BRANDSTICHTING AAN DE
LOPENDE BAND
ZOUDT U DAT WILLEN?..,.
feest
Het feest der wijnbouwers 1955
te Vevey
Wetenschappelijk onderzoek
der blusmiddelen
Ballei van 1854 personen!
WEKELIJKS BIJVOEGSEL VAN HET LEIDSCH DAGBLAD - ZATERDAG 28 MEI -
PAGINA i
Het Dorado der Wetenschappe
lijke Brandstichters, zo noemde
Margaret Walls, assistente op
het proefstation der Joint Fire
Research Organisation te Bore-
ham Wood, haar „werkplaats".
Vuur bestrijdt men met vuur.
Branden kan men slechts goed
bestuderen en leren bestrijden,
als men ze bewust en volgens
tevoren beraamde plannen doet
sntstaan.
gen, besloot Gordon, we stiohten hier
brand aan de lopende band. We le
ven in een dorado voor pyromanen
maar we doen dit aües met de
beste bedoeUngen en. gelukkig, met
tevredenstellende resultaten.
Toen wij afscheid namen, was de
brandende étalagepop nog slechts een
hoopje smeulende as.
(Nadruk verboden)
een expert-brandsticht
ster
Natuurlijk profiteren de verffabri-
kanten en verfgebruikers van de uit
komsten van onze onderzoekingen. Dit
geldt trouwens van veel andere fa
brikanten. Ik denk vooral aan textiel
fabrikanten. Wij besteden hier name
lijk veel aandacht aan de ontvlam
baarheid. de brandgevaarlijkheid van
diverse soorten textiel. Joan Miller is
onze „textiel-brandstichtster" bij uit
nemendheid. Zij probeert alle moge
lijke weefsels en lapjes. Het resultaat
van haar onderzoekingen heeft reeds
menige brandgevaarlijke stof uit de
kleerkasten van goede huismoeders en
coquette vrouwen geweerd!
Dan houden we ons bezig met de
meting van de warmte-intensiteit van
straling. Want ook straling kan ge
makkelijk tot brandstichter worden.
We werken met spiegels en andere
hulpmiddelen. Kijk, Margaret Walls is
juist bezig, een proef te nemen!
Margaret knikt ons toe. Dat ben ik,
zegt ze. Maar brandproeven zijn hier
aan de orde van de dag in dit Dorado
der Wetenschappelijke Brandstichters!
waarom?
Onvoorzichtigheid is, aiom
op aarde, de grootste brand
stichter. Dat wijzen de statis
tieken onmiskenbaar uit. Is er geen
onvoorzichtigheid in het spel, dan
kunnen er toch branden ontstaan.
Want als op écn na de grootste
brandstichter moet onwetendheid of
onkunde worden genoemd.
Om de gevaarlijke, wijl tot brand
leidende onwetehheid të bestrijden,
besloten de Britse overheid en indus
trie enige jaren geleden, de handen
ineen te slaan en een organisatie in
het leven te roepen ter onderzoeking
van branden en van de middelen en
Vliegtuigen en etalagepoppen als
proefkonijn
(Bijzondere medewerking)
„Daar staat een vrouw in brand!" Mijn gezellin, een aller
aardigste Londense journaliste, uitte een gilletje van schrik.
„Daar staat een vrouw in brand!"
De heer Gordon, brand-deskundige bij uitnemendheid, die
ons rondleidde, stelde haar meteen gerust. „Aan vivisectie en
brandstapels doen we hier niet (verzekerde hij), we hebben
echter wel een aantal etalagepopen laten aanrukken. Die zijn
we thans bezig te verbranden, na ze eerst in de fraaiste nacht
gewaden te hebben gestoken. Nachtjaponnen van verschillende
stof gemaakt. Niet, hoe die kledij staat, maar hoe snel ze brandt,
dat interesseert ons. De stoffen, die het snelst branden, zijn de
gevaarlijkste en daarom raden we de verdere aanmaak af, al
zijn ze nog zo mooi. Want een droom van een jurk, die in brand
vliegt, is een bron van ellende
.Blussen doen we hier ook", ver
volgde onze gids. „Kijk maar." En hij
wees op een brandslang in de buurt,
„Die testen we op het ogenblik op zijn
bestandheid tegen waterdruk. Lang
zaam voeren we de druk op. totdat op
een gegeven moment de slang scheurt.
Dan spuit het water eruit. U ziet het.
we zijn hier evenmin bang voor water
als voor vuur. Wacht maar eens even".
Terwijl de étalagepop in sierlijk
nachtgewaad lustig stond te branden,
volgde ik de manometer. Hoger en
hoger werd de druk in de slang. Twee
minuten, drie minutentoen ge
beurde het. Een fikse waterstraal
spoot de heer Gordon in zijn nieuwe
geruite sportjasje behoorlijk nat. „Ri
sico van het beroep", meende hij
lachend. .Beter ik behoorlijk nat dan
een falende brandslang bij uitslaande
brand".
zware gevallen
WE hebben nog wel eens zwaar
dere gevallen te behandelen
dan zo'n étalagepop", zei Gor
don. „Als we nieuwe blusmiddelen
moeten proberen, dan valt zelfs wel
eens een vliegmachine ten offer aan
onze weetgierigheid. Natuurlijk een
oude. We zijn hier verzot op zulke
proeven op grote sohaal! Onlangs
hadden we er twee in Surrey, op het
vliegveld Kenley. Eerst probeerden we
CB (chlorobromethaan). Voor de an
dere machine namen we een proef met
een droog poeder als blusmiddel. Een
fantastisch gezicht, zo'n brandende
machine! En wat meer zegt, we boek
ten goede resultaten en deden be
langrijke waarnemingen, Die melden
we natuurlijk steeds aan de overheid
en aan het bedrijfsleven.
Tot de „zware gevallen" rekenen we
ook de proeven op „gedoemde gebou
wen". C^at zo'n perceel in vlammen
op, dan zijn we er als de kippen bij om
allerlei blusproeven te nemen. Dan
kijken we, welke straalpijpen het
meeste effect hebben, dan meten we
de gebruikte hoeveelheden water. Dan
zijn we vuur-vreters in optima forma'
lichte gevallen
DE binnenbrand is een aparte
soort brand, die eveneens veel
studie vereist. Wij arrangeren
dus (zei Gordon) binnenbrandjes in
kamers, die bekleed of behangen zijn
met verschillende stoffen. Vooral mijn
collega's Emson en Smart zijn bin
nenbrand-experts. Zij hebben reeds
heel wat arbeidsuren doorgebracht in
een „brandende gesloten ruimte", zo
als zij een binnenbrandje betitelen
Zij bestuderen dan de wijze en de
snelheid, die het vuur eigen zijn. Zij
gaan de blusmogelijkheden na. Er is
zelfs een aparte installatie om de
brandsnelheid te meten. Een proef-
plank wordt aangestoken en nauwkeu
rig volgen zij de loop. de sneineld en
andere eigenschappen van die „bran
dende muur". Zij gaan dan precies na.
hoe groot het muuroppervlak is. dat
binnen een bepaalde tijd afbrandt.
We nemen ook proeven met ver
schillende verfsoorten, bijvoorbeeld met
aluminiumverf. Wist U. dat er verf
soorten zijn, die. als ze getroffen wor
den door een stukje metaal, zo'n grote
vonk doen ontstaan dat deze brand ol
ontploffing kan veroorzaken? „Ja. da'
is zo", zei Gordon, toen wij zeiden
zulks met te weten. Ja. dat is zo, ei
daarom hebben we speciale toestellen
geconstrueerd om de brandgevaarlijk
heid van verfsoorten te kunnen bepa
len. Die zal ik U laten zien. Boreham
Wood Is een heel merkwaardig Brand-
Proefstation
Een model van een kamer, be
kleed met een speciaal soort board,
is in brand gestoken teneinde de
gedragingen van het vuur in een
besloten ruimte gade le slaan.
Tegelijkertijd wordt bestudeerd
hoe het vuur reageert op bestrij'
ding met stralen of door sproeiers.
mogelijkheden ter voorkoming en be
strijding daarvan. Jaarlijks komen
thans ruim 80.000 brand-rapporten bij
die Anti-Brand-Organisatie binnen en
op het proefstation te Boreham Wood
(Elstree) worden dag in, dag uit op
wetenschappelijke wijze branden van
verschillende soort gesticht en geblust.
Aldus bestudeert men de brandverwek-
kende factoren.
Zoals we zagen, omvatten de proe
ven zowel zwajre als lichte gevallen.
Tal van problemen zijn aan de orde
gesteld: Het tanken van vliegmachi
nes op een vliegveld, de vuurvast
heid van materialen, de ontbrand-
baarheid van kleren, de veiligheid in
de mjjnen. de warmtestraling van
kachels, van zware lampen, ja, wat
al niet.
U hoorde het Margaret Walls zeg-
EENS IN DE 25 JAAR
In Augustus 1955 zullen te Vevey aan het Meer van Genève,
na de traditionele onderbreking van 25 jaar, wederom opvoe
ringen van het grote Feestspel ter gelegenheid van het Fête des
Vignerons - het Feest van de Wijnbouwers - plaats vinden. Nu
reeds zijn de voorbereidingen in volle gang om deze gebeur
tenis weer tot iets zeer bijzonders te maken. De organisatoren
becijferen de onkosten op Zx/z millioen Zwitserse francs; de bouw
van het geweldige amphitheater, dat plaats zal bieden aan
3200 medewerkers en 15000 toeschouwers, nadert zijn voltooiing.
Wie de 250-jarige geschiedenis der
beroemde Wijnoogst-Feestspelen te
Vevey volgt, ziet hoe in de loop der
tijden het karakter van dit feest -
van optocht der wijnbouwers met als
hoogtepunt de kroning van de beste
wijnbouwers, tot feestspel - verander
de. Men kan bijna op de dag af pre
cies zeggen wanneer die verandering
plaats vond: dat was in 1730, toen de
wijnbouwers voor de eerste maal hun
schutspatroon Bacchus, de god van de
wijn, in hun optocht meevoerden.
In 1747 maakt ook Ceres, de godin
der oogsten, aanvankelijk door een
jonge man en pas sinds 1791 door een
vrouw voorgesteld, deel uit van deze
optocht. In haar gevolg vinden we de
maaiers en maaisters. Aldus heeft een
nieuw thema, de landbouw, naast de
wijnbouw zon intrede gedaan. In 1778
wordt de Bacchus-groep verder uitge
breid: faunen, bacchanten en silenen
omgeven de god van de wijn. Op een
praalwagen wordt de Arke Noachs
meegevoerd, op een andere tronen de
smeden van Vulcanus. Het is een bon
te mengeling geworden van heidense
en bijbelse motieven.
De optocht houdt op verschillende
plaatsen in het stadje Vevey halt om
volksliederen en volksdansen ten beste
te geven. In 1797 verschijnt als derde
godheid in de optocht de godin van de
lente Voor de eerste maal wordt op
het grote marktplein een toneel opge
bouwd, dat Bacchus en de beide go
dinnen plechtig door de drie toegan
gen bestijgen.
Een vaderlands element wordt in
1819 aan de feestelijkheden toege
voegd: aan het hoofd van de stoet
schrijden de „Zwitsers" in het uniform
van de Tuileriën-regimenten, die de
Koning van Frankrijk eens trouw
zwoeren en daarvoor hun leven gaven.
Deze „Honderd Zwitsers" maken nog
steeds deel uit van de plechtige in
troïtus van het feestspel.
Een oud karkas van een vliegmachine wordt opgeofferd teneinde de „wetenschappelijke brand
weermannerf' in staat te stellen de meest effectieve blusmiddelen in de practijk te beproeven.
Oorspronkelijk heeft men zich met
volksliederen en een paar begeleiden
de muziekinstrumenten tevreden ge
steld en daarbij gedanst, maar in 1819
neemt voor het eerst een muziekcorps
deel; in 1927 zijn het er dne en verder
nog een groot orkest. Zo distancieert
men zich langzamerhand van het
volkslied en krijgt het feest een
kunstzinnig karakter. Dichters worden
uitgenodigd om de teksten der liede
ren te schrijven; in 1905 was het René
Morax. in 1927 Pierre Girard.
Drie componisten schreven de mu-
-iek voor vijf feestspelen: Frangois
Grast voor die van 1851 en 1865. Hugo
von Senger voor 1889. Gustav Doret
voor 1905 en 1927. Sedert lang treden
ae wijnbouwers ook niet meer in him
gewone werk- en feestkledij op, maar
kleden zij zich in speciaal daarvoor
gemaakte costuums van een voorbij
tijdperk: in 1927 in de stijl van Lode-
vjjk de Zestiende, waardoor »Up me-
ewerkers toneelspelers zijn geworden
Ditmaal zullen spelers en dansers
zangers en muzikanten zich in het ro
mantische costuum van 1830 steken,
dat de Parijse costuumtekenaar Louis
Fost ontwierp. De teksten voor de lie
deren schreef ditmaal Géo H. Blanc.
de muziek Carlo Hemmerling. Beiden
OM met de deur in huis te
vallen: dit 150-jarige Is-
raëlietlsche vrouwtje uit
Jaffa is juist gestorven.
Ik wens iedereen een geze
gende ouderdom toe, vooral nu
het met de ouderdomsvoorzie
ningen een beetje vlotter gaat.
Maar of u nu beslist even oud
moet worden als zij, daar moe
ten we eerst nog over praten..
Zoudt U het willen?
Zou U het écht willen om zó
ineen te schrompelen, niet meer
te kunnen horen of zien, zoals
dit stokoude wezentje, al kon ze
dan nog lopen en spreken?
HONDERDVUïTIG maal
maakte zij de wisseling
der seizoenen mee.
Wordt dat op de duur niet
een beetje eentonig?
Ach: het hangt er van af,
hoe ge de dingen beleeft.
Ge kunt ieder nieuw jaar in
gaan met de gedachte, dat er
nu eindelijk eens iets verras
sends gebeuren gaat.
Ge kunt ook zeggen: dit jaar
wordt precies gelijk aan het
vorige en dat zal ook wel het
geval zijn, als ge oud, héél oud
bent, de benen niet meer zo
goed uit de weg willen en de
energie op de loop is
Dan valt er niet zo veel meer
te zien en begint 't eerst récht
op het innerlijk aan te komen.
Dan staat ge voor héél wat
problemen, waarover ge U in
het leven nog niet zo bijster
druk gemaakt hebt.
Dan leeft ge minder in het
heden of in de toekomst, maar
liefst in het verleden, de herin
nering aan él het mooie of él
het slechte, dat een lang leven
U gegeven heeft.
DIT gerimpelde vrouwtje
moet 't niet zo erg floris
sant vergaan zijn. Ze ziet
er wat mistroostig uit.
Ik had haar op de oude dag
graag een fleuriger omhulsel toe
gewenst en een vriendelijke
ach.
Wie weet, wat het leven haar
aan mistroostigheid en misère
gebracht heeft, wie weet, hoe
veel dierbaren haar al lang zijn
voorgegaan en hoeveel jaren
van de honderd vijftig, die haar
beschoren waren, zij moeizaam
of misschien eenzaam heeft
doorgebracht.
Dit gezicht is als een spiegel,
waarin alle levenszorg staat af
getekend, het biedt geen hoop
vol perspectief voor hem of haar
die ernaar verlangen zou even
oud te worden als zij.
Misschien zouden we er na
anderhalve eeuw allemaal zo
uitzien, ook als het leven ons
èlles had geschonken, wat we
wensten.
ONZE gemiddelde leeftijd
ligt tegenwoordig zo om
en de bij de 70.
Tegen die tijd komt ook ons
definitieve heengaan uit de ac
tieve maatschappij.
Zoudt U er voor voelen, dan
nog 80 jaar Uw pensioen te in
casseren?
Ach: als U gezond blijft en
Uw belangstelling in het leven
behoudt, is daar niets tegen.
Maar hoevelen van ons zijn
zo begenadigd?
De 100 jaar maken we graag
vol. dén wordt het toch beden
kelijker, al lezen we nóg zo veel
over 100-jarigen die hun eeuw
feest uitbundig vieren.
Na zo'n feest nog 50 jaar mee
te moeten sukkelen: ik geloof
niet. dat 't me zou liggen.
De tijden wijzigen zich z6
snel, dat we ze soms nu al niet
kunnen bijbenen.
Waarom dan amechtig mee-
hollen, als we in een totaal ver
anderde wereld beland zijn?
Het is góed, dat iedere gene
ratie een tijd van komen en
gaan kent, om de loop der din
gen op zijn beurt aan anderen
over te laten.
Ge zoudt U beslist ongeluk
kig voelen als ge onder hen
bleef voortzeulen.
Misschien is dat óók met dit
vrouwtje zo 't geval geweest....
En de Russen moeten hun se
rum om 150 jaar te worden toch
maar liever even in de ijskast
houden
fantasio
zijn afkomstig uit Vevey. Het scenario
voor de geweldig grootse pantomime
getuigt van het streven, tot een un
form geleide handeling te komen.
Voor de eerste maal komt er ooi
een wintergod, Dionysos, ae Griekse
broeder van de Romeinse Bacchus, <L«
eens tijdens een cultusprocessie in d:
tijd van de win terzonnestand, toen
sappen van het voorjaar in de winter
se wijnstok begonnen te stijgen, op
het eiland Andros verscheen. Nieuw s
ook de medewerking van een ballet
van beroepsdansers, temidden waar
van briljante sterren van de Panj»
Opera zullen dansen.
Ook het amphitheater, dat speciaal
voor dit feest is gebouwd, heeft «a
geheel nieuwe vorm. In plaats van da
hoefijzervormige toeschouwersnnmia,
aan de ingang waarvan dne poorten
waren opgericht, komt nu een gesloten
amphitheater.
Vanaf de meeste plaatsen heeft men
uitzicht op de Savoyer Alpen. Er
wordt gespeeld in een ovale arena,
een oppervlakte heeft van 50 x 80 m,
in het midden waarvan een rond to
neel komt. waarop de beste wijnbou
wers plechtig zullen worden gekroond
en waarop verder de voornaams»
scènes van het feestspel, speciaal n«
ballet, worden opgevoerd. Aan de slot-
dans. na het grote bacchanaal der
roepsdansers, nemen niet minder aa
1854 dansers en danseressen deel!
3200 ZANGERS EN DANSERS
Vroeger vonden de opvoeringen al
leen hi de morgenuren plaats, <®J»
men 's middags de zomerse nu»
vreesde en er kans op een plotseuns
losbrekend onweer bestond. In de
nier van 1955 wordt het feestspel op
vijf ochtenden - de première vine
op 1 Augustus om 8 uur plaats! -
gevoerd en bovendien zes maal o®
avonds. Van, de 28 m. hoge tor®
waaraan het nieuwe reusachtige tn«-
ter direct te herkennen zal zijn, zui
len de schijnwerpers gericht wotom
op de 3200 zangers en dansers, temet-
spelers en musici en zullen de miw
toeschouwers op de tribunes k
sprookjesachtige en onvergetew
aanblik bieden. Een moderne im°-
sprekerinstallatie zorgt er voor,
de stemmen der solisten - ae
zangers zijn geëngageerd - tot.
bovenste rijen der toeschouwer» aa
ien doordringen. h
Behalve de opvoeringen van n
Feestspel bestaat het Fète dfö vign
rons nog uit andere feestelijk***
Zo trekt er op 1. 7 en 14 August*
schitterende optocht door de sir
van Vevey, waaraan 4000 personc i.
praalwagens en 15 muziekcorpsen»--
doen. En dan is er op Zaterdag.
gustus een groot avondfeest op
langs het Meer van Genève met
ërieke verlichting van de bwe"-
groot vuurwerk, geillummeerde do«
concerten, confettigevecht en* o»
Wanneer U in de eerste
Augustus in Zwitserland bent,
U beslist een voorstelling
Fête des Vignerons bij wonen, yt.e*
derlanders, die d't Feest 25 JMJ*
den hebben meegemaakt,
nu nog over en hebben hun w ■-
en reisroute dit jaar zo ir.ged«f°-
zij het Fête des Vignerons l»J-
zijns gelijke in heel de weren
kent en dit jaar schltterendera&R.
belooft te worden, vooral Biet
missen.
