)£GSTGEEST verdedigde en versterkte
karakter als woongemeente
jgen mensen" kwamen er echter
bekaaid af
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Donderdag 12 Mei 1955
Vierde Biad No. 28522
Aan de rand van de Sleutelstad
moeilijke omstandigheden iverd veel gepresteerd
(Van een onzer redacteuren)
fatten wij, na de herdenking van hel feit dat ons land tien jaar
Ongeheel werd bevrijd, de serie over tien jaar vrijheidsbesteding
nolg op de analyse van de Leidse ontwikkeling in dit decennium,
gaan onze gedachten vanzelfsprekend het eerst naar het woon-
voiden als Leidse forensengemeente doch is in sterke mate ook in
vo:den als Leidse forenzengemeente doch is in sterke mate ook in
ual verband woongemeente bij uitstek.
Jogstgeest heeft in tien jaren vrijheid getoond, de opdracht van
positie te verstaan en tenvolle die taak in groter verband te aan
dos en aan te kunnen. Zelfs in ruimer internationaal verband
lOegslgeest zich een naam verworven in de naoorlogse jaren.
Daartegenover moet gesteld worden, dat voor de Oegstgeeste-
Bzelf in velerlei opzicht de verwachtingen en hoop die gekoesterd
fc ten aanzien van het thans verstreken tijdvak van tien jaar niet
[rilling zijn gegaan. Dit echter was in grote mate het gevolg van
ponale. niet de plaatselijke omstandigheden en bewindvoering.
klein derde deel van de naoorlogse be
volkingsaanwas. Dit kenmerkt wel In
hoge mate de meer dan plaatselijke
betekenis van Oegstgeest als woonge
meente.
Apart karakter
heeft Oegstgeest in
Ssopen tien jaren een moeilijke
paid. Het is nu eenmaal zo, dat
si la de naoorlogse jaren op wo-
ted in de eerste plaats streefde
pthmg van een ontstellend huls-
2trt. Dit tekort deed zich vooral
op het gebied van arbeiderewo-
b middenstandswoningen.
kt beide sferen was Oegstgeest
niet in de eerste plaats geïnte-
A Bouw van kleine villa's en
tttlllïe woonruimte voor de
bnolbngsgroepen moest voor in-
wdlng van het karakter en het
^echt van de gemeente in de
üw bevorderd worden,
heb*, mede. dat meer dan in een
ipneente de bouwpolitiek afhan.
tu ran het particulier initiatief,
te de bouw in de voor deze ge-
belangrijke sectoren minder
fteun genoot en minder werd
ïeerd dan voor kleinere, een-
Is Oegstgeest or in ge
il het eigen woonkarakter te
en daarbij een procentuele
•toenam* te boeken, die
«lieten het landelijke niveau ligt.
Meer dan 30 procent
'Pta wij onze aandacht in de
kpluU tot de woningbouw, dan
niet de cijfers van het bevrjj-
ïiu en thans onvermeld blijven.
*5 bedroeg het aantal woningen
Mpest nauwelijks tweeduizend,
*U 2688. hetgeen een ver-
ran meer dan 30 procent
ie die uitbreiding vallen 137 ar-
■Kfólngen in Buitenlust. Verdere
'JU woningen van dit soort zal
ten Westen van de Rijksweg
iradm maar ten Oosten van de
^*hwg nabij de Dorpsstraat,
]a*nkort aan thans in ultvoe-
-4straten 55 woningen zullen
voorts omvatte de voltooide
«1 nn het woningbezlt 177 wo-
- B het plan Standaardbouw ten
r Rn de Rhijngeesterstraatweg.
'rader op verspreid liggende
veel tot stand kwam in
»o het villakaraker der ge-
Gezinnen uit Indonesië
aftappen
an woningbouw
wlUen W'J n°R releveren.
WBng van Oegstgeest in de
katate kwart eeuw welhaast
toenam -an 6657
jj'juii. begin 1955. terwijl in
iwi 'aar de bevolking met
kw?n,d zielental steeg.
wtejljke groeipercentage ty-
.TluCntnoo-
[NWiich
'C Utinr,
Waarlijk .liet alleen in
'tHZ' V,ert)and. doch ln reglo-
opzicht m de eerste
Immers het aantal ve.ti-
IfchnJnen eD gezinnen uit
ïit uTjJ'^eest in de laatste na-
na' dan bllikt dit op-
'"in* te zijn,
uit die cilfers een
'«•«J woonoord opeen
J™1" uit te oefenen
^"rvoor kan zijn. dat
h b. laren niet min-
i onr»v.-_ cn w i
Daarbij komt. dat zich na de bevrij
ding in Oegstgeest een grootbedrijf
heeft ontwikkeld in de gedaante van de
Marine Electronische Bedrijven, die met
hun circa 600 man personeel een be-
Oegstgeest heeft in de tien jaren
vrijheid het karakter van woon
gemeente behouden en versterkt.
Een blik op de nieuwe villawijk
achter de Dorpsstraat.
(Foto L.D./Van Vliet.)
langrijke bijdrage vormen tot de wo
ningbehoefte en ook een stempel leg
gen op de woningbezetting.
Voor belde elementen heeft Oegst
geest voortreffelijk gezorgd voor zover
de omstandigheden dit toelieten.
De naam van Oegstgeest is ln de na
oorlogse jaren ln de gehele wereld be
kend geworden door twee elementen:
de Zendingshogeschool en het confe
rentieoord Oud Poelgeest.
De omzetting van de zendingsschool
tot zendingshogeschool heeft de naam
Oegstgeest tot in China. Indonesië.
Afrika. Amerika en de Stille Oceaan
gebrarht en die invloed gaat steeds
verder.
Op enigszins identiek maar veel
ruimer terrein heeft Oud-Poelgeest
voor verbreiding van de naam Oegst
geest in engere kring gezorgd. In 1940
werd Oud-Poelgeest door de gemeente
aangekocht. Aanvankelijke plannen
om van dit kasteel een gemeentehuls
te maken mislukten maar in 1946
kwam een restauratie 'voor drie ton'
tot stand, die de rrond--lag legde voor
een thans internat'onale faam van
dit buiten als conferentie- en vor-
mingsrentrum voor de Europese jeugd
Het is jammer, dat Indertijd, ln het
begin van deze eeuw. Oegstgeest zich de
kans liet ontglippen om de hossen van j
Endegeest en Rht.ingeest tc venverven 1P
want deze hadden een belangrilke func-
kunnen vervullen in een groots vwHCW
plantsoenenplan dat na de oorlog is
ontwikkeld In 1947 namelijk werd het
Bos van Wijkerslooth bil het gestioht
Duinzicht aangekocht met het plan, die
bebossing door een groenstrook te ver
binden met Oud-Poelgeest en daardoor
een unieke recreatiegordel te soheppen
door en aan de rand van dp woonge
meente Oegstgeest D» bebossing rond
Endegeest zou daar uitstekend bjj
hebben aangesloten.
©VeR DE KLflNf G&VoEGE*3 DES LEVEV3
Een kopje leut
en een Spencer
Wist V dat de eerste koffieboon naar
Europa werd gebracht door de Oost-
Indische Compagnie in 1663? Het sal
II een zorg wezen zolang er maar
koffie in Uw kopje geurt. Welk een
genot, zo'n kopje leut: een genot, dat
een traditie werd.
Het hoogtepunt voor de koffiemin-
naar is het kleintje na het eten. En
steek daar nu eens een Spencer bij op.
Dat geeft de finishing touch. Dat is
de krul onder de handtekening. Want
goede tabak is de traditie van Virginia
en Spencer draagt de signatuur van
de beste experts in Virginia.
Sanering
Zijn w*j goed ingelicht, dan ls thans
een ingrijpend en krachtig sanerings
plan zowel voor Oud-Poelgeest ais voor
het Bos van Wijkerslooth in voorberei
ding, dat er naar streeft het dreigende
verval van deze bebossingen te voor
komen en te „redden wat er te redden
valt". Het kan niet worden ontkend,
dat door veraohillende omstandigheden
de houtstand in deze Oegstgeester bos-
parken thans niet rooskleurig is.
In het thans sinds kort van kracht
zijnde uitbreidingsplan is een verbinding
In elk doosje
Spencer zitten
20 van de beste
sigaretten
ter wereld
«253»
De entourage
In geheel ander opzicht is Oegstgeest
eveneens geslaagd in het handhaven en
versterken van een bijzondere positie
aan de rand van een industrie- en we-
tenschapsstad als Leiden.
Het woonkarakter der gemeente ver
eist niet alleen woningen van de ver
eiste kwaliteiten, doch ook de entou
rage daarvoor.
Zelfs niet alleen de entourage, ook de
faam dus wijdere bekendheid.
tussen Oud Poelgeest en Bos van Wy-
kerslooth voorzien als plantsoenstrook.
welke thans reeds gedeelteiyk ln uit
voering is.
Dit laatste zal zeker de aantrekke
lijkheid van Oegstgeest als woonge
meente verhogen.
Tekort voor eigen mensen
Oegstgeest moge dan veel hebben ge
daan om haar hoofdfunctie te hand
haven en de daardoor opgelegde taak
te volvoeren, niet kan worden ontkend.
dat voor de „eigen" mensen misschien te
weinig werd gedaan.
Het aantal woningzoekenden stygt
in de laatste jaren steeds. Dit is een
landeiyk verschijnsel, maar de intensi
teit van dit verschünsel ligt in Oegst
geest zeker niet beneden 'net landelyk
gemiddelde. Dit is ln de eerste plaats
een gevolg van de financiële regelingen
van de zyde van de landelijke overheid.
Terwyi Oegstgeest ln vrijwel alle op
zichten voldeed aan de eisen van
haar primaire taak als woongemeente
in nationaal verband moest voldoe
ning aan de behoeften van de eigen
bevolking noodgedwongen achterwege
blijven. Dit leidt tot de schrynende
omstandigheid, dat villabouw en villa,
bewoning en veelal villa-onderbewo-
ning mogelijk zjjn, terwijl er ln deze
gemeente nog een royale 200 woning
zoekenden zjjndat wil zeggen
procentueel meer dan landelijk.
Een verder uitvloeisel van de speciale
positie van Oegstgeest en de richting
der naoorlogse ontwikkeling-naar-mo-
geiykheden was het ontstane tekort aan
vei zorgingsbedrilven en winkels. In een
onlangs uitgebracht rapport wordt ge
wezen op de noodzaak, de kwantiteit van
deze bedrijven op zo kort mogelijke ter
mijn in overeenstemming te brengen
met de plaatselilke behoeften, teneinde
de zelfstandigheidsbasis van de ge
meente te handhaven.
Geen werkgelegenheids
probleem
Een der andere hoofdproblemen in de
Nederlandse samenleving is de werkge
legenheid en de werkloosheid welke
daarmede nauw samenhangt.
Oegstgeest telde voor de oorlog vele
werklozen, hoewel dit aantal verhou- w
dingsgewys naar het aantal Inwoners Friesland de' heer H. Landstra werden
lager lag dan elders. Ook toen reeds herbenoemd,
liet het woonkarakter van Oegstgeest
Jaarvergadering Pro Rege
„ROUWEN OP CHRISTUS"
De Kon. Ned Mil. Bond Pro Rege
heeft gisteren in Utrecht zyn jaarver
gadering gehouden onder voorzitterschap
van de kolonel bd. G. Wielinga.
In 1954 is de arbeid van de vereniging
sterk uitgebreid niet alleen door het
verhoogde bezoek aan de bestaande
tehuizen, doch vooral ook door de
opening van de tehuizen by de zeven
nieuwe legerplaatsen. Ermelo. 't Harde,
Nuns peet, Oirschot. Ossendrecht, Steen-
wykervolde en Stroe.
De grote uitbreiding van het tehui-
zenwerk heeft behalve veel arbeid, ook
een belangryk financieel tekort voor de
vereniging opgeleverd.
De vereniging zal zich ernstig bezin
nen over de wijze waarop de tehuizen
aan het doel kunnen beantwoorden,
zodat zy een werkeiyk en dan ook een
Christelijk tehuis voor onze christelijke
militairen zyn.
Staatsraad mr W. F. Schokking pleitte
ervoor de Jonge mensen ln functies te
halen, aangezien het veel omvattende
verenigingswerk niet meer alleen door
ouderen kan worden verricht. Met enkele
ogenblikken stilte herdacht de verga
dering de by de ontsporing in Oldebroek
verongelukte militairen.
De legerpredikant ter inspectie Natio
nale Reserve kap. ds C. M. Graafstal,
hield een referaat over geesteiyke weer
baarheid. die hy aanduidde als de basis
van alles en waarschuwde met klem
tegen het communisme als levensbe
schouwing en religie.
Er is maar een goede grondslag: „net
llefdegebod van Christus".
Niet op goud en macht, maar op de
geesteiyke waarden dienen wy naar spr.
overtuiging te bouwen.'
De periodiek aftredende penningmees
ter. mr P. Achterhof, en de vertegen
woordigers van de provinciale verban
den Drenthe, ds C J Th Sobering, en
zich niet verloochenen. Thans echter be.
staat er in Oegstgeest als het ware geen
werkloosheidsprobleem meer. enerzyds
als gevolg van de algemene conjunc
tuur anderzyds aals gevolg van de ver
heugende ontwikkeling der gemeen
schap.
De tuinbouw beleefde in de naoorlogse
jaren een hoogconjunctuur als nim
mer tevoren. Dit weerspiegelde zich o m
in de ontwikkeling van de veiling Flora,
die in wezen een Oegstgeester Industrie
geacht moet worden omdat zjj op het
grondgebied van deze gemeente een
plaats heeft gevonden. Het is de vraag,
hoeveel Rynsburgers dit weten
Een sterker maatschappelijke stimu
lans werd echter verkregen uit de ves
tiging van de Marine Electronische Be-
dry ven in Oegstgeest. waar thans onge
veer 600 man werk vinden. Voor een
groot deel ls dit marinepersoneel, dat
niet aan Oegstgeest als zodanig ver
bonden is, doch deze bedrilven trokken
tooh veel Oegstgeestenaren als werk
krachten aan en hielpen daardoor
krachtig de arbeidssolventie van Oegst
geest veilig te stellen ln een moeilijke
periode.
HR. MS. VAN ZIJLL MAANDAG THUIS
Het laatste oorlogsschip, dat als Ne
derlandse bydrage deel uitmaakte van
de zeestrydkrachten der VJJ. in de Ko
reaanse wateren. Hr Ms. fregat van
Zyil. commandant kapitein-luitenant ter
zeer F. G. H. van Straaten. vaart thans
thuis en wordt Maandagochtend a s. in
de haven van Den Helder verwacht.
Gepasseerde problemen
In vele opzichten hebben wii proble
men gepasseerd, vluchtig gesproken
over belangryke vraagstukken, cn een
misschien eenzydlg beeld gegeven van
leven en streven van Oegstgeest. Wy
hebben niet gesproken over het bran
dende vraagstuk der Leidse annexatie
plannen. Niet over de wisselingen in het
beleid als gevolg van het bewind van
niet minder dan vier burgemeesters in
het afgelopen decennlmum (Van Gerre-
vink 1945. Lultlng Maten 1945—'46. Bau-
mann 1946'49. Du Boeuff sinds'1949).
Niet over Interne wrijvingen. Niet over
het angstig afwachten wat Rijkswater
staat wil met de Rykswegen. Niet over
wat gedaan werd aan -traat. en ver-
Sociaal en cultureel terrein
rioolwaterzuivering. Niet overJa,
over zoveel niet.
Aan het einde van een statige jeugdvorming cn de ontwikkeling i Oegstgeest door geheel Europa ge-
oprijlaan verrijst het kasteel Oud- J van de Europt \emeenschap is ge-\ bracht heeft.
Poelgeest, dat een centrum voor worden en als odanig de naam van (Poto Lx>./v»n vnet.j
Op cultureel en sociaal terrein heeft
Oegstgeest zich daarnaast, niet onbe
tuigd gelaten. Eind van dit jaar hoopt
men een aanvang te maken met de bouw
van een groots opgezet bejaardencen
trum in regionaal verband, nieuwe scho
len zyn verrezen en de bouw van een
nieuwe openbare school aan de Wytten-
baohweg is ln voorbereiding, het bur-
gerlyk armbestuur werd In een sociale
dienst omgezet, waardoor de noden van
de „vergulde armoede" van de villa
bewoners kon worden opgevangen een
der oudste kerkjes in Nederland. Het
Groene Kerkte wordt thans gerestau
reerd, dank zy een unieke gemeente
steun voor ongeveer een kwart van de
kosten, die enige tonnen belopen Hn Cgstgeest er in is geslaagd steeds
de zomer hoopt men met die restauratie meer te voldoen aan de hoofdfunctie
fSKtaJ \m woongemeente en derhalve teer
die het culturele leven ten goede kwam 'evreaen kan zijn over het afgelopen
en zo zün er talloze voorbecid-n mee- tijdperk. Een tevredenheid, die ook
SSASTSS^SSSa ontevredenen op den dun, lat
als men ziet wat elders wordt gedaan. I zegen zal Zijn.
Goed besteed
Maar vatten wij. alleen ziende
naar de voornaamste elementen cn
factoren, een oordeel over de vrij-
heidsbesteding door Oegstgeest sa
men. dan past slechts de conclusie:
goed besteed. In het besef, dat mis
schien - nee zeker - te weinig is
bereikt door de eigen ingezetenen,
moet worden geconcludeerd, dat
