LEIDSCH
DAGBLAD
Genève en het standpunt der V,S.
Eisenhower waarschuwt tegen
overdreven verwachtingen
Zware wervelstorm trok over
Sint Nicolaasga
KOELKASTEN
WEERBERICHT
Nieuwe voorstellen tot herziening
van de Grondwet
Wederom uitbreiding van het
aantal Kamerleden
94ste Jaargang
VRIJDAG IS JULI 1955
No. 28575
Dtrectêurr J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.6.40 per kwartaal; f.2.15 per maand; f.0.50 per week
Witte Singel Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Radio-rede „op de valreep"
(Telegrafisch van onze correspondent te Washington)
President Eisenhower is vandaag naar Europa vertrokken ter bijwoning van
de conferentie van Genève. Zijn besluit om twee uur voordat hij in het vlieg
tuig stapte de Amerikaanse bevolking via de televisie toe te spreken, kan men
waarlijk geen precedent noemen. Gedeeltelijk is Eisenhower's daad een gevolg
van de opvatting van de regering te Washington, dat het Amerikaanse publiek
duidelijk gewaarschuwd moest worden niet een al te groot optimisme aan de
dag te leggen ten aanzien van Genève, een optimisme, dat na de besprekingen
in deze Zwitserse stad zou resulteren in een teleurstelling, omdat aan de te
hoog gespannen verwachtingen niet voldaan zou zijn.
Algemeen werd verwacht dat de president het publiek zou inlichten over
enkele vraagstukken, die te Genève ter sprake zullen worden gebracht. Tevens
echter heeft hij het Amerikaanse volk duidelijk willen maken, dat de Geneefse
besprekingen een oriënterend karakter zullen dragen. De conferentie tussen de
vier top-leiders toch is niet uitgeschreven om concrete oplossingen voor de
hangende problemen te vinden, doch slechts om de wegen uit te stippelen
om de verschillende kwesties op later te leggen conferenties op te lossen.
De houding van de Verenigde Staten
met betrekking tot de belangrijkste
vraagstukken kan als volgt worden
samengevat.
DE ONTWAPENING
De kwestie van de ontwapening wordt
in Amerika van het allergrootste belang
beschouwd met het oog op de gevaarlijke
en buitengemeen kostbare nucleaire be
wapeningsrace. Waarnemers in Ame
rica's hoofdstad zijn de mening toe
gedaan. dat van alle vraagstukken op
politiek gebied, die te Genève ter tafel
sullen worden gebracht, de ontwape
ningskwestie het meest waarschijnlijk
tot een oplossing zal kunnen worden
gebracht, en wel vooral nu Eisenhower
op zijn wekelijkse persconferentie op
merkingen heeft gemaakt, waaruit viel
ef te lelden dat de Verenigde Staten
hun eis voor een waterdicht controlesy
steem hadden verzwakt.
Het uitwerken van de details van zulk
een plan zal natuurlijk een lang en
moeilijk proces zijn, maar de kloof tus
sen Oost en West wordt momenteel
kleiner geacht dan ooit tevoren.
EUROPEES VEILIGHEIDSPACT
Amerika's minister van buitenlandse
zaken, John Foster Dulles, heeft onlangs
verklaard, dat het geen zin heeft om nog
meer non-agTessie-verdragen te stapelen
op de verplichtingen, die de Sovjet Unie
en enkele der satellieten reeds op zich
hebben genomen in het raam van het
Handvest van de Verenigde Naties. Hij
verklaarde echter belangstelling te heb
ben in de mogelijkheid om de controle
op de bewapenings-ibeperking, die mo
menteel in de West-Europese Unie be
staat, uit te breidei' tot het Sovjet-blok.
Te Washington wordt in dit verband
onofficieel gesuggereerd dat zulk een
regeling missohien zou kunnen resulte
ren in een vermindering van de strijd
krachten van West en Oost, die in
Europa tegenover elkaar staan.
DE DUITSE HERENIGING
Washington is de overtuiging toe
gedaan, dat de kwestie van de Duitse
hereniging niet afzonderlijk behandeld
kan worden, doch dat zij binnen het
raam van het vraagstuk van de Euro
pese veiligheid besproken dient te
worden
Washington geeft in dit verband toe,
dat de veiligheid van de Sovjet-Unie
aangetast zou worden indien een her
enigd Duitsland zich bij de Westelijke
alliantie zou aansluiten Te Washington
gelooft men echter dat de legitieme Rus
sische aanspraken op veiligheid verze
kerd kunnen worden door een Europees
veiligiheisverdrag, dat de Westelijke be
wapening beperkt en door het Oostelijk
deel van Duitsland, dat momenteel door
Russische strijdkrachten is bezet, te de
militariseren. Onder geen enkele om
standigheid zullen de Verenigde Staten
echter instemmen met een neutralisatie
van Duitsland als prijs voor een Rus
sisch instemmen met Duitslands her
eniging.
HET VERRE OOSTEN
De Verenigde Staten wensen te Ge
nève geen problemen te bespreken, die
het Verre Oosten betreffen. Een Rus
sisch verzoek in deze richting zou ge
weigerd kunnen worden, doch de Ame
rikanen zullen rekening dienen te hou
den met Engelands houding, welke, naar
verondersteld wordt, goedgunstig staat
tegenover het betrekken van problemen
betreffende het Verre Oosten in de Ge
neefse Besprekingen.
HANDEL TUSSEN OOST EN WEST
De handel tussen het Oosten en het
Westen wordt algemeen beschouwd .als
een nuttige kwestie voor onderhande
lingen met de Russen
Washington ziet echter geen grote
veranderingen, welke de bestaande em
bargo's, in het bijzonder voor de export
van strategische materialen, naar het
Oostelijk blok. zouden kunnen doen ver
dwijnen. Een bescheiden begin, door een
verlaging der tariefmuren wordt echter
mogelijk geaoht en ten voordele strek
kend van beide partijen
Deze eenvoudige benadering van het
probleem der Oost-West handel kan
worden beschouwd als typerend voor de
algemene houding van de Amerikanen
met betrekking tot de komende onder
handelingen met de Russen, waarvan de
conferentie van Genève slechts het eer
ste hoofdstuk vormt.
Terwijl een Engelse ..Bobby" in
overhemd met opgerolde mouwen
- maar toch met keurige witte
handschoenen aan - het verkeer
regelt, arriveren de keurig (maar
warm) geklede toeschouwers bij de
paardenraces te Ascot.
KLEINE TEGEMOETKOMINGEN
Washington verwacht geen plotselinge
dramatische verbeteringen in de relaties
tussen Oost en West-, maar op zijn best
een aantal kleinere tegemoetkomingen,
welke geleidelijk zouden kunnen leiden
tot een vermindering van de spanning
in de wereld.
Eisenhowers reis naar Europa is het
eerste bezoek in vredestijd van een
Amerikaans president naar Europa se
dert Woodrow Wilson de vredesconfe
rentie van Versailles bijwoonde. Toen
Truman de conferentie van Potsdam
bijwoonde, waren de Verenigde Staten
nog steeds in oorlog met Japan.
Grote schade; honderden bomen ontirorteld
Een zwaar noodweer heeft gistermiddag de Zuid-Westhoek van de provincie
Friesland geteisterd. In de omgeving van het dorp St. Nicolaasga, ongeveer tussen
het Sloter- en het Tjeukemeer, werd zware schade aan de bebossing aangericht.
Tegen vier uur was een hevig onweer komen opzetten, dat gepaard ging met
regen en hagel, waarbij stenen vielen van een centimeter doorsnee. In dit onweer
ontstond een wervelstorm, die by Huis ter Heide, een bosgebied, dat op ongeveer
een kilometer van St. Nicolaasga ligt, honderden bomen ontwortelde. Bovendien
werd aan een daar staand hotel zulke schade aan deuren en ramen toegebracht,
dat de bewoners van dit hotel hun toevlucht elders hebben moeten zoeken. De
weg van Joure naar St Nicolaasga en de Langweerderweg zijn over een afstand
van enige honderden meters geblokkeerd door ontwortelde of afgebroken bomen.
Ooggetuigen zagen de wervelwind als een rookkolom over het bos trekken.
Een uur later woedde het onweer boven de stad Sloten. Hier werden enige
paarden in de wei door de bliksem gedood.
(Ingez Med.-Adv.)
in alle merken.
Prijzen vanaf f 345.
Po. I. P. v. BERGE HENEGOUWEN
Aalmarkt 12 - Tel. 21782
Aanhoudend warm
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Bijna overal droog en zonnig weer
wet ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag.
Zwakke tot matige wind uit Noorde-
'ise richtingen.
(Opgemaakt te 10 uur)
16 JULI
Zon op: 4.40 uur: onder: 20.55 uur.
Maan op: 1.09 uur; onder: 18.17 uur.
Hoogwater te Katwijk te plm. 11.53
President Ho Tsji Minh van
Noord-V iet nam tijdens zijn toe
spraak bij zijn aankomst op het
vliegveld van Moskou. Hij brengt
een bezoek aan Rusland om o.m.
besprekingen te voeren voor het
verkrijgen van economische hulp
voor zijn land. Links van hem
Maarschalk Boelganin en President
Worosjilof; tweede van rechts mi
nister Mo lot of.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
Brand maakt drie gezinnen
dakloos
Gistermiddag zjjn in Vlissingen drie
gezinnen bestaande uit elf personen,
dakloos geworden ten gevolge van een
uitslaande brand die op de bovenver
dieping van het pand Nieuwstraat 39
heeft gewoed. De bovenverdieping
brandde geheel uit en in het beneden
huis werd veel schade aangericht door
het bluswater. Er deden zich geen
persoonlijke ongelukken voor.
De brand ontstond doordat een der
bewoonsters een petroleumtoestel om
stootte. Een bewoner, die op een kamer
boven te rusten lag, kon zich nog via het
dak in veiligheid, brengen toen de uit-
Geen communisten in
adviescommissie
VAN Z.H. PROV. STATEN
De Provinciale Staten van Zuid-
Holland hebben gisteren na zeer lang
durige discussies besloten met 19 tegen
43 stemmen de voordracht van Ged.
Staten dat communisten zitting zou
den kunnen nemen in de adviescom
missies, te verwerpen.
Voor stemden de C.H.-fractie, behalve
de heer S. H. van Eijbergen, de V.V.D.-
fractie, de CP.N., twee leden van de
K.V.P.-fractie: de heren W. J. van Dück
en M. P. van der Weijden en de gedepu
teerden de heer A. C. A. Deerenberg
IK.VP.), mr J. J. R. Schmal (C.H.) en
mr H. van Riel (V.V.D.
Tegen stemden de AR.-fractie, de
K.V.P.-fractie behalve de twee hierboven
genoemden, de S.G.P.-fractie en de P. v.
d. A.-fraelie en de gedeputeerden dr J.
P. van Praag (P. v. d. A.), mevrouw mr
Chr. A. de RufjterDe Zeeuw (P. v. d.
A.) en mr T. A. van Dijken (A.R.)
gang via de trap versperd bleek door
het vuur. De Vlissingse brandweer had
na een half uur de vlammen gedoofd.
Huls en inboedel waren verzekerd.
De regering heeft bü dc Tweede Kamer
weer enige voorstellen tot het in over
weging nemen van Grondwetsherzie
ning aanhangig gemaakt. Uit de toe
lichting vermelden wü het volgende:
150 en 75
De gronden, welke in 1951 bij gelegen
heid van de vorige Grondwetsherziening
werden aangevoerd voor uitbreiding van
het ledental van de beide Kamers der
Staten-Generaal worden door de rege
ring onverminderd van kracht geacht.
De wet van 8 Mei 1952 die verklaart,
dat er grond bestaat het aantal leden
van de Tweede Kamer tot 150 uit te brei
den, strekt zich, anders dan het rege
ringsvoorstel van 1951, dat tot deze wet
leidde, tevens uit tot wijziging van het
quorum, bepaald in het tegenwoordige
art. 115, en invoeging van een nieuw
artikel, dat z.g. stemoverdracht mogelijk
zou maken
Het dienovereenkomstige voorstel tot
wijziging van de grondwet werd door de
Eerste Kamer (in tweede lezing) niet
aanvaard.
Met grond mag worden betwijfeld of
het deel van het voorstel dat de uitbrei
ding van het aantal Tweede Kamerleden
betreft, ook zou zijn verworpen, indien
het niet onverbrekelijk was gekoppeld
aan het voorstel tot het mogelijk maken
van stemoverdracht.
Een en ander geeft aanleiding thans
opnieuw vooreerst een voorstel tot uit
breiding van het aantal Tweede
Kamerleden (tot 150) aan de orde te
stellen, wederom zonder voorstel no
pens mogelijkheid van stemoverdracht
en quorumwijziging.
Verder wordt opnieuw een voorstel
tot uitbreiding van het ledental der
Eerste Kamer (tot 75) in overweging
gegeven. Ook dit voorstel is van de
zelfde strekking als het destüds inge-
Vacantiegangster zwaar
gewond
KLAP VAN AUTO
Op de Cannenburgerweg te Vaasscn
(L.) zijn gisteren twee auto's met el
kaar in botsing gekomen. Mevrouw L.
Zerniek uit Amsterdam, die met haar
echtgenoot in dc berm van de weg zat,
werd tengevolge van deze botsing zeer
ernstig gewond. Zij is in zorgwekkende
toestand naar het Julianazickcnhuis te
Vaassen overgebracht.
Na de botsing kantelde een van de
wagens gedeeltelijk en schoot vervolgens
over de langs de kant van de weg zitten-
den vacantiegangers het kanaal ln. Me
vrouw Zerniek kreeg daarbij een hevige
klap van de auto. Haar echtgenoot kwam
met de schrik vrij. Ook de beide auto
bestuurders liepen nagenoeg geen let
sel op.
Nieuw viaduct te
Rotterdam
Kosten 2/2 millioen
De wethouder van Openbare Werken
te Rotterdam, de heer J. Meertens,
heeft gistermiddag het viaduct „Ro-
zenlaan", dat verbinding geeft tussen
de binnenstad en de stadswüken Hil-
legersberg cn Schiebroek (tezamen
40.000 inwoners), officieel geopend.
De totale lengte van het viaduct is
circa 400 meter. De rijweg is 12 meter
breed met aan weerszijden voetpaden
van 3 meter breed. Verwerkt werd 4.300
kubieke meter beton. 440 ton betonstaal
en 556 voorgespannen betonnen balken.
De totale kosten bedroegen f. 2.500.000.-.
diende, doch in eerste lezing door de
Eerste Kamer niet aangenomen wets
ontwerp.
Het ligt in de lün van het bestaande
stelsel bij uitbreiding van het aantal
leden der Staten-Generaal het- aantal
namen, dat op een candidatenlijst mag
worden geplaatst, te vergroten. Derhalve
wordt voorgesteld de desbetreffende be
palingen van de kieswet ter zake te wij
zigen.
Wijziging bepalingen
provinciën
Nadere overweging heeft de regering
geleid tot de slotsom, dat het wenselijk
is, enige wijzigingen, welke de staats
commissie tot herziening van de grond
wet op het stuk der provinciën heeft
voorgesteld, te betrekken bjj de voorge
nomen partiële grondwetsherziening,
zulks ln hoofdzaak om te kunnen vol
doen aan het van verschillende zijden
geuite verlangen tot wijziging van het
vierde hoofdstuk der grondwet, teneinde
de weg vrij te maken voor verwezenlij
king van de voorstellen van de Commis
sie van Advies inzake herziening van de
Provinciale Wet.
Het betreft hier het vervallen van de
eis van Koninklijke goedkeuring voor
verordeningen van de Prov. Staten, het
overlaten van de bepaling van de zit
tingsduur der leden der Provinciale Sta
ten aan de wetgever, het vervallen van
de beperking van het aantal zittingen
der Prov. Staten, en de schrapping van
de woorden in art. 150, eerste lid, welke
de Commissaris des Konings belasten
met het toezicht op de verrichtingen der
Staten, terwijl het naar de mening der
regering ook overweging verdient de
schrapping van artikel 138 der grondwet,
inzake de door de leden der Staten af te
leggen eed of belofte, waartoe de Grond
wetscommissie eveneens adviseerde, in
de thans voorgenomen herziening op te
nemen. Tot de hier aangegeven onder
delen zou de regering zich by deze gele
genheid willen beperken.
Slot op Pag. 2
(Ingez. Med.-Adv.)
Luxemburgse gezant verlaat
ons land
De gezant van Luxemburg bij het Ne
derlandse hof. de heer Auguste Collart,
zal begin Augustus ons land verlaten.
Hij bereikte deze maand de pensioen
gerechtigde leeftyd, 65 jaar, en treedt
uit de diplomatieke dienst. De heer Col
lart is een zeer bekende en geziene fi
guur, niet alleen in de diplomatieke
kring, maar ook in Haagse en in de
meer algemene Nederlandse kring. Geen
enkel diplomaat heeft gedurende een zo
lange tyd zijn land in Den Haag ver
tegenwoordigd als de heer Collart.
In het Waaggebouw aan de
Nieuwmarkt te Amsterdam heeft de
Nederlandse premier, dr W. Drees.
gistermiddag de heropening ver
richt van het Joods Historisch
Museum, dat daar reeds voor de
oorlog was gevestigd, maar in de
oorlogsjaren gedwongen was te ver
dwijnen. De foto toont dr Drees in
gezelschap van de voorzitter van de
Stichting Joods Historisch Museum,
dr E. A. Rodrigues Pereira. bij een
oude Joodse Bijbel.
