LEIDSCH ft DAGBLAD
Hereniging van Duitsland en Veiliglieidspact
|liet grootste probleem
Hedenochtend laatste
intiem beraad
Ondanks gestegen spanning geen
reden tot pessimisme
„GENEVE"
Mislukte poging om trein hij
Zwolle te doen ontsporen
Voet aan vaste bodem voor 8000
zeelieden - vluchtelingen
WFfrrfrtchT
r1
94ste Jaargang ZATERDAG 23 JULI 1955 No. 28582
INC J Brouw?
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 6.40 per kwartaal: f.2J5 pe» maand; fcO.50 per~weeR
Conferentie van Genève
(Van onze speciale verslaggever dr P. G. J. Korteweg)
De grote stuurlui van Genève zijn Vrijdag dan wel niet vastgelopen,
naar rij rijn toch - bij dood tij - in de modder geraakt.
Men kan slechts afwachten of vandaag de vloed van welwillend
heid weer krachtig op zal komen. Alleen in dat geval zal het gevaar
van stranden geweken zijn. De Amerikanen hopen en geloven dat alles
goed zal gaan, de Engelsen hopen het alleen, de Fransen zijn vrij
somber en de Russen, van wie het meeste afhangt, zijn zeer gesloten
geworden. Molotof toonde zich gisteren een minzaam - correcte, doch
onbuigzame onderhandelaar.
Vooral de ministers van buitenlandse
zaken hebben het gisteren druk gehad.
De staats, en regeringshoofden hadden
hun tot taak gegeven een rapport uit
te werken over twee punten, waarvan
ieder de samenhang wel inziet: de her
eniging van Duitsland en een veilig
heidspact. De moeitikheid is dat de
Russen de éénwording van Duitsland op
de lange baan willen schuiven en af
hankelijk maken van een groots veilig
heidssysteem.
Voorts moesten de ministers over punt
van de agenda ede versohillende voor.
stellen tot ontwapening) hun gedachten
laten gaan. en na een summiére dis
cussie van de Grote Vier over het be
vorderen van contact tussen Oost en
West werd ook het laatste Dunt van de
agenda aan de verdere zorgen der mi
nisters toevertrouwd
Het kan wel haast niet anders, of de
Russen moeten in Eisenhowers sen
sationele voorstel over uitwisseling van
landkaarten met militaire gegevens en
over het fotograferen van elkanders ge.
bied elementen hebben ontdekt van
psychologische oorlogsvoering. De Ame
rikaanse president mag hiermede dan
alleen psychologische vredes-actle heb
ben beoogd, sommige lieden in zijn om
geving zullen het initiatief van de pre
sident hebben ondersteund, omdat het
de Russen in een moeilijke onderhande
lingspositie zou kunnen brengen.
Zo héél moeilijk is die positie daar
door overigens ook weer niet geworden:
de Russen kunnen gemakkelijk beweren
dat Eisenhowers voorstel interessant is,
doch dat het pas in beschouwing kan
worden genomen als er werkelijk een
begin met. ontwapening zou worden ge
maakt. Door zichzelf voor te stellen als
de kampioenen van ontwapening in
strikte zin. kunnen de Russen Eisen
howers ietwat theatrale vredesoffensief
gemakkelijk pareren.
Punt 3 levert dus niet de grootste
moeilijkheden op. Alle plannen vooront.
wapening kan men doorsturen naar de
subcommissie van de Verenigde Naties
die te Londen bijeen is.
Punt 4 lover de bevordering van con
tact en handel tussen Oost en West)
liikt ook geen klip, waarop de stuurlui
zullen vast raken. Met. mooie woorden
kan men nu eenmaal veel moeilijkheden
omzeilen.
Het zijn derhalve de punten 1 en 2
van de agenda, die het werkelijke
obstakel vormen. Het Westen hoopt,
dat de Russen formeel zullen toegeven,
dat de hereniging van Duitsland èn
een veiligheidspact met elkaar samen,
hangen. Als men van de Sovjet-Unie
maar gedaan krijgt, dat zij bereid is
simultaan aan de oplossing van beide
problemen te gaan werken, zal het
Westen voldaan zijn en zullen EiscD-
howcr en Dulles als „geslaagde onder-
GEEN mens ter wereld kan op dit
ogenblik het historische belang
peilen van het overleg, dat in de
lijdopen week door de hoogste rege-
liirgsleiders van de Grote Vier in Genève
is gepleegd. Zeker, er zijn geen histori-
Khe beslissingen genomen, maar nie-
jand d;e zich van tevoren rekenschap
beeft gegeven van de gecompliceerdheid
ie problemen, welke hier aan de orde
verden gesteld, had dat ook maar één
ogenblik durven denken.
"En zelfs ondanks de omstandigheid,
i dit generlei feitelijke beslissingen wer-
dea genomen, rechtvaardigt het verloop
besprekingen de conclusie, dat het
renltiat van de afgelopen week een poli
tie! en diplomatiek succes van de eerste
orde mag worden genoemd.
Méér nog dan de verheugende bereid
heid. welke dit overleg-op-hoog-niveau
Ie eerste instantie mogelijk maakte, is er
plaats voor vreugde, dankbaarheid en
optimisme over en voor de geest, waarin
ce besprekingen werden gevoerd en die
hoopvolle perspectieven voor de naaste
en verre toekomst opent.
Zowel de beperkte quantiteit als de
selecte qualiteit der gesprekspartners
tthiep de primaire voorwaarde voor een
rechtstreekse gerichtheid en een open-
hartigheid als zelden of nooit tevoren op
er. internationale conferentie op dit
niveau vielen waar te nemen.
Al is het concrete resultaat niet direct
aanwijsbaar, toch is het nut der recente
Geneefse besprekingen boven alle twijfel
verheven ei er is ons in de afgelopen
week geen enkel binnen- of buitenlands
blad onder ogen gekomen, dat zich dan
ook met in die geest uitliet.
Ondanks het feit. dat de ogen van de
gehele wereld deze week op Genève wa
ren gericht en dat geen der „Grote Vier"
eea stap kon verzetten, laat staan een
woord spreken, zonder zich bespied te
weten door een internationaal heirleger
van journalisten en persfotografen
hetgeen van de betrokkenen uiteraard
een maximum aan diplomatieke zelfbe
heersing en voorzichtigheid vergde
overheerst de indruk, dat alle vier rege
ringsleiders zich er terdege bewust van
hebben gemaakt, dat het hier niet ging
om persoonlijke of nationale successen,
rnaar dat de inzet wordt gevormd door
het welzijn van de wereld in de naaste
toekomst en. waarschijnlijk zelfs, het
voortbestaan der mensheid.
ZONDER Boelganin, Eden of Faure
ook maar iets te kort te willen doen,
hebben we de neiging om de Ameri-
«anse president Eisenhower te procla
meren tot „kampioen der menselijkheid",
win diep-bewogen beroep op zijn oude
Bronnatter, maarschalk Zjoekof om
toch te willen aanvaarden, dat de Noord-
«tianttsche Verdragsorganisatie geen
™cele agressieve bedoeling heeft, doch
«wier een defensief karakter draagt, liet
S? dlepe 'ndruk te maken. Zyn ge-
o-te betoog was niet dat van een diplo
maat ot van een politicus, maar dat van
rol warmvoelend mens. die uit eigen
mttere ervaring weet wat een moderne
"hog is en die beter misschien dan
*ie ook beseft wat een toekomstige
«'log kin zijn.
Alleen uit die wetenschap kan men
zijn voorstel verklaren tot uit-
uellcg van alle strategische posities
de Ver. Staten en de Sovjet-Unie
f fet wederzijdse recht op luchtver-
®n -controle. Een voorstel zon-
iii»i nt in de gehele wereldgeschie-
I al'cen kan worden verwacht
aa iemand, die in staat is zich een beeld
l°™en van de verschrikkingen van
in verleden èn toekomst. Een
rstel bovendien, dat zonder die
Wltt^51ng«AjQei<I«ï GÏE» Ro. 57055
tTelefocmj3TreCOg'en»fldnjinl5trafig: g504r£**edactled 21507
(Speciale berichtgeving).
De laatste trein ZwolleAlmelo is gisteravond aan een poging om haar
te laten ontsporen ontsnapt. Bij de overweg in de Marsweg, bij de Oude
IJssel centrale, onder de rook van Zwolle, was een ijzeren hek op de rails
gelegd. De trein denderde er echter zonder meer overheen, maar was drie
kilometer verder toeh defect. Het hek was namelijk onder dc trein blijven
hangen, losgeraakt en waarschijnlijk een weinig meegesleept, waardoor een
luchtslang werd lrz,gerukt. In Laag-Zuthem bleef de trein staan. Een
spoorman. die aan deze liin woont en tot taak heeft dit baanvak te contro
leren zag de defecte trein en het onveilige signaal. Hii toog daarop op on
derzoek uit en vond het kapot geraden hek. Een eindje verder, ongeveer 250
meter voorbij de plaats, waar de trein over het ijzeren hek was gereden,
trof hij op de rails enige hielsstaven cn enige stukken iizer en stenen aan. De
biels waren weggehaald uit een ovcreangetje. dat er ten behoeve van de
boeren is gelegd. De spoorman haastte zich naar het station Zwolle om zijn
bevindingen mede te delen.
Bij de overweg Marsweg zag hij twee fietsen staan, die mogelijk aan de
daders toebehoorden.
De-Zwolse Dolitie. die ogenblikkelijk een uitgebreid onderzoek instelde,
hield vier mannen aan. die echter onschuldig werden bevonden. Thans wor
den noe twee andere mannen aan dc tand gevoeld.
Tot dusverre onthouden de Russen
hun echter dit succes en vanochtend
om 11 uur zullen de „Vier Groten"
op voorstel van Eden in een intieme
zitting trachten te bereiken wat tot
dusverre niet is gelukt: een accoord
over een goedklinkende, doch voorlo
pig weinig betekende, formule in
zake een herenigd Duitsland en een
veilighcidspact.
Er kan nog van alles gebeuren.
De spanning tc Genève was gisteren
aanmerkelijk gestegen Toch was er
gisteravond laat Keen reden om de
hoop te laten varen. De Russen willen
Neen. dit is niet Winston Chur
chill. die zijn beroemde ..V"-teken
maakt, maar Rusland's eerste minis
ter. maarschalk Boelganin. De Rus
is op weg naar een receptie, tijdens
de ..Grote Vief'-conferentie te
Genève.
kennelijk een ontspanning en het lijkt
vooralsnog niet waarschijnlijk, dat
zü. uit onenigheid over een formule,
die hen in feite tot weinig verplicht
de conferentie zouden laten ein
digen in een stemming van teleur
stelling en terugkerende argwaan.
Uitspraak van Hoge Raad
Bij straatwedstrijden is heffing
vermakelijksbelasting geoorloofd
Geen onwettige tolheffing
De Hoge Raad heeft de gemeente
EttenLeur in het gelijk gesteld in
zake dc kwestie van de heffing van
vermakelijkheidsbelasting op wieler-
wegwedstrijden, waarby een gedeelte
van de openbare weg aan het verkeer
wordt onttrokken.
Enige jaren geleden aanvaardde de
raad een voorstel van B. en W. over dit
onderwerp. De gemeente fourneerde
toen een subsidie uit de opbrengst
de vermakelijkheidsbelasting.
Van de zijde van Waterstaat werden
bezwaren gemaakt tegen deze gang van
zaken. De gemeenteraad wees een be
zwaarschrift van die zijde af. waarin
gesproken werd over aantasting van het
In October volksstemming
in de Scar
De Raad van de West Europese Unie
heeft gisteren besloten dat de volksstem
ming in het Saargebled moet worden
gehouden drie maanden nadat de nieu
we wetgeving betreffende de vrijheid van
politieke partijen van kracht is gewor
den.
Deze nieuwe wetgeving, op basis waar
van Duitse partijen actief zullen mogen
zyn in de Saar, zal naar wordt ver
wacht. volgende week van kracht wor
den. In dat geval zal de volksstemming
dus eind October moeten worden gehou
den De nieuwe wetgeving zal vandaag
in Londen formeel worden goedgekeurd
door de Europese commissie voor de
Saar.
Keulen zal binnen twee jaren een1
nieuwe attractie ryker zijn. De gemeen
teraad heeft besloten een zweefbaan
over de Rijn te laten aanleggen, die in
1957. ter gelegenheid van de dan te
houden grote tentoonstelling gereed zal
moeten zijn. Zweefbanen zyn in het
Rijngebied in de laatste jaren zeer po
pulair geworden, die van Keulen zal
echter de eerste zijn, die over de rivier
heen zal voeren.
Indon. Kabinet
treedt vanavond af
Na verklaring over
legerkwestie
Het kabinet-Sastroamidjojo zal
hedenavond zijn mandaat teruggeven
aan vice-president Hatta. In de ver
gadering van het Indonesisch kabinet,
die gisteravond om 11 uur eindigde,
werd besloten, dat Zaterdagavond een
verklaring aan het parlement zou wor
den algelegd inzake de legerkwestie.
Daarna zou de Regering haar mandaat
teruggeven.
De Italiaanse senaat heeft met 121
tegen 100 stemmen, bij 3 onthoudingen,
zijn vertrouwen uitgesproken in de re
gering Segni. Vier dagen geleden kreeg
de regering reeds het vertrouwen van de
Kamer.
Tegen stemden communisten, links
socialisten. monarchisten en neo-fas-
cisten.
openbare karakter van de weg en over
de onwettigheid van de heffing. De
heffing kwam naar het gevoel van Wa
terstaat neer op een soort tolheffing
door afsluiting en dit is verboden. De
gemeente stelde daartegenover dat geen
belasting wordt geheven op het gebruik
van de weg doch van de bezoekers van
de wedstrijden.
Na verwerping van het bezwaarschrift
door de raad ging Waterstaat in hoger
beroep bij de Raad van Beroep voor de
directe belastingen, die het beroep af
wees. Ook de Hoge Raad heeft zich
thans tegen Waterstaat uitgesproken.
Uiteraard heeft deze principe-zaak de
nodige aandacht van deskundigen en
van de gemeenten die in dezelfde om
standigheden verkeren als Etten—Leur.
In voetspoor van Koninklijke gedachten
Acht landen voeren besprekingen
op Nederlands initiatief
Afgevaardigden van de regeringen van acht West-Europese landen zullen
op 26 September in Den Haag bijeenkomen om zich, op initiatief van de
Nederlandse Regering, te beraden op het lot van de naar schatting achtdui
zend vluchtelingen onder de zeelieden van alle naties. Met het beleggen van
deze conferentie beoogt de Nederlandse regering een poging te doen om aan
deze mensen, van wie slechts een klein deel bescherming geniet, een inter
nationaal vastgelegde juridische status te doen verschaffen, waardoor zij in
overdrachtelijke zin maar in verscheidene gevallen ook letterlijk, weer vaste
grond onder de voeten kunnen krijgen. Ook in dit opzicht toont Nederland
zich de faam waard, voortrekker te zijn op het moeilijke gebied van het vluch
telingen-vraagstuk, dat zozeer de belangstelling geniet van ons Koninklijk Huis.
Minister Beyen heeft deze conferen
tie vorige week in de Tweede Kamer
aangekondigd. Hij deed dat in zijn ant
woord aan het Kamerlid mej. Klompé,
die had gevraagd of ook niet de regering
van mening was. dat artikel 11 van het
verdrag betreffende de status van vluch
telingen-zeelieden geen afdoende be
scherming biedt. De Minister antwoord
de bevestigend.
Noordelijke wind
to^enavon™8*^ Van hedenavond tot
*^SÜin5en- maar ook tijdelijk
^0lkt met Plaatselijk wat mot-
Zwoïi,. ,eveer dezelfde teperaturen.
later matige wind tussen
en Noord.
KJDcemaakt te 10 uur).
2^ 24 JULI.
«ra op; 4,50 uur; onder; uur
Hof»™ P123 uur: onder: 22.20 u.
1849 ui^ katwijk te 6.26 en
702 en 19.24 uur).
D" namn,e» bestaat uit 12 pagina's
en een Bijvoegsel.
pretentie te willen hebben tegelijker
tijd ook in politiek opzicht een meester
stuk mag heten, omdat het getuigt van 'n
ontwapenende eerlijkheid en openhar
tigheid. waartegenover het moeilijk moet
vallen argumenten te stellen, welke blijk
geven van een daaraan evenredige harts-
tochtelljk-menselijke vredeswil.
Dat de Russische premier Boelganin
daarop in eerste instantie slechts reageer
de met de opmerking, dat Eisenhowers
verklaring „van vér-reikende betekenis"
was. mag o.i. in de sfeer van „Genève
anno 1955" niet worden gezien als een
absolute afkeer of afwijzing der Sovjets
van het Amerikaanse voorste), maar veel
eer als een begrijpelijke, voorlopige dis-
tanciërlng van een dergelijk revolution-
nalr en nauwelijks voorstelbaar denk
beeld.
Een zodanige grootse conceptie is
slechts voorbehouden aan de enkeling,
die óndanks zijn realisme, doch dénk zij
z'n geloof in de mensheid, tóch optimist
en idealist kan blijven. Of de wereld al
zover is. menen wij helaas te moe
ten betwijfelen.
ENÈVE 1955 ls „een begin", schre
ven wi) de vorige week. Al ls er 7
dagen later geen reden voor een
hoera-stemming. er is nóg minder aan
leiding tot pessimisme. De afgelopen
week heeft bewezen, dat de goede wil tot
het scheppen van een gelukkiger wereld
aanwezig is. Naar alle waarschijnlijkheid
zal er in October „een vervolg" zijn.
Zolang de bereidheid tot redelijk over
leg aanwezig is. is er alleszins hoop op
een „happy end".
Waarom zou de bekende slotzin: „En
zij leefden nog lang en gelukkighet
monopolie moeten zijn van een sprookjes
wereld?
Gisteren vond er een bruiloft in van het 600-jarig bestaan van de
Monnikendam plaats, waarbij liet j stad. We zien hier een opname
bruidspaar en de andere hoofd- tijdens het bruilofsfeest: van de
personen gestoken waren in histo-tweede plaats van links naar rechts
rische costumes; dit ter gelegenheid]Burgemeester W. N. Kelder; de
HET TE SOEPELE ARTIKEL
Het door mej. Klompé genoemde arti
kel luidt: „Indien vluchtelingen geregeld
als schepeling dienst doen aan boord
van een schip, dat de vlag voert van
een verdragsluitende staat, zal die staat
in welwillende overweging nemen om
hen toe te staan zich op zijn grondge
bied te vestigen en om hun reisdocu
menten te verstrekken of hen tijdelijk
toe te laten op zijn grondgebied, in het
bijzonder teneinde hun vestiging in een
ander land te vergemakkelijken".
In de praktijk is gebleken, zo menen
de autoriteiten, dat deze aanbeveling
niet het gewenste resultaat afwerpt. Het
komt voor, dat staten geen „welwillende
overweging" overwegen, doch vluchtelin-
ren-zeelleden op elkaar afschuiven.
Daarom acht de Nederlandse regering,
die de aanbeveling wél uitvoert, bet
gewenst, dat een aanvullende conven
tie of overeenkomst tot stand komt,
waarin juridische verplichtingen van
staten jegens vluchtelingen-zeelieden
worden omschreven
Zy heeft gemeend, eerst op beperkte
-chaal Internationaal overleg te moe
ten voorstellen om later, als dit be
perkte overleg resultaat oplevert, met
des te meer klem alle landen uit te no
digen de juridische positie van de vluch
telingen-zeelieden te regelen, daarom
heeft zij ln eerste instantie alleen de
landen rond de Noordzee uitgenodigd,
namelijk- Noorwegen, Zweden. Dene
marken. Duitsland, Frankrijk, België en
Groot-Brittannië.
DE HELFT GEBAAT MET
RESULTAAT.
Onder deze zeven landen - met Ne
derland mee acht - zijn bovendien Juist
de landen die het meest met het pro
bleem in aanraking komen.
Mochten dc acht landen tot een ver
drag komen, dan zullen daardoor al
leen al vierduizend vluchtelingen -
ongeveer de helft van alle vluchtelin
gen-zeelieden - een welomschreven
status krijgen.
In de uitnodiging aan de zeven lan
den heeft de Nederlandse regering drie
vraagpunten gesteld, waarop ter confe
rentie een antwoord zal moeten worden
gegeven. In de eerste plaats zal moeten
.worden vastgsteld, welke zeelieden kun-
bruid, mevr. G. A. A. Slallenburg-'nen worden beschouwd als vluchtelingen
Mooverde hruideonm de heer die dlrect of ^direct de bescherming
un iV c7 ac "ecr van het land. Hi) zei hiermee uitvoering
rl. P. D. ölallenburg; cn de echtge- genieten. In aansluiting daarop zal
note van dc burgemeester. moeten worden bepaald, welke staten