LEIDSCH DAGBLAD Over 20 jaar naast atoomsplitsing ook atoomfusie? Energie vraagstuk zou daardoor voor altijd zijn opgelost WEERBERICHT 94ste Jaargang DINSDAG 9 AUGUSTUS 195S No. 28596 Directeur: J. W. Henny Hoofdredacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 6.40 per kwartaal, f.215 per maand; f 0.50 per week Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055 Telefoon Directie en .Administratie: 25041; Redactie: 21507 De Geneefse atoomconferentie Uiteenlopend inzicht omtrent wereldbehoefte De internationale conferentie over vreedzaam gebruik van atoomenergie is in het Paleis der Verenigde Naties in Genève geopend, en de mening van zeer iele der tweeduizend aanwezige geleerden nit 72 landen werd uitgedrukt in de woorden van de voorzitter, prof. Homi Bhabha uit India: „Het is vrijwel on- Bojelijk te voorzien tot welke diep-ing rijpende ontwikkelingen deze conferentie wellicht zal leiden". Tijdens de openingsplechtigheid wer- itn boodschappen van president Eisen hower en van de mimster-presidenten t»n Frankrijk. Engeland, de Sovjet-Unie en India voorgelezen en redevoeringen tehouden door de president van Zwlt- tfriand. Max Petitpierre, en de secreta- rj-generaal van de Ver. Naties, Dag Hammarskjoeld. Zowel president Pe- ttpierre ais prof. Bhabha citeerden de wuscbuwingen van prof. Einstein, dat de ontketende kracht van het atoom een eind aan alle menselijk leven kan ma ken als wij onze methode van denken niet grondig veranderen en dat „een nieuwe denkwijze essentieel is om het mensdom te laten voortbestaan". Rede prof. Homi Bhabha Prof Bhabha begon zijn openingsrede net een historisch overzicht van de ont wikkeling van het energie-gebruik. In och tijd bedraagt het energie-verbruik in ge-industrialiseerde landen per hoofd der bevolking ongeveer 23 kilowattuur per dag, hetgeen gelijk staat met acht uur zwaar lichamelijk werk van 45 runnen; in enkele landen is het zelfs neemaal zo groot. Bijgevolg is het we- reldgebruik van energie thans ongeveer lien keer zo groot als het een eeuw ge leden was en ongeveer twintig keer zo poot als tijdens de gehele christelijke jaartelling tot 1850. Prof. Bhabha vroeg zich af of er, ge- den dit stijgende energieverbruik, de tonemende industrialisatie en de groei nn de wereldbevolking, nog voldoende pondstoffen voor een lange periode be schikbaar zouden blijken te zijn. Er be staat verschil van mening omtrent de totale omvang van de economische be- nutbare wereldreserves aan steenkolen, petroleum en gas, zo verklaarde hij. Maar, „het is mogelijk dat, bü de te genwoordige mate van toeneming van he» energie-verbruik, deze reserves in minder dan een eeuw zullen zijn uit geput", hetgeen zeer zeker het geval ïou zijn als de hele wereld in de toe komst energie zou gaan verbruiken in dezelfde mate per hoofd der bevolking als thans in de Ver. Staten het geval is. Hieruit volgt, zo ging hij voort, dat «onze thans bekende reserves aan steen kolen en petroleum onvoldoende zijn om de onder-ontwikkelde landen, waar «n zeer groot deel van de wereldbevol- hag leeft, in staat te stellen, een le vensstandaard gelijk aan die van de in dustrieel meest ontwikkelde landen te bereiken en lange tijd te handhaven. -De oplossing van dit probleem is het gebruik van atoom-energie, want de wereldreserves aan uranium en thorium bevatten volgens deskundige schattin gen voldoende atoomkracht om het mensdom op de basis van het huidige verbruik voor zeventien duizend jaar van energie te voorzien. Hij wees in dit verband op de thans Jfeda ondernomen bouw van atoom- pch teen trales in Engeland, Amerika, de Sovjet-Unie, Frankrijk en Canada f°kdj voorspelde, dat er m de eerst volgende tien jaar nog tal van zulke centrales in verschillende delen van de wereld zullen worden gebouwd. Atoomfusie voegden daarbij dat, als de atoomtech niek in de volgende halve eeuw uitslui tend gebruikt wordt voor de productie van electriciteit, in het jaar 2000 slechts een vijfde van alle energie door die tech niek tot stand zal komen. Maar als de kernwetenschap ook zou worden ge bruikt voor de productie van goedkope verwarming, zou tegen die tijd zeker wel drie kwart van de energiebehoefte op deze wijze kunnen worden gedekt. Het is bovendien mogelijk, zo vervolg de de professor, dat de tegenwoordige historische periode van de eerste toe- pissing van atoomsplitsing eens zal worden beschouwd als „de primitieve Periode van het atoomtijdperk", als "1. zou blijken, dat naast atoomspllt- s'"ï ook atoomfusie (zoals deze in de waterstofbom wordt toegepast) energie TOOf vredesdoeleinden kan opleveren. Hij voorspelde, dat een methode daar voor binnen twintig jaar zal worden ""gevonden en „als dat gebeurt, zul- "n de energie-problemen van de we- vcld inderdaad voor alle tijden zijn op- gelost, want de brandstof zal dan even overvloedig zijn als het water in de oceanen". Hoe lang nog? Het vraagstuk van de energie-behoef- ,'n 'n de tweede helft van de twin- "2* eeuw heeft ook gedurende het tolere verloop van de openingsdag de conferentie, het voornaamste JC' T»n bespreking gevormd. Maar e verschillende sprekers bleken het 2Lschattingen van die behoef- ng niet eens te zijn. van het secretariaat der d«k'vï? 68 verdedigden een schatting, d«t Pet *ereldverbruik van electriciteit, 1952 ongeveer 10.2 bilboen kilo- J*?10*?. In 1975 zal zijn geste- bu» Hoen kilowattuur en in het *00 to» 84 biilioen kilowattuur. ZU HIJ WIST ER WEL IETS VAN.... Een gids die bezoekers rondleidt op de Amerikaanse atoomtentoon- stelling te Genève keek verbaasd om toen een heer, die aandachtig naar zijn explicaties had geluisterd, vroeg of hij het schakelbord van de kernreactor eens mocht bedie nen. De gids glimlachte en antwoord de vaderlijk: „Het is verschrikke lijk Ingewikkeld". „O", zei de heer, „dat is niet erg. Ik ben wel een beetje op de hoogte". De nieuwsgierige heer was dr Otto Hahn, Nobelprijswinnaar en ontdekker van de atoomsplitsing.. (United Press) De Britse geleerden Robinson en Da niel waren, zoals wij gisteren al schre ven, veel conservatiever in hun schattin gen van de toekomstige wereldbehoeften aan energie, maar toch kwamen ook zij tot de conclusie, dat gebrek aan reser ves tegen het eind van de twintigste eeuw zal kunnen leiden tot beperking van het gebruik van petroleum en aard gas en dat zulke beperkingen in de loop van de volgende eeuw nodig zullen zijn ten aanzien van het gebruik van steen kolen en andere conventionele brand stof, zodat volgens hem „de ontwikke ling van atoomkracht voor productie van electriciteit geen ogenblik te vroeg begint. Tito beschuldigt nu ook Stalin Maatregelen geëist tegen de moordenaars van Rajk, Slansky en Clementis (Van onze correspondent te Wenen) Na zUn opzienbarende toespraak InKarlovac heeft de Zuidslavische maar schalk een nog fellere aanval gedaan op Rakosi en de Stalinistische vleugel in Tsjecho Slowakije. Hg noemde nu niet alleen Beria, die ook volgens Kroestsjef aansprakelijk is geweest voor de verwijdering tussen Moskou en Belgrado, maar thans ook Stalin. Vervolgens sprak hij uitdrukkelijk over de slachtoffers van de Stalinistische groepen en wel over Rajk, die in Hongarije door Rakosi ten val was gebracht, alsmede over Slansky en Clementis in Tsjecho Slowakije, die men zo verklaarde hij letterlijk, „op grond van hun vriendschap voor Joego-Slavië had aangeklaagd en vermoord." Met deze sensationele aanval begint waarschijnlijk een geheel nieuwe perio de in de betrekkingen tussen de commu nistische staten onderling. Tito dwingt namelijk niet alleen Boedapest en Praag om kleur te bekennen, maar hij valt nu ook Moskou lastig en eist dat alle schul digen ter verantwoording worden geroe pen. Dat wil dus zeggen, dat de Stalinis tische groepen volgens hem moeten ver dwijnen! Het is een formele oorlogsver klaring aan het adres van Rakosi en Gerö in Hongarije en een dreigend ge baar tegenover Zapotocky, Fierlingen en Siroky in Praag. Tevens schijnt het een lichte wenk te zijn voor Moskou, waar zich nog altijd aanhangers van Stalin weten staande te houden. Alleen was Tito op dit punt veel gematigder en ver klaarde hij dat de schuldigen in de Sov jet-Unie althans volgens Kroestsjef en diens medestanders reeds waren veroordeeld. Het is de vraag of Moskou zich door dit dreigement tot een nieuwe zuiveringsactie zal laten dwingen. In di plomatieke kringen van Belgrado ver onderstelt men dat Tito zich sterk voelt door de morele steun van het commu nistische China. Wat echter Hongarije en Tsjecho-Slowaklje betreft, kan men in de naaste toekomst radicale wijzigin gen verwachten. Het is opgevallen dat Tito niet sprak over Bulgarije, dat toch aanvankelijk onder Dimitrof als eerste staat positief heeft gereageerd op Tito's initiatief tot het vormen van een afzonderlijke Do- nau-federatie van communistische sta ten. Er valt echter niet aan te twijfelen of Tito's woorden hebben aldaar diepe indruk gemaakt, vooral in kringen die nog altijd voorstanders zijn van een na tionaal gekleurd communisme. Niet minder belangrijk is ook het vol gende: Een vooraanstaand lid van het communistische centrale comité in Joe- go Slavië. Vlahovic, heeft in het tijd schrift „De Communist" een scherp ar tikel gepubliceerd en daarin onomwon den de eis gesteld dat de Kominform moet worden opgeheven. Volgens Vla hovic hebben „de pogingen om de socia listische krachten van één centraal punt uit te dirigeren de verdere ontwikkeling tegengehouden. Zolang er nog naar heerschappij wordt gestreefd, kan er van echte samenwerking geen sprake zijn," zegt hij. Aansluitend op het bovenstaande meldt Reuter hedenmorgen: Matyas Rakosi. eerste secretaris van de Hongaarse communistische partij, heeft Maandag op een massavergadering president Tito van Zuid-Slavië de ver zekering gegeven, dat Hongarije alles zal doen om de betrekkingen tussen de twee landen te verbeteren. Rakosi legde de Ontsnapte gevangenen gegrepen De Rijkspolitie heeft gisteravond om streeks half negen de beide Zondag avond uit de gevangenis te Leeuwar den ontvluchte gevangenen weer ge grepen. De politie was de mannen op het spoor gekomen en wist hen on der Friens in de buurt van Grouw (Fr.) te omsingelen. Eerst werd de 30-jarige H. Houben uit Maastricht gepakt en daarna, met be hulp van de bevolking, de 29-Jarige C. J. Blanken uit Bodegraven. „Nieuw Guinea" op V.N.-agenda? 14 landen van de .Aziatisch-Afrikaan se groep hebben besloten, te verzoeken om plaatsing van de kwestle-„lrian" Nederlands Nieuw-Guinea» op de agenda van de volgende zitting der algemene vergadering van de V.N. De Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken. Walter S. Robert son, heeft verklaard, dat de Ver. Staten „inzake het geschil tussen Indonesië en Nederland over Westelijk Nieuw-Gutnea de meest strikte neutraliteit heeft ge handhaafd en deze ook wil blijven hand haven". Sedert bevrijding ruim 400.000 nieuwe woningen Volgens het Centraal Bureau voor d® Statistiek zyn in Juni 1955; 5602 wonin gen voltooid. In dit aantal zijn 8 du- plexwoningen begrepen, zodat in Juni 1955 voor 5610 gezinnen nieuwe woon ruimte beschikbaar is gekomen. In de zelfde maand van het vorige jaar kwa men 6021 woningen gereed. In het eer ste halfjaar van 1955 werden 23771 nieuwe woningen opgeleverd tegen 28480 in het eerste halfjaar van 1954. Gerekend tot en met Juni 1955 wer den sedert de bevrijding 402.829 nieu we woningen gebouwd, waarvan er 16615 als Duple xwoning zijn ingericht, zodat er voor 419.471 gezinnen nieuw® woonruimte is gesticht. Het mag een wonder genoemd w orden dat uit deze ravage bij een treinongeluk bij Barby in Engeland alle 200 passagiers levend te voor schijn kwamen, al waren er 20 ge wonden. De machinist kwam onder de locomotief terecht en kwam om het leven. Mr. Bonn waarnemer bij de processen te Djakarta Mevrouw Bonman blijft nog verdedigster (Van onze correspondent te Djakarta) Naar wij vernemen, is mr. E. Bonn te Djakarta benoemd tot juridisch attaché bij het Hoge Commissariaat der Nederlanden te Djakarta. HU zal in deze functie o.m. als waarnemer de processen tegen de verdachten in de zaken Jungschlager-Srhmidt büwonen, ter vervanging van mr Van Deinse, het hoofd van de consulaire afdeling, die naar Nederland is vertrokken. Mi- Bonn was tot voor kort, als een thans zijn ontslag als zodanig genomen der Nederlandse ambtenaren, die bij de en is, met volledige instemming van de souvereiniteitsoverdracht hun werk- Indonesische autoriteiten. In dienst ge- kracht en ervaring ter beschikking van treden van de Nederlandse regering, de Indonesische overheid hebben ge steld. juridisch adviseur op het bureau van de Procureur-Generaal. Hij heeft Mr Bonn. dl® als Justitieel ambtenaar lang voor de oorlog in Indonesië werk zaam was, heeft alzo reeds een lang durige loopbaan hier achter de rug. volledige verantwoordelijkheid voor de slechte betrekkingen tussen beide lan den in de afgelopen zeven jaar op de schouders van Peter Gabor, voormalig minister van veiligheid, die in 1953 tot levenslange gevangenisstraf werd ver oordeeld. De Amsterdamse havens zijn I schepen. Om hun eisen lot loonsver- ongewoon zonder het voortdurende hoging kracht bij te zetten, hebben lawaai van het laden en lossen van de Amsterdamse havenarbeiders, in navolging van hun Rotterdamse collegae, besloten tot een staking, die inmiddels weer is opgeheven. Met nadruk wüzen wij er op, dat mr Bonn niet als verdediger der Neder landse verdachten zal optreden, doch uitsluitend als waarnemer de proces sen zal büwonen. De verdediging blijft voorlopig nog steeds in handen van mevr. Bouman, daar tussen de Indonesische en de Nederlandse rege ring nog geen overeenstemming is bereikt in een definitieve voorziening in de verdediging, nodig geworden na het vertrek van mr Bouman. De a.s. verkiezingen in de Saar Afzijdigheid West-Duitse politici verlangd (Telefonisch van onze correspondent te Bonn) De Europese commissie van toezicht op het Saar-referendum heeft de West- Duitse politici aangeraden om zich te onthouden van inmenging in de verkie- zings-campagne, die sinds 23 Juli jl. in het Saargebied aan de gang is. Naar men weet, zal de bevolking va n het Saargebied op 23 October a.s. in een referendum moeten beslissen, of zü al dan niet accoord gaat met het tussen West-Duitsland en Frankrük gesloten S aar-accoord. Dit z.g. „Saar-statuut" zal indien het door de meerderheid van de Saarlanders wordt aangenomen, het Saargebied Europeaniseren. ging in de Saarlandse verkiezingscam pagne SPD-functionarissen nemen deel aan alle belangrijke vergaderingen van sociaal democratische partijen in het buitenland en spreken die veelvuldig toe. Drie Duits-gezinde partijen nemen aan de verkiezingscampagne deel. Zij wijzen alle drie het Saar-statuut van de hand en pleiten voor de uiteindelijke terugkeer van het gebied naar het Duit se vaderland. De pas opgerichte sociaal democratische unie Saar had de West Duitse bondskanselier, dr Adenauer, leider van de West-Duitse CDU en bo vendien nog degene, die einde vorig jaar het omstreden Saar-accoord sloot met premier Mendès-France uitgenodigd om op enkele CDU-Saarvergoderingen te spreken. Gezien het afwijzende standpunt van de CDU-Saar tegenover het statuut, zou dr Adenauer zulk een uitnodiging zeer moeilijk hebben kun nen aannemen. Om echter te voorko men. dat dr Adenauer toch zou accepte ren heeft de Europese commissie van toezicht thans in een telegram aan de West-Duitse minister van buitenlandse zaken, dr Heinrich van Brentano, gewe zen op de ernstige moeilijkheden, die zouden kunnen voortvloeien uit de in menging van vooraanstaande West- Duitse politici in de campagne in het Saargebied In de afgelopen week hebben leidende figuren van de West-Duitse oppositie party. de SPD, reeds deelgenomen aan vergaderingen van de ..Duitse sociaal democratische partjj-Saar". SPD en DSPD trekken één politieke UJn tegen over het Saarstatuut. Zij keuren het bel de af. De ..sociaal democratische party- Saar" <SFS>. een pro-Franse socialis tische partij fn het Saargebied. is echter vóór het statuut. In een commentaar op het advies van de Europese commissie van toezicht ver klaarde men ons in SPD-kringen Ie Bonn dat er ten aanzien vandeelne ming van SPD-leiders aan de meetings van de Duitse sociaal democratische party-Saar geen sprake ls van inm en- Groot opzien baarde zowel ln Bonn als in Saarbriicken de hernieuwde uitwijzing uit bet Saargebied van het CDl -bondsdaglid Karl Wall. HU wil de Zondag jl. deelnemen aan een CDU-meeting in Saarbriicken werd echter op het station door de Saar landse politie gearresteerd en over de West-Duitse grens gezet. Walz ls in het Saargebied geboren, llij werd in 1953 door het Franse militaire gezag uitgewezen, nadat hU *ich had laten kiezen tot CDU-lid van het West- Duitse parlement. Een enkele bui De Bilt verwacht tot morgenavond: Wisselende bewolking en een enkele ver spreide bui. Vannacht hier en daar mist. Zwakke later matige wind tussen Noord- West en Noord-Oost. Weinig verande ring in temperatuur. (Opgemaakt ta 10 uur). 10 AUGUSTUS. Zon op: 5.16 uur; onder: 20.18 uur Maan op 2227 uur; onder: 13 32 uur Hoogwater te Katwijk te 7.06 en 19.32 u. Dit nummer bestaat uit zes pagina's

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 1