LEIDSCH
DAGBLAD
Na ramp met Israëlisch vliegtuig
WEERBERICHT
Leids Merenplan definitief van
de baan
Ambonese gezinnen gaan vrijwillig
terug naar Indonesië
Verdere uitbreiding stakingen in
België
94ste Jaargang
VRIJDAG 29 JULI 1955
No. 28587
pjrtrttur: J. W. Henny
I Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal: f.2.15 per maand; f. 0.50 per week
Witte Singel 1. Leiden - Giro No. 57055
Telefooa Directie en Administratie: 25041Redactie: 21501
Internationale verontivaardiging
Israël heeft gisteren een scherp protest aan Bulgarije gezonden in verband
ntt het neerschieten van een Israëlisch verkeersvliegtuig.
In de nota wordt de eis gesteld dat Bulgarije onmiddellijk toegang verleent
iin een Israëlische delegatie, die zich thans bij de Grieks-Bulgaarse grens be
vindt, voor het instellen van een onderzoek ter plaatse.
Ia een tweede nota zegt Israël dat het
Ka scherpste protesteert tegen de ont
wende roekeloosheid, welke heeft ge
leid tot de vernietiging van een vlieg-
N wie en de dood van 58 personen. De Is
raëlische regering heeft met verbazing
en afgrijzen kennis genomen van de ver-
Earing van de Bulgaarse regering, dat
G rtillsheidsstrijdkrachten het vuur had-
geopend en het „El Al"-toestel had-
Volgens de Israëlische nota kan er
C twijfel bestaan omtrent de identi-
ing van een ongewapend vliegtuig
der burgerluchtvaart waarvan een ie
der het type Constellation kent.
Deie actie van de zijde van de Bul
gaarse grensposten kan dan ook niet
Inters worden gezien dan als een diep
gaand gebrek aan eerbied voor een men
senleven en de elementaire égards in de
menselijke samenleving, aldus de twee
de Israëlische nota.
Bulgarije heeft laten weten het onge-
lak met de Israëlische Constellation ten
seerste te betreuren, doch zeide dat het
toestel niet reageerde op waarschu
wen. In een telegram aan United
Press zeide het Bulgaarse persagent
schap dat Bulgarije het incident be
treurt.
De Bulgaarse regering heeft een com-
mssie in het leven geroepen, die op de
Beest nauwkeurige wijze de ware toe
dracht van de tragedie zal trachten vast
te stellen.
In de commissie van onderzoek heb
ben plaats genomen de minister van
buitenlandse zaken van Bulgarije Min-
cbo Neichew, de minister van binnen
landse zaken Georgi Tsankow, de mi
nster van defensie generaal Petre Pan-
chewski. de minister van openbare ge-
BEdheid Petre Kolarow en de openbare
aanklager van de Republiek, Yordan
Cnobanow.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken zal waarschijnlijk een
j protest sturen aan de Bulgaarse rege
ring voor het neerschieten van de Is
raëlische Constellation, waarbij een
twaalftal Amerikanen om het leven
bram. Een woordvoerder van het minis
terie sprak zijn diepe verontwaardiging
orer de ramp uit.
De Israëlische commissie, die op de
plaats van het ongeluk een onderzoek
wilde instellen, heeft van de Bulgaarse
regering geen toestemming gekregen om
tij Griekenland het land binnen te ko
men.
Het desbetreffende verzoek was ver
rat in een nota aan het Bulgaarse ge-
antschap te Tel Aviv. In deze nota gaf
de Israëlische regering uiting aan haar
„lerbazing" over de houding van de
Bulgaarse autoriteiten, die „op betreu
renswaardige wijze" hadden verzuimd
om de bijzonderheden over de ramp aan
d? Israëlische vertegenwoordiger te So
fia mee te delen.
Naar in diplomatieke kringen
Athene verluidt, is de Bulgaarse rege-
nng van oordeel dat de Israëlische com
missie van onderzoek niets in Bulgarije
temaken heeft, nu de Bulgaarse rege
ring zelf een onderzoek instelt onder lel-
President Haagse Rechtbank
gaat heen
B\j Kon. Besluit is aan mr A. N.
Kuhn, op zijn verzoek met ingang van
1 Februari as., eervol ontslag verleend
uit zijn ambt van president van de Ar
rondissementsrechtbank te 's Gravenha-
ge, onder dankbetuiging voor de vele en
gewichtige door hem in rechterlijke be
trekkingen bewezen diensten.
De heer Kuhn werd in 1923 rechter ir
Den Haag. in 1936 vice-president en in
1949 president van de Haagse Recht
bank.
Berechting Duitse
oorlogsmisdadigers
invrijheidstelling opnieuw
OVERWOGEN
(Van onze correspondent in
West-Duitsland
In de eerste dagen van Augustus zal
•<n nieuwe internationale commissie
In West-Duitsland met haar werk
zaamheden beginnen. Deze commissie,
die uit één Amerikaan, één Frans
man. één Brit en drie Duitsers bestaat,
ral er over te beslissen hebben wie
van de 88 Duitse oorlogsmisdadigers,
die op het ogenblik nog altijd in ge
vangenissen op West-Duits grondgc-
Weinig verandering in
temperatuur
Veranderlijke bewolking met opklarin-
In hoofdzaak ln het Oosten van het
•and nog hier en daar een bui. Weinig
«andering in temperatuur. Matige tij-
'Uf vry krachtige Noordwestelijke
*ma. (Opgemaakt te 10 uur).
30 juli
&*1 op: 4 59 uur; onder: 20.37 uur.
Maan op: 17.49 uur: onder: 0.42 uur.
"prater te Katwijk te plm. 0.05 uur
12.48 uur.
it nummer bestaat nit 10 pagina's
ding van de minister van buitenlandse
zaken, Meincho NUeichrew en zij de Is
raëlische zaakgelastigde te Sofia heeft
uitgenodigd de commissie naar de plaats
des onheils te vergezellen.
Mevrouw L E. Hinks, de moeder van
de omgekomen piloot van het neerge
schoten vliegtuig, vertelde in Nuthall,
haar woonplaats, dat haar zoon de pi
loot was van het vüegtuig waarin Prin
ses Elizabeth, de huidige koningin, in
dertijd haar luchtdoop onderging. In
de tweede wereldoorlog, vertelde zij,
diende hij bij de RAF tot het ogenblik,
waarop hij als piloot ln dienst van de
Koninklijke Familie kwam. In zijn mili
taire tijd vervoerde hij ook Churchill,
Attlee, veldmaarschalk Lord Alanbrooke
de aartsbisschop van York en anderen
door de lucht.
Na de oorlog trad hij in dienst van de
Argentijnse luchtvaartmaatschappij,
Aerolinas Argentanas. Hij was ook de
piloot van het vliegtuig, waarin Eva Pe-
ron een reis naar Europa maakte.
nederlands rouwbeklag
In de uitzending van nieuwsberichten
van Radio Jeruzalem is gisteravond me
degedeeld, dat de gezant van. Nederland
in Israël aan de president de deelne
ming van de Nederlandse regering heeft
betuigd.
Hatta wees drie
formateurs aan
Masjoemi, PNI en partijloos
De Indonezizche vice-prezideni, Mo
hammed Hatta, heeft heden drie voor-
aanztaande politici aangewezen om te
trachten een coalitiekabinet te vor
men. De drie kabinetzformateurz zijn:
Soekiman (Mazjoemi), mr Wil o po
(PNI) en mr Azzaat (partijloos). Het
nieuwe kabinet zou in functie moeten
blijven tot de algemene verkiezingen,
die 29 September gehouden moeten
worden.
Verdere uitwerking irordt niet meer
ter hand genomen
Naar wij vernemen staat het thans vast, dat de Leidse plannen tot zand
winning in de Zwanenburgerpolder onder Warmond en in de Broek en Simon-
tjespolder onder Warmond en Oegstgeest geen doorgang zullen vinden.
Dit zogenaamde Leidse Merenplan heeft in de loop der jaren veel opzien
gebaard en tegenstand ondervonden in de gemeenten Warmond en Oegst
geest, vooral in eerstgenoemde gemeente, die grote eigen belangen gevaar
zag lopen.
Het Leidse Merenplan hield in het
graven van twee grote meren ter weers
zijden van de Grote Sloot .die de af
scheiding vormt tussen de beide ge
noemde polders en de verbinding tussen
de Leede en de Zfjl- Nadat de boven
laag uit deze gebieden zou zijn verwij
derd, zou tot grote diepte zand worden
gezogen, dat Leiden nodig had voor het
bouwrijp make.i van gronden. De moge
lijkheid om dit zand door persleidingen
direct naar de bouwrijp te maken ter
reinen te vervoeren, maakte dit even
tuele zand voor Leiden goedkoper dan
zand afkomstig van andere winplaatsen
zoals de te onteanden gedeelten van de
duinstrook.
Reeds onmiddellijk na het bekend wor
den van de Leidse plannen werden deze
o.m. door Warmond heftig bestreden In
openbare besprekingen werd zelfs de
wijze, waarop Leiden tewerk was gegaan
bij de voorbereiding van deze zandwin
ning, als „inbraak met roof" bestempeld.
Er werd gevreesd voor verzilting van de
omliggende landerijen, er werd gepro
testeerd tegen het verlies van belang
rijke agrarische gronden en er werden
gevaren voorzien voor de oevers van een
bebouwing aan de Leede als gevolg van
de te verwachten sterke golfslag.
Niet alleen dit verzet bracht reeds
meteen de Leidse plannen ln gevaar,
maar ook de resultaten van de proef
boringen zetten het plan geruime tyd
geleden op losse schroeven Het plan
werd gewijzigd in een „kleiner" meren-
Slan, maar nieuwe proefboringen en een
HJvend verzet van de betrokken rand
gemeenten maakten ook verwezenlijking
van dit kleinere plan allengs onzeker.
Naar wij vernemen is men tbans tot
het besluit gekomen, dat het Meren
plan niet zódonige voordelen voor Lel
den kan opleveren, dat de ernstige be
zwaren dan maar op de koop toe
moesten worden genomen.
Een officieel besluit in deze geest is
niet genomen, maar de betrokken in
stanties hebben er van afgezien, de
plannen verder uit te werken, waar
mede de verwezenlijking van deze ge
ruchtmakende plannen definitief van
de baan is.
Gisteren is de P.T.T. klaargeko
men met de aanleg van telefoon
leidingen op de Afsluitdijk, waar
door op elke 5 kilometer een post
staat, die iedereen, die met tegen
slag te kampen heeft in staat stelt
onmiddellijk hulp in te roepen.
Een automobilist, die motorpech
heeft laat met behulp van de tele
foonpost een monteur komen.
Inleiding tot repatriëring op
groter schaal
Met de „Willem Ruys" zijn gisteren twee Ambonese gezinnen op kosten van
de Nederlandse regering naar Indonesië teruggekeerd. Het zijn de 50-jarige E.
Marantika met zijn vrouw en negen kinderen en de 41-jarige Maji Roemboe
met zjjn vrouw en zeven kinderen. Het eerste gezin is afkomstig uit het Ambo-
nezenwoonoord „De Schattenberg" in Hooghalen, het tweede uit het woonoord
Wite Pual in St. Johannisga.
De heer Marantika vertelde aan boord van de Willem Ruys dat hij voorzitter
is van de PSS (7000 leden, incluis de gezinnen), een beweging van in Nederland
verblijvende Ambonezen. Het doel van deze beweging is de terugkeer naar Indo
nesië te bewerkstelligen, ongeacht of het ideaal van een onafhankelijke Zuid-
Molukse staat kan worden verwezenlijkt.
In Indonesië Ijvert een andere partij,
de Partai Pantja Sila. voor het zelfde
doel. De leiding van deze partij zou in
Djakarta reeds besprekingen hierover
hebben gevoerd met de Indonesische Re
gering.
vertrouwen
De heer Marantika toonde een af
schrift van een brief aan het Indonesi
sche Hoge Commissariaat in Den Haag.
waarin het bestuur zegt ervan over
tuigd te zijn, dat de Republiek Indone
sië een rechtvaardige staat is en dat het
bestuur niet de vrees deelt, dat uit Ne-
Er zal grondig onderzocht worden wat
zij op hun geweten hebben en wat de
drijfveren van hun handelwijze zyn ge
weest. Als de commissie tot de conclusie
komt. dat men een of meer van die ver
oordeelden gratie kan verlenen en zjjn
verdere straf kan kwijtschelden, moet hij
onmiddellijk op vrije voeten worden ge
steld. Zo"n besluit moet echter met
meerderheid van stemmen worden ge
nomen, zodat er altijd minstens één van
de geallieerde leden van de commissie
vóór geweest moet zijn. Door de Ameri
kanen worden thans nog 43 Duitse oor
logsmisdadigers in Landsberg, door de
Britten 27 ln Werl en door de Fransen
18 in Willich gevangen gehouden.
Nadat in 1952 in de vroegere bezet
tingszone Duits-Geallieerde commissies
van onderzoek in het leven waren geroe
pen, werden tot euide 1954 in totaal 255
Duitsers voortijdig uit de gevangenschap
ontslagen. En toen de West-Duitse
Bondsrepubliek op 5 Mei van dit jaar
haar souvereinlteit kreeg, hebben de
Fransen nog eens 21. de Britten 13 en
de Amerikanen 19 Duitsers de vrijheid
hergeven.
De nieuwe commissie zal geen invloed
kunnen uitoefenen op het lot van de zes
gevangenen, die in .1946 te Neurenberg
veroordeeld werden en die in Spandau
zitten. Over hun toekomst kunnen al
leen de gezamenlijke vier bezettingsmo-
gendheden een beslissing nemen.
derland in Indonesië terugkerende Am
bonezen moeilijkheden zouden ondervin
den van de zijde van het Indonesische
leger.
De heer Marantika zeide In Djakarta
verdere besprekingen te zullen voeren
over de terugkeer van alle Ambonezen,
die thans in woonoorden in ons land
wonen. Hij deelde ihede, van Indone
sische zijde de indruk te hebben ge
kregen, dat de mogelijkheid hiertoe
aanwezig is.
„GEEN PRINCIPIËLE
BESLISSING"
Van Indonesische zijde in Den Haag
vernemen wij, dat aan beide Ambonese
gezinnen toestemming is gegeven naar
Indonesië terug te keren „uit overwe
gingen van humaniteit".
Desgevraagd werd van de zijde van
het Indonesische Hoge Commissariaat
medegedeeld, dat in de terugkeer van
deze Ambonese gezinnen zeker niet
moet worden gezien een principiële
beslissing van de Indonesische Rege
ring ten aanzien van het vraagstuk
van de in Nederland verblijvende Am
bonezen, die automatisch de moge
lijkheid voor een massale terugkeer
van hen zou inhouden.
(Telefonisch van onze Brusselse correspondent)
De stakingsbeweging in de Belgische kolenmijnen en in de Gentse metaal
nijverheid was gisteren groter dan de dag te voren.
De Limburgse mijnen liggen stil. In de Limburgse mijnstreek zijn samenscho
lingen van meer dan vijf personen verboden. Er mag geen gebruik worden gemaakt
van luidsprekers op de openbare weg en elke betoging of vergadering is verboden.
in het voordeel van de grote gezinnen
worden gewijzigd.
Dit onderwerp eist echter grondige
besprekingen.
6000 gendarmes bezetten
Limburgse mijnen
Een leger van ruim 6000 gendarmes is
in Limburg aangekomen en heeft de
verschillende kolenmijnen bezet. Er heb
ben zich verschillende incidenten voor
gedaan. Een 80-tal personen werd gear
resteerd.
De vergadering van de nationale mljn-
commissie, welke gisteren werd gehou
den, heeft geen resultaten opgeleverd.
De minister van Arbeid, de heer Troclet.
had de commissie verzocht zich uitslui
tend met het vraagstuk van de arbeids
duur bezig te houden.
De nationale mijn-commissie komt he
den wederom bijeen. Donderdagmorgen
heeft de eerste minister Van Acker be
sprekingen gevoerd met een afvaardi
ging van het verbond der Belgische
nijverheid, een Belgische werkgevers
organisatie, maar na afloop werd geen
enkel communiqué verstrekt. Het ligt
voor de hand dat de sociale conflicten
zijn besproken.
Volgens „La libre Belgique"
Met gekocht entree-biljet
Koningin incognito
op Unica
in Hilversum
HJVL de Koningin heeft gistermiddag
onverwacht een informeel bezoek ge
bracht aan de tentoonstelling voor
toegepaste kunst „Unica" te Hilversum.
Zjj kwam streng incognito. In verband
daarmede wenste zii beslist een entree
biljet te kopen, waarna zy zich liet
rondleiden door mej. Hil Andringa van
het Goois Scheppend Ambacht.
De Koningin uitte haar bewondering
voor de moderne wijze waarop deze ex
positie is ingericht en bezichtigde de
vele wandtapijten, ceramiek, glaswerk
en sieraden, niet alleen van Franse en
tlngez. Med.-Adv.)
Zweedse lof voor Nederlands
herstel
„Holland triomfeert", is het opschrift
dat het conservatieve Stockholmse blad
Svenska Dagbladet gisteren plaatste
boven een elf kolommen lang artikel over
Nederland.
Van alle landen in Europa die betrok
ken zijn geweest bij de laatste wereld
oorlog heeft Nederland zich het beste
hersteld, aldus het blad. De Nederlan
ders hebben alle reden om trots te zijn
op wat zij sinds de oorlog tot stand heb
ben gebracht.
Svenska Dagbladet plaatst Nederland
onmiddellijk achter Zwitserland wan
neer het gaat om een goede, stabiele
economische positie. De Nederlanders
hebben bovendien, aldus het blad, hun
traditionele taak van internationale
financiers weer opgevat.
De bereidheid van het Nederlandse
volk om offers te brengen en de resolute
wyze waarop het de na-oorlogse proble
men heeft aangepakt, hebben een op
merkelijk snel herstel van het door de
oorlog zwaar getroffen land mogelijk ge
maakt. aldus het Stockholmse blad.
Svenska Dagbladet prijst de soepele
belastingpolltiek der Nederlandse rege
ring, de loonbeheersing en de schrandere
wyze waarop de regering de economische
problemen in verschillende situaties heeft
behandeld.
ter Van Acker bereid zjjn aan de eisen Belgische kunstenaars, maar ook van
der stakers tegemoet te komen voor wat Nederlandse inzenders. De Koningin, die
betreft de gezinstoelage. De toelage der van twee uur tot kwart over drie op de
moeder, die in haar gezin blijft en dus tentoonstelling verbleef, sprak ook haar
niet buitenshuis werkt, welke door de vreugde uit over de nuttige uitbreiding
regering sterk was verminderd (een groot I die het gebouw van het Goois Schep-
gezin ontvangt thans per maand 75 gul- pend Ambacht, dat zij reeds meermalen
den minder) zou worden hersteld en in I met een bezoek vereerde, heeft onder-
het algemeen zouden de kindertoeslagen I gaan.
De Duitse officieren, die in het
vervolg deel zullen uitmaken van
SHAPE zijn in Frankrijk aangeko
men. We zien hier Kolonel Robins
van SHAPE (in uniform), die de
Duitsers rondleidt. Naast hem
Generaal Hans Speider.