L
Vetwormpjës
Oud-Katwijk: „Het Zwaantje'
HILLEGOM werd nieuw handelscentrum en
betere woongemeente
Van Beuningen zoclit in Canada
maker van „Laatste Avondmaar1
Culturele en sociale sectoren
boekten winst
DÉBRAUNE
JjU/
iV-lÖ.
(Willig?
f
Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Vrydag 22 April 1955
Vierde Blad No. 28005
Rond Treslong redelijk voldaan
Langere openstelling
stembureau* bepleit
Ter voorkoming
productieverlies
Het Provinciaal Bureau van de Ka
mera van Koophandel en fabrieken in
Noord-Brabant heeft rich schriftelijk
tot de minister van Binnenlandse
Zaken gewend en de wenselijkheid be
pleit de stembureaux op verkiezings
dagen tot 20 uur geopend te houden
met het oog op het productieverlies
dat de huidige openstellingsuren tot
gevolg hebben.
Behalve het productieverlies betekent
ook het over de nletgewerkte uren door
betaalde loon volgens het schrijven een
belangrijke schadepost. De gevallen,
waarin de werkgever niet verplicht is de
verleturen wegens het deelnemen aan
een verkiezing door te betalen zijn zeer
gering en ook in die gevallen pleegt het
loon nog te worden doorbetaald.
In het schrijven wordt er o.a. opge-
weren, dat het zeer moeilijk is nauw
keurige berekeningen te maken van
de grootte van het totale eco
nomische en financiële nadeel. Gere
kend echter met een aantal industriële
werknemers in Nederland van 1.700.000
en daarbij aangenomen, dat 20^- van
de werknemers niet stemgerechtigd is
en dat ongeveer anderhalf uur per
werknemer wordt verzuimd voor het
stemmen, betekent dit volgens het
schrijven per verkiezingsdag een totaal
van ruim twee millioen verloren ar
beidsuren.
(lngea. Med.-Adv.)
JNA -nONALt iBÊTÖGISG'
AMBON I KQMTiVRIJ'"'' v kom'
KOMT ALLEN A.S. ZATERDAG
H.i.n ih lloiitrnstbiilliii in Den Hang!
Aanvang: half vier - Toegang vrij
Affaire van Meegeren - Vermeer
Voor expositie in Amerika
half millioen dollar
een
Hel Beurscomplex met de demon-1 winst van Hillegom in de na-oorlogse i gemeente in de bollenstreek een
metuin Treslong, de grote aan-\ jaren, waardoor de functie van deze\hechter fundament kreeg.
(Luchtfoto KLM)
Volle ontplooiing eerst mogelijk na opheffing
woningtekort
(V.n een onzer redacteuren)
De goede kansen, welke Hillegom geboden werden na de bevrijding zijn
iet onbenut gebleven. Deze bollengemeente, de grootste in de eigenlijke
ohnstreek, werd dank zij particuliere initiatieven een tweede handelscentrum
»r de stichting van het beurscomplex Treslong. Met vrucht werd geijverd voor
!t opvoeren van de aantrekkelijkheid der gemeente als wooncentrum. De
oofdbasis vai. bestaan, de bollenteelt en -handel, werd versterkt. Op sociaal
cultureel gebied werd bereikt wat de omstandigheden toelieten.
Bij dat alles klemt echter temeer het probleem van de woningbouw. Eerst
plossing van het woningprgbleem in Hillegom even nijpend als in de gehele
reek en in sterkere mate nog dan landelijk kan leiden tot volledige ont-
ooiing van de grote mogelijkheden, die voor een gemeente als deze zeker
«Hengewoon groot zijn en in de tien jaar vrijheid die achter ons liggen
gerealiseerd waar mogelijk was.
HiJegom heeft gedurende de oorlogs-
ren weinig schade ondervonden. Een
ral huizen nabij de spoorbaan werd
wtnbardeerd, de O.L. school waarin
Duitsers waren ingekwartierd brand
steel af door onachtzaamheid van
.beschermers", tal van bomen wer-
n gerooid, o.a. de Van den Endelaan
het Park Treslong geheel ontluis-
maar vergeleken bij de schade
stsere gemeenten mocht dat eigen-
S«n naam hebben,
utmirhjk was ook hier de huisves-
pet grote probleem. Maar een
■Jhie handicap voor Hillegoms ge-
«ntebestuur was wel. dat dit probleem
'«stond kon worden aangepakt,
n kortzichtige grondpolitiek in het
•Men remde alle mogelijkheden af.
'e Profiteren van een snel voorbij-
snee kans op een ..extraatje". Men
VfS. ueen achterstand toen de oor-
liUürak. na de oorlogsjaren moest
n me onder de meest ongunstige
•umdigheden gaan Inhalen.
U" kan na tien jaren niet anders
"Wateren dan dat er in dit tüdperk
®wr U gedaan dan het oog kan
smemen, omdat er zo ontzaglijk
veel voorbereidend werk nodig was.
Er is voor millioenen grond aange
kocht, het bedrijf van openbare wer
ken is geheel gereorganiseerd en de
planning vormt daar een voornaam
onderdeel der werkzaamheden. Het
oude uitbreidingsplan werd vervangen
door een geheel nieuw, waarbij de
uitbreiding der gemeente definitief
werd gezocht ten Oosten van de Rijks
weg.
even behelpen. Een prachtig sportvel
den-complex werd aangelegd en nog
kortelings garandeerde de gemeente
door grondaankoop, dat alle Hillegomse
voetbalclubs beschikken over goede
accomodatie.
Jarenlang was Hillegom niet één gym
nastieklokaal rijk. thans komt daar
gaandeweg verandering in en kunnen
niet alleen de schoolkinderen onderwijs
krijgen in de lichamelijke opvoeding, ook
de turnverenigingen zijn binnenkort
onder dak.
Verscheidene nieuwe scholen zijn in
Hillegom gebouwd: een O.L. School, een
R.K. ULO-school. een VGLO-school: dit
jaar begint men met de bouw van een
nieuwe Chr. school, plannen voor twee
kleuterscholen staan op stapel, en een
nieuwe R.K. Jongensschool is ln aan
bouw.
Een daad van wijs beleid bleek de
stichting van het Medisch Centrum,
waar een steeds groter wordend aan
tal specialisten spreekuur houdt en
dat in een krachtig gevoelde behoefte
bleek te voorzien.
Hierbij is dan geen rekening gehou
den met de desorganisatie in de be
drijven. waardoor ook niet stemgerech
tigde werknemers geheel of gedeelte
lijk niet productief zijn. Globale, doch
volgens het schrijven betrouwbare be
rekeningen tonen aan. dat de waarde
van de hierdoor gederfde productie op
10 tot 14 millioen gulden mag worden
gesteld.
De enige afdoende en acceptabele op
lossing van dit probleem kan worden ge
vonden door een wijziging van de kies
wet in dier voege, dat het sluitingsuur
van de stembureaux op verkiezingsdagen
wordt verschoven van 17 tot 20 uur. De
kosten aan de langere openstelling zul
len volgens het schrijven slechts een
fractie zijn van het bedrag aan produc
tieverlies, dat wordt voorkomen. Nog
wordt ln het schrijven opgemerkt, dat
als bezwaar zou kunnen worden aange
voerd, dat de verkiezingsuitslag later be
kend wordt. Dit moge waar zijn, doch
ook thans is eerst na middernacht de
telling voltooid. Indien de stembureaux
drie uur langer zijn geopend, zullen de
verkiezingsuitslagen toch in elk geval zo
tijdig bekend zijn, dat zij volgens het
schrijven in de ochtendbladen kunnen
worden gepubliceerd.
(Speciale berichtgeving)
Voor de R.C. bij de Zwolse Recht
bank werd gisteren het getuigenver
hoor in de civiele zaak van twee
Utrechtse kunsthandelaren P. en L.
Krijncn tegen de reder-kunstbezitter
D. G. van Beuningen voortgezet. De
Utrechters vorderen van de heer Van
Beuningen f. 300.000 voor de naspeu
ringen, die zij instelden naar de
echtheid van de schilderijen „Het
Laatste Avondmaal" en ..De Emmaüs
gangers". De heer Van Beuningen is
bereid f. 100.000 te geven. Dit bedrag
heeft hij de Krijn ens reeds uitgekeerd,
naar hij zegt als lening en hij toont
daarbij een schuldbekentenis, terwijl
bjj het verhoor van de accountant van
de Krijnens, de heer J. M. van Gooi
uit Breda, is komen vast te staan, dat
dit geld in de boeken ook is verwerkt
als zijnde een lening. Maar de Krij
nens stellen daar de bewering tegen
over. dat deze vorm slechts is ge
kozen om fiscale redenen.
Diners van elk f 240.
Het verhoor van de heer Van Gooi
heeft tot laat ln de middag geduurd. Hij
betoogde, dat de Krijnens er geen belang
bij hadden om de onkosten zo hoog mo
gelijk te noteren, daar de heer Van
Beuningen voor alle moeiten een bedrag
ln het vooruitzicht had gesteld. Hij
noemde f. 400.000. Dat de meeste posten
ln de boeken niet waren voorzien van
een duidelijke toelichting moest daaraan
(lngec. Med.-Adv.)
Niet uitdrukken. Ze verdwijnen J
gH= spoedig en spoorloos wanneer
y? U ze een paar maal bet met
F het bekende huidgeneesmiddel
worden toegeschreven, dat zü in eerste
Instantie dient ten behoeve van de fis
cus en dat indertijd (1949 tot 1952 niet
kon worden voorzien, dat zü in een pro
cedure nog eens ter tafel zouden komen.
Naar voren kwam nog. dat wijlen
prof. Vogelsang verscheidene honderden
guldens heeft ontvangen voor aanwü-
zigingen, die hy gaf over de te ver
richten nasporingen.
De raadsman van de heer Van Beu
ningen attendeerde voorts op de nogal
zware declaratie over een twaalfdaagse
reis naar Pariis. Drie diners stonden ge
noteerd voor elk f240 voor verteringen
kwamen daar nog f 360 bij. voor taxi's
enz. f.180. De heer Van Gooi wees er
met nadruk op. dat hü de Krijnens
tientallen malen heeft gewaarschuwd,
niet alles op één kaart, ln dit geval de
heer Van Beuningen te moeten stellen.
HIJ drong er op aan. dat zü zouden
trachten zekerheid te krügen over de
toezeggingen over de ulteindelüke belo
ning.
De heer Van Beuningen verklaarde,
dat hij indertijd een aanbod van een
half millioen dollar heeft gehad als
hij erin zou slagen in Amerika een
expositie te houden van alle 14 in het
proces-Van Meegeren ter sprake ge
komen schilderijen. Hil erkende voorts
opdracht te hebben gegeven voor een
reis naar Canada waar een Amster
damse schilder zou verblijven, die het
tweede exemplaar van „Het Laatste
Avondmaal" zou hebben geschilderd,
dat zoals bekend later in Nice „op
dook".
Als tweede getuige werd gisteren ge
hoord de heer A. j. Schreuder taxateur
kunsthandelaar te Laren. Hii was als
deskundige door een van de Krijnens
benaderd en had ln het huis van de heer
Van B. in Rotterdam, waar beide om
streden schilderijen op dat ogenblik
hingen, gekeken of van een van de
schilderijen een gedeelte van de linker
kant was afgesneden. Dit was niet het
geval.
Om zeven uur werd het verboor tot
vanmorgen geschorst.
Doelbewustheid
Verder werd het nodige gedaan ter
verfraaiing der gemeente en een begin
gemaakt met de uitvoering van een
nieuw rioleringsplan. Dit alles wijst op
een doelbewuste toepassing van het
..regeren is vooruitzien", men doet niets
meer op de bonnefooi.
Toch vele zorgen
Nochtans zijn de Hillegomse zorgen
vele Hillegom is nog steeds vertrekge-
meente. De woningtoewijzingen zyn te
Tankauto vloog in brand
Medan in opschudding
KT'11'** ntlUlöenen schade Is aan
mat .V,edan. toen een tankauto
bun/ i r benzine plotseling In
^?a 'loot, terwijl zü bezig was de
l«n 7Ün_,fen benzine-statlon te vul-
winkels in de nabijheid raak-
lr*nd en plaatsten de brand-
"t een hopeloze taak. Verschil-
I UnriM.1". ende percelen liepen
""""olijke schade op.
LiSS!™?® tankauto kon pas ge
tij.. ,oen de brandweer van de
1 m 8rt 113 Wn h3lf UUr
uhI®®1, een schuimbluswagen.
ona„.u dat de veiligheidsklep-
i ernlLi °Pen stonden, is
„„zrLosle ontstaan en hadden de
gelegenheid hun panden
ontruimen Er hing een
tegeluk hlS? 7°^ boven de stad Het
Mui*8! rookw
(gen af«mnd®"aen «UKers. waar-
Meel"lljkh?eip 0r de politle slechts
en de tweede man van
n. zDn aangehouden voor on-
tn» „02r?aak van het ongeluk is
l0e onbekend.
L-t lIGCA.
Kat uit de boom kijken
Verder heeft het Gemeentebestuur op
allerlei manieren getracht, de belang
stelling voor de woningbouw in de vrije
sector te stimuleren. Daarbij werd niet
immer de volle medewerking van de
belanghebbenden ondervonden. Zelfs
wanneer men in het bloembollenbedrijf
klaagt over wegzuiging van arbeids
krachten en dit wijt aan woninggebrek,
laat men nóg na. de kansen aan te
grijpen om hierin verbetering te bren
gen. Het „kat-uit-de-boom-kijken" 's
een sport die in Hillegom druk beoefend
wordt.
Sociale politiek
Wanneer men het beleid van Hille-
gom's Gemeentebestuur wil kenschetsen,
dan zal men moeten vaststellen, dat dit
zich na de oorlog in sterke mate bewo
gen heeft ln de rlohting van de sociale
hygiëne, van de opvoering van het peil
van Hillegom als woongemeente en van
zorg voor de Jeugd, voor onvolwaardigen,
zieken en ouden van dagen. Hillegom
beschikte reeds over een gemeentelijk
badhuis, dat na de oorlog sterk werd
uitgebreid Plannen voor een nieuwe
zweminrichting liggen er al Jaren,
maar men kan zich met de oude (die ook
aanzienlijk werd opgeknapt) nog wel
gering, om in de nabije toekomst een
oplossing van het woningprobleem t»
kunnen voorspellen. En dan is de Hil
legomse conjunctuur nog tè eenzijdig
gericht op de bloembollencultuur
-handel
Vestiging van nieuwe Industrieën had
In de voorbije jaren slechts in geringe
mate plaats. Een belangrijk bedrijf is de
kalkzandsteenfabriek van Van Herwaar
den. die honderden Hillegommers werk
verschaft, terwijl na de oorlog de beton-
fabriek „De Ringvaart" zich geweldig
heeft uitgebreid en eveneens van grote
betekenis is geworden.
Treslong stimulans
Een mijlpaal in de ontwikkeling van
Hillegom is geweest de stichting van
de Hillegomse Bloembolienbeurs (het
„Treslong-complex") en van de De-
monstratletuin. Dit alles is gevolg van
particulier initiatief, waarbij gemeen-
telijkc steun en medewerking krach
tige stimulansen geweest zün.
De verhoudingen ln de Hillegomse
gemeenschap hebben door en na de
oorlog weinig verandering ondergaan.
Het aantal organisaties is toegenomen,
vooral op het gebied van ontspanning
en vermaak. De stichting van de Kunst
kring Bloembollenstreek bleek mogelijk
toen men eenmaal over een geschikte
Wanneer we één voor één de pension- en hotel-
bedrijven uit de tijd van opkomst van de vissersbad
plaats onder de loupe nemen, dan mag zeker het hotel
„De Zwaan" in deze serie niet ontbreken.
Dit etablissement immers, dat was gelegen op de
Zuidelijke hoek van de Boulevard en de Voorstraat,
is gedurende de jaren van zijn bestaan voor velen,
zowel binnen als buiten Katwijk, een begrip geworden.
Wanneer men ons zou vragen wanneer het gebouw
werd gesticht, moeten we helaas het antwoord schul
dig blijven. Wel staat echter vast. dat ln publicaties
uit de laatste decennia van de zeventiende eeuw al
sprake is van de herberg „waar de Swaan uithangt,
zijnde het Regthuis". Hieruit blijkt dus dat het ge
bouw toen niet alleen als logement dienst deed. doch
daarnaast de min of meer officiële functie van
rechthuis vervulde. Ook in de „Nederlandsche Stad- en
dorpbeschrijver", daterend uit 1799. vinden we „De
Zwaan" vermeld als de herberg „De Witte Zwaan"
samen met het „Hof van Holland", dat gelegen was
aan de Voorstraat, ongeveer tegenover de Badstraat
en dat ondertussen de functie van rechthuis had
overgenomen.
Door zijn ligging aan het Westelijk uiteinde van de
Voorstraat, het eindpunt van de verbindingsweg van
Leiden, via de Haagsche Schouw en Katwijk aan den
Rijn naar Katwijk aan Zee, was „Het Zwaantje", zoals
het logement in de wandeling werd genoemd, een
geliefkoosd doel voor pleziertochtjes vanuit Leiden
De foto. welke we hierbij afdrukken, toont ons het
gebouw zoals het was in de jaren tachtig Sedertdien
werd het vele malen verbouwd, waardoor het er in de
laatste Jaren voor de oorlog, zoals velen van onze
lezers het zich ongetwijfeld nog herinneren, heel
anders uitzag.
Het mocht ons niet gelukken om de namen van
allen, die ln de loop der jaren „Het Zwaantje" exploi
teerden, te weten te komen. Wij volstaan daarom met
een overzicht, beginnende omstreeks het jaar 1850,
toen C. Varkevisser, zoon van de eigenaar van het
logement „De Roskam" in Katwijk aan den Rijn, het
gebouw kocht. Bij zijn overlijden in 1864 zette zijn
weduwe, A. W. Varkevisser-Dietrlch. de exploitatie
voort, tot zij ln 1867 in het huwelijk trad met A.
Hakker. Deze laatste zette het bedrijf voort tot 1905,
toen hij het van de hand deed aan A. van Leeuwen,
die o.m. ook het Grand Hotel „Du Rhin" exploiteerde
In 1914 wisselde het gebouw weer van eigenaar en
kwam in handen van P Bloot, tot de grote afbraak
van 1943 een einde maakte aan de geschiedenis van
dit historische gebouw.
gelegenheid beschikte na de bouw van
de Hillegomse beurs, en zo kon de Kunst
met een grote .K". waarmee de bloem
bollenstreek totnogtoe zo karig bedeeld
was, ook hier worden gebracht. Het
vreemdelingenverkeer nam ook door de
stichting van Keukenhof sterk toe. en
in dit verband moet de verbouwing van
het aloude „Flora" tot. modern café
restaurant worden genoemd. Ook Sister
mans. de „wieg van de ANWB" onder
ging een modernisering.
Hillegom heeft goede kansen. Ze
zijn na de oorlog niet onbenut ge
bleven. Een gezonde, regelmatige
ontwikkeling die deze gemeente
haar plaats in de Bollenstreek kan
doen behouden, is echter pas moge
lijk. wanneer de ..slopende kwaal"
an het woningtekort tot het ver
leden behoort.
405 Slachtoffers van
aardverschuiving
48 HUIZEN BEDOLVEN.
Vastgesteld Is. dat tot dusver 405
slachtoffers te betreuren tün bi) de
aardverschuiving, die de Desa Paksal-
ran op Midden-Java heeft getroffen.
Verder zün er meer dan 200 gelten om
gekomen. 46 hulzen zijn bedolven on
der een laag van ongeveer vijf meter
aarde. Deze grond was afkomstig van
de heuvels aan de voet van de berg
Dieng, die een hoogte hebben van 300
tot 400 meter. Enkele woningen wer
den meer dan 200 meter van hun
plaats weggesleurd.
De Gouverneur van Midden-Java heeft
Inmiddels de plaata van de ramp be-
BLOESEM IN ZUID-LIMBURG
Van morgen af zullen ln Zuid-Limburg
gedurende ongeveer 14 dagen kersen-,
peren, pruimen- en perzikenbomen ln
bloei staan. De volle bloei wordt om
streeks 1 Mei verwacht: daarna volgt
nog de bloei van de appelbomen.
zocht. Een der heuvels, de Boekit Pen-
gamoen-Amoen, vertoonde reeds in Fe
bruari na een windhoos neiging tot
aardverschuiving. Burgerlijke autoritei
ten waarschuwden toen de bevolking
aan de voet en op de helling van de
heuvels, dat zü naar veiliger oorden
moesten vertrekken, dooh aan deze
waarschuwing werd geen gevolg gege
ven. Er wordt thans geld bijeengebracht
om de slachtoffers te helpen Slechts
twee zwaargewonde overlevenden kwa
men uit het getroffen gebied te voor-
