LEIDSCH
DAGBLAD
A
m
n*
^0
Geallieerde en Duitse deskundigen
herzien liet plan-Eden
Conflict in Pittsburgh bijgelegd
Thomas Mann Commandeur in de
Orde van Oranje Nassau
Tweede Kamer dringt sterk aan op
verbetering Katwijkse liaven
WEERBERICHT
n
94ste Jaargang
ZATERDAG 2 JULI 1955
No. 28564
Directeur: J W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.6.40 per kwartaal; f. 2.15 per maand: f.0.50 per week
Witte Singel 1, Lelden - Giro No. 67055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Bij het naderen van de conferentie van Genève
Sinds een week neemt een groep van Geallieerde en Duitse deskundigen het
oude plan-Eden onder de loupe, di met het oog op de komende conferentie van
de Grote Vier in Genève. Het plan werd in 1954 in Berlijn aan de Russen voor
gelegd, maar had toen geen kans. Het voorziet in een systeem voor vrije verkie
zingen in heel Duitsland, die tot de vorming van een regering zouden moeten
leiden, welke met de Geallieerden over een vredesverdrag zou kunnen onderhande
len. De kern van het plan is, dat de politieke vrijheid van zulk een Duitse regering
bij voorbaat zou moeten worden gegarandeerd. Om die reden was het dan ook
voor de Russen met hun neutraliteits-hobby niet aanvaardbaar. De thans in Bonn
werkende deskundigen hebben opdracht het aan de nieuwe situatie aan te passen.
In diplomatieke kringen in Moskou heeft het sterk de aandacht getrokken, dat
de verklaring van president Eisenhower in zijn persconferentie van Woensdag op
uitvoerige en ongekleurde wijze in de Sovjet-Russische bladen is afgedrukt, o.m.
zijn opmerking, dat het moeilijk is te bepalen vanwaar de leidende invloed in de
heersende groep in het Kremlin komt, alsmede zijn opmerking, dat er geen werke
lijke vrede in de wereld kan zijn, „zolang de Europese Communistische landen niet
vrijelijk hun eigen regeringsvorm kunnen kiezen". Het is, naar men aanneemt, de
eerste maal sinds het uitbreken van de „koude oorlog", dat dergelijke zaken in de
Sovjet-Russische pers verschijnen. In diplomatieke kringen in Moskou heeft men
uitdrukking gegeven aan zijn verwondering en men toont „voorzichtige tevreden
heid".
Critiek van de „Prawda"
Later berichtte Reuter, dat de Prawda.
het orgaan van de Sovet-Russische
Communistische partij, president Eisen
howers „gerechtvaardigd en waardevol
voorstel, de koude oorlog te verwerpen,"
heeft toegejuicht. Het blad acht even
wel Eisenhowers verklaring, dat er geen
werkelijke vrede in de wereld kan zijn,
zolang de „Sovjet-Russische satellieten"
niet vrij zijn om hun eigen regerings
vorm te kiezen, „in strijd" met dit
voorstel. Hier blijkt volgens de Prawda
uit. dat de V.S. nog steeds r.aar wijzi
gingen streven in de bestaande toestand
in de landen van de „volksdemocra
tieën" hoewel toch duidelijk genoeg is
gebleken dat dergelijke pogingen vruch
teloos zijn. (De „Prawda" vergeet een
paar woorden! Die „pogingen" zijn in
derdaad vruchteloos, maartenge
volge van de dreiging van het Sovjet-
Russische leger! Red).
Provocerende daad
Belgische regering houdt in Antwerpen
militairen gereed voor het lossen van
aan bederf onderhevige goederen
Arbeidsonrust in viertal
Zuid-Amerikaanse Staten
De staking by het belangrijkste staal
bedrijf van de „United States Steel Cor
poration" in Pittsburgh Is van korte
duur geweest: gisteren maakte de leiding
van het bedrijf bekend, dat overeenstem
ming was bereikt met de arbeiders, waar
door een einde kwam aan de staking van
niet minder dan 600.000 leden der vak
vereniging. De nieuwe overeenkomst
voorziet in een gemiddelde loonsverho
ging van meer dan 15 dollarcent per uur.
Men verwacht, dat deze regeling ook
spoedig van kracht zal worden voor 96
andere staal- en ijzerertsindustrieën in
de V S.. die van de staking te lyden
hebben.
Vermoedelijk zullen de stakende haven
arbeiders uit het gebied van Londen
spoedig aan het werk gaan. maar in de
vyf andere Britse havens wordt voort
zetting van de staking verwacht, tenzij
er vandaag nog een regeling zou worden
getroffen. De Londense stakers zouden
Maandag het werk hervatten.
In Antwerpen heeft het stakings
comité de stakende havenarbeiders op
geroepen vol te houden „totdat de over
winning is behaald". Zoals bekend heb
ben de vakbonden geweigerd de staking
te erkennen. Aanvankelijk was er sprake
van, dat legerafdelingen Vrijdag met het
lossen van de aan bederf onderhevige
goederen zouden beginnen, maar dit is
nog niet het geval geweest. Wel worden
soldaten voor dit doel in gereedheid ge
houden.
Tweeduizend arbeiders hebben Vrijdag
te Ponte Fratte nabij Salerno "Italië)
een katoenfabriek bezet na een botsing
tussen arbeiders en politie, waarbij zes
arbeiders en drie politiemannen werden
gewond. Het incident ontstond door het
ontslag van bijna de helft van de twee
duizend arbeiders van de fabriek
Ook uit Zuid-Amerlka komen berich
ten over onrust op sociaal gebied. Vrij
dagavond is in Ecuador de noodtoe
stand afgekondigd teneinde het hoofd
te bieden aan een spoorwegstaking In
de beroemde koffiehaven Santos in'Bra
zillë zijn ongeveer drieduizend haven
arbeiders in staking gegaan Zij eisen
loonsverhoging Ook de" employé's van
de havendienst züm uit solidariteit in
staking gegaan. In B o 1 i v i hebben
groepen gewapende arbeider Vrijdag het
Palels van Justitie te La Paz bezet De
actie ging uit van het Boliviaanse Arbei-
dersverbond. dat een staking van ge
rechtelijke ambtenaren wilde steunen
die het ontslag eisen van de president
van het Hooggerechtshof van het dis
trict La Paz. aan wie zij de arrestatie
wijten van de secretaris van de .Bond
van gerechtelijke ambtenaren. In Chili
tenslotte is de staat v. beleg afgekondigd
In een vijftal provincies en een tweetal
departementen, nadat het personeel van
de PTT een staking van onbepaalde
duur was begonnen ter ondersteuning
van zijn looneisen. Gelijktijdig brak een
staking uit bij het openbaar vervoer. Bij
de spoorwegen zijn 18 000 van de 25.000
man personeel in staking. Er lopen
slechts enkele treinen, die door militai
ren worden bewaakt.
Reeds onmiddellijk na het bekend
worden van de inhoud van de antwoord
nota van de West-Duitse regering op de
Sovjet-Russische uitnodiging aan Ade
nauer werd ei te Bonn al van verschei
dene kanten critiek op uitgeoefend, om
dat men vond dat de toon van deze nota
te koel was. Vooral viel op dat daarin
met geen enkel woord over de uitnodi
ging zelf en over een bezoek van Ade
nauer aan Moskou werd gesproken. De
Socialistische „Neue Ruhr Zeitung"
schreef zelfs, dat de nota de indruk
maakte alsof „de grote mogendheid"
West-Duitsland zich er toe verwaardig
de de „zwerf-republiek" Sovjet-Rusland
te antwoorden.
Zoals te verwachten was geweest, is de
nota ook achter het ijzeren gordijn met
niet al te groot enthousiasme ontvangen.
Het in de Oostzone verschijnende dag
blad „Neues Deutschland", het offi
ciële orgaan van de S.E.D.. bestempel
de haar als een „provocerende daad."
waarmede Adenauer wil trachten een
hereniging van Duitsland en het aan
knopen van normale betrekkingen tus
sen West-Duitsland en de Sovjet-Unie
te verhinderen.
Intussen is in Bonn bekend geworden,
dat Adenauer van plan is zich op 17 Juli
dus oen dag voordat de conferentie van
Genève geopend wordt, naar Zwitser
land te begeven om daar „vacantie te
houden". Hij wil zowel met de top-figu-
ren als met de politici in zijn eigen land
in verbinding blijven en hij heeft thans
zelfs ook al zijn grote politieke tegen
stander Ollenhauer de aanvoerder van
de Socialistische opnosilie. schriftelijk
verzocht, dat deze hem zijn vacantie-
adres en die van zijn naaste medewer
kers op het gebied van de buitenlandse
politiek bekend zal maken, opdat Ade
nauer ook met hen eventueel in contact
zal kunnen komen indien de politieke
situatie dit wenselijk maakt.
Nehroe bij Tito
De Joego-Slavische hoofdstad Belgra
do heeft de Indiase premier, Nehroe,
gisteren het ereburgenschap verleend.
Burgemeester Milos Minic overhandigde
een perkamenten bul tijdens een korte
plechtigheid in een der kamers van het
stadhuis. Minic noemde Nehroe een
strijder voor vrijheid en gelijkheid van
alle landen en volkeren. Nehroe is de
tweede burger, die deze hoge onder
scheiding ontvangt: het vorig jaar werd
zij verleend aan Keizer Haile Selassie
van Anthiopië.
Wij in India, zo antwoordde Uehroe,
hebben veel bewondering voor u en wij
ook doen al het mogelijke om een onaf
hankelijke politiek te volgen. Nehroe
geloofde, dat de strijd voor de co-exis
tentie tussen de volkeren uiteindelijk
zou overwinnen, omdat zij niet gericht J
was tegen welk land of welk volk ook.
„Walgelijke gewoonte"
De 42-jarige Engelse dominee Kenneth
Harpjr in Brampton, heeft zich in zijn
parochieblad er over beklaagd dat ze
nuwachtige paartjes te veel alcohol tot
zich nemen als hartversterking voor de
huwelijksvoltrekking.
„Misschien zijn mijn neusvleugels ge-
voeliger dan van de meeste andere pre-
j dlkanten", zo schrijf hij. „maar er is
niets walgelijkers dan een huwelijk in
te zegenen terwijl het paar naar de
drank riekt".
Ds Harper zegt. dat de gewoonte voor
het huwelijk een alcoholisch opkikkertje
als zenuwdrankje te nuttigen, „bijna
een conventie geworden is". Hij oppert,
dat paren die behoefte menen te heb
ben aan een stutje voor hun courage,
beter doen hun dokter om pilletjes of
een injectie te vragen.
Baders werden grasgroen...
Een tienjarig jongetje in Glenside
(Pennsylvania (V.S.) heeft een even
zoete als originele wraak genomen voor
het feit. dat hij niet in het openbare
zwembad werd toegelaten, omdat hij
geen ingezetene van de gemeente was.
Toen men de veelbelovende knaap
weigerde toe te laten, keerde hij kort
daarop met een forse kleurstofbom terug
en wierp die over de schutting van het
zwembad: driehonderd bezoekers wer
den zo groen als kikkers
„Hoog aanzien als schrijver en
scheppend kunstenaar
H.M. de Koningin heeft de 80-jarige Duitse schrijver Thomas Mann, die thans
in ons land vertoeft, waar hij. als onderdeel van het Holland Festival, twee lezingen
houdt over Friedrich Schiller, wiens 150ste sterfdag dit jaar wordt herdacht,
benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje Nassau.
De minister van Buitenlandse Zaken, nir J. W. Beyen, heeft hem gisteravond
in de aula van de Amsterdamse Gemeente Universiteit, waar Thomas Mann zijn
eerste lez:ng hield, de versierselen van deze hope ondcr^-heidine uitrereikt
Gistermiddag heeft de chef Lucht
machtstaf Nederland. Luitenant-
Generaal A. Baretta. een krans ge
legd aan de voet van liet monument
i oor de tijdens de oorlog gevallen
Nederlandse vliegers, bij de vlieg
basis Soesterberg. Lt.-Gen. Baretta
brengt een saldut aan de ge
sneuvelden.
Vernieuwing vissersvloot met
o verh eiclscred iet
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gisteren uitvoerig gediscussieerd over de plannen
van minister Mansholt om ongeveer f. 17 millioen beschikbaar te stellen als
garantiecrediet voor modernisering van de vissersvloot. Voor de aanschaffing
van nieuwe schepen zou dan de reder of schipper-eigenaar als regel over ten
minste 25% eigen geldmiddelen moeten beschikken, terwijl hij bovendien 25%
van de bouwsom als hypothecair crediet van particuliere banken aantrekt. De
resterende credietbehoefte wordt gedekt door een lening van de Herstelbank
tegen een rente van 4*4 Het Rijk stelt zich voor driekwart van de lening
garant. Voorwaarde is ook dat de te vervangen schepen uit de visserij wor
den genomen.
Onbestendig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Aanvankelijk toenemende bewolking
en tijdelijk regen. Later opklaringen en
enkele verspreide buien. Matige tot vrij
krachtige wind tussen Zuid en West.
Koel weer
3 Juli
Zon op: 4.27 uur; onder 21.05 uur.
Maan op- 19.54 uur; onder: 2.46 uur.
Hoogwater te Katwijk te 2.07 en 14.34
uur. (4/7 te 2.44 en 15.10 uur).
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
en een BijvoegseL
JjLy
f rfi
De bekende Amerikaanse schrij
ver van Duitse origine. Thomas
Mann. die gisteravond in het kader
van het Hoïland-Feshval in de aula
i an de Amsterdamse Gemeentelijke
Universiteit een inleiding hield over
de beroemde Duitse dichter Schiller,
werd bij deze gelegenheid door de
Nederlandse minister van Buiten-
I landse Zaken, mr J. IV. Beyen.
medegedeeld, dat hel H.M. Koningin
Juliana had behaagd hem te begif-
tigen met het commandeurschap in
I de Orde van Oranje Nassau.
De foto toont Thomas Mann terwijl
minister Beyen hem de versierselen, j
behorende bij deze onderscheiding, j
omhangt.
Ofschoon zij maanden tot voorzichtig
heid, konden de heren v. d. Zaal (AR),
v. d. Ploeg (KVP), Den Hartog (VVD),
De Ruiter (CHU), v. Dis (SGP) en
Minister Beyen zcide o.a. „Thomas
Mann in Nederland te kunnen eren is
een bijzondere gebeurtenis. Niet alleen
als schrijver en scheppend kunstenaar
staat gij bij ons volk in hoog aanzien.
Uw betekenis is voor ons gegroeid tij
dens de vreselijke tragedie van het
Nazi-bewind. L' bent in deze jaren mis
schien meer den welke andere Duitse
schrijver ook de drager van de Duitse
cultrur en de behoeder van de Duitse
i geest geweest.
j Deze geest is belangrijk voor de wereld
i en ons land Het is voor elke Europeaan
belangrijk, dat de werkelijke Duitse geest
I behouden blijft", aldus minister Beyen,
die vervolgde: „niet alleen uw betekenis
I in deze tijd, maar ook die welke gü
draagt voor de toekomst van de Duitse
1 geest, maakt het voor ons belangrijk u
op deze avond namens de Nederlandse
regering te huldigen".
Na de woorden van de minister volgde
een langdurig applaus; de aula was tot
j de laatste plaats bezet.
Thomas Mann dankte de minister voor
zijn waarderende woorden en de hoge
onderscheiding welke hem ten deel was
gei allen Hij hoopte persoonlijk m de ge
legenheid te zijn H.M de Koningin te
kunnen bedanken.
„Dat ik deze hoge onderscheiding mag
dragen van een land. dat zoveel leed
heeft moeten ondergaan zonder zich te
buigen is een grote eer. d:e my met een
i gevoel van trots en vreugde altijd bij zal
blijven Deze onderscheiding is voor mij
een symbool van sympathie van het Ne
derlandse volk, die ik van ganser harte
I zal beantwoorden. Ik heb van Nederland
1 van mijn jeugd af gehouden, in het bij-
I zonder om zijn menselijke en morele
eigenschappen, die bewaard zyn geble
ven toen een verschrikkelijk en ontwor-
I teld Duitsland, waarvoor ik de naam
„Duitsland" amper durf te gebruiken,
zulk een ontzettend en moeilijk te ver
geten leed over Nederland heeft gebracht
De herooche en niet te breken weer
stand. d:e het Nederlandse volk in grote
saamhorigheid heeft geboden heeft mij.
gelijk de gehele wereld, bezield" zo e:n-
I digde Thomas Mann zijn dankwoord
Zijn lezing over Schiller besloot de
schrijver met de vermaning: „Woede,
angst, bijgeloof, haat en panische ver-
chriklcingen beheersen vandaag een
nensheid, die zich verstout in de kos
mische ruimte strategische bases te wil-
-n aanleggen en die zo vermetel is de
'iracht van de zon te willen gebruiken
1 oor vernietigende wapens. Wü moe
ten aan Schillers woorden gehoor ge
ven, en een betere wereld bouwen,
hetero begrippen scheppen en zuivere
principes volgen als wü de ondergang
willen ontgaan".
Lemaire (KNP) zich met de plannen
wel verenigingen, maar de heer Egas
(PvdA) noemde de credietverlening
voor een deel overbodig en zelfs be
zwaarlijk. In de nota betreffende de
Zeevisserij zegt de minister zelf dat de
financiële toestand van de grote rede
rijen gezond is en dat de particuliere
banken steeds meer belangstelling to
nen voor de bouw van nieuwe vissers
schepen. De nota van 1 April 1954 loopt
achter de feiten aan. Er is thans veeleer
reden de bouw af te remmen omdat er
anders straks teveel schepen in de vaart
zijn. De heer Egas zag meer heil in een
s.ooppremie, maar de regering wil daar
van niet weten, omdat een dergelijke
steun onmiddellijk het karakter zou
krijgen van een subsidie-politiek.
Hulp aan IJsselmeervissers
Volgens de plannen van de regering
is het de bedoeling ongeveer 40 IJssel
meervissers de gelegenheid te bieden
een nieuw bestaan op 'de Noordzee op te
bouwen. Daartoe zou een 40-tal IJssel-
meervaartuigen moeten worden vervan
gen door Noorözeekotters. Voor deze
vissers zal de Herstelbank het totaal
benodigde bedrag lenen, waarvoor het
Rijk voor driekwart gedeelte garant zal
zijn.
Gunstige credietvoorwaarden gelden
1 ook voor d? garnalenvisserij en de
I kleine kustvisserij Deze vissers zullen
I voldoende eeholpen zijn wanneer zij in
i staat worden gesteld om geschikte twee-
dehands-vaartuigen over te nemen Ten
I hoogste zullen 100 verouderde scheepjes
in de komende 10 jaar mogen worden
vervangen.
Vooral voor deze groepen vissers von
den velen de rente van 4%% te hoog
De heer Den Hartog iWDi vreesde dat
met 40 n t iwp kotters de concurrentie
by de VF/tst van platvis te groot zal
worden De mVljjkhedén van de IJs
selmeervissers wil hij beschouwen als
een afzonderlijk probleem.
Met betrekking tot de propaganda
voor het Visgebruik betoogt de heer
Den Hartog. dat men zich bewust
moet zijn, dat het geruime tijd zal
duren voor resulaat is bereikt Men
zal de zaak goed moeten aanpakken
en er moet voor gezorgd worden, dat
de prijzen niet te hoog zijn.
Namens de Commissie voor de Vis
serij vraagt spr. de minister omtrent
de verdere uitvoering der plannen ge
regeld overleg te willen plegen met
deze Commissie.
Pleidooi
voor vang-fabriekschip
Het regeringsplan wil ook de „verre
visserij" in de Noord-Atlantische wate
ren bevorderen door een prijsgarantie
te geven voor enkele uit de'verre wate
ren aangevoerde vissoorten en een te
gemoetkoming in een deel van de ex
ploitatiekosten. De heren Den Hartog
(VVD) en Egas (PvdA) bepleitten de
bouw van een vang- fabrieksschlp, dat
de gevangen vis direct aan boord ver
werkt. Op dit gebied dreigt vooral con
currentie van Duitsland.
Grotere diepgang voor
Katwijk!
Van alle kanten werd aangedrongen
op verbetering van de havens van
Scheveningen en Katwijk, want bij
vernieuwing van de vloot en een daar
mee gepaard gaande grotere diepgang,
moeten de thuishavens worden aan
gepast. Het is eigenlijk wel een zaak
van de minister van Verkeer en Wa
terstaat. maar minister Mansholt zal
zijn collega tot de verbetering moeten
aansporen.
Aan het begin van de vergadering
heeft de Kamer zonder hoofdelijke
stemming het wetsontwerp inzake ver
klaringen omtrent het gedrag aange
nomen en de wijzigingen van de Octrooi-
wet, nadat bij zitten en opstaan de ar
tikelen waren aangenomen om in de
wet niet meer vaste heffingen voor het
verlenen van octrooi op te nemen, maar
de vaststelling van die bedragen aan de
minister over te laten.
Volgende week Donderdag 7 Juli be
gint de Kamer aan de behandeling van
de gewijzigde huur. en belastingvoor
stellen.
(Ingez Med.-Adv.)
Nederland
protesteert
(Van onze Haagse redacteur)
Nederland heeft ernstig geprotesteerd
tegen de eenzijdige beslissing van de
Belgische regering om de grens te
sluiten voor de invoer van Nederland
se tomaten, waarbij een overeenkomst
in Beneluxverband is geschonden. De
kwestie zal worden behandeld In de
eerstvolgende vergadering van Bene
lux-ministers om vast te leggen dat
dergelijke dingen in de naaste en de
verdere toekomst niet meer mogen
gebeuren, want als er afspraken wor
den gemaakt, moeten onze exporteurs
de zekerheid hebben dat de regerin
gen zich daaraan zullen houden.
