
(at j/inl 11 Paviljoen zo ingericnt,
t»M. w bezwaar °P volwassenen san
otn overgeschakeld.
12 WLLIOEN' MINDER DIVIEZEN
de verkorte balans van de
Si rfOf zijn in de posten, die onze
ft?» ffiJi®cnP°sitie bepalen, de dl-
ki-L •notaties weer van ondergeschikte
mja Jeweest. Per saldo blijkt, de
^^deviezenreserve met circa f.12
venninderd tot f. 1.488 millioen.
Een deel 'u ooitr\jlelijketewerking van dit diorama is zeld-
diorama var, aat schap pij. zaam sterk en men krijgt de indruk,
de omgeving van de Koppoel bijl zo over het door een halfbewolkte
Rijpwetering uitbeeldend. De diep-1 pastelblauwe Hollandse lucht over
koepelde ruime polderland uit te
zien.
(Foto LDVVan Vliet)
Brussel rubriek apart
Van de 8.840.704 Belgen zijn circa 60
procent Vlamingen en 40 procent Walen
en Brusselaars. By de Indeling van Bel
gië in taalgroepen wordt voor de Brus
selaars steeds een apart rubriekje ge
maakt, omdat de bewoners van de Belgi
sche hoofdstad radicaal weigeren te ant
woorden op de vraag, of zy Vlamingen
of Walen zyn. Op die vraag antwoorden
zy namelyk prompt: wy zyn Belgen.
Wanneer men de bevolking van de
Vlaamse provincies - Antwerpen. West-
Vlaand eren. Oost-Vlaanderen. Limburg
en het arrondissement Leuven van de
provincie Brabant - by elkaar telt, komt
men tot een Vlaamse bevolking van cir
ca 5 mlliioen zielen. In het arrondisse
ment Brussel wonen 1,3 millioen men
sen, waarvan zeker de helft Vlamingen,
terwyi in Wallonië ongeveer 2.5 millioen
Frans-sprekende Walen wonen.
De Walen maken zich overigens be
zorgd over het feit, dat België, wanneer
de ontwikkeling zo verder gaat, over één
generatie een sterk overwegend Vlaamse
staat zal worden. Weliswaar worden de
naar Brussel „emigrerende" Vlamingen
snel gegrepen door de verfransende in
vloed van de stad. maar dit is niet meer
zó waar als enkele jaren geleden. In
Brussel kan men momenteel op de mu
ren overal affiches zien, waarop staat te
lezen: Vlaamse scholen, betere kennis
van de beide landstalen, betere toe
komst.
En deze strydleuze van het Vlaamse
comité voor Brussel heeft succes. Zon
der goede kennis van het Nederlands
kan men geen goed betaalde staatsbe
trekking meer krijgen en dat is het be
gin van de wysheid, namelijk dat de
Frans-sprekenden er rekening mee moe
ten houden, dat hun zonen Nederlands
moeten kennen.
Een cyfer spreekt zeer duideiyke taal
voor wat betreft de bezorgdheid van de
Walen: over de periode van 1945 tot 1954
leverden de Vlaamse provincies een be
volkingsoverschot op van 327.000 zielen,
Brussel 10.753 zielen en de Waalse pro
vincies 10.700 zielen. Over by kans tien
jaar groeide de Belgische bevolking dus
aan met 300.000 Vlamingen en nog geen
30.000 Frans-sprekenden. Dit is de oor
zaak van de Waalse ongerustheid. Bo
vendien ls er ook een politiek aspect:
in de Vlaamse provincies is de bevolking
overwegend Rooms-Katholiek. ofschoon
de meesten, die naar Brussel en de in
dustriële centra „emigreren", spoedig
onverschillig worden tegenover de kerk.
Maar de bevolkingsgroei gaat in de ko
mende tien jaar de invloed van de RK
party versterken, terwijl in het Waalse
landsgedeelte, waar de geboorten dalen,
de linkse partijen sterk zyn.
ZATERDAG SLUITING „E 55"
De .£55" zal Zaterdagavond as. om
7 uur met een korte plechtigheid wor
den gesloten. Op het elf provincieplein
zullen dan de nationale en provinciale
vlaggen worden gestreken, ten teken dat
de manifestatie van Nederlands energie
beëindigd ls. De algemene voorzitter, ir
J. W. Ernste, zal een korte toespraak
houden, muziekkorpsen zullen de plech
tigheid luister byzetten.
Een eerste prüs met 98 punten werd
toegekend aan C. C. van Leeuwen te
Zocterwoudc, tweede werd met 97 pon
ten P. F. van Vliet te Voorschoten.
Klasse B, boven de 8 kg., telde 11 in
zendingen. die gemiddeld 86 punten be
haalden. Ook deze rubriek kwam zeer
goed voor de dag. Het valt te hopen dat
dit een aansporing zal zyn voor de kaas
makers om ook in deze rubriek dit hand
werk voort te zetten.
De kampioen wist 100 punten te
veroveren. Met deze eer ging J. A. v. d.
Hulst uit Oud Ade stroken, die daar
voor de wisselbeker verwierf. Tweede
met 94 punten werd J. Warmerdam te
Warmond, derde met 93 punten A. Th.
Straathof te Rypweterlng.
Kazen van kaasbereidings
cursisten
Goudse kazen klasse A tot 8 kg. waren
er 7 stuks, die gemiddeld 85.6 punten be
haalden. Deze cursisten zijn behooriyk
voor de dag gekomen. De modellen van
de kazen waren zeer goed evenals de
korsten. Reuk en smaak konden in
enkele gevallen nog wel wat beter, maar
er waren toch twee kazen die het volle
puntenaantal behaalden en dat is een
compliment waard. De smedigheid was
ln alle gevallen uitmuntend, doch de
doorsneden waren iets onregelmatig.
De eerste prjjs ging naar mej. G. Hil
lenaar (98 punten) te Hoogmade. de
tweede naar mevr. E. C. van de Akker
te Leimuiden met 93 punten.
Klasse B van 8 tot 12 kg telde 26 in
zendingen. Zij werden gemiddeld met 83
punten gewaardeerd. De modellen waren
goed. evenals op enkele uitzonderingen
na de korsten. Reuk en smaak toonden
in enkele gevallen afwykingen. maar de
pryswinnaar was ook op dit gebied uit
stekend. Op vier uitzonderingen na was
de smedigheid eveneens van hoge kwali
teit, De voorsneden waren gemiddeld
voldoende maar er was nog wel wat op
aan ts merken.
De eerste prOs verwierf mej. A. Zwet
sloot uit Hoogmade met 98 punten, de
tweede mej. Sj. v. d. Geest te Hoog
made (96), en vier derde pryzen gin
gen naar mere. L. C. v. d. Geest te
Oud Ade, mej. J. C. Onderwater te
Zoetcrwoude, mej. A. de Leeuw te
Woerden en mej. C. Zwetsloot te Hoog
made.
Een overzicht van een deel.van
de keuringsinzendingen van de
bijzonder fraaie zuivelstand in het
Waaggebouw.
(Foto L.D./Van Vliet.)
Klasse C met een gewicht boven 12 kg.
telde 18 Inzendingen met een gemiddeld
puntental van 81.2. In deze zware klasse
konden de cursisten het gemiddelde niet
halen tegenover de overeenkomstige ru
briek in de andere klasse (84.5).
Wat het model betrof waren twee
kazen niet goed gerecht en twee kazen
te plat. Enkele korsten waren wat zwak.
andere vertoonden putjes. De cursisten
moeten aan dit onderdeel ln het vervolg
meer aandacht schenken. Ook geur en
smaak lieten nog te wensen over. De
voornaamste afwykingen waren Iets bit
ter. iets grasslg of branderig. De smedig
heid was overigens uitstekend, hoewel
de doorsneden iets beter konden. Enkele
kazen waren bont of fijngatlg. Ook de
laatste wrongel was niet altyd onberis-
peiyk aangebracht.
Niettemin behaalde mej. A. A. Kap-
tein te Alpben met 92 punten de eer
ste pr(js en mej. A. E. Kool uit Woer
den met 92 punten de tweede prUs, de
derde ging met eenzelfde puntenaantal
naar mevr. C. v. d. Geest te Oud Ade.
Leidse cursistenkaas
In deze rubriek tot 8 kg werd een ge
middelde van 90 punten bereikt. Mej. A.
A. Straathof te Rypwetering behaalde
met 96 punten de eerste prUs. Er wafen
slechts twee inzendingen ln deze rubriek.
Groepsinzendingen
cursisten
Cursus Hoogmade 11 inzendingen ge
middeld 86.5 punten.
Cursus Oud Ade 8 inzendingen gemid
deld 83.1 punten.
Cursus Nleuwerbrug 12 inzendingen
gemiddeld 81.3 punten.
Cursus Nleuwveen 5 Inzendingen ge
middeld 75.2 punten.
De cursus Zoetcrwoude had 6 Inzen
dingen met gemiddeld 832 punten Het
percentage Inzendingen lag in dit ge\al
te laag om naar de groepsprüs te kun
nen mededingen. Deze groepsprys werd
derhalve toegekend aan de cursisten van
Hoogmade.
