GOLDEN
FICTION
Bouw van nieuwe zweminrichting
in de Pestliuispolder
Combinatie van een overdekt en
een open bassin
94ste Jaargang
Dinsdag 19 Juli 1955
No. 28578
Nieuwe Zweminrichting
kost f 2.200.000
GEEN SLUITENDE
EXPLOITATIE
Met de commissie zijn B. en W.
van oordeel, dat een betrouwbare
kostenraming gebaseerd moet zUn
op een concreet bouwplan van de
architect, en dat de exploitatie bo
vendien sterk afhankelijk is van
het doorwerken van de uitbreiding
van het schoolzwemmen, van tarie
ven, die het dikwijls zwemmen be
vorderen, van de kwalitit van het
gehele complex en van de wijze,
waarop de bevolking de zwembaden
ontvangt. Thans kan slechts wor
den gezegd, dat de stichtingskosten
van de nieuwe zweminrichting rond
f 2.200.000.zullen bedragen en dat
geen sluitende exploitatie mogelijk
zal zijn. Deze punten zullen, vol
gens B. en W„ eerst nader kunnen
worden bezien, nadat de voorlopige
bouwplannen gereed zijn.
VOORSTEL AAN LEIDSE RAAD
Op die basis zullen bij eenmaal trai
nen per week, wat het minste is, rond
4000 leden per jaar rond (50 x 4000)
200.000 baden moeten kunnen nemen,
ongerekend de uren waarop deze leden
bulten verenigingsverband van de zwem
baden gebruik zullen willen maken. Re
kening moet worden gehouden met de
gewoonte, dat de verenigingen zwemmen
op uren waarop de inrichtingen niet
voor particulieren toegankelijk zijn.
Voor een goede training voor zwem
wedstrijden, inbegrepen de oefening van
de junioren, moet een vereniging gemid
deld gedurende tenminste één uur per
week voor elk 60 k 70-tal leden de be
schikking hebben over een zwemgelegen-
heid. Training voor polowedstrijden
vraagt een eigen uur. Voor zwemtrai-
ning zijn dus per week rond 60 uren no
dig en voor polo-training tenminste 3
uren. Blijkens de ervaring in de drie
grote steden, werkt verhuur aan ver
enigingen op Woensdag-, Vrijdag- en
Zaterdagavond tussen 19.30 21 uur en
op de andere avonden tussen 19.30 en 20
uur, negatief op het gebruik van een
zweminrichting door het publiek. Be
schikbaar voor verenigingen blijven dus
slechts 24 uren per week per zwembad,
hetgeen bij de berekening van de be
hoefte aan zwemgelegenheid een factor
van betekenis is.
BEDRIJFSVERENIGINGEN
Tot dusver moeten aanvragen om
zwemuren ten behoeve van personeels
verenigingen, op een enkele na, worden
afgewezen. Dat is volgens de mening
van de commissie te betreuren, omdat
die verenigingen juist een bij uitstek ge
schikt entree vormen voor het bevorde
ren van de beoefening van de zwem-
sport door volwassenen.
ACHTERSTAND IN
WATERBESCHAVING INHALEN
De bevolking van Leiden is, zoals reeds
werd opgemerkt, nog niet „water-min-
ded". De achterstand in de „waterbe
schaving" dient, volgens het oordeel van
de commissie ingehaald te worden. Daar
toe kan dienen de uitbreiding van het
zwemonderwijs op de scholen en het sti
muleren van het zwemmen door bedrijfs
verenigingen. Voorts moet de outillage
van de zweminrichtingen zó zijn, dat het
aantrekkelijk is daar heen te gaan en
moeten de tarieven zó worden gesteld,
dat vaak zwemmen voordelig is.
Thdien een zwembad een kinderbadje
met fontein, een strandje en een speel
weide met speelgelegenheid krijgt, zal
het zeker door gezinnen met kinderen
worden bezocht. Een restaurant met ter
ras moet het geheel voltooien.
Uitgaande van de cijfers voor het
schoolzwemmen kunnen over 6 jaar
rond (2x 5700) 11400 nieuwe zwemmers
worden verwacht in de leeftijd van
1420 jaar. Aangezien in de regel de
zwembaden voor een belangrijk deel door
jeugdigen worden bezocht, is het goed
het aantal zwemmers in de hogere leef
tijdsklassen niet hoger te stellen dan op
eveneens 11400. In totaal dus 22800 par
ticuliere zwemmers. De Centrale Advies
commissie Bad- en Zweminrichtingen
raamt het bezoekcijfer van een over
dekte zweminrichting op 1 2 per jaar
per hoofd vgn de bevolking. Naarmate
de gemeenten kleiner zijn, kan dat ge
tal stijgen tot 4Vj. De commissie meent
het aantal voor de middelgrote gemeen
te Leiden, mede rekening houdend met
het feit dat het aantal baden, genomen
door leden van zwemverenigingen, al
thans gedeeltelijk, reeds afzonderlijk in
aanmerking wordt genomen, te moeten
stellen op 2 1/4, of rond 226.000 baden.
581.000 BADEN PER JAAR
Uitgedrukt in het aantal baden is de
behoefte aan zwemgelegenheid te Leiden
te stellen op: scholen 156.000 baden;
zwemverenigingen 200.000 baden; parti
culieren 225.000 baden, hetgeen een to
taal geeft van 581.000 baden per jaar.
Uitgaande van de geraamde 581.000
baden per jaar, zal de capaciteit van
de overdekte zweminrichtingen in de
ze gemeente 968 m2 (thans 300 m2)
moeten bedragen. Bovendien zal vol
gens het rapport van de Centrale Ad-
TOCH MAAR
viescommissie Bad- en Zweminrich
tingen voor een bevolking van rond
100.000 zielen in onoverdekte zwemin
richtingen een wateroppervlak van
2000 m2 beschikbaar moeten zijn.
Hoewel „De Zijl" een wateroppervlak
te heeft van in totaal 2750 m2, wijkt de
commissie, afgaande op de overbelasting
van deze zweminrichting, in haar oor
deel af van de in dit rapport verkondig
de stelling als zou een open bad van
2000 m2 voor Leiden voldoende zijn.
Daarnaast heeft zij overwogen, dat de
excentrische ligging van „De Zijl" tot
gevolg heeft, dat het bad niet kan voor
zien in de behoefte aan zwemgelegen
heid van de gehele stad.
De commissie spreekt daarom als
haar conclusie uit, dat de inrichting
van een goed geoutilleerd en aantrek
kelijk open zwembad, in combinatie
met een overdekt bad, in het Westen
van de stad urgent is. Van de in aan
merking komende terreinen in de
Leidse Hout en de Pesthuispolder
geeft de commissie de voorkeur aan
een terrein in de Pesthuispolder om
dat dit terrein, ook t.o.v. het Haagweg
en Morskwartier, in de toekomst het
meest centraal gelegen is. Bovendien
is er een goede parkeergelegenheid in
deze omgeving.
TILBURG DIENE TOT VOORBEELD
Aangezien het gecombineerde bad in
Tilburg waarvan de commissie bij haar
bezoek een zeer goede indruk kreeg, Lei
den tot voorbeeld zou kunnen dienen,
heeft zij B. en W. geadviseerd om de
architect van de Tilburgse inrichting, de
heer H. Wesselo te Bussum, een op
dracht te geven tot het ontwerpen van
een schetsplan, ongeveer van het type
als in Tilburg. B. en W. doen de Raad
thans in deze geest een voorstel.
TWEE OVERDEKTE SCHOOLBADEN
ELDERS IN DE STAD
Het overdekte bad moet, volgens de
mening van de commissie, met het oog
op de mogelijkheid om het te gebrui
ken voor internationale wedstrijden, een
groot bassin hebben van tenminste
15x25 meter en een instructie bassin van
Een gulden genieting voor 80 cent
8x15 meter. In totaal zal dan beschik
baar komen 495 m2. Er blijft dan nog een
tekort aan zwemgelegenheid bestaan
van 668 m2 495 m2 of 173 m2.
Het verdient aanbeveling daarin te
voorzien door de bouw van twee over
dekte school- of instructiebaden in
andere delen der gemeente. Dat heeft
veel voordelen, doordat een betere ver
deling van zwemgelegenheid over de
gehele stad kan worden verkregen.
Dat klemt wel heel in het bijzonder
voor het schoolzwemmen. Wil het
klasssikaal zwemmen niet te veel tijd
in beslag nemen, dan is het noodza
kelijk, dat de afstand tussen school en
instructicbad niet te groot is. Door de
bouw van twee overdekte school- of
instructiebaden kan daarin worden
voorzien.
Bovendien zijn per overdekte zwem
inrichting slechts 24 uren per week voor
verenigingen beschikbaar, terwijl voor
zwem- en polotralnlng rond 63 zwem
uren per week benodigd zijn. Het is
daarom nodig, dat een van die twee
zwembaden een variabel waterpeil krijgt
met een oppervlakte van 8x15 meter; het
kleinere kan 5x10 meter zijn; de hui
dige behoefte aan zwemgelegenheid zal
daarmede gedekt zijn.
HET OPEN BAD
Uit een oogpunt van economische
exploitatie is het, naar het oordeel
van de commissie, met klem aan te be
velen het noodzakelijk geaehte nieuwe
open zwembad te bouwen in combina
tie met het nieuwe grote overdekte
bad Het open zwembad zal een diep
bassin moeten hebben van 20x50 me
ter; de architect zal t.z.t. nader moe
ten adviseren omtrent de vraag of het
ondiepe bassin deel kan uitmaken van
het grote bad, of dat aan een apart
ondiep bassin de voorkeur moet wor
den gegeven. Noodzakelijk is het in
elk geval het open bad te voorzien van
een goede beplanting, een zonnebad,
een kinderbadje met fontein, een
strandje en een speelweide met speel
gelegenheid. Bü de uitwerking moet
worden uitgegaan van de gedachte, dat
een voordelige exploitatie staat of valt
o.a. met een uitstekende en aantrek
kelijke outillage.
Het overdekte bad van de gemeente Tilburg. B. en W. van
Leiden geven de voorkeur aan een dergelijke inrichting.
Het prachtige open bad van de gemeente Tilburg, welk type
Leiden tot voorbeeld dient. Op de voorgrond het herenbad.
Iu toekomst nog 2 overdekte school-
of instructiebaden elders in de stad
Sinds de zweminrichting aan de Nieuwe Vaart in 1933 is gesloten, bestaat
in Leiden een groot tekort aan dergelijke inrichtingen. Weliswaar hebben wij
een „Overdekte", die bij lange na niet voldoende is om de steeds stijgende
ioename van zwemlustigen op te vangen en bezitten wij in „De Zijl" een min
of meer excentrisch gelegen zwemoord, dat eveneens op drukke dagen de
toeloop niet meer kan verwerken, een feit blijft, dat de Sleutelstad stief
moederlijk met zijn zweminrichtingen is bedeeld. Wie hier nog niet van over
tuigd mocht wezen doch dit zijn wij in feite allemaal die neme op
lomerse dagen eens een kijkje langs en vooral in de Nieuwe Vaart, het „Kat
wijk van Leiden". Vijf tot zeshonderd plassers en plonzers nemen hier soms
tegelijk een duik in het koele water, dat, op deze plaats, toch altijd nog wel
enig risico vraagt. En terwijl zij zwemmen en spartelen, zoeken anderen in een
veelvoud van vijfhonderd verkoeling en verstrooiing langs de kant. Leiden, dat
reeds tientallen jaren met dit probleem worstelt, heeft een ontstellend tekort
aan goede zwemgelegenheden. Een probleem, waarvoor onze huidige stads
bestuurders ook open oog en oor hebben. Zoals bekend kwam deze kwestie
reeds meerdere malen in de Gemeenteraad ter sprake.
Thans hebben B. en W. bij de Raad een voorstel ingediend om een bedrag
beschikbaar te stellen voor het maken van een schetsplan met globale kosten
raming voor de bouw van een zwembad in de Pesthuispolder, gelegen in de
omgeving van het Mors- en Haagwegkwartier. Gedacht is aan een combinatie
van een overdekt en open bassin, waarbij het type van de huidige zwem
inrichting in Tilburg voor Leiden wordt aanbevolen.
Type van Tilburgse bad
voor Leiden aanbevolen
NIET OVER EÉN NACHT IJS
J Hoewel In sterke tegenstelling met de
opzet (het zwemmen in open water),
j hjn B. en W. by de voorbereiding van
dit plan niet over één nacht ijs gegaan.
Een daartoe gevormde Commissie van
«Mes, bestaande uit de heren W. J.
Roggeveen, J. C. F. Coers en J. de Win
ter, aangevuld met de wethouders, de
teren J. c. van Sohaik en A. J. Jonge-
(ken, heeft zich uitvoerig op de hoogte
gesteld van de bouw en inrichting van
zwembaden te Tilburg, Brussel, Bochum
(D.) en Enschede. Bovendien hebben de
heren De Winter en Ooers nog een be
zoek gebracht aan de baden in Hamburg
en Bremen.
Behalve dat hun ervaringen neer
gelegd zyn in een uitvoerig rapport,
heeft deze Commissie zijn aandacht
tevens laten gaan over de behoefte aan
zwemgelegenheid in Leiden. Wat dit
laatste betreft, komt de Commissie tot
de conclusie, dat er in de Sleutelstad
een ontstellend gebrek aan zwemacco-
modatie bestaat.
ONTSTELLEND GEBREK AAN
ZWEMACCOMODATIE
Teneinde een goed inzicht te krijgen
van dit gebrek, strekte dit onderzoek
Een nieuwe zweminrichting is
voor Leiden zeker geen luxe. Op
warme zomerdagen zoeken honder
den Leidenaars in en langs de
Nieuwe Vaart de zo gewenste af
koeling.
(Foto L.D./Van Vliet.)
zich uit over de volgende groepen: leer
lingen van scholen, zwemverenigingen,
bedrijfsverenigingen en particulieren.
Over het schoolzwemmen wordt o.m.
opgemerkt, dat leerlingen van de vierde
klas van de lagere scholen thans één
maal in de veertien dagen zwemmen.
Wil het zwemonderrioht aan die leer
lingen echter doeltreffend zijn, dan is
het nodig, dat zij elke week zwemles ont
vangen. De bevolking van Leiden is nog
niet ,waber-minded". Om daar verbete
ring in te brengen is het géwenst de
scholieren na de vierde klas niet los te
laten, maar hen ook in de vijfde en
zesde klas aan het schoolzwemmen te
laten deelnemen, althans éénmaal in de
veertien dagen. Op basis van deze rege
ling, welke aan de lichamelijke opvoe
ding van de schooljeugd, volgens het
oordeel van de Commissie, zeer ten
goede zal komen, zullen rond 5700 jon
gens en meisjes rond 156.000 schoolba-
den moeten kunnen nemen, ongerekend
de uren waarop deze kinderen buiten de
schooluren van de zwembaden gebruik
zullen willen maken.
Geen rekening is gehouden met de
behoefte aan zwemgelegenheid voor leer
lingen van de u.l.o.-scholen en van de
scholen voor V.H.M.O. en Nijverheids
onderwijs. Opgemerkt wordt, dat uit
breiding van het schoolzwemmen, bij
het tegenwoordige programma en les
rooster, niet betekent een evenredige
uitzetting van de kosten, omdat, wan
neer meer aandacht wordt geschonken
aan deze vorm van lichamelijke opvoe
ding, minder in gymnastiekzalen zal
worden geoefend en er dus minder van
die zalen nodig zullen zijn. De zwem
lessen zullen in de regel kunnen worden
gegeven door de gymnastiekleraren, met
medewerking van het instructief perso
neel van de zweminrichtingen.
ZWEMVERENIGINGEN
Het aantal leden van de vijf zwem
verenigingen bedraagt rond 2100.
Doordat de verenigingen niet voldoen
de zwemuren ter beschikking hebben
tellen de verenigingen veel minder le
den dan anders het geval zou zijn. Dat
het tekort aan zwemgelegenheid de
groei van de verenigingen sterk remt
blijkt wel hieruit, dat zy, naar hun
verwachting, onder gunstiger omstan
digheden rond 4000 leden zouden tel
len.
