Gijs Pauw uit Utrecht winnaar van de Lustrum Ronde Bij Bruckner's Achtste Symphonic De vaeantie en tie industrie eest voor oud en jong op laatste lustrumburgerijdag W. Huisman speelde blind aan acht borden Itrmiddag kwamen jong en oud aan trek bij .itriimburgerijfeesten. De kinderen vermaakten hst op het kermisterrein, enige honderden ouden Jagen schaarden zich rond het plein van de ij? Markt om te genieten van het optreden der ristische grpepen. die des ochtends reeds op marktterrein waren opgetreden. Het ging er ■jial erg genoeglijk toe. en een van de ouden van i sprak namens de gehele groep aan het einde it geslaagde middag een woord van dank. 'ider geslaagd was de mandfietsenrace. welke Jeugdzwemkampioenschappen olfhrekers wonnen 2 bekers gehouden zou worden in en bij de Doezastraat. Bij gebrek aan deelnemers ging het festijn echter niet door. Het zou geen overbodige luxe zijn geweest, dit b.v. door middel van een eenvoudig geschreven aan plakbiljet of door de persoonlijke mededeling van een commissielid aan het publiek kenbaar te maken. Nu bleven velen meer dan een half uur in de weinig aanlokkelijke wind staan wachten, tot het tot het publiek doordrong dat er niets meer te beleven zou zijn. (Foto L.D./Van Vliet.) jbniMa knrond werden In de zwemlnrich- De Zijl de jaarlijkse jeugdkam- aschappen gehouden, dit Jaar in bder van de Lustrumviering. In Kind met het koude water werden geschrapt en alleen de nummers verzwommen. Golfbrekers bleken opper- 10 dit gezelschap en behaalden de 14 titels, waarvoor zij na af- beker, beschikbaar gesteld door in ontvangst nemen. De Sleutelstad behaal- LZC en De Zijl leder een titel, puntenaantal werd de le plaats de Golfbrekers, waarmee be- gelegd op de Amstel Brouwerij De waterpolowedstrijd tussen het zevental en het Ned. Stu- ttvental viel enigszins tegen, beide ploegen met invallers oen, die met kunst en vliegwerk ^getrommeld. De studentenploeg *t 6-3, nadat de rust was inge- aet 3-2. rugslag meisjes: 1. L. Zand- '0) 1.24.5, 2. L. Binsbergen 1.26.8, Mieremet <Z> 1.35.2; 100 meter 4 jongens1 Th. Bik iG> 1.15.8, 2. ■»us (Z) 1.22-, 3. G. Kramer (L) 50 tn. schoolslag meisjes: 1. A. 41.-, 2. G. Heemskerk (Z) 43,3, «tienkamp <G) 43.4; 50 m. school vos: 1. A. Kapaan <S) 38.4, 2. tegen H. (G) 40.-, 3. H. Dieben 100 m. vrije slag meisjes: 1. L. h*t (G) 1.11.6, 2. A. Epskamp (G) >«.A. Menyn (Z) 1.18.5; 100 meter ^8 Jongens: 1. D. Timmermans 2. J. v. Staden (G) 1.10.-, 3. Mn iG) 1.10.5; 50 meter rugslag 1. E. Stouten (S) 37,8. 2. J. ■tek (G) 43.5, 3. N. Colpa <Z) 43.6 Vlag jongens: 1. J. de Haas (Z) IT. v. Brussel (G) 43.3, 3. C. Ned- 0» <S) 44.2; 100 m. schoolslag 1. A. Pley (G) 1.29.8, 2 T. Wa- <G> 1.35.6. 3. G. Heemskerk (Z) '00 m. schoolslag jongens: 1. A. (S) 1.22.1, 2. P. Mak (W) 1.27.7, ?ty (G) 1.28.-; 50 m. vrije slag 1. A. Epskamp (G) 33.6, 2. J. «rk (G) 36.5 en Ad. Menyn (Z) o. vrije slag jongens: 1. A. Ka- 3' 30.-. 2. D. Timmermans (L) J de Haas <Z) 32.-: 50 meter f!»g meisjes: 1 A. Epskamp (G) a Pley (G) 39.8, 3. B. Walen- "Dl 42.8; 50 m. vlinderslag jon- 1 B, Oostrom (G) 34.-, 2. N. van d. Gijp (L) 36.6. 3. H. Rania- IQ) 38 6. ihnd puntentelling: Golfbrekers '*t.. De Zijl 1780 3 pt„ LZC 1803.2 «utelstad 1897.1 pnt., Watervrien- pnt. stadgenoot, mr J. P. E. Bre- benoemd tot aspirant-ambtenaar buitenlandse dienst. Veel deelnemers, grote belangstelling (Van onze sportredacteur) Gijs Pau.v, dc jonge, veelbelovende amateur uit Utrecht, is gisteravond winnaar geworden van de Lustrum Ronde, welke in bet kader van de Burgerjjfee&ten op het traject Lo- rentzkade, Zeemanlaan. Kamerlingh Onneslaan. Melchior Treublaan en de Kanaalweg werd gehouden. De beslissing in deze interessante course, waarvoor een veld van meer dan honderd renners was vertrokken, viel 19 ronden voor het einde, toen een groepje van acht man kans zag tc ont snappen. Dat waren: Wuurman uit Amsterdam. Arend van 't Hof uit Sassenheim, Gijs Pauw, Van Houwelingen uit Sassenheim. De Nijs uit Beverwijk. Gudde uit Amster dam, Stolker uit Zuilen en v. d. Putten uit Den Haag. Uit deze kopgroep, die voortdurend haar voorsprong vergrootte, vielen Van Houwelingen Ipas ziek ge weest), De Nijs en Gudde spoedig terug, terwijl tussen de vijf overgebleven weg lopers en het verbrokkelde peloton de Noordwijkerhouter Arle van Wetten en de Hagenaar Kooyman wanhopige pogin gen deden om aansluiting te krijgen. Van Wetten, de als een meteor omhoog ge schoten Noordwijkerhouter hij heeft van de KNWU weer een uitnodiging ge kregen om van 27 Juni tot 4 Juli a s. deel te nemen aan een étappe-wedstrijd in Spanje had er duidelijk zijn zinnen opgezet om deze race te winnen en in het begin deed hij dan ook al pogingen om weg te komen. In de zeventiende ronde er werden er 55 gereden ging hjj op avontuur met zijn clubgenoot Van Houwelingen, maar het peloton, dat in zeer hoog tempo reed en attent was, haalde hen drie ronden later weer terug. En. helaas, toen de beslissende slag viel. was Van Wetten er niet bij. In de eindsprint tussen de vijf koplo pers flitste Arend van 't Hof als eerste de Lorentzkade op. Maar Pauw zat aan zijn wiel en een meter of veertig voor de streep wierp de Stichtse renner zich on weerstaanbaar naar voren, Arend van 't Uitvoering in de Pieterskerk op 17 Juni a.s. Kende hij zijn eigen geestelijke grootheid? Op het openingsconcert van het Holland Festival op 17 Juni a.s. in de Pieterskerk zal het Concertgebouw-Orkest onder leiding van Eduard van Beinum de ouverture Coriolanus van Beethoven en de VlIIe Symphonie van Bruckner uitvoeren: een gebeurtenis! Het brengen van een symphonie van Bruckner is nog steeds een daad stellen, eigenlijk een missie vervullen. De muziek van Bruckner, één der groten onder de groten, is nog niet het geestelijk bezit gewor den van de muziekliefhebber. Verschillende oorzaken kan men hier voor opsommen. Brunckner's werken stellen zeer hogeBeinum. de zo geprezen voorvechter van eisen aan de uitvoerenden. Het is een j Bruckner's kunst zowel in^ de^ oude als zware opgave voor de bespelers van het koper zowel als voor de strijkers en kan dan ook alleen op het repertoire geno men worden als dirigent en orkest tijd en gelegenheid hebben zich hier volko men te concentreren. Slechts dan kan men „cantare" zoals Toscanlni dit zegt, het „volmaakt melodische", dat Bruck ner's werken kenmerkt, ten volle weerge ven. Een beter medium dan het Con certgebouworkest met zijn voldragen en verzadigde klank kan men zich voor Bruckner nauwelük denken. Onder van Een deel van het peloton op de Lorentzkade. (Foto L.D./Van Vliet.) Hof met zeker twee lengten kloppend. Onmiddellijk na afloop reikte de prae- ses van de Burgerij Commissie van het Leids Studenten Corps, de heer Goud smit. de prijzen uit. Hij hees Pauw in een fraai shirt, waarop geborduurd de letters „Buco" (Burgerij Commissie) en hing hem de grote lauwerkrans om de schou ders. Een door een sigarettenpapier-fabriek uitgeloofde beker voor de beste prestatie werd uitgereikt aan de nieuweling H. v. Gent uit Leiden, die in dit grote veld van sterke amateurs uitstekend mee kon komen Een compliment komt de Swift-Combl- natie toe. die voor een voortreffelijke organisatie had gezorgd. Het was dan ook een wedstrijd van klasse: sterke ren ners. een fraai parcours en een bijzonder grote belangstelling De officiële uitslag luidt: 1. Gijs Pauw (Utrecht) 2 uur 22 min. en 7 sec. over de 100 km.. 2. A. van 't Hof (Sassenheim). 3 Stolker (Zuilen), 4 Wuurman (Amsterdam), 5. v. d. Put ten (Den Haag), allen in dezelfde tijd als de winnaar. Op 300 meter: 6. Kooy man (Den Haag), 7. A van Wetten, op 450 meter 8. Rusman (Haarlem), 9. v. d Broek (Breukelen), 10. Voskamp (Mon ster), 11. P. Peters (Haarlem), 12. Van Rhijn (Wassenaar). de nieuwe wereld erkend als één der beste kenners van de Linzer meester, wacht ons ongetwijfeld een zeer bijzon dere avond. Ook aan de toehoorder stelt Bruckner hoge eisen. ZUn muziek vraagt een openstellen en een overgave in volmaakte innerlijke rust. Dan pas kan zijn overstelpende rijkdom aan me lodieën en klankkleuren volledig worden opgenomen. De meester componeerde 9 sympho- nieën, waarvan de laatste onvoltooid. Hij werd in 1824 in Ansfelden, in Opper- Oostenrijk geboren. Na de dood van zijn vader werd de 13-jarige als leerling van het Stift Sankt Florian opgenomen, waar hij met zijn opleiding voor onder wijzer tevens muzieklessen ontving. Als bijverdienste speelde de jonge Bruckner viool op bruiloften en leerde zo de ty pische Oostenrijkse volksmuziek kennen. Menige herinnering klinkt hiervan nog na in de scherzi en trio's van zijn ge weldige symphonieën en zijn van een ontwapenende liefelijkheid. Zijn eerste composities waren voor kerkgebruik be stemd. Ook vooi mannenkoor schreef hij verschillende werken, o.a. het beroemde Helgoland. Toch was deze periode voor Bruckner nog altijd de strenge oefentijd van zijn genie, want tot zijn veertigste jaar bleef hij zich bekwamen in harmo nie en contrapunt. Het boerse leven waarin Bruckner was opgegroeid heeft ook zijn stempel op zijn muziek gedrukt Deze is door en door „gezond" en bij alle ingewikkelde contrapuntiek helder en eenvoudig. Vele anecdoten over zijn onhandigheid doen de ronde. Toch zou het onjuist zijn hem als een onbeholpen figuur te schet sen. Hij was zich zijn bekwaam vakman schap en de kracht van zijn talent be wust en hij wist zich in korte tijd de naam te verschaffen van een zeer gezag hebbend paedagoog. Door zijn leerlin gen, die hij als een potentaat placht te behandelen, werd hij op de handen ge dragen. Als scheppend kunstenaar heeft Bruckner veel teleurstelling moeten dra gen. HU heeft zeer geleden onder de miskenning van zUn werk. Groot ver eerder van Wagner, werd hU door diens tegenstanders ais een Wagneriaan gete kend en met Hanslick voorop werden zUn symphonieën door de toonaange vende critici verguisd. Pas aan het einde van zijn leven heeft hU gedurende een korte periode de erkenning van zUn mu ziek ervaren, en wel met zUn 7e sym phonie. De 30-Jarige Arthur Niklsch gaf hiervan in 1884 een uitvoering en voor het eerst ervoer men de schoonheid van deze muziek. De innerlijke geestkracht van Bruck ner werd hierdoor zo gestimuleerd, dat hij zich in hetzelfde jaar al zette tot het schrijven van zijn 8e symphonie, een arbeid die 3 jaren in beslag zou nemen. 10 Augustus 1887 voltooide de meester zijn VlIIe en zo gelukkig was hij in zijn scheppingsroes, dat hU •wee dagen later al reeds aan zijn IXe begon. Echter in October van datzelf de jaar werd Bruckner wreed in zijn geluk gestoord. Zijn VITle werd onbe speelbaar geacht. Zowel Hermann Levi als Joseph Schalk, beiden dirigenten en vrienden van Bruckner wisten geen raad met deze symphonie en vroegen de meester een omwerking der partituur. De schok was wel heel groot en Bruckner was zo diep getrof fen en terneergeslagen dat zelfs ..Selbstmordgrillen" in zijn hoofd spookten. Vier kostbare jaren gingen verloren met omwerkingen: Algemeen is men nu van oordeel dat de oor spronkelijke versie de Juiste Is. Ook de VlIIe zal door het Concertgebouw in „Urfassung" worden gegeven. De VTIIe Symphonie staat geschreven in c klein en evenals Beethovens' Ve is dit werk een worsteling naar het c ma jeur, de toonsoort van het Licht. In tegenstelling met de meeste hoofd thema's van Bruckner, die op de natuur tonen zijn gebouwd bezit het hoofdthe ma waarmee de lage strUkers beginnen een tastend en onbestemd karakter. De kleine seconde speelt in dit thema een belangrijke rol, doch uit deze bijna nietig te noemen kiem groeit geleidelijk en met onverschrokken kracht en zeker heid een majestueus bouwwerk op. een klankvisioen van zulk een wUdse ruim telijkheid. als Bruckner te voren nog niet heeft bereikt Het uitermate stevige en rotsvaste klankbeeld dat op de hoog tepunten van dit werk bereikt wordt, kan voor een goed deel worden toege schreven aan het gebruik van niet min der dan acht hoorns in de kopergroep. De bezetting der overige partUen is hier mede in overeenstemming: de partUen der houtblazers zUn 3 voudlg bezet, evenals de trompetten en trombones. Bovendien schrUft de Componist nog twee harpen voor, die vooral in het Adagio aan het geheel een bovenaardse glans verlenen. Zoals gebruikelUk in de klassieke symphonie wordt het Adagio meestal na het eerste deel geplaatst. Hier in deze VlIIe, komt het Scherzo na het eerste deel, en wordt daar door de spanwüdte van deze Kathedraal in to nen nog weidser, nog grootser, omdat de grote curven van het Adagio zonder onderbreking overgaan in de Finale. Indrukwekkend is dit laatste deel. Be geleid door een scherp rythmisch motief weerklinkt in alle grootsheid het hoofd thema gebracht door het volledige ko per. Een oerkracht breekt door en in het slot coda is het sombere mineur ge weken voor een stralend en mysterieus majeur, waarin nog eenmaal de themata der ganse symphonie weerklinken, maar nu gereinigd van het menselUke mineur! Ligt er een gedachte, een idee aan deze symphonie ten grondslag? „Melne Achte 1st ein Mysterium", lieeft Bruckner zelf eens gezegd. Heeft hij zelf de geestelijke grootheid van zijn werken geweten of heeft hij, ge hoorzamend aan een Goddelijke Im puls. alleen maar „geschreven" Ook een vorm van vacantiebezigheid Het aanbod van werkkrachten bU het Gew. Arbeidsbureau vertoonde in de periode van 30 Mei t/m 4 Juni een ge ringe stijging, n.l. van 320 tot 330. Aan deze stijging dient geen reële waarde te worden toegekend, aangezien zy het ge volg is van wrUvingsfactoren. korte pe- rioden van werkloosheid, dus bu over gang van het ene naar het andere werk. De geregistreerde vraag om mannelUke arbeidskrachten nam een weinig toe, n.l. van 390 tot 400, waarvan ruim 100 aan vragen betrekking hebben op Jeugdigen (16 t m 18 jaar). Een niet onaanzienlUk deel dus. Gezien het minimale aanbod is het geen eenvoudige opgave Nu de vacantietUd in het zicht Is, is het niet ondienstig te wijzen op de mogelijkheid door tussenkomst van de afdeling Jeugdbemiddeling jongelieden aan te trekken, die zich voor vacantle- bezigheden aanmelden. Zowel voor de landbouwituinbouw. en bloembollen- bedrijven). alsmede voor de conser- venindustrie kan Juist dit Jaar extra hulp van betekenis zijn. Het is echter wel raadzaam de aanvragen voor de vacantletyd nu reeds in te dienen, op dat voor de vaeantie begint een glo baal overzicht van de behoefte opge steld kan worden. Het aanbod van vrouwelUke arbeids- enigszins redelUke wyze in de behoefte krachten onderging geen wUzlglng i aan Jeugdige arbeidskrachten te voor- 1 enige betekenis en bedroeg op 4 Juni zien De vraag om volwassenen is in de j 1955: 75. De vraag bleef eveneens ge- eerste plaats gericht op arbeiders voor lijk en bedroeg derhalve 310 geregls- de metaal-, de grafische- en de textiel- I treerde aanvragen. wcc d No. 28546 gelegenheden. waarbU hU niet direct voor het grote publiek speelde en min der partUen had. Tegen half twaalf waren er reeds meer dan 16 vergissin gen, van overigens licht kaliber, door de bllndspeler gemaakt. Een dier ver gissingen, tegen P. van der Kwartel, waarbU hij meende dat een veld onbezet was. kostte hem onmiddellUk de partU- Het spel dat Roozenburg destUds te zien gaf was buitengewoon vlot. terwUl maar tweemaal een notatievergissing gemaakt werd en diverse winsten op hoger plan stonden; getuige de enorme positiecom binatie die de wereldkampioen toen tegen de Leidenaar Sladek uitvoerde. De gezamenlijke uitslag was: winst tegen j Dreef, J v. Wezel, A. v d. Put ten. M. J v. d. Kwartel en F. Franken Sr.: Remise tegen: S v. d Kwartel: verloren van P. van der Kwartel en J. de Vink. In totaal werden ongeveer dertig ver gissingen gemaakt, waarvan een groot deel notariële Ook de tUdsduur. de seance was eerst om half vier geëindigd, was voor de spelers wat Al te lang en het aantal blunders daardoor zeer groot. Naar ons gevoelen had de blindsp>eler wat te veel hooi op zUn vork genomen. Het was echter een fraaie prestatie; alleen reeds het uithoudingsvermogen van Huisman is bUzonder lofwaardig. Woorden van waardering werden nog gesproken door de Praeses der burgerii- feesten die de prUzen uitreikte en de heer J v. d. Zwan, 2e voorzitter van de LD.D.B. Toen de, tot een zeer klein groepje geslonken, belangstellenden ein- delpk weer op straat stonden, was het reeds lioht en brak de dag aan! Vermelden wU nog dat ons in de loop der voorbUe vijf Jaar bleek, dat de Engelse dammer Campbell in 1895 reeds in Glasgow 21 partUen blind dammen sueelde en Willy Gardner in 1905 'e Sheffield liefst. 28 partijen blind- dammenü Ongeveer drie Jaar geleden ontvingen wU ook bericht uit New York dat de Amerikaanse dammer Willy F. Rijan 7 partUen blind had gespeeld. Het Engelse, zowel als Amerikaanse dam bord is echter iets kleiner dan het onze. Jaargang A Zaterdag 11 Juni 1955 Toen vyf Jaar geleden de Commissie voor de burgerUfeesten aan de Leidse dammer Mertens vroeg of deze de organisatie van de afdeling dammen op zich wilde nemen, kwam deze met een zeer oorspronkelijk plan en de mening dat het mogelijk moest zün om het blindspel, tot dan toe op honderd rultengebied nog in de kinderschoenen staande, op te voeren tot de hoogte waarop het zich in de schaakwereld bevindt. HU vroeg de wereldkampioen Piet Roozenburg wat die ervan dacht, om liefst vUf partUen tegeiyk blind le spelen, en deze dammer beloofde dat hU ook dit onmogeiyk geachte eens zou proberen. En zo lukte het op 8 Juni 1950 Roo zenburg inderdaad om vyf partijen blind te spelen; hij won drie partijen, speelde er één remise, en verloor één party. Op dit raam voortbordurende beproefde de Leidenaar Huisman gis teravond het record van 5 partUen, gevestigd door Roozenburg, te verbe teren met drie partijen meer te spelen, in totaal acht dus. Wel zou Roozenburgs record reeds kort geleden door Huisman op zeven partUen zUn gebracht, doch dit kon door de weinig openbare omstandigheden waaronder het plaats had. onmogelUk als zodanig erkend worden Na opening van de recordaanval door de heer J. van der Zwan. 2e voorzitter LD.D.B.stonden zoals in 1950 gister avond dé borden opgesteld in de foyer I van De Grote Burcht", en wel a j simultaan. De blindspeler had plaats genomen in de erker, en aldaar dus zonder bord en schUven. met de rug naar de spelers, louter ziende vla het voorstellingsvermogen, trachtte hU de 8 partUen tot een goed einde te brengen. Daar de blindspeler de damborden met mag zien. noch aan de sohuven mag komen, fingeerde de heer Heemskerk als plaatsvervangend simultaanspeler. en riep hU de zetten, gedaan door de dam mers. volgens het cUfersysteem van de Fransman Manoury, naar de blindspe ler, wiens tegenzetten, eveneens door deze mondeling geproduceerd, ook naar de zaal werden doorgegeven en op de acht demonstratieborden uitgevoerd. Dit is ook voor het publiek, dat met de techniek van het spel onbekend is. steeds een levendige, onderhoudende geschiede nis. Huisman speelde de eerste vier par tUen met wit. de tweede vier partUen met zwart, zodat ook dit onderdeel enige afwisseling kreeg. Deelnemers waren de Leidse dammers: 1. F. H. Franken Sr., 2 A. van der Putten, 3 M J. van der Kwartel. 4, P. van der Kwartel 5 J. Dreef. 6 J de Vink. 7. J van Wezel. 8 S. van der Kwartel. Huisman speelde tegen allen zUn eigen typische spel. ge baseerd op een min of meer temoo achterblUven en zo mogelUk later, na voldoende oriëntering, weer opkomen om de beslissende strategie in te gaan Jammer is dat de opkomst van het publiek zeer matigjes was. Hier kon men nu iets zien wat de moeite waard was. Naar onze mening is de organisatie als zodanig wel zeer voor verbetering vat baar geweest, men heeft veel te weinig ruchtbaarheid gegeven aan dit experi- i ment. Ook het er aan voorafgaande aan-huis-experiment heeft wellicht geen goed gedaan, daar men op die manier de spanning doet verdwUnen. Of deze seance Inmiddels als een ver betering van het door Roozenburg ge vestigde record zal kunnen gelden en alszodanig officiële erkenning zal krij gen. is zeer de vraag. Huisman's spel was heel wat onzekerder dan bU vorige

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 3