Egypte: ziek en achterlijk, ondanks Cairo's nieuwe centrum Jonge leiders staan voor schier hopeloze moeilijkheden, waarvan de oplossing veel tijd vraagt Planbureau: „1955 gunstig" „Wij moesten wel ingrijpen, want er waren valse beriekten" Groot rumoer in Belgische Kamer n.a.v. vóór-censuur van regering 94»te Jaargang LEIDSCH DAGBLAD Vrijdag 1 April 1955 Vijfde Blad No. 28490 (Van onze Reisredacteur) (I) De hete zon van het middaguur schroeit de zandvlakte van de luchthaven van Cairo, waar de Constellations, Visconnts en Stratocniisers van de internatio nale luchtvaartmaatschappijen komen en paan. Maar in de lichte, hope stations gebouwen Is het koel: er heerst de snelle bedrjjvipheid van luchtreizipers en de moderniteit van bars en restaurants en er Is een lome vrouwenstem door de luid spreker, waarin in drie talen aankomst en vertrek van de vliegtuigen wordt ge meld. De internationale sfeer wordt echter verbroken als ineens de stem van het meisje zwUgt en uit de luidsprekers een ander geluid komt: een hoge smekende mannenstem, de extatische oproep tot het gebed van de muezzin. En op de i nige zandvlakte bulten buigt een figuurtje ln wijd gewaad zich nederig naar het Oosten voor Allah, die zo oneindig groot, en voor Mohammed, die zün profeet is. Minutenlang schalt de stem voort, dan hoort men nog slechts het ruisen var plaat en eer men van zijn verbazing over de Islam-per-gramofoon bekomen Is, jagen de vier brullende motoren van een Constellation een stofwolk over het in gebed verzonken figuurtje en meldt de stem van het meisje alweer, dat het toe- stel voor Londen zo juist vertrokken is Puriteinse ijver ruimde tal van uitwassen op Vreemde ontmoeting tussen een oud land een een nieuwe tijd. Zij speelt zich trou wens overal af ln Cairo, milhoenen-me- tropool aan de Nijl, die van het Zuiden uit zijn groene lint van vruchtbaarheid door de geblakerde woestijn trekt en zich hier uitbuigt in zijn welieg delta. Rijk land, dat drie oogsten per Jaar geeft, maar niet rijk genoeg voor zijn in dal en delta rondkrioelende bevolking van 22 mlllioen. Achterlijk land ook, ondanks het bedrieglijk beeld van Cairo's moderne centrum met enorme witte warenhuizen, flat- en regeringsgebou wen, die naar de blauwe hemel reiken, levendige boulevards met luxueuze win kels, waarlangs elegant geklede en op gemaakte en Egyptische, Griekse en Italiaanse vrouwen gaan. Tien stappen edhter buiten dit com fortabele wereldje van ijskasten en lif ten en wolkenkrabbers en ge staat mid den in het stof, het lawaai en het ge krioel van het Nabije Oosten. In de oude wijken van Cairo gaan zwartge- sluierde vrouwen steels hun weg, spelen bruine kindertjes in het vuil en zitten mannen met fez ol hoofddoek in hun „gallabiah", hun wijde gewaden, breed uit achter waterpijp en kleine kopjes koffie. Er is gebalk van ezeltjes, gil lende Arabische muziek, geschreeuw van kooplieden en de onverschilligheid van trage kamelen voor het hels getoeter van rammelende taxi's. Er zijn de dun ne minaretten van Cairo's vijfhonderd moskeeën, en boven al het gedruis to rent het geweldige silhouet van de Al Azhar-universiteit. vesting van de or thodoxe Islam. Overal Nassers portret Eén ding vindt ge echter zowel in oud als in nieuw Cairo: het portret van een officier. Een open kraag, een gezet, niet on-innemendi gezicht met zwarte snor en donkere ogen onder een pet met adelaarswapen. Het is het gezicht van in het geniep verkocht, op de verkoop van de verdovende „hasjisj" staat le venslange dwangarbeid, prostitutie is door strenge verbodsbepalingen vrijwel onbetaalbaar geworden, voor overspel gaat men de gevangerfis in. ook echtge noten mogen elkaar op straat niet kus sen, en in puriteinse ijver is zelfs een onschuldig spel als canasta in de ban gedaan. De schoonmaak is grondig, het traditionele bedelen om baksjlsj is haast verdwenen, de schoenpoetsers moet men roepen en strenge toeristen-po litle waakt met zó donkere blik over uw fi nancieel welzijn, dat deze toerist uit louter balorigheid op zoek ging naar een bedelaar om wat piasters weg te geven. Naar Duits model.. Er zijn andere uiterlijke kentekenen van het nieuwe regiem. Naast de groene Egyptische vlag met maan en sterren, wappert overal de rood-wit-zwarte revo- lutievlag. Op het oude staatswapen ze telt thans een grote gestyleerde adelaar naar Duits model. Er is trouwens meer, dat onze Oosterburen zal behagen. Aan. plakbiljetten met gespierde jonge kerels erop, die stoer in een onbepaalde verte staren, een soort studenten-militie, die met geweldige armgezwaai door de stra ten naar een 6tadion marcheert om al daar Gamal Abdel Nasser in spontaan enthousiasme op de schouders heen te dragen. Deze geüniformeerde jongelui gaan ook met een blik vlees de man ter verhoging van de geestdrift op excursie naar de Mudiriat al-Tahrir. de bevrijdingsprovincie onder Alexandnë. waar men de woestijn tot bloei brengt op een wijze, die bijzonder veel op de Israëlische lijkt. Al moet men dat hier niet tè hardop zeggen. Er zijn de vele officieren van de thans bevoorrechte strijdkrachten, die in on berispelijke uniformen door de straten wandelen. Er is een gecensureerde pers. die iedere dag met plichtmatige vreug de proclameert hoe voortreffelijk alles toch wel gaat in het nieuwe Egypte. Met het oog op de politieke ge beurtenissen in het Midden-Oos ten, waarin de positie van Egypte van het hoogste belang is. heeft onze Reisnedacteur een bezoek aan dat land gebracht om in een aan tal artikelen zijn indrukken weer te geven over Egypte en zijn nieuwe regiem Premier Gamal Abdel Nas ser en zijn .junta" van jonge offi- cueren .die dit in velerlei opzicht nog achterlijke land in versneld marstempo naar een moderner be staan v man voeren, ontmoeten daarbij problemen van enorme omvang. In dit eerste artikel tekent onze Reisredacteur de sfeer van het huidage Oatro en stipt hij enige van die problemen aan. waarop hij later dieper zal it^aan. Ook op politiek gebied. Die drang lijdt j soms tot overijldheid. Egypte ligt midden in een internationaal kraehtiynenveld. Aan de grens met Israël stijgt de span ning, de Soedan dreigt toch onafhan kelijkheid te verkiezen boven unie met Egypte. Irak heeft Egypte's leiderschap in de Arabische Liga genegeerd en door zUn defensie-pact met Turkije de Ara bische eenheid doorbroken, het Westen manoeuvreert om in het Midden-Oosten de ontbrekende schakei tussen NAVO en het Zuid-Oo6t-Aziatische pact te sme den. Voor Nasser en de zijnen zijn di zware opgaven, zwaarder dan het com manderen van regiment of bataljon. Er. in hun land van palmen en woestijnen moeten deze jonge revolutionnairen, aan wier eerlijkheid overigens niemand twijfelt, de hitte van de dag wèl voelen! Richtlijnen voor jaarverslagen N.Y. s' De besturen van het Verbond van Nederlandse he werkgevers, het Centraal Sociaal Werkgevers-Verbond, het Katho liek Verbond van Werkgeversvak vereni gingen en het Verbond van Prot. Chr. werkgevers in Nederland achten de Jaarverslaggevmg van de open naamloze vennootschappen zo belangrijk en actueel, dat zij medio 1954 het besluit hebben genomen een commissie in te stellen met de opdracht dit onderwerp in beschouwing te nemen en hierover rapport uit te brengen. Het rapport van deze commissie is in de eerste plaats bestemd voor en gericht op Naamloze vennootschappen, werkzaam op indus trieel terrein; ook echter ondernemin gen, werkzaam in andere sectoren van het bedrijfsleven, kunnen in dit rapport zekere richtlijnen aantreffen. Dr P. Rijkens, voorzitter van de Raad van bestuur \an Unilever N.V., werd bereid gevonden het voorzitterschap dezer commissie op zich te nemen. In het thans verschenen rapport geeft de Commissie diverse richtlijnen en aanbevelingen. Consumptie zal stijgen Volgens het Centraal Planbureau zal 1955 voor Nederland gunstig zijn. De Nederlandse economie zal rich ver heugen in een verdere expansie, *U het aanzienlijk langzamer dan in het vorig jaar. Zo ral de stjjglng van de nationale productie slechts 2 ftr bedra gen en de stijging van de reële con sumptie per hoofd van de bevolking slechts 1.2 In het Centraal Economisch Plan 1955 ,,'ordt gemeld, dat na de sterke toene ming van de nationale productie in 1953 en 1954 van resp 10 en 7 het percen tage van 2 voor 1955 wellicht een teleur stelling is. In normale tijden ls deze geringe toe neming van de productie dan ook te wei nig om voldoende werkgelegenheid te scheppen voor de stijgende beroepsbe volking. De toeneming van het aantal werklozen, die hieruit zou volgen, wordt evenwel getemperd omdat het bedrijfs leven zal trachten het ln 1954 ontstane tekort aan arbeidskrachten op te heffen. De toeneming van de werkgelegenheid wordt dus Iets groter dan met de pro- de luitenant-kolonel Gamal Abdel Nasser, premier en leider van de repu bliek Egypte. Of het portret ook in alle huizen hangt is een andere vraag, maar het kykt wel op U neer ln alle café's en bazars van de oude wijken zo goed als in de internationale bar van Semiramis, Cairo's hotel nummer 1, sinds Sheppards afbrandde op „Zwarte Zaterdag" ln Januari 1952. toen Cairo's grauw in wilde furie tegen zUn ellende muitte. Vlak by Nassers portret in Semiramis staat ove rigens een vitrine met gouden hebbe dingetjes van Faroek, de patserige byou- tenetjes van een potentaat, die de wel stand van zijn volk placht af te meten naar zijn eigen omvang. Nu, zo diep is deze man gevallen, dat zijn snuisterijen zelfs hier niet meer gekocht worden door de horden van Amerikaanse toe risten, die zich, getooid met ongebrui kelijke petjes, hier door gidsen in de hitte laten rondzeulen. Canasta in de ban Over de zondige aantrekkelijkheid van Cairo zullen zij, eenmaal Bhuls, overi gens kort moeten zijn, want daar Ls ge ducht de bezem door gehaald. Porno grafie, die hier eertijds als tramkaart jes van de hand ging, wordt nog slechts Het kopersmidje in een van Cairo's nauwe straatjes wacht op klanten. Overbevolkt land Moet men hier de jonge, energieke militaire leiders van Egypte al te hard over vallen? Zij hebben een ziek en ach terlijk land geerfd, een slecht-georganl- seerde staatsmachine, door corruptie in iedere rang ln het moeras geraakt. Een overbevolkt land, geteisterd door armoe en ziekte, geremd door een verouderde en verlammende interpretatie van zijn godsdienst. Een apatisch volk van driekwart anal fabeten moet op gang gebracht worden. Het is een economisch en sociaal pro bleem van zo geweldige omvang, dat men nauwelijks de eerste aanpak kan vinden, een probleem dat tientallen ja ren mllliarden Investeringen zal vragen. De oplossing ervan ls een kwestie van zeer lange adem. die een stabiel gouver nement eist, dat bovendien door voort durend initiatief tot de verbeelding van het volk moet spreken Het Is fietsen of omvallen. Vandaar de drang tot han delen van het regiem. Minister Staf in Eerste Kamer: Antwoorden met atoomwapenen Verdedigingslijn naar het Oosten Gelijk wij gisteren nog in een gedeelte onzer oplage konden vermelden, heeft Minister Staf In de Eerste Kamer medegedeeld, dat de NATO-raad ln Decem ber 1954 heeft besloten de West-Europese strijdkrachten te versterken met tac tische atoomwapenen, omdat de Russische strijdmacht met conventionele wape nen vele malen sterker is. Indien het Westen met atoomwapenen wordt aange vallen, zal prompt met atoomwapenen worden geantwoord. De regeringen zul len er over beslissen of bij de dreiging van een algemeen conflict atoombombar dementen zullen worden uitgevoerd. Dat besluit kan het uitbreken van een oorlog voorkomen. Voorts zeide hij, dat in de NATO niet zyn opgenomen de eenheden, die in het bijzonder voor een dergelijke strategische opdracht zyn bestemd. Daar beschik ken Amerika en Engeland over, doch naarmate de kleine landen meer tot de defensie bijdragen, hebben zjj meer invloed. In toekomst kleinere divisies De regering staat op het standpunt, aldus minister Staf, dat alles moet wor den gedaan om oorlog te voorkomen door naar een evenwicht van krachten te streven. Dan zijn we verplicht tot be grip voor elkaar te komen en de rege ring steunt daarom alle voorstellen, die kunnen lelden tot vermindering van de bewapening. Inmiddels moet de wetenschap dat het Westen atoomaanvallen met de zelfde middelen kan beantwoorden, een oorlog voorkomen. Door het besluit van de NATO om bij het opmaken van de verdedigingsplan nen met atomlsche strijdmiddelen reke ning te houden, is het mogelijk het Wes ten te versterken. Bovendien kan daar door de verdedigingslijn meer naar het Oosten worden verlegd, waarbij de In schakeling van Duitsland van belang is. Reorganisatie na 1956 Het gebruik van atomische wapenen zal ook van invloed zijn op de opbouw van onze krijgsmacht, hoewel de eer ste jaren geen grote wijzigingen wor den verwacht ln de omvang van de strijdkrachten. Voor de Landmacht wordt bjj de bestudering van de nieu we plannen aandacht geschonken aan een grotere beweeglijkheid. Men denkt aan eenheden in verspreide opstelling. By de opvoering van de beweeglijk heid zal de verscheidenheid van wa penen minder worden en de divisies kunnen misschien worden verkleind van 18.000 tot 12.000 man. De reorganisatie zal geleidelijk gebeu ren en het huidige opbouwplan zal in ieder geval tot einde 1956 worden voortgezet. Indien de divisies kleiner worden, zal daar in 1957 mee worden begonnen. Beraad geleide projectielen Aan de luchtdoelartillerie zal grotere betekenis moeten worden toegekend, doch geleide projectielen zullen nodig zijn tegen de moderne snelle vliegtuigen, waartegen luchtdoelartillerie niets meer kan uitrichten wy beraden ons. aldus minister Staf. of met de Nederlandse luchtverdediging die richting moet wor den Ingeslagen. De financiële conse quenties zyn nog niet te In de nieuwe operatieplannen van de NATO als gevolg van de inschakeling van Duitsland en het gebruik van tacti sche atoomwapenen, zal in de toekomst het Noord-Oosten van Nederland achter de IJssellinie mede kunnen worden ver dedigd Daardoor krygt de territoriale verdediging een ander karakter door verdediging in de diepte. Bij de nieuwe plannen zal daarmede rekening worden gehouden. De verdediging achter het front is dan ook niet meer een zaak van Nederland alleen. Het waarschuwingssysteem van de luchtverdediging zal dit jaar geheel zyn vernieuwd. Onder vrywel alle omstan digheden zal voor de nadering van vyan- deiyke vliegtuigen kunnen worden ge waarschuwd. Er kan worden gesproken van een doeltreffende luchtverdediging om indringende vliegtuigen af te weren. Motie van wantrouwen TEGEN MINISTER ONG ENG DIE Tegen het beleid van de minister van Financiën, Ong Eng Die, is gister ochtend door de fracties van de oppositie een motie van wantrouwen ingediend. In de overwegingen wordt o.a. gezegd dat de minister zyn belofte, die hy in het parlement heeft gedaan om de ontwerp-begroting 1953 uiteriyk in Juni 1954 en de ontwerpbegroting 1954 uiter iyk in Juli 1954 in te dienen, niet ls nagekomen, dat hy in Maart 1954 tegen over d° pers verklaarde, dat Ijet deficit op de Staatsbegroting niet meer dan 1 2 milliard rocpiah zou bedragen, terwijl hy recentelijk mededeelde, dat het deficit 3.1 milliard bedroeg; dat een Jaar verstreek na zyn verklaring in het Par lement over de buitenlandse kapitaals investeringen, maar dat sedertdien ar- omtrent niets meer is vernomen; dat de financiële en economische situatie steeds slechter wordt en dat de maatregelen van de Minister van Financiën geen hoop bieden op vprhptering, noch op beëindiging van de verslechtering van de toestand. De motie was ondertekend door ver tegenwoordigers van de Masjoemi de P.I R <afd Takjoedding Noon, de Socialisten, de Katholieken de Chrisle- lijken en de Democraten. duetlesty ging overeenkomt BelangTyke verschuivingen in het productiepatroon zullen wa&rschymyk niet optreden De voorspelde styging van de con sumptie wordt toegeschreven aan de loonsverhoging die tegen het einde van 1954 werd doorgevoerd. Het gezinsver- bruik zal in 1955 in volume en naar raming met 2.3 ft toenemen en aange zien een bevolkingsvermeerdering zal optreden van ca. 1.1 mag slechts met een styging van de reële consumptie per hoofd van ca. 1.2 ft worden gerekend. Geen rekening is gehouden met de aan gekondigde belastingverlagingen, die 1 Juli a.s. zullen ingaan en die ongetwy- feld hun invloed zullen doen gelden. Het saldo van de betalingsbalans zal in 1955 weinig veranderen. Er wordt een overschot op de lopende rekening ge raamd dat f 350 mlllioen groter ls. dan dat ln het afgelopen jaar. Dit over schot zal resulteren in een toeneming van de goud- en deviezenreserve, tenzy de versnelde aflossing van buitenlandse credieten of de kapitaalexport door de particuliere sector een grote omvang aanneemt. Door de afwezigheid van krachtige impulsen ln 1955 zal de afzet maar weinig stygen en zal derhalve ook het investeringsvolume slechts een geringe verandering vertonen. Het bru te-In vesteringsvolume ondergaat, naar ver wachting slechts een styging van 2 ft, terwijl de netto-investering d.w.z. bru- to-ln veste ringen minus de afschrijvin gen - nauwelijks veranderen. Dat wil nog niet zeggen, dat in de uitbreiding van het productie-apparaat een ver traglng zou ontstaan. Oud-Cairo: op de stoffige vlakte bij de Al Azhar-moskee komen de inwoners van Cairo's oude wijk een luchtje scheppen en een praatje maken. En de groentekoopman staat klaar met vruchten en suiker- net voor de dorst. Bespreking ernstige mishandelingen Door Indonesische Parlementsleden De sectie-JustlUe en Binnenlandse Veiligheid van het Indonesische Par lement zal in een werkvergadering met de premier, All Sastroamidjojo, de tientallen, vaak zeer ernstige klach ten Inzake mishandeling door de po litie bespreken. Dit heeft het parlementslid J. P. Snel medegedeeld. De aanleiding tot dit b«6lult was een recente klacht inzake mishandeling door polltle-ambtenaren. De heer Snel zeide dat er ook klachten inzake ernstige mis handelingen zyn. die zich zouden hebben voorgedaan tydens het politioneel on derzoek van de za&k der „Nederlands- Indische guerilla-organisatie", waarbU Jungschlager en Schmidt de hoofdbe- klaagden zyn. Het Parlementslid zeide dat de eerste minister parlementair ver- antwoordeiyk is voor het optreden der Staatspolitie. De Parlements-sectie van Justitie en Binnenlandse Veiligheid gaf de heer Snel opdracht als inleider over dit onderwerp op te treden. (Van onze Brusselse correspondent) Gisteren was de Belgische Tweede Kamer het toneel van heftige inridenten, zo heftig, dat het er op een bepaald moment naar uit zag. dat de zitting in een vechtpartij zou ontaarden. Spaak, Van Cauwelaert en de 80-jarlge voorzitter der Kamer, Huysmans, moesten van hun gezag gebruik maken om de gemoe deren te bedaren in het debat over de censuur, welke de minister van Verkeer vorige week Zaterdag heeft ingesteld opde berichten over de verboden C.V.P.- manlfestatie. Minister ging te ver Deze minister, de heer Anseele. ver dedigde zyn handelswyze aldus. Hy zei. dat de radio-Journalisten in feite dage- lUks een vóór-oensuur toepassen, zy „bewerken" de berichten. De minister gaf een voorbeeld: in een interview met de gouverneur-generaal van de Belgische Congo schrapte, enkele maanden gele den, de redacteur van de radio-nieuws dienst een van de meest belangryke zinnen, met name de verklaring van deze hoge functionaris, dat ook ln de Congo het staatsonderwys voor inlan ders dient te worden uitgebreid. De heren, aldus minister Anseele, stellen protestmoties op. maar zy passen zelf sinds Jaren een censuur toe. Het R.K. Kamerlid Gllson en de R.K. staatsminister De Schrijver herhaalden hierna In hun uiteenzettingen het relaas der feiten, met name. dat de Belgische radio op 26 Maart berichten heeft uit gezonden om te doen geloven dat er helemaal geen manifestatie was geweest. De interpellanten verwekten door hun verklaringen een enorm geschreeuw en lawaai. Er werd met de banken geslagen en om de sprekers te hinderen werd systematisch maar steeds door tussen door geroepen. Op r|Jn hoge presidentszetel gezeten sloeg de tachtigjarige voorzitter Huys mans het spektakel met z|jn gewone ironie gade. ..M|Jne heren", zei hU. ..het publiek heeft nu z|jn portie spektakel gehad, laten w|j opnieuw ernstig wor den!" wy hebben valse berichten moeten tegen houden, aldus ging daarop de minister van Verkeer verder. Een Neder landse reporter werkte op de Anspach- laan by de Beurs, met de microfoon In de hand. Deze reporter van Radio-Hil- versum zei: „De demonstranten, die zich bevinden tussen het Noordstation en het De Brouckère-plein stremmen het ver keer Er ontploffen voetzoekers en wy horen het knallen van geweerschoten" Dit zyn volkomen valse berichten, aldus de heer Anseele. Er waren dus Journalisten, die het hoofd hadden ver loren Paniek en opruiery moesten wor den vermeden Een andere Journalist heeft verklaard dat er een bom was gegooid. Minister Anseele ging tydens zijn ver- I dediging bepaald te ver. toen hy het op zeker ogenblik aan de stok kreeg met de afgevaardigde baron Devleeshouwer. ae RK. oud-minister van Koloniën in het Londense Kabinet en minister van Bin nenlandse Zaken in de R.K. regering van 1950. tydens de beroering om de Koningskwestie. Toen deze interrum peerde, riep minister Anseele terug: „Ik heb ln Londen geen postzegels verkocht zoals gy. Waar zyn die postzegels"". Deze Insinuatie kon de minister in de loop van een heftige woordenwisseling niet waar maken. Het debat over de censuur dreigde te verlopen in een ver warde postzegelgeschiedenis. Het slot was. dat de minister moest erkennen, dat hy „geen kwade bedoelingen met zyn vraag" had gehad Er volgde een geweldig geroep en tumult. Op het ogenblik, dat enkele verhitte Kamer leden bijna handgemeen werden, deed de voorzitter de bellen rinkelen en schorste hy de vergadering. Na de hervatting nam eerste-minister Van Acker het woord. Hy zei van oor deel te z|jn, dat de verwijten van de Interpellanten gerechtvaardigd zouden zijn. indien de toestand normaal was geweest. De manifestatie was echter verboden en Iedere regering zou op dezelfde wijze gehandeld hebben. Er was geen wanorde doch er was maar zeer weinig nodig geweest om deze te ver wekken. Het was ook uit voorzichtigheid geweest dat de berichten over de de monstratie werden Ingehouden. De Bel gische minister deed hierna een beroep op de Kamerleden om hun kalmte te bewaren. „Ik doe mUn uiterste best om een oplossing te vinden en wy moeten allen van de Paasvacantle gebruik maken om een gewetensonderzoek In te stellen. Tot Iedere prjjs moeten wy vermijden dat een lange periode van politieke haat en sectarlsme ontstaat. WU zijn allen te nerveus op het ogenblik en moeten ons realiseren dat alleen het belang van het land telt. Ik doe dus een beroep op U allen mee te helpen aan het vinden van een vreedzame oplossing voor onze problemen". Hierna ging de Kamer over tot de behandeling van de begroting van publieke werken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1955 | | pagina 7