Kapitaalsinvestering per arbeider
belangrijk gestegen
Wereldmissie van staatslieden
voor Morele Herbewapening
Werkloos
uit voor
eircusartist gaf zicli
„Pauselijk inspecteur"
Hoofdklasser slaat
meesterklassers
?p I»™»;'i sr«S4 i?Ed»5tïï sssus"
ye Jaargang
Zaterdag 4 Juni 1955
Derde Blad No. 23540
erschuivingsproces oorzaak van
nieuwe afzetmogelijkheden
Hoofdarbeiders blijven achter!
(Van onze financiële medewerker)
y proces, enige tijd geleden door Minister Zijlstra in verband met de ont-
(ttiaj van de atoomenergie als een tweede industriële revolutie aangeduid.
1 verschillende facetten, welke voor de conjunctuur, de volkswelvaart en de
jansrerdeling van belang zijn en die dus de aandacht verdienen. Het is nu
gul ïo. dat de industrie het agraris ch bedrijf in betekenis boven het hoofd
«ia n in meer dan een opzicht leidinggevend kan worden genoemd. On-
j hebben we in dit verband ook op de belangrijke invloed van de handel
i, welke men zeker niet mag verwaarlozen. Maar de industrie, als voor-
t bron van de tegenwoordige welvaart, blijft voortdurend de aandacht
loals ook wel blijkt uit het feit dat Minister Zijlstra zelfs een kleine
jitrhoging als compensatie voor een huurverhoging over de gehele linie een
Bpng van onze exportpositie acht. De Herstelbank heeft in haar j aarver-
mkele zgn. verstarringsverschijnselen gesignaleerd, o.m. de vastlegging van
wéle loon voor langere tijdvakken, waardoor de aanpassingsmogelijkheden
,jt bedrijven verminderen en de ontwikkeling van de techniek in de rich-
jnn meer gespecialiseerde productie-eenheden, welke weliswaar een kosten-
brengt, maar die in eerste instantie met grote kapitaalsuitgaven ge-
,4 faat en aan de andere kant dus de vaste kosten van het bedrijf doet
.«el in het algemeen gedurende de
a jaren grote bedragen door de
ründse industrie zijn geinvesteerd,
s toch volgens de Herstelbank nog
ondernemingen, welke dit niet
kunnen doen, waarbij zij voor-
dijfc het oog heeft op de individuele
jten - in onderscheiding met de
ze vennootschappen - welke door
jtgressle van de inkomstenbelasting
roldoende kunnen reserveren voor
xodzakelyk geachte kapitaalsuitga-
rat wikke ling van de Nederlandse
bstrie „in de diepte" waaraan een
»de van grote expansie „in de
isdte" is voorafgegaan, wil o.m.
sen dat het geinvesteerde kapitaal
(het te investeren kapitaal, per ar
tier, dat reeds belangrijk hoger ligt
a enige jaren geleden, nog voortdu-
sd stijgt. Vergroting van het be-
ijfskapitaal is daarom in het be-
jfsleven aan de orde van de dag,
geen bijv. ook uitkomt in het „open
aten" van tot dusver besloten ven-
«tschappen door het uitbrengen van
publieke aandelen-emissie.
is de hand van de jaarcijfers der
concerns hebben wij er vroeger al
op gewezen dat de nieuw verkre-
hpitalen niet, althans niet aan-
in dezelfde verhouding tot de
jfannsten bijdragen als de vroege-
opltalen, welke in volwaardige gul-
rerden opgebracht. In zoverre werd
ook in de laatste jaren terecht van
pvinsten gesproken en op de fiscus
cpe critiek geoefend, omdat deze
pvlnsten zodanig werden belast,
niet in voldoende mate kon worden
d voor de vernieuwing en
y'enng van het productie-apparaat.
Irin is de laatste tijd wel verbete-
S»komen. maar in de jaarverslagen
onze industriële ondernemingen
toch nog dikwijls over dit euvel
sprekend voorbeeld van de ver
ding der bedrijfskosten van de to-
'.oonsom naar de vaste kosten uit
iic van de kapitaalsuitgaven vindt
i in het verslag van de Koninklijke
«taiurfabrieken v.h. Ketjen NV.
ich vóór de oorlog voornamelijk toe-
cp de productie van zwavelzuur en
productie weliswaar aanmerkelijk
uitgebreid, maar die de laatste ja-
ciar productiebasis belangrijk heeft
kefd door de vervaardiging van
tüatalysatoren voor de petroleum-
Srie. Door de toepassing van dit
iprocedé wordt hoogwaardige ben-
lïfrkregen, waartoe een katalytisch
is wordt aangewend, dat tot enke-
.«n geleden alleen of in hoofdzaak
taerika werd vervaardigd. Zo is het
11 van Ketjen voor de petroleumin-
van grote betekenis geworden,
edit betekende tevens de noodzaak
gote kapitaalsuitgaven, waartoe de
Mtschap het vorig jaar haar kapi-
1 heeft verdubbeld.
i het thans verschenen verslag over
fit wordt geconstateerd dat de bouw
•i de fabrieken na de oorlog ten ge-
heeft gehad dat de thans in to-
voor het gehele bedrijf geinves-
"~J" bedragen per arbeider zijn toe
genomen. Bedroegen deze in 1948 nog
f. 25.000 (vóór de Oorlog lagen ze nog
belangrijk lager) #n in 1952 f "-'.200,
in 1954 zijn ze tot f. 81.500 pt sei
der gestegen en aïs straks d, .we
installaties klaar zijn, zal het bedrag
nog weer aanmerkelijk groter zijn.
Welke invloed dit heeft op de samen
stelling van de bedrijfskosten blijkt uit
het feit, dat het aandeel van het totaal
der lonen, salarissen, gratificaties en so
ciale lasten in de prijs van het eindpro
duct van 34 Tc in 1948 tot 20 in 1951
en 13 in 1954 is gedaald.
Het is verblijdend dat dit verschui
vingsproces. verband houdende met de
voortgaande interne rationalisatie van
de bedrijven en dat zich ook bij andere
ondernemingen voordoet, tot dusver
geen werkloosheid heeft veroorzaakt,
maar dat integendeel de afzetmogelijk
heden mede daardoor dermate zijn toe
genomen dat thans allerwege over te
kort aan personeel wordt geklaagd. Ook
in de eerste maanden van het nieuwe
jaar wijzen de productie-indexcijfers
van de industrie weer op een verdere
stijging. Terwijl het indexcijfer op basis
van 1949 (100) in Maart 1954 143 be
droeg, was het voor Maart 1955 153 en
met name de chemische nijverheid, w.o
ook Ketjen moet worden gerekend.
De voortdurende verbetering van de
werkmethoden hebben niet alleen ge
leid tot een zeer belangrijke vergro
ting van de manprestatie, maar bo
vendien tot een aanmerkelijke verho
ging van de uurinkomsten van de
werknemers.
Brocades Stheemann en Pharmacia
delen bijv. in haar verslag mede, dat
deze uurinkomsten sinds 1949 met 40
tot 58 zijn gestegen, terwijl het
prijsindexcijfer van het gezinsverbruik
met slechts 27 Cé toenam. Alleen maar
jammer dat de hoofdarbeiders wegens
de niet verantwoorde progressie van
de I.B. achterblijven!
Jaarvergadering van 't Nut
VETERANEN LEGIOEN NEDERLAND
IN NIEUW GUINEA
Het Veteranen Legioen Nederland j VERHEUGENDE GROEI,
heeft thans ook een afdeling „Gewest
Nieuw Guinea" opgericht. De heer L. J De Maatschappij tot Nut van 't Alge.
Titaley, Signal Hill te Hollandla. heeft meen houdt in „Krasnapolsky" te Am-
het secretariaat daar van op zich geno- sterdam haar jaarlijkse algemene ver
men. Men is bezig met de oprichting van gadenng. waarop de 335 Departementen
afdelingen in Hollandia en Manokwari. van deze instelling door circa 120 afge-
APARTE PLAATSEN VOOR
ONDEROFFICIEREN
Sinds ruim een week hebben de onder
officieren, evenals de officieren dat reeds
hadden, speciaal voor hen gereserveerde
plaatsen in militaire treinen. Deze rege
ling is tot stand gekomen na overleg
tussen de Ned. Spoorwegen en de inspec
tie van het vervoerswezen van de Kon.
Landmacht.
Ontmoeting met de leiders
van Azië
en het Midden-Oosten
Ole Björn Kraft, oud-minister van
Buitenlandse Zaken van Denemarken
en leider van de Conservatieve party,
heeft dezer dagen medegedeeld, dat ge
werkt wordt aan een plan tot vorming
van een wereldmissie van staatslieden
uit Europa en andere werelddelen om de
leiders van Azië en de Islamietische we
reld te ontmoeten in het kader van de
Beweging voor Morele Herbewapening.
De groep van politieke leiders zal be
staan uit personen van verschillende
rassen en van uiteenlopende sociale
achtergrond. De missie zal midden Juni
een aanvang nemen in Mackinac (VS.)
na het beëindigen van een conferentie
aldaar met dr Buchman. de stichter van
de Beweging voor Morele Herbewape
ning.
In de Londense Royal Festival Hall
is reeds een byeenkomst gehouden ln
verband met deze wereldmissie van
staatslieden. Nederlandse sprekers op
deze büeenkomst waren prof. dr J. M. W.
Milatz uit Utrecht en prof. dr H. B.
Dorgelo uit Delft. De belangstelling ln
Duitsland voor deze wereldmissie werd
vertolkt door het parlementslid Ludwig
Kroll.
Alvorens op hun ideologische zending
naar Azië en het Midden-Oosten te
gaan. hebben de Duitse minister voor
Vluchtelingenzaken, dr Oberlander en
de Deense oud-minister van Buitenland
se Zaken Ole Björn Kraft zich naar de
wereldconferentie voor Morele Herbe
wapening In Mackinac begeven. Met
hen arriveerde o.a. een vijftigtal poli
tieke en industriële leiders uit Brazilië.
Canada, Egypte en Nationalistisch
China
Op de openingszitting van de wereld
conferentie werden gedelegeerden van
over de gehele wereld door dr Frank
Buchman welkom geheten. Vertegen
woordigers uit Japan, China, Nieuw-
Zeeland, Zuid-Afrika, Kenia, Nigeria.
Syrië, Oostenrijk. Frankryk, Engeland,
Noorwegen, Zwitserland en de Verenig
de Staten voerden het woord.
Generalissimus Tsjang Kai-sjek had
heeft haar productie belangrijk kunnen zich laten vertegenwoordigen door oud-
vergroten Het cijfer ging van 148 in minister van Onderwys dr Tsjeng Tien-
Maart- 1954 tot 163 in Maart van dit jaar fong en een viertal andere vooraan-
omhoog. staande Chinezen.
vaardigden zyn vertegenwoordigd.
De voorzitter, mr H. Craandijk, sprak
over een verheugende groei van het
ledental sinds de tweede wereldoorlog.
Het aantal leden was in 1945 32.000
(verdeeld over 292 Departementen),
thans 41.000.
Spr. pleitte voor een spoedige behan
deling van het wetsontwerp op het
kleuteronderwijs. Als uiterste datum
voor de eventuele inwerkingtreding van
de wet zag hu 1 Januari 1956
Ten aanzien van het stichten van
nieuwe scholen, sprak mr Craandijk
over enkele moeilijkheden bil toepassing
van de wet op het Lager Onderwijs. Deze
vereist namelijk het deponeren van een
waarborgsom, ter grootte van 15% van
de kosten ener nieuwe school. Teneinde
dit laatste mogelijk te maken werd door
de Nutsspaarbanken een .Stichting
waarborgsom Nutsscholen" opgericht.
Mr Craandijk kondigde voorts cursus
sen aan voor gediplomeerde leugdleiders
en bibliothecarissen. Reeds thans tref'
het bestuur voorbereidingen voor de
viering van het 175-jarig bestaan der
Maatschappij rin 1959).
Op 25 Februari 1956 zal de stichter J
Nieuwenhuyzen. die 150 laar geleden is
overleden worden herdacht.
D? heer N M Posch. notaris te Am
sterdam. en mej. dr J. J. van Dulleman.
directrice van een meisjes H.B.S. te
Rotterdam namen officieel afscheid als
leden van het hoofdbestuur. De nieuwe
leden zullen aan het .einde van het
dienstjaar schriftelijk worden gekozen.
Tot leden van de commissie van ge
schillen. waarin door het overlilden van
heren dr R. Miedema en mr A. T
Vos vacatures waren ontstaan werden
*--no°m.ci de heren prof mr H R. Hoe-
co N M Posch. Als Plaatsvervan
ger 1 i -i van deze commissie werd aan-
gewe-cr, mr h. M. de Vries.
DrBUCHMAN
min"
Een aantal staatslieden en afgevaar
digden van de conferentie zal zich op
6 Juni naar Washington begeven en van
daar op uitnodiging van de Japanse mi
nister-president. wiens dochter aan de
conferentie deelneemt, naar Tokio vlie
gen. De wereldmissie van deze groep
omvat vervolgens een bezoek aan de
Philippljnen, Formosa, Slam. Ceylon,
India, Pakistan, Perzië en Turkye op
verzoek van de regeringsleiders van die
landen.
Minister Luns vertrekt 10 Juni naar
San Francisco ter bywoning van de
zitting van de V.N. welke gehouden
wordt in verband met het 20-jarig be
staan dier instelling.
Minister Beyen zal van 8 tot en met 10
Juni a.s. te ParUs verbiyven voor het bij
wonen van een ministersvergadering
van de O.E.E.C.
Maar zijn Latijn was slecht en
hij at varkenslapjes
De Saarlander Ludwig Kratsch is te
Klagenfurt tot tien maanden gevange
nisstraf veroordeeld wegens oplichterij,
waarvan o.m. de aartsbisschop van
tyë gaat niet een eigen weg
betrekking tot de invoering en de
T«dng van de nieuwe woordenlost
Nederlandse taal deelt het mini-
wn O. K. en W. mede:
vorige week is gepubliceerd,
de gemengde Nederlands-Belgi-
spellingscommslsle eenstemmig na-
1'oorstellen voor de Nederlandse en
Ssche regeringen geformuleerd. In
foorstellen wordt afzonderiyk voor
•''land en België aangegeven op wel-
•jJ« oe woordenlost bU het onder-
- deze landen zou kunnen worden
["'part. Noch de Belgische noch de Ne-
■"dse regering heeft zich reeds over
foorstellen kunnen uitspreken. Ge-
Oft feit eenter, dat zy de instem-
ïferworven hebben van alle op de
gehouden vergadering aanwe-
1 'eden, dienen berichten als zou
bi België zijn eigen weg wensen te
onjuist te worden genoemd. Er
hierbij de nadruk op worden ge
kt ook van Belgische zijde immer
*nheid van spelling in het Neder-
taalgebied is gestreefd.
"dbromfiets naar het werk.
^fns het congres van de Federatie
Rywielpadverenigingen. dat te
gehouden wordt, heeft lr J.
^nnmel oud-directeur van de
-dale Waterstaat van Gelderland,
causerie over toeristische rijwiel-
verteld, dat de tendens bestaat,
die arbeider met een bromfiets
*ti)n werk wil. Het was bekend, dat
^levers hiervan gebruik maken
"wn tekort aan arbeidskrachten Is
de werving van arbeiders, die zy
"omfiets beloven als zy een twee-
"•fteidscontract tekenen.
Onze Bridgerubriek
In Laren (NH) organiseerde de bridgevereniging ,.De Gooise Bridgers" tij
dens de Pinksterdagen een aardig viertallen- en parentournooi, waaraan door
verschillende viertallen en paren van buiten deze fraaie streek werd deelge-
In het viertailentournooi wist de ontvangende vereniging, waarvoor o.a. de
dames oud-internationals mevr. Hofman met mevr. Hall, tezamen met de heren
Hofman en v. Groningen uitkwamen, een mooi succes te boeken door alle
tegenstanders in 5 wedstrijden van 8 spellen de baas blijven.
Het deed ons byzonder genoegen, de i Het bieden aan beide tafels. Zuid ge-
Gooise veteraan Van Groningen zo lis- ver allen kwetsbaar, was gelykluidend:
tig een spel te zien afspelen, dat de Zuid 1 ruiten, West 1 harten, Noord en
meesterklasser die tegen hem speelde. Oost pasten. Zuid 1 Sans-atout. waarop
er prompt inliep, terwyi de meesterklas- iedereen paste. i -
ser die aan de andere tafel evenens hrt West speelde hartenvrouw voor; Zuid htnHnfSÜiwI
zelfde eindcontract moest sp=len. dat op heeft 6 slagen voor het nemen De Westbhfefdus aan slae en^owliad
minaer berekende wijze deed en daar- meesterklasser probeerde het spel te L™" Do^r het snelen van
van klaveren te spelen en toen dat niet1 vp indruk eekreaen dat Zuid Aas-
gelukte. te snyden op rultenheer. Ook BMr-S in dle ^ufLd Mhad en om
ri-af mie-luw,* i.,-, -znia -.„kv o «oer-o in cue Kieur naa genaa en om
niet ln de schoppenvork te moeten
De heer \V. Ch. J. M. van Lan-
schot, voorzitter van de Bond van
Ned. Militaire Oorlogsslachtoffers,
heeft Vrijdagmiddag in Bergen aan
Zee de officiële opening verricht
van een Internationaal kamp voor
kinderen van oorlogsslachtoffers uit
zeven verschillende landen, die hier
een maand samen zullen genieten
van zon. zee en bos. De openstelling
werd bijgewoond door tal van bin
nen- en buitenlandse autoriteiten.
De foto geeft een beeld uit het kamp
na de openingsplechtigheid; geheel
links de lieer Van Lanschot. rechts
in uniform Majoor Linzel van de
B.N.M.O.
Wenen, kardinaal Innitzer, het slacht
offer is geworden.
Enige tyd geleden meldde Kratsch. die
in de stukken een werkloos eircusartist
en acteur wordt genoemd, zich by de
ambtswoning van de kardinaal waar ny
zich voorstelde als „pater Gamelsberg",
Pauseiyk inspecteur van vrouwenkloos-
ters. Dit maakte zo veel Indruk, dat I
kardinaal Innitzer hem duizend Schil
lingen leende en een garagehouder twee
nieuwe banden op zyn auto zette, op
rekening van de Paus
Vervolgens bezocht de „pater", ver
momd als Trappist, een aantal kloosters
In het nonnenklooster Werberg droeg
hy de mis op en hoorde hjj de biecht.
Doch toevallig werd de dienst bijgewoond
door de vicaris-generaal van Klagenfurt,
die ontdekte dat het Latyn van de i
„pater" verre van zuiver was. Later.
toen de moeder-overste van het klooster
de vicaris-generaal en de ..pater" te
gast had, merkte de vicaris-generaal op,
dat de „Pauselijke inspecteur" varkens
vlees at. hetgeen voor Trappisten ver
boden is. Bovendien bleek de ..pater" In
een theologisch gesprek niet veel
waard. Toen was zyn rol uitgespeeld.
Toen Kratsch de rol „pater Gamels
berg" was gaan spelen, had hy in Nice
een taxi gehuurd, waarmee hy in Spanje,
Italië en Duitsland kloosters „inspec-
teerde", voordat hy zich bij kardinaal i
Innitzer vervoegde.
Op de rechtszitting probeerde hy nog
eens in het middelpunt van de belang
stelling te komen door toestemming voor
het houden van een persconferentie te
vragen, doch het hof reageerde slechts
met een harteiyk gelach.
Na het uitzitten van zijn straf zal
Kratsch naar Saarland worden gede
porteerd.
en West won met schoppenvrouw. West
had nu twee vrye harten, welke hy In
casseerde en waarop Oost ruiten 7 en
ruiten 8 afgooide: in Noord werd een
^■r' Zuid in
door down ging
Deze verdiende overwinning van de
hoofdklasser over twee meesterklassers
zag er als volgt uit:
Sch. 10 9 3
Ha. H 7 5 2
6 5
KI. H 7 5 4
Sch. H V 6
Ha. VB 9 8 4,
Ru H 10 9 3 x
Sch.
8 7 4 2
Sch. A 5
Ta. A 6 3
Ru A V 4
KI. A 6 3 2
i de krant waard
j gemaakt en Zuid zal er bijzonder c
Arbeidsverbod
14-jarige meisjes
GAAT 1 JULI IN
Met Ingang van 1 Juli treedt in wer
king de wyzlglng van de Arbeidswet, die
bedryfsarbeld van meisjes beneden de
leeftyd van 15 jaar verbiedt.
Bedryfsarbeid is alle arbeid met uit
zondering van huishoudelijke arbeid in
een privé huishouding. Zolang de zgn.
Landbouwarbeidswet nog niet in werking
is getreden, is dit arbeidsverbod niet van
toepassing op arbeid in het land- en
tuinbouwbedrijf.
De districtshoofden der Arbeidsinspec-
tie kunnen ondernemers voor individuele
gevallen dispensatie van dit verbod
geven.
Als overgangsmaatregel geldt deze I
nieuwe beDaline van de arbeidswet niet
voor meisjes die op 1 Juli 1955 reeds
14 Jaar en niet meer leerplichtig «yn. I
Oefening „Alea Jacta"
Van Donderdag 7 Juli tot en met Dins
dag 12 Juli zal in de omgeving van
Weert de stafoefening „Alea Jacta"
worden gehouden.
„Alea Jacta" (ln het Nederlands: de
teerling is geworpen") zaal de grootste
Nederlandse stafoefening ziln sedert de
oprichting van het 1ste legerkorps.
keiyk met 4 klaveren Verder had West
gezien, dat Oost slechts één harten had
en dat Oost. gezien het ruiten-openings
bod, niet meei dan 3 ruiten kon hebben.
De vyfkaart schoppen van Oost was dus
bekend, zodat Zuid niet meer dan een
doublet on schoppen gehad kon hebben.
West mocht de eerste harten houden te spreken geweest zijn. toen later bleek West had op het einde dan ook schop-
en vervolgde met hartenboer, waarop dat door dit geslaagde contract de wed- I penheer moeten nnspelen, waarna het
"trijd gewonnen was. contract down eegaan zou zyn.
De fout die West maakte, was de op-1 Hoewel tegen volmaakte techniek
Oost schoppen 2 gooide en Zuid harten
aas nam Zuid speelde nu klaveren 2 en
liet West met klaveren 10 aan slag.
West vervolgde met harten 9, genomen
door hartenheer in Noord, Oost gooide
wederom een schoppen af.
Nu werd schoppen 10 uit Noord
gespeeld. Oost en Zuid speelden klein
pervlakkigheid van de redenering dat
Zuid de schoppenvork moest hebben.
Had West beier opgelet, dan zou hem
opgevallen zyn, dat Oost behalve de
klaveren 8, geen klavertje had wegge
gooid. kenneiyk zat Oost dus oorspron-
Zuld's list niet had behoeven op gaan,
verdient Zuid toch zeker een compli
ment voor de kundige wyze waarop hy
zyn zoveel jongere concurrent aan het
lyntje liet lopen.
H. W. FILARSKI. I
2* Rhksfoxdo^ was wi
vujtdüij
in..<uui \TUoüz. cLcwj."
"DeLaüdSfc C."J.M.V fjad
ixi Laidse Mout ycattii^
•ïfoddaa.
C1"-
woedt inludtn
oo^anlsoüiyjiiqd oori.
6F0EUTK.
naoe adtstealjdcLinq
...vealsuaAS...
R+Wvan-Uidm wiikn
2 miiiioen uiittekkm
Yoot 12? nieuwe vjcminqett
Ww ix ió -
de. McWörufee fluuuui
b, ix. uniue
