ganders: samenwerking is in Jeze tijd absoluut nodig Verlaging leerlingenschaal voor het kleuteronderwijs Te weinig Vlaamse offieieren in liet Belgische leger Jorgang LEIDSCH DAGBLAD Vrijdag 13 Mei 1955 No. 28513 Melksanering in Leiden ^standers: vrijheid gaat verloren! gnti-saneringscommissie van de melkhandelaren in Leiden was in de ..Kleine Burcht" een vergadering belegd waar het gehele 1 nn it melksanering nog eens uit en ter na. zowel door tegenstanders „«standers. werd besproken. Uit Amsterdam waren gekomen de he- Orrrroars en A* Brocrse- resp. voorzitter en secretaris van het (die tegen de melksanering in de hoofdstad. ur neeen de vergadering was uur uitgeschreven apen rotter. de heer M. de Kier. I l-j bezochte samenkomst. ANTI. fgSt spreker, die hierna het iras de heer Broerse. die ':e verklaren, dat hil niet kon spreken omdat er in 'n« nooit sanering geweest 'il fist hil van ervaringen van S plaatsen, waar de sanering "bad gevonden. De meningen jsi hij. waren nogal uiteen- fiï bezwaren tegen de sanering -u. het bestaan van de groot- r in door de standarisatie een hebben gekregen. Als deze fiicdel kunnen liquideren doen to betalen nu allemaal dezelfde hetzelfde Droduct. aldus de L-ese. Vroeger konden er echter pcssn worden. Er ziin mensen. Se hun zaak niet economisch Moeten daarom mensen met ■ft wak deze in de smeltkroes ;n-erinc gooien? We zün toch Isereen moet zaken doen od woordvoerder uit Amster- ■jkti anti-geluid liet horen, was Overmars. Leidenaren. aldus k nauw verbonden ziin met irdseedachte. wat halen iullie afd' De heer Overmars onder- leeërlel sanering: de door crtschao opgelegde en de vrii- Kj sehtte de vrees gewettigd. Tin concurrentie niet veel te- tomen. Ook de vrilwilligheid ïtóing zal niet eenvoudig ziin. i g roor aantrekkelijks aan. al- ix Overmars. van melkhande- rïjideerd te worden tot melk- Een ander belang in deze van de consument. De mo wn hen moet blijven be- oo eenTOudige wiize van han- veranderen. rzciDiele kant van het geval, zo soreker. is dat we leven in na collectivisme en dirigisme. is de dood voor de vril- de democratie. Voortdurend vereet aangetekend te worden bureaucratie en de ambtenarij. selke wii ons zelf aandoen, fcamd. dat de zaak van de melk- 3 r beter voor staat dan enkele rieden. PRO. ziide der reactie voerde de Tiser uit Gouda het woord. De jrders. zei hii. eeven zelf toe. smering onder bepaalde om- ien toejuichen. Hii wilde dan raag stellen: welke ziin die heden? In de Iood der iaren van de ziide der anti's geen instructieve gedachte tot sa- bestrijdt oorlogsbrand op Lammermarkt MEXMIDDAG OM DRIE UUR wedstrijd, die morgenmiddag uur op de Lammermarkt ln het de B.B.-manifestatie '55 wordt «ordt deelgenomen door twee v-rploegen van elk der B.B.- atós in Delft. Dordrecht en dit mogelijk Is, zal ter situatie geschapen worden, feitelijkheid van de gevolgen d bombardement enigszins be ft zal vuur en rook zijn en door aren getroffen slachtoffers. Als bat verondersteld Is door de te zijn getroffen, is gekozen het Pbouw van de Markt- en Haven- dat zich bevindt tussen molen "en de zinken overkapping van biermarkt. B-Brandweerdienst zal Ier bestrijding van de gefin- 1 amp, een blokploeg in actie kun st Jfrfitrijd is bedoeld als provinciale riartjd; de winnende ploeg zal taopde te Rotterdam op 24 Juni 'stol landelijke wedstrijd. Wangstellenden bestaat de ge- dit spectaculaire B.B.-evenc- nabij gade te slaan. Studenten-cabaret een Jaar geleden, aldus ont- a heer Foudraine, kwam de heer feu* op het idee, een studenten- vormen. Het lukte, maar toen 4 voor het Leids Academisch suum acte de présence zou 1 legeren, was er van het cabaret tajdoor ziekte, verhindering en Vxe examens weinig meer over. - voor de overblijvers een pe- fcxuiatie. maar dank zij de heren en Foudrame, gesteund c uvr Breman-Smedes aan de *4 breit het troepje het klaar ge- :r volle foyer van de Stadszaal "u: uren gezellig bezig te houden. Noordmans in hoofdzaak mi- beer Foudraine met studen- '-"sa en grollen, waarvan vele met karakter, die in dit milieu .1*1 werden aangevoeld. tenslotte de avond toch niet executanten werd na afloop bew^s van waardering ge- 1K. VERGADERT IN KEUKENHOF /^enng van de Kamer van jiBifi en Fabrieken voor Rijn- nerine eekomen. Zet toch vooral Uw licht niet onder de korenmaat, aldus spreker. Hii wees er verder op. dat in alle plaatsen, waar de sanering isdoor- eevoerd alle omzetten van de bezoreers ziin eesteeen. hoewel ze. dat eaf hi) toe. op andere wiize tot stand ziin ee komen dan tot nu toe. De heer Visser uitte ook ziin teleurstelline. dat de ver- teeenwoordieers uit Amsterdam niet uit eieen er var ine hebben eesproken. Dat verzwakt de waarde van hun betoog aanmerkelijk. Spreker ging vervolgens in op de vraae waarom er sanerine is gekomen en wat sanering eigenlitk be tekent. Sanering, zei hii. is niets anders dan een ondernemersafspraak, die bij de wet is toegestaan en geregeld. De maatregelen, die indertiid eenomen ziin om tot standarisatie van de consump- tiemelk te komen in het belang van de volksgezondheid ziin mede oor zaak van de melksanering. Ook de ver schrikkelijke toestanden, die oo dit ter rein voor de oorlog heersten, dienen niet meer terug te keren. De iungle-concur- rentie van vroeeer mag eeen voet meer aan de vrond kriigen. Ook al niet. om dat melk. volksvoedsel nummer één. een teer artikel is. Geen enkel artikel, dat zo op de weg van producent naar consument verslechtert en ook zo ge- makkeliik te vervalsen is. Op het punt van de grote bedrijven, zei spreker, dat deze zich niet de weelde kunnen ver oorloven de middenstand in de melk handel uit te sluiten. Er is volgens spre ker onder deze omstandigheden in dit vak in dit land en in dit tijdsbestel maar één ding. dat noodzakelijk is en dat is samenwerking! Na de pauze werd het voor en tegen van de melksanering verder ..afgewo gen". Ciifers werden genoemd en tegen gesproken. Of er pro's anti of anti's pro geworden ziin? Het is niet bekend. Maar in ieder geval heeft men uitvoe rig van elkanders standpunt kennis kunnen nemen Het was Woensdag een blijde dag voor de 175 leerlingen van de eerste voorbereidende klassen van de Vak school voor Meisjes aan het Rapenburg De meisjes maakten onder leiding van de leerkrachten als sluitstuk van het project „Voorjaar 1955" een uitstapje naar de bloemententoonstelling „Keu kenhof". Begunstigd door mooi zonnig weer, trok een honderdtal meisjes per fiets naar Llsse, de overigen maakten de tocht per bus. Op het terrein werden volksdansen uitgevoerd. Tegen vier uur kwamen allen, zeer voldaan over hetgeen ze gezien hadden, in Leiden terug. De heer W. de Vrijer alhier slaag de te Rotterdam voor het doctoraal examen ln de economische weenschap- pen. FAMILIEBERICHTEN ONTLEEND AAN ANDERE BLADEN: Bevallen: ThöneSiemens dr. Haar lem; Ter MeulenProost, dr. A'dam. Gehuwd: J Ev. M. Lippmann en L. Vanhée. Den Haag; J. M. C. A. Engel hart en E. M. Dapper. Adam: J. F. Verheul en J. M. Koster. Breukelen; R. A. D. Loven en J. van der Ree. Ban- dioeng (Ind.): J. W. C. Blok en A. M. Kalkman. R'dam: B. A. Verhey en E. A. B. Sundbere. A'dom. Overleden: R. A. de Wiis—Van Har- reveld. vr.. 75 i. Enschede: J. D. Zaal berg. m.. 74 i.. R'dam; W. Hoogendilk. m.. 91 ir R'dam; P. Jas. m.. 89 ir. Dub beldam. B. en W. van Leiden stellen voor: Vergoeding sociale lasten Bij de behandeling van de gemeente begroting voor het jaar 1955 heeft de Raad, zoals bekend, opnieuw aandrang uitgeoefend om in verschillende opzich ten verbetering te brengen in de rege ling van het kleuteronderwijs. Bij die gelegenheid deelden B. en W. mede. dat „De gelukkigste dagen van je leven" „De Sleutelspelers" deden een voortreffelijke keuze „De Sleutelspelers", toneelvereniging van de Stedelijke Fabrieken van Gas en Electriciteit, hebben gisteravond in de uitverkochte Schouwburg de tweede uitvoering in dit seizoen gegeven. Werd de vorige maal een geheimzin nig spel met veel succes opgevoerd, thans was het al vrolijkheid wat de klok sloeg, want „De gelukkigste dagen van je leven" is een dolzinnig blijspel van John Dighton, dat in Engeland ook reeds met zeer groot succes is verfilmd. Wanneer bovendien dit spel wordt ge speeld, zoals „De Sleutelspelers" dat hebben gedaan, dan kan het niet anders of de opvoering moet voor de volle honderd procent slagen! Het verhaal is in het kort als volgt: het Engelse minis terie van Onderwijs heeft per abuis de directie van de meisjeskostschool van St. Swithin. welk gebouw door de oorlog werd verwoest, opdracht gegeven voor lopig intrek te nemen in het internaat Hillary-Hall. dat echter een Jongens school blijkt te zijn. De moeilijkheden, die deze „inwoning" met zich meebrengt, kan men zich gemakkelijk indenken. Het hoofd van het jongensinternaat heeft een even grote afkeer van ge mengde scholen als de directrice van de meisjesschool, doch desondanks wordt een schikking getroffen, vooral daar beide partijen het er over eens zijn, dat alles gedaan moet worden om te voor komen, dat de ouders der leerlingen van de „ongezonde" situatie op de hoogte komen. Er ontstaat weldra een soort koude oorlog, die gloeiend heet wordt als onverwacht de ouders van een der meisjes van St. Swithin en die van een leerling van Hillary-Hall op bezoek komen. De verwikkelingen en de meest onwaarschijnlijke situaties, welke zich voordeden, hebben de aanwezigen een toneelavond verschaft, die zij niet licht zullen vergeten. Het spel van welhaast iedere „Sleutelspeler" stond op zeer hoog peil. doch een speciaal woord van lof voor mevr. M. E. Staats—Janzen als de directrice van St. Swithin is zeker ge rechtvaardigd. Ook de drie debutanten, w.o. de 14-jarige W. van Zanten, hebben zich er op goede wijze doorheen gesla gen Deze allerplezierigste uitvoering heeft ons er van overtuigd dat de Sleu telspelers niet alleen op de goede weg zün, doch op het gebied van het ama teurtoneel reeds opmerkelük veel weet te presteren. De regie van de heer C. Hakkert was goed. de décors deden het uitstekend en de keuze van het stuk een voorname factor was een wel zeer gelukkige „De Sleutelspelers" kunnen met trots terugzien op een bijzondere toneelavond. 5 as. Maandagmiddag plaats ©mul niet in het "gebouw -<toch in „Keukenhof" te ,tfl® gehouden. "ellen de Raad voor mej. '--'fret Ingang van een nader Crt»,, ?e te bepalen datum, te lo kTi]? on<lerwüzeres aan de open- rwrHSytoool voor ul.o. aan de Z*Ugerlaan. 4CA°OnSCHE EXAMENS i-v^'oor liet doctoraal examen «cht de heer W. J. Rypma In de Franse jura heet! men olie-1 loven. Een proef toren, waarmede lagen ontdekt, die een zeer ren- een nader onderzoek wordt ingesteld dabele exploitatie-mogelijkheid be-1 op een diepte van 680 meter. het College vele wensen, die van ver schillende zyden met betrekking tot het kleuteronderwüs waren geuit, onder schreef. doch met het doen van voor stellen terzake had gewacht in de hoop. dat een wettelüke regeling spoedig tot stand zou komen. Tevens deelden zü mede. dat zü, met het oog op het lange uitblüven van die regeling, hun afwach tende houding hadden laten varen en een commissie hadden belast met de opdracht te dezer zake van advies te dienen. Deze commissie heeft in Februari J.l. haar rapport uitgebracht. De minister van Onderwys. K. en W. heeft inmiddels medegedeeld er naar te streven, dat het ontwerp-kleuteronder- wüswet, hetwelk volledige financiële gelykstelling tussen openbaar en bü- zonder onderwijs beoogt, op 1 Januari 1956 in werking treedt. Voor regeling van het kleuteronderwüs door de gemeente zal dan geen plaats meer zijn. Gezien de vermoedelijke korte periode, die nog van het in werking treden van de wet telijke regeling scheidt, hebben B. en W. zich afgevraagd, of het verantwoord is thans nog wijziging van de regelingen betreffende het kleuteronderwijs te be vorderen. Zü menen deze vraag ten aanzien van enkele punten bevestigend te moeten beantwoorden. Met name denken zü aan de verlaging van de leer lingenschaal en aan het volledig ver goeden van de sociale lasten van het onderwüzend personeel, werkzaam bü het büzonder kleuteronderwüs. VERLAGING LEERLINGENSCHAAL De tegenwoordige regeling schrijft voor, dat per 50 leerlingen één onder wijzeres aan de school is verbonden- Tegen deze schaal bestaan terecht se dert lang grote bezwaren, omdat zij een ernstige belemmering vormt voor een goed en doelmatig onderwys. B- en W. achten het dan ook gewenst, dat daarin thans verbetering wordt ge bracht. De commissie heeft voorge steld voor 1955 per 45 leerlingen één onderwijzeres aan de school te ver binden. Voor de vergoeding van Rijks wege van de salarissen van het onder wüzend personeel is in het nieuwe ontwerp van wet echter een iets gun stiger regeling opgenomen, die hierop neerkomt, dat de schaal tussen de 40 en 45 leerlingen komt te liggen. B. en W. geven de Raad In overweging die schaal in te voeren. Omdat daarmede tevens het instituut der tijdelüke onderwüzeressen vervalt en dus een einde komt aan de toestand, die terecht als onbillük wordt gevoeld, dat een tijdelijke onderwüzeres niet meer dan het minimum-salaris mag genieten, zouden zü die wijziging met ingang van 1 Januari 1955 in werking willen laten treden. De commissie wil n.l. één kwekelinge aan de school verbinden, wanneer het aantal onderwyzeressen. het hoofd in begrepen, niet meer dan drie bedraagt, twee kwekelingen indien dit aantal meer dan drie bedraagt en drie. zodra dit aantal boven zes is gestegen. Ook dit voorstel wensen B. en W. over te nemen. Deze maatregel zou 1 September as. kunnen ingaan. De kosten van deze voor 1955 voorge stelde maatregelen zullen, doordat de verlaging van de leerlingenschaal slechts voor een deel van dit jaar effect zal kunnen hebben, voor het openbaar en büzonder kleuteronderwüs tezamen be perkt blijven tot rond f 18 000.— B. en W. delen voorts de mening der der commissie, dat het niet in overeen stemming is met het beginsel, dat waar de salarissen van het personeel bü het büzonder kleuteronderwijs door de ge meente worden vergoed, de schoolbestu ren zelf nog uitgaven moeten doen we gens sociale lasfen. Derhalve stellen zü voor het gedeelte der sociale lasten, dat niet op het personeel verhaalbaar is, van 1 Januari J.l. af volledig te vergoe den. Dit zal voor 1955 een hogere uit gave betekenen van f5.700. Over de bouw van nieuwe kleuter scholen. waarvan de kosten vermoede lijk met ingang van 1 Januari 1956. al thans voor een groot gedeelte, ten laste van het Rijk zullen komen, zullen B en W. de Raad t.z.t. voorstellen aanbieden. Met de commissie zün B en W. van oordeel, dat voor handhaving van het zgn stopartikel geen reden meer is. In dien de Raad besluit dit artikel te laten vervallen, zal het verzoek van het Be stuur van de Inrichting van Liefdadig heid voor RK. te Leiden, om subsidie voor zijn onlangs geopende nieuwe kleu terschool aan de Damlnan. kunnen wor den ingewilligd Deze subsidiëring zal voor 1955 een hogere uitgave van ruim f. 9.000.— meebrengen. Zweeds advies in liet Deltapl. an (Van onze Brusselse correspondent) De Belgische minister van Openbare Werken, die de technische problemen in verband met de waterwegen-kwes ties ander zijn bevoegdheid heeft, heeft een beroep gedaan op de Zweedse wa terbouwkundige prof. HeLström van de universiteit van" Stockholm. Deze Zweed se technicus zal de speciale werkgroep van Belgische waterstaatkundigen, die de weerslag van het Deltaplan op het waterpeil van de Westerschelde zullen onderzoeken, van advies dienen. De Bel gisch-Nederlandse onderhandelingen, die in de loop van Aug. aanvangen, zyn volgens Belgische politieke kringen van zeer grote betekenis voor de toekomst der Benelux-unie. Dat een Zweeds technicus wordt geraadpleegd, betekent natuur'Ajk niet. dat men geen vertrou wen heeft in de berekeningen en advie zen van het Nederlands Waterloopkun dig Laboratorium te Delft en zün direc teur, prof. Thysse. Overigens v-oerden nog andere technici door de Belgische rege ring geraadpleegd om een volledig, ob jectief, beeld te verkrijgen van de situa tie der Westerschelde, de enige water weg, die Antwerpen met de zee ver bindt en die juist daarom voor België van vitale betekenis is. Spaak zal persoonlijk de onderhande lingen leiden. Deze kunnen heel wat tüd in beslag nemen en het is dus mo gelijk, dat zulks aanleiding geeft tot uit stel van de ondertekening van het ver drag der volledige economische Bene lux-unie, een ondertekening, welke ln normale omstandigheden tegen het eLnde van dit jaar zou geschieden. Maar de Belgische regering en overi gens geen enkele regering zal. aldus de politieke waarnemers, het unie-ver- Prinses Margaret van Engeland bezocht in Londen de tentoonstel ling en demonstraties van Engelse volksgebruiken en -dansen; tien minuten na haar aankomst stond ze zelf op de dansvloer om mee te doen. KERKBESTUUR MOZES EN AARON PLEIT VOOR BEHOUD VAN PASTORIE EN KERK In het hoofdstedelijk wederopbouw- plan Jodenbreestraat e.o. is een verbre ding van de Lazerussteeg bü het Water- loplein geprojecteerd, hetgeen betekent dat de pastorie van de Mozes- en A&ron- kerk afgebroken moet worden. Hoewel de minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting in zijn goedkeuring van dit plan er bü het stadsbestuur op heeft aangedrongen, dat zo mogelük de pastorie behouden moet blyven en B. en W. in hun binnenstadsnota voorstel len bedoelen slechts een deel van de pastorie te laten verdwünen heeft het kerkbestuur zich opnieuw tot de Raad gericht. Het geeft uiting aan zün be zorgdheid over de plannen omdat bü een afbraak van de pastorie 'die onlos- makelük is verbonden met de bekende zuilenkerk met zün kostbare kunst schatten als het kunstzinnig barokal- taar en het beroemde Mozesorgeli de kerk langs de drukke verkeersweg komt te liggen, hetgeen schadelijk moet zijn voor het bouwwerk, dat toch al enige scheuren vertoont. drag kunnen ondertekenen zonder dat een definitieve regeling :s verkregen in zake het Moerd'ükkamaal. Men kan in tussen vaststellen, dat de kwestie thans veel objectiever en met veel minder hartstocht wordt besproken, waardoor de onderhandelingen der politiek-ver- antvvoordelüke ministers in Augustus een vlot verloop zullen kunnen hebben. Ruim zestig procent van de soldaten spreekt Nederlandsmaar nog trekt het leger Vlaamse intellectuelen te weinig aan (Van onze Brusselse correspondent) De Belgische minister van Defensie, de heer Spinoy, die lid is van de Tweede Kamer en burgemeester van Mechelen, heeft een rapport gepubliceerd over de taaltoestanden in het Belgische leger. Sedert 1932 moeten de soldaen In het Belgische leger, op grond van een wet, de opleiding in hun moedertaal ont vangen. Alle Vlaamse soldaten ontvangen dus een militaire instructie in het Nederlands en staan voor de rest van hun diensttyd onder bevel van onder officieren en officieren die hen alleen in het Nederlands mogen commanderen. Daar nu de Vlaamse bevolking veel talrijker is en sneller groeit dan de Waalse en Frans-Brusselse is het aantal Vlaamse dienstplichtigen ook groter Momenteel bestaat het Belgisch leger uit 61,9 procent Nederlands-sprekende soldaten. In de Belgische luchtmacht is het percentage Vlamingen ,65 procent. De grote moeilijkheid is echter, dat er veel te weinig Vlaamse officieren zü*- In de Belgische infanterie dienen 3449 Franstalige en slechts 926 Nederlandse actieve officieren. Er zijn dus slechts 21 procent Vlaamse officieren voor bij kans 62 procent Vlaamse soldaten. Samen met de reserve-officieren komt men op een percentage Vlaamse officieren van 47 procent. In de loop van 1953 en 1954 hebben 533 candidaat-inajoors het examen Ne derlands afgelegd. Er werden 237 candi- daten afgewezen. De meesten onder hen gingen toen dapper Nederlands stude ren en tenslotte zijn slechts 46 Waalse of Brusselse candidaal-majoors niet in het examen Nederlands geslaagd. Er is dus wel iets veranderd in Bel giëwant tot in de jaren-dertig werd in het Belgisch leger genoegen ge nomen met Franssprekende officieren, die „een klein bitje Vloms" (een klein beetje Vlaams) spraken, genoeg om de Vlaamse boerenkinkels te kunnen aan blaffen. Thans wordt geregeld ieder Jaar onge veer tien procent van de Belgische can- didaat-majonrs afgewezen wegens hun onvoldoende kennis van het Neder lands. In de middelbare scholen worden voordrachten georganiseerd om de stu denten te wüzen op de voordelen van de militaire carrière. Wü hebben onlangs in de Kon. Mili taire School (Nederlandse afdeling) te Brussel een tournool van Nederlandse welsprekendheid meegemaakt Het was een verbazend succes. De tien candlda- ten-onderlultenants die een korte toe spraak hielden, spraken voortreffelyk Nederlands. Het waren weliswaar Vla mingen. maar het frappante feit vas. dat zeer veel Waalse candidaat-ufflcie- ren aanwezig waren om dat feest van het Nederlands taaleigen mee te maken. Zo groeit in Vlaams België, mede via het Belgisch leger, een Nederlandse cul. tuur. die Vlaams zal blüven, maar waar door het contact met de gewone Vlaam se massa met Nederland zeer zeker ver gemakkelijkt zal worden. Streng examen Nederlands Er wordt momenteel ernstig naar een oplossing van dit moeilüke en delicate vraagstuk gestreefd. Ieder jaar wordt drievüfde van het aantal beschikbare plaatsen in de Konmklüke Militaire school toegewezen aan jonge Vlaamse aspirant-officieren, maar in het alge meen bieden zich niet meer Vlaamse dan Franstalige candldaten aan op het exa men Het leger schynt de jonge Vlaamse in tellectuelen niet büzonder aan te trek ken Ze geven de voorkeur aan univer sitaire studies in de rechten of de ge neeskunde. Bovendien is er nog de na sleep van de invloed der Vlaamse be weging. De Vlamingen hebben in België sedert 1830 een harde strijd moeten leveren om de gelükheid in het gerecht, het onder- wys en het leger te verkrijgen. Deze ge lükheid is thans een verworven reoht, maar zoals blükt uit de cüfers, moet er in het Belgische leger nog heel wat ver anderen. opdat die gelükheid daar een feit wordt. Verplichte tweetaligheid Op het ogenblik is er verplichte twee taligheid van de officieren. De candl- daat-majoors moeten een examen „Ne derlands" afleggen. En dit examen is streng en lang niet gemakkelük Vlaam se luitenants en kapiteins moeten een Frans examen afleggen. Men wil aldus komen tot een perfect tweetalig kader van hogere officieren, wat natuurlükeen Ideale situatie, maar Juist daarom een moeilijk te verwerkelüken doel is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 3