LEIDSCH
DAGBLAD
En-lai oppert vredesverdrag
de Stille Oceaan
Tsjoe
voor
Koele ontvangst in Amerika en
Engeland, waar men de ZO AVO
niet wil opgeven
WEERBERICHT
Vrijgezellen uit vele landen voor
derde maal bijeen in Grevenbicht
T.V. - ontvangers
Pas bij 500.000
voldoende opbrengst uit kijkgeld
Twintig doden tijdens feestdag in
Marokkaanse steden
Joodse winkels geplunderd bij
betogingen ten gunste van
afgezette Sultan
Hongarije en Roemenië in October
vrij van Russische troepen?
94ste Jaargang
MAANDAG 1 AUGUSTUS 1955
No. 28589
Directeur: J. W. Henny
pnnfdredjEffiUtf Baiuȣr
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
£.6.40 per kwartaal: £.2.15 per maand: f. 050 per week
Witte Singel I. Lelden - Giro No. 57055
Telefoon JJlrectla «^Administratie; 25041' lt.edacti»; 21601
Peking glimlacht naar Washington
Ook in het Verre Oosten zijn tekenen van ontspanning merkbaar: de Rood-
Chinese premier Tsjoe En-lai heeft Zaterdag een verdrag voor collectieve vrede
loorgesleld, te sluiten door de Verenigde Staten, zjjn eigen land en andere staten
is het gebied van de Stille Oceaan. Tsjoe zei, dat de Chinese Communisten zullen
(jieren voor verder overleg met de Amerikanen tijdens het beraad tussen de
unbassadeurs in Genève, die vandaag besprekingen zouden beginnen over de repa
triëring van de Amerikaanse en Chinese staatsburgers, die resp. in China en de
Ver. Staten worden vastgehouden. Het streven van Peking moet echter niet wor
den beschouwd als een teken van zwakte. Tsjoe En-lai verklaarde zich bereid met
de plaatselijke autoriteiten van Formosa te spreken over „vreedzame bevrijding"
ran bet eiland. De premier zei nadrukkelijk, dat dit onderhandelingen zouden zijn
lassen de „centrale regering" (in Peking) en de „plaatselijke autoriteiten" op
Formosa. De Ver. Staten zullen zich daarbij moeten onthouden van inmenging
ia binnenlandse aangelegenheden van ChinaTsjoe En-lai beklaagde zich er
veer over, dat Rood-China nog niet in de Ver. Naties is opgenomen.
In Amerika en Engeland is het voorstel van Tsjoe En-lai koel ontvangen. Diens
rede wordt beschouwd als een propaganda-actie met het oog op de onderhande
lingen, welke vandaag in Genève tussen vertegenwoordigers van Rood-China en
de Ver. Staten zijn begonnen.
Enthousiasme in India
Het voornaamste bezwaar in Washing
ton en Londen tegen het voorstel van
TSjoe En-lai voor een verdrag van col-
lectieie vrede is, dat deze landen er
kets voor voelen de Zuid-Oost-Aziati-
rehe Verdedigingsorganisatie op te ge
ien, de ZOAVO, een tegenhanger van
Chinese voorstel daarentegen met ent
housiasme ontvangen.
Dit geldt vooral voor het plan voor
een collectief veiligheidsverdrag. dat. zo
als Tsjoe En-lai het uitdrukte, „moet
worden gesloten volgens de grote lijnen,
zoals die zijn voorgesteld door de eer
ste minister van India, Nehroe".
Tsjoe En-lai
bet Noord-Atlantische verdrag, de NA
VO, in Europa. Vanzelfsprekend willen
ook de leiders van Nationalistisch China
'op Formosa) daarvan niets weten. De
Nationale Vergadering - het parlement -
ran deze staat heeft een telegram aan
president Eisenhower gezonden, waarin
het zich uitspreekt tegen de theorie van
de twee China's, de ontruiming van de
eilanden, die bij Formosa behoren en
tegen een .staakt het vuren" in de
Straat van Formosa. Vooraanstaande
Formosanen noemden het voorstel van
Tsjoe „goedkope propaganda", bedoeld
om een wig te drijven tussen de Chine
se Nationalistische regering en de be
volking van Formosa.
In politieke kringen van de hoofdstad
van India, Nieuw Delhi, is het Rood-
De Baat vraagt nieuw
revisieproces
De Nederlandse vrachtautochauffeur
Dirk de Baat die bij een ongeluk met
En vrachtauto in Duitsland zes doden
veroorzaakte zal opnieuw een revisie
proces aanhangig maken. De advocaat
van De Baat wenst met een nieuw revi
sieproces te bereiken dat door een na-
oer onderzoek wordt vastgesteld of de
wrspronkeluke straf gerechtvaardigd is
Si belr*ngrijke bezwarende omstan-
"eden zijn weggevallen gedurende de
aflopen processen.
De Baat werd op 26 Juli in een revl-
--proces te Koblenz opnieuw tot een
■ar Rcvangenistsraf veroordeeld, doch
oe oorspronkelijke intrekking van zijn
VjbtwUs werd teniet
Weinig bewolking
De Bilt verwacht van hedenavond tot
®orgenavond:
Wecr met over het algemeen
tfmrJ ^"oUving en ongeveer dezelfde
mat?r 1rpn als vanaag. Zwakke tot
Be wlnd tussen Noord en Oost.
(Opgemaakt te 10 uur)
2 Augustus
20" op: 5 03 uur; onder: 20.32 uur.
»iaan op; 19.07 uur; onder: 3.36 uur.
"oogwater te Katwijk te 2.26 uur en
nol uur.
Dommer bestaat uit acht pagina's
„Blériot een dekker"
over liet Kanaal
Canadees vloog vice-versa
zonder tussenlanding
De Canadese vlieger Jean de la
Rniyère is er Zondagochtend in ge
slaagd met een nagemaakte Blériot-
eendekker uit het jaar 1909 zonder
tussenlanding in beide richtingen het
Kanaal over te steken.
De la Bruyère steeg om half acht in
Palais op en zette zijn vliegtuigje om
tien minuten over negen op het vlieg
veld Calais-Marck aan de grond. Om
streeks half negen vloog het vlieg
tuigje boven het kasteel van Dover en
de plaats waar Blériot in 1909 landde
na de eerste vlucht over het K:nvl.
De Canadese piloot keerde onmiddel
lijk terug naar de Franse kust. Hij
werd op beide delen van de vlucht ver
gezeld door een ander vliegtuig.
Donderdag jJ. stak de Franse vlieger
Jean Salis in een soortgelijk toestel het
Kanaal over echter sledhts in één rich
ting.
Blériot zelf deed er 37 minuten over
om het Kanaal in één richting over te
steken.
De la Bruyère zal het toestel aan de
vliegschool van Salis (nabij Parijs) ge
ven voor gebruik door leerling-vliegers.
Tientallen vermisten na
vulkaanuitbarsting in Chili
Er worden 34 personen vermist na een
herige uitbarsting van de vulkaan Ni-
lahue, ongeveer 900 km ten Zuiden van
Santiago in Chili (Zuid-Amerika). De
uitbarsting neemt af. maar alle verbin
dingen met het gebied, waar 200 perso
nen van de buitenwereld zijn afgesloten,
zijn verbroken.
(Van onze Haagse redacteur)
In zijn toelichting op het jaarverslag
heeft de directeur van de AVRO, de
heer Repko, meegedeeld met betrekking
tot de televisie, het in hoge mate te be
treuren dat hier nog steeds geen, alle
partijen bevredigende, definitieve rege
ling tot stand is gekomen. De finan
ciering vormt hier echter een zeer be
langrijk punt. aangezien zelfs bij een
directe heffing van een redelijk kijkgeld
van bijvooroeeld 30 gulden per jaar
thans niet meer dan een millloen gul
den zou binnenkomen. En juist op een
nieuw terrein als dat van de televisie
zijn grote investeringen in gebouwen
en apparaten nodig, wil men niet ach
terbleven bij vergelijkbare andere kleine
landen. Een globale berekening wijst
volgens de heer Repko uit dat by het j
geven van dagelijkse uitzendingen en
een kijkgeld van 30 gulden ongeveer een I
half millioen toestellenbezitters nodig
zullen zijn. wil de televisie zich uit het
kijkgeld bedruipen!
„Wanneer men weet", aldus spreker,
„dat er in het buitenland programma's
worden aangeboden waarvoor men er
in het geheel niet van schrikt om twin
tigduizend gulden voor één uur te spen
deren, dan zal men begrypen dat een
bedrag van drieduizend gulden voor een
avond-vullend programma het onmoge
lijk maakt aan alle wensen te voldoen.
Nederlandse. Belgische. Franse. Duitse.
Engelse, Oostenrijkse, Zwitserse en
Amerikaanse „%TiJgezellinnen en vrijge
zellen" waren dit weekeinde aanwezig op
het derde wereld-vrijgezellen-congres te
Grevenbicht. het landelijk Maasdorpje
in de omgeving van Sittard.
Er waren ongeveer 700 aanvragen tot
deelneming ontvangen, doch bij de
opening Zaterdag was slechts een deel
er van evenwel aanwezig.
Zaterdagmiddag verzamelden de con
gresgangers zich aan de ingang van het
dorp. waar een vlaggenstoet werd ge
formeerd.
Onder veel belangstelling en vrolijke
marsmuziek trok de stoet naar de kom
van het dorp, waar loco-burgemeester
wethouder J. H. Cramers de gasten be
groette waarna het vrijgezellen-lied werd
aangeheven.
In ae loop van de feestavond zijn
tijdens een gezellig samenzijn heel wat
verenigt U" bleek bijval te hebben ge
oogst.
Met de paar honderden deelnemers
uit binnen- en buitenland hebben Zon
dag enkele duizenden uit de hele omtrek
het anders zo stille Maasdorpje bezocht
waar het V-teken het hoofdmotief
vormde bij de straten- en huizenver
sieringen.
In de stoet liepen ook enkele dames
mede, die afgevaardigden waren van
..Eutopia'. het zomerfeest vierende
Arnhem, gaf duidelijk blijk te sym
pathiseren met het Limburgse
plaatsje Grevenbicht. waar op het
ogenblik het derde Wereldvrijge
zellen Congres aan de gang is. Het
stuurde n.l. enige Eutopia-meisjes
die burgemeester mr L. Corten van
Grevenbicht een even vriendelijke
als fleurige groet overbrachten.
Utopia, het zomerfeest van Arnhem. Een
harer bracht de groeten over van Arn
hem. de stad van, zoals ze opmerkte „de
verrukkelijke Arnhemse Jongens en
meisjes".
Diverse festiviteiten, o a. dansdemon-
straties. hebben de middaguren gevuld
en omstreeks vijf uur hield Godfried
Bomans een toespraak over „mannen
onder elkaar".
(Telefonisch van onze correspondent in Pariis)
Na een paar dagen van betrekkelijke rust is het Zaterdag en Zondag op
nieuw tot onlusten in Marokko gekomen, met name te Marrakesj en te
Moulay-Idriss, de heilige stad van het land. die vlak bij Meknesj ligt. Er zijn
buna twintig doden en een groot aantal gewonden te betreuren.
,HeE ?as Zaterdag een Marokkaanse feestdag, de Aid el Kebir. die volgens
de traditie wordt gekenmerkt door het geven van bewijzen ran trouw aan de
Sultan. De Marokkaanse Nationalisten hadden het consigne uitgegeven deze
dag ditmaal niet te vieren en voor het eerst sedert lange tijd waren in de
Arabische wijken van de steden alle winkels en werkplaatsen -.veer geopend,
terwul niemand wilde deelnemen aan de traditionele slachting in het openbaar
van een schaap op het marktplein.
Aanvankelijk scheen alles rustig te zullen blijven, doch in de loop van de
dag ontstonden er opstootjes, die tenslotte verliepen volgens een schema dat
langzamerhand een droevig ritueel schijnt te worden. Troepen jonge 'Ma
rokkanen trokken door de steden, zij voerden portretten van de afgezette
sultan en Marokkaanse vlaggen met zich mee. plunderden winkets ran Israë
lieten en trachtten die in brand te steken, vernielden geparkeerde auto's welke
zjj op hun weg tegenkwamen enz.
Ook Parijse wijk was onrustig
ongeregeldheden gekomen, maar ditmaal
ook in de Franse hoofdstad zelf. Een
der wijken in het Noorden van Parijs,
die rondom de Boulevard de la Chapelle,
is het toneel van een regelrechte op
stand tegen het gezag geworden.
Nederlander gemolesteerd
Zaterdagmiddag hebben honderden
Noord-Afrikanen, voor het merendeel
Algerijnen en Marokkanen, het politie
bureau van die ParUse wijk belegerd,
winkels geplunderd en Europese voor
bijgangers gemolesteerd. Zij zyn in
woeste horden garages binnengedrongen
waar zij de ruiten en koplampen van
auto's hebben vernield. Ook hebben zij
op straat met stenen en stukken glas
naar voorbijgaande auto's en fietsers
geworpen. Daarbij zijn vele personen
gewond, o.a. een Nederlandse toe
rist wiens naam door de Franse wordt
opgegeven als Bernard Wabravels. Deze
was op zijn motorfiets onderweg naar
Lourdes. Een Noord-Afrikaan sloeg hem
met een stok op zijn hoofd en die sJag
kwam zo hard aan dat hij zich in een
ziekenhuis moest laten verbinden.
De politie is met een vrij gTote macht
komen opzetten, evenals de Republikein
se Garde. Bu elkander ongeveer 1500
man. Geholpen door de brandweer heb
ben zij de orde trachten te herstellen,
waarin zij eerst laat op de avond zijn
geslaagd. Aan beide zijden zijn daarbij
nogal rake klappen uitgedeeld. Tiental
len Marokkanen en mannen van ae
politie zijn daarbij gewond, sommigen zo
ernstig dat zy naar de ziekenhuizen
moesten worden vervoerd.
Doden vielen er gelukkig niet te be
treuren.
De politie en de troepen van het
Vreemdelingenlegioen trachtten hen
eerst met traangasbommen uiteen te
drijven en naderhand maakten zij ook
van de vuurwapens gebruik. Men heeft
uit de berichten, welke uit Marokko ko
men. wel de indruk gekregen dat noch
de politie noch de eenheden van het
leger in Marokko sterk genoeg in aan
tal zijn om de Europeanen en de Ma
rokkanen. die zich niet bij de manifes
tanten willen aansluiten, genoegzame
bescherming te bieden. Te Moulav
Idriss büv. beschikte de Franse contro
leur slechts over een twaalftal jonge
soldaten. Die hebben lange tijd dapper
stand gehouden tegenover bijna dul-1
zend woedende Marokkanen, totdat er
eindelijk versterkingen uit Meknesj 3 --- - "7"
kwamen opdragen. Die bestonden voor- sc"e «e'ders de regeringen van Hongarije en Roemenie hebben x
namelijk uit manschappen^ van de gedeeld, dat zij van plan zijn tegen October alle Russische troepen uit
Tegelijk met terugtrekken van soldaten
uit Oostenrijk, zegt de Observer
Volgens het Britse Zondagsblad „Observer" zouden Sovjet-Russi-
M2d"na"rdeEïï,b'KteUrt,dhinS Xhtl ,d"? 'w" la°den tegelijk met de militairen uit Oos-
vergezeld van één Marokkaanse poli- tennjk. Naar het blad verneemt, zouden de Communistische bewind-
te%™V'Ww£51óo,%en°1S50,™ hebïerS^ me' h*' 009 bie'op fn de bedoeling om
zonder belangrijke wijzigingen aan de macht te blijven, zijn overge
gaan tot arrestaties en deportaties op grote schaal van „allen, die
gedurende de ontspanning van de laatste maanden belangstelling
hebben getoond voor vriendschappelijke contacten met de Westelijke
mogendheden of met Joego-Slavië.
In het kader van de Amsterdamse
vacantiefeesten werd Zaterdag op
een podium voor het hoofdstedelijk
Koninklijk Paleis een Fries pro
gramma afgewerkt, waaraan vijf
Friese zang-, dans- en muziek-
ensembles deelnamen.
Deze foto. gemaakt door een boog
van de colonnade aan de voorzijde
van het paleis, geeft een beeld van
het optreden van ..De Skotsploegh''
uit Snits (Sneek). Op de voorgrond
leden van de schutterijmuziek uit
Bolsward met hun costumes en
sjako uit plm. 1890.
door een groep van
honderd Marokkanen op afschuwelijke
wijze afgemaakt.
Pasja's bleven thuis
Te Rabat vond het voor de .Aid el
Kebis traditionele huldebetoon aan de
sultan. Ben Arafa. plaats. Van de 18
pasja's (men moet hen als vertegen
woordigers van de bevolking beschou
wen). die daar aanwzig hadden moeten
zijn, waren er slechts vier komen op- o,
zetten. De anderen, van wie de meesten Russen him besluit om hun troepen uit
twee jaar geleden hebben geholpen de Zuid-Oost-Europa terug te trekken sdhy-
Sultan Ben Joessef af te zetten en Ben nen te hebben genomen in dezelfde
Arafa op de troon te brengen waren tijd als zij besloten, het staatsverdrag
onder een of ander voorwendsel in hun met Oostenrijk te tekenen. Ook zou dit
gebied gebleven voornemen een van de redenen zf)n ge-
Nlet alleen in Marokko is het ter weest. waarom een verzoening met Tito
gelegenheid van de Aid el Kebir tot I noodzakelijk was.
Verzoening met Tito om die
reden noodzakelijk
„Oberver" is van mening, dat de
Naar verluidt, zo wordt verder in
het hoofdartikel van het Britse blad ge
zegd. is dit besluit door de Sovjet-Rus
sische leiders ook in Genève tor kennis
van de regeringsleiders van de Weste
lijke Grote Drie gebracht
Wanneer de Russen hun plan ten uit
voer zouden leggen, zouden Ocst-Duits-
land en Polen de enige Oost-Europese
landen zijn. waar Sovjet-Russische troe
pen blijvend zijn gelegerd, aangezien
Tsjecho-Slowakije geen Russische garni
zoenen heeft.
