NOORDWIJK exploiteerde vrijheid onder
gunstige omstandigheden
Verwachtingen overtroffen noch beschaamd
Ongeschonden parel in
courante zetting
In Algerië noodtoestand voor een
half jaar afgekondigd
Aur1/
I
94ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Vrijdag 1 April 1955
Derde Blad No. 28489
-
riv Lu'.'>^*4;
(Van een onzer redacteuren)
Het is eenvoudig, een idee te lanceren. Eenvoudiger nog is het, met een
groots gebaar een begin met de uitvoering te maken.
Bij dat begin heeft men de vrije keuze, men kan de meest sprekende
aspecten en problemen en consequenties grondig onder de loupe nemen.
Dat hebben wij gedaan, toen wij begonnen met een wandeling door tien
jaren vrijheid in de omgeving van de Sleutelstad op zoek naar de vraag, hoe
we die tien jaar vrijheid hebben besteed. Wij begonnen, in Katwijk.
Moeilijker wordt het, een vervolg te maken op een goed begin. Dat ver
volg kan makkelijk gezocht worden in een andere streek. Een streek waar de
problemen anders liggen. Zo makkelijk willen wij er ons echter niet van af
maken. Nu we eenmaal bij de badplaatsen begonnen zijn, gaan we nog even
door in datzelfde problemengebied.
We gaan naar Noordwijk, de „parel van de badplaatsen".
Hoe heeft Noordwijk tien jaar vrijheid gebruikt?
Noordwijk heeft er een goed gebruik van gemaakt in die zin, dat deze
bloemenbadplaats een omvangrijk graantje heeft meegepikt van de hoog
conjunctuur in de vreemdelingenindustrie en de bollencultuur, twee van de
pijlers van de welvaart van dit rayon.
Dank zij de exclusieve positie als enige ongeschonden badplaats in Neder
land toen het uur van de bevrijding sloeg. En dank zij het algemener conjunc
tuurverschijnsel van profijt in de bollenstreek.
Heeft Noordwijk tien jaar vrijheid goed besteed? Och, ontkend kan
het beslist niet worden. Daarbij moet echter in aanmerking worden genomen,
dat Noordwijk de conjunctuur en de omstandigheden heeft meegehad
Bóven de op het uur der bevrijding gekoesterde verlangens en verwach
tingen is het resultaat echter niet geweest.
Het resultaat heeft gelijke tred gehouden met wens en kans
het buitenland, de vraag naar vacantie-
verbliiven aan de zee overtrof het aan
bod, met het gevolg uitstekende prijzen
voor zomerverhuur. waarvan Noordwijk
by uitstek profiteerde. Daarbn kwam
nog het teren op de oude roem van
Noordwijk als „de parel der badplaat
sen". het speciale cachet, de uitstekend
geoutilleerde badbedrtlven en de vele
mooie plekjes in het sterk geacciden
teerde Zuiden en de prachtige wandel
wegen in het. Staatsbosbeheer, factoren
die ook in de verre toekomst nog niet
in waarde ingeboet zullen hebben.
Tulpenrallye. internationale tennis
wedstrijden. diverse concours d élégance
de Keukenhof in de onmiddellijke nabij
heid. droegen alle hun steentje b(j om
in binnen, en buitenland de aandacht
op Noordwijk te vestigen.
Noord wijks boulevard, de rugge-
grcat van de vreemdelingenindustrie.
De enige ongeschonden boulevard,
die Nederland bij de bevrijding rijk
was. van welke omstandigheid de
bloemenbadplaats rijke vruchten
heeft geplukt.
(Foto L.D./Van Vliet).
in Duitsland werd niet alleen veel geld
verdiend, maar de helft van het. land
is hermetisch door het iizeren gordijn
afgesloten, de visa werden wederkerig
afgesohaft, de Beneluxgedachte werd
meer en meer een werkeliikheid en bo
venal gold en geldt nog steeds Holland
als een goedkoopte-eiland voor buiten
landers. die hier voor een „prikje" een
prachtige vacantia genieten.
Gevolg: Noordwijk werd door vele bui.
(inlanders ontdekt, als een dorado en
de buitenlanders compenseerden ruim
schoots de wegblijvende landgenoten.
Spreiding
Kwetsbare pijler
Wanneer men de loop van Noordwijk
na 1945 de revue laat passeren, dan
dient allereerst opgemerkt te worden,
dat de twee pijlers, waarop het econo
misch bestaan vóór de oorlog gebaseerd
was zich (zij het dan ook belangrijk
gewijzigd) ook na 1945 gehandhaafd heb.
ben. De bloembollenteelt en het vreem
delingenverkeer hebben zich op merk
waardige wijze hersteld en zijn wat de
uitkomsten betreft, zeer zeker in bete
kenis toegenomen.
Konden vóór de oorlog vele vooral
kleinere bloembollenkwekers met moeite
het hoofd boven water houden, alles
wijst er thans op dat deze zeer nijvere
groep Noord wij kers een periode van wel
vaart meemaken, hetgeen vooral tot
uiting komt in de aankoop van eigen
huizen, de bouw en verbetering van
bloembollenschuren en het aanpassen
aan de hoge eisen, die de teelt van een
kwaliteitsproduct in het huidige tijdsbe
stek als voorwaarde stelt.
Het beleggen van een deel der winst
in vaste goederen getuigt van een goed
financieel beleid, dat haar vruchten af
zal werpen voor het onverhoopte geval,
dat de conjunctuur een terugslag zou
ondervinden.
Het bloembollenvak is nu eenmaal
uiterst conjunctuur-gevoelig en nog
steeds geldt de regel, dat bloembollen
eerst hun waarde krijgen als zjj de
grens overschreden hebben.
Niettemin pakken zich voor het bloem
bollenvak in het verre verschiet weer
donkere wolken samen.
Enerzijds eisen woningbouw en nieu
we wegaanleg regelmatig goede, vrijwel
onvervangbare cultuurgronden voor zich
op. anderzijds dreigt het personeels
vraagstuk een woordje mee te zullen
gaan spreken. De industrie in de om
geving en de grote havens trekken door
betere arbeidsvoorwaarden en hogere
lonen, vele krachten aan. die in het
drukke seizoen niet gemist kunnen
worden De arbeidslonen in het bloem
bollenvak blijven bii de industrie ten
achter zodat de factor „zwarte lonen"
d kop op steekt.
De verlenging der leerplicht en de
militaire dienst gaan een rol van bete
kenis spelen, terwijl de teelt van bloem
bollen in het buitenland een hartig
woordje gaat meespreken.
Hecht fundament
Wat de tweede pijler betreft, het
vreemdelingenverkeer. ook wel de
vrecmdellngendndustrle genoemd, zijn er
in de na-oorlogse periode tendenzen aan
te wijzen, die de volle aandacht ver
dienen.
Toen vlak na de wapenstilstand pas
goed bekend werd. dat vrilwel alle bad
plaatsen. met uitzondering van Noord
wijk. tot op enige honderden meters
uit de kust met de grond gelijk ge
maakt waren, prees men zich gelukkig.
De Nederlanders konden nog niet naar
nastleklokaal nadert haar voltooiing en
voor het derde werd reeds bouwvergun
ning verleend.
Een nieuwe bioscoop, het Lido-theater,
wordt nog vóór het seizoen geopend en
de aanleg van de Van de Mortelstraat,
die van de Gooweg aansluit op de Van
Panhuysstraat en het dorp een belang
rijke verkeerson tlasting zal geven, staat
voor het volgend jaar op het programma.
In de Zuidduinen, de trots van Noord
wijk is vrijwel alle bouwgrond uitver
kocht en een groot aantal fraaie villa's,
bewoond door de best gesitueerde Ne- 1
derlanders. zijn na de oorlog gebouwd
en betrokken door forenzen
Kort na de oorlog kwam er een crisis
in de V.V.V.-organisatie. Dank zij de
energieke pogingen van bemiddelaars
hebben belanghebbenden elkaar weer ge
vonden in een nieuwe stichting, die
het vertrouwen in steeds toenemende
mate op zich weet te vestigen en bui
tenstaanders. die profiteren van de
financiële offers van anderen, naarzioh
toe weet te trekken.
Woningnood neemt nog
steeds toe
Ondanks de omschreven optimistische
verschijnselen, dwingt een objectieve be
schouwing ook te wiizen op minder pret
tig klinkende werkelijkheden.
De woningnood In Noordwijk neemt
nog dagelijks toe en schUnt in lange
toekomst een onoplosbaar probleem tc
worden.
De toewijzingen voor nieuwbouw zUn
wegens het vrijwel ontbreken van in
dustrie in de gemeente tot een mini
mum beperkt en voldoen bij lange na
niet aan de behoefte. Dat hierdoor veel
geleden wordt, behoeft geen nader be
toog.
De baldadigheid van de jeugd viert
hoogtij, wat blijkt uit de grondige be
schadigingen van nieuwe plantsoenen;
zelfs moeten nieuwe speelterreinen het
reeds ontgelden.
Het Raadhuis vraagt dringend om
vervanging en de hiervoor speciaal inge
stelde commissie heeft nog weinig van
adembenemende activiteit doen merken.
Het parkeervraagstuk schreit om een
oplossing en een belangrijke verbetering
wil ons niet zo moeilijk toeschijnen, nu
een groot terrein nabij de vuurtoren
reeds jaren op betegeling ligt te wachten
Het Dobbelmannpark en het vuurto
renplan verslinden een kapitaal aan
rente, de bouw van een aula op de alge
mene begraafplaats dreigt weer in het
vergeetboekje te geraken terwijl het
informatiebureau van de V.V V reeds 25
jaar geleden als een aanfluiting voor de
badplaats werd betiteld.
Kerkelijke verschuiving
Aan het slot van onze beschouwingen
over Noordwyk na de oorlog dient nog
gewezen te worden op een belangrijke
yerschuiving in de gemeente wat betreft
de kerkelijke indeling.
Opstandelingen-actie maakt
ingrijpen noodzakelijk
De Franse Nationale Vergadering heeft
heden. Vrijdagochtend vroeg een wets
ontwerp aanvaard, waarbij de noodtoe
stand In Algerië wordt afgekondigd voor
zes maanden. Sedert November vechten
de Franse veiligheidstroepen met op
standelingen, die aanvallen doen en zich
dan weer snel terugtrekken. Het wets
ontwerp werd met 379 tegen 219 stem
men aanvaard. De Communisten cn
Socialisten stemden tegen.
De wet geeft de gouverneur-generaal
van Algerië en de prefecten van de drie
Algerijnse departementen de bevoegd
heid alle verkeer op de wegen <met
Inbegrip van dat van voetgangers) te
verbieden in gebieden en op tijden welke
bij decreet moeten worden vastgesteld,
en „veiligheidszones" in te stellen en te
bepalen wie daar mag blijven en onder
welke voorwaarden. Voorts mogen zij
leder uit een departement weren, die
de autoriteiten in de uitoefening van
haar gezag tracht te hinderen.
Tevens krijgen de gouverneur-generaal
en de prefecten de bevoegdheid bijeen
komsten te verbieden, café's, bioscopen
en andere openbare gelegenheden ie
sluiten en burgers te gelasten vuurwa
pens in te leveren.
Geen der maatregelen zal automatisch
in geheel Algerië van kracht worden.
Het is de bedoeling ze van kracht te
laten worden in bepaalde gebieden, waar
opstandelingen actief optreden.
Remmen als stimulans
Ondanks dit alles kwamen echter
remmende verschijnselen in het ge
ding. Vermogenshcfflngen-in-eens en
hoge belastingaanslagen troffen vooral
de beter gesitueerde vaderlanders,
waaronder Noordwijk juist zUn meeste
en beste klanten had: het buitenland
lokte de reislustige Nederlander naar
zich toe: het snel toenemend aantal
auto's vergemakkelijkte een tocht naar
verre horizonten en Noordwijk moest
een aanzienlijke veer laten.
Noordwijk placht voor zover het par
ticuliere huizenverhuur betreft, steeds
per kalendermaand te verhuren en hier
kunnen de buitenlanders zich slecht bij
aanpassen.
Van vacantiespreiding wordt in het al
gemeen weinig heil verwacht. Vele
ouders gaan speciaal voor de kinderen
naar zee en zijn dus gebonden aan de
schoolvacanties Deze zijn weer in hoge
mate afhankelijk van eindexamens en
kunnen dus niet willekeurig naar Juni
of Juli verlegd worden.
De maand Augustus alleen kan In de
badplaats het jaar niet goed maken en
met spanning blijft men de ontwikke
ling In dit opzicht volgen.
Voortdurende uitbouw
Dat Noordwijk inmiddels na de oorlog
niet stil heeft gezeten blijkt uit haar
gestadige ontwikkeling. Oude en Nieuwe
Zeeweg, Lijnbaanweg en de straten in
de Zuidduinen werden aan het, moderne
verkeer aangepast de gas-, water, en
eleotriciteitsvoorziening ondergingen be
langrijke verbeteringen, welke nog niet
alle het eindstadium hebben bereikt, de
verlichting werd tot de modernste eisen
opgevoerd, een nieuw politiebureau werd
in gebruik genomen, evenals twee nieuwe
scholen, een derde kwam gereed en een
vierde is in aanbouw Het, tweede gym-
Voor de oorlog was Noordwijk-Bmnen
overwegend Rooms Katholiek en Noord
wijk aan Zee zeer uitgesproken Protes
tant. Het ontbreken van een R.K. kerk
en RX. scholen was kenneluk voor
Noordw iik aan Zee een beletsel voor be
langrijke verschuivingen Na de oorlog
werd de parochie „Maria ter Zee" ge
sticht. die een fraaie kerk liet bouwen.
I spoedig gevolgd door de „Christus Ko
ning school" aan de Hoogwakersbosch-
straat.
Hoewel slechts zeer korte ttid gereed,
blijken beide door de uiterst snelle c
wikkeling der nieuwe parochie nu reeds
te klem van opzet te zijn.
Resulterend kan geconcludeerd
worden, dat Noordwijk van de alge
meen heersende hoog-conjunctuur
in binnen- en buitenland na de
oorlog een behoorlijk graantje mee
gepikt heeft, hetgeen echter niet uit
sluit dat buitengewoon hard en een
drachtelijk samengewerkt behoort te
worden om steeds toenemende con
currentie het hoofd te bieden.
(Foto L D /Van Vliet).
Russische luitenant naar
West-Berlijn uitgeweken
De Britse autoriteiten in Duitsland
ondervragen op het ogenblik een Rus
sische luitenant, die Dinsdag in een
cantine van de Britse strijdkrachten in
West-Berlijn om asyl vroeg, aldus heeft
een functionaris van de Britse Hoge
commissie in Bonn bekendgemaakt. De
luitenant, die In uniform was. was ver
gezeld van een Duits meisje. HU is over
gegeven aan de Britse autoriteiten.
Lange rijen voor Oost-Duitse
levensmiddelenwinkels
In Oost-Duitsland staan lange rijen
mensen voor de levensmiddelenwinkels.
In sommige districten worden per per
soon slechts acht lucifers verkocht. Er
wordt donkerder meel gebruikt en er Is
minder suikerwerk wegens tekort aan
suiker. Het Oost-Duitse blad „National
Zeitung" is zo brutaal dit tekort in de
levensmiddelenvoorziening toe tc schrij
ven aan de „ophitaing van de Westeiyke
propaganda". De regering heeft bekend
gemaakt. dat sommige tekorten worden
verergerd door „hamsteren en paniek
kopen".
Labour behoudt meerderheid
in Londense graafschapsraad
Een van de modernste bedrijven .Konijnenburg en Mark. Een voor- .Noordwijk zijn belangrijke m in
van Noordwijk. verwant aan de bol- beeld van de grote en vruchtbare I deze streek heeft weten te hand-
lenteelt. is de freesia-zaadkwekerij na-oorlogse investeringen waardoor haven en versterken.
De Engelse Socialisten hebben giste
ren hun 21-jaar oude meerderheid in de
Londense graafschapsraad behouden,
maar deze is belangrük kleiner gewor
den. De Conservatieven bleken namelijk
twintig zetels te hebben veroverd, toen
de resultaten voor 105 zetels bekend
werden. De verhouding is thans: Labour
66. Conservatieven 39. De uitslag van 21
zetels is nog niet bekend.
Volgens Reuter wordt de kans op
algemene verkiezingen in Mei as. door
deze Conservatieve winst groter.
In Middlesex wonnen de Conservatie
ven zes zetels van de Labourpartij en zij
bezetten thans 52 zetels tegen Labour 35
In de eerste negen graafschappen bul
ten het gebied van Londen, die volledige
resultaten meldden, is geen verandering
opgetreden in de beheersing der raden
door een der partijen. Maar in het door
de Conservatieven beheerste Bucking
hamshire. ten Westen van Londen, waar
de labourleider Clement Attlee en het
linkse Labourlid Aneurin Bevan wonen,
boekten de Conservatieven een netto
winst van twee zetels ten nadele van
Labour. In het algemeen is er niet druk
gestemd, hetgeen ten dele wordt toe
geschreven aan het niet-verschUnen
van de dagbladen
Schipbreukelingen kunnen zes
dagen op zeewater leven
Schipbreukelingen kunnen zes dagen
op zeewater leven door dit ln kleine,
regelmatige doses te drinken, aldus
heeft dr Paul Aury. officier van gezond
heid van de Franse marine, gisteren
op een persconferentie in ParUs mede
gedeeld.
Dr Aury had de zorg voor tien zee
lleden van de Franse marine, die de
vorige week met hem bU Brest in een
rubberboot ronddreven om de theorie
van Alain Bombard te toetsen, dat
schipbreukelingen in leven kunnen blij
ven door het drinken van zeewater en
het eten van rauwe vis. De laatste der
elf mannen kwam na zes dagen aan
land. De Franse marine en luchtmacnt
houden een serie proeven voor dit doel.
Bombard stak in 1952 op een rubbervlot
de Atlantische Oceaan over.
De „schipbreukelingen", aldus dr Aury
hadden de eerste vier dagen als enig
rantsoen zeewater Later vingen zU elf
kleine vissen „Doses van 50 kubieke cm.
behoedden ons volledig voor dorst en
maakten ons minder hongerig", ver
klaarde hij.
Ben Goerion waarschuwt de
Arabische landen
De Israëlische minister van Defensie,
David ben Goerion. heeft „de vijand in
het Zuiden en Oosten" gewaarschuwd,
dat de Joden aan elk complot teren Is
raels onschendbaarheid en de vellirheid
van zijn bewoners met geweld het hoofd
zullen bieden.
De minister, die sprak op een bijeen
komst ter herdenking van liet feit. dat
tien jaar geleden de Joodse brigade in
de tweede wereldoorlog werd opgericht,
maakte in dit verband toespelingen op
Egypte en Jordanië.
Paleis van Herodes ontdekt
Israëlische oudheidkundigen hebben
cip het terrein van het oude Joodse fort
Masada. op de Westelijke oever van de
Dode Zee. de ruïne ontdekt van het pa
leis van Koning Herodes. die ten tiide
ran de geboorte van Jezus over de Jo
den heerste
De exped:tie. die in samenwerking
met het Israëlische leger opgravingen
Flavius Josephus, een Joodse schrijver
uit de eerste eeuw, wordt gesproken.
Volgens deze geschiedschrijver, een
autoriteit op het gebied van de Joodse
oudheid, was het .Slangenpad" een van
de wegen die leidden naar het fort Ma-
sada. dat boven op een rots ligt In dit
fort pleegden in de eerste eeuw talrUke
Joden zelfmoord, die zich niet aan de
Romeinen wilden overgeven. Herodes
had. volgens F!avi%s Josephus, Masada
tot een fort gemaakt. enerzUds als ver
dediging tegen zj)n eigen opstandige
volk en anderzijds als reactie op de
plannen van Koningin Cleopatra van
Egypte.
.Koningssloep" naar de E55
Naar wij vernemen wordt getracht
toestemming te verkriigen de zoge
naamde Koningssloep, het oudste vaar
tuig van de Kon Ned. Marine, een
plaats te geven in de inzending van
de Kon. Ned Marine op de E 55 te Rot
terdam. De Koningssloep zou dan het
middelpunt van de Marine-inzending
vormen Zoals men weet staat de Ko
ningssloep ter beschikking van H M. de
Koningin als zU vlootbezoeken brengt.
ZU wordt dan door een 20-tal adel
borsten geroeid.
Ter gelegenheid van de eerste dag van
uitgifte van de Zomerzegels 1955 zullen
bU de postzegelhandel eerste-dag-omsla-
gen verkrygbaar zyn tegen de prUs van
f. 1.50 per omslag De op 25 April a.s.
aan het loket van een postlnrlchting
afgegeven eerste-dag-omslagen. uitslui
tend gefrankeerd met een of meer zo
merzegels 1955, zullen worden voorzien
van een byzonder stempel.
In hotel Gooiland te Hilversum wordt
morgen de JaarlUkse reünie van sport
vliegers gehouden. Verwacht wordt dat
ook Prins Bernhard aan deze reünie zal
deelnemen. Aan de uit propagandistisch
oogpunt ln 1954 actiefste sportvlieger zal
de Willen van Graft-bokaal worden uit
gereikt. Verder zal ir L. R. Lucassen uit
Amsterdam de prUs voor de sportvlieg-
competitie 1954 ontvangen. De voorzit
ter van de Twentse Aeroclub. de heer
H. J. P. van Heek uit Enschede zal af
scheid nemen, hem zal een huldebiyk
worden overhandigd.
De heer J. W. F Backer, directeur-
eeneraal van de RUksluchtvaartdlenst,
zal bewyzen van zyn goochelkunst ge
ven.
Mevrouw van Graft zal de bronzen
Willem van Graft-plaquette onthullen.
PROTEST TEGEN SPAAK'S BEZOEK
De afdeling Kerkrade—Bleljerheide
van de Katholieke Arbeiders Beweging
in Nederland heeft naar aanleiding van
de schoolstrijd ln België aan de Natio
nale Federatieve Raad van het voor
malig verzet in Nederland ln een tele
gram geprotesteerd tegen het voorge-
nomen bezoek van de Belgische minister
van Buitenlandse Zaken Paul Henri
Spaak aan Valkenhnrg Zoals bekend,
heeft de heer Spaak in principe toege
zegd te zullen deelnemen aan het Na
tionaal Bevrydlngscongres van de Na
tionale Federatieve Raad, dat van 19 tot
21 Mei in Valkenburg zal worden ge
houden. De afdeling KerkradeBleUer-
heide zond Inzake de Belgische school
strijd adhaesietelegrammen aan de Bel
gische Katholieke Arbeiders beweging
en aan Kardinaal van Roey.
Tydens de Jaarvergadering van het
Centraal Bureau van de Tuinbouwvei
lingen te Utrecht werd de mededeling
dat de uitvoer van appelen naar Eeleië
van l April af zonder restrictie zal zyn
toegestaan met groot enthousiasme be-
gToet.
De vergadering aanvaardde voorts een
model verkoopsreelement voor de vel
lingen met de aanbeveling dit zo spoe
dig mogeiyk overal ln te voeren.
Besloten werd wederom een heffing
van 7/10^' op de bruto-vellingomzr'ten
ten behoeve van de afzet-propaganda in
te stellen. Het bestuur kreeg machtiging
het stelsei van minimumprijzen tot 31
Maart 1953 te handhaven en kreeg op
dracht op de gebruikelijke wijze ophoud-
prijzen. vergoedlngspryzen en heffingen
vast te stellen
Tenslotte werd een motie aangeno
men. houdende, dat vrywel alle veiling-
besturen ernstig teleurgesteld zUn over
de instemming van het bestuur van bet
Landbouwschap mpt het uitbreiden van
de z.g. „contractteelten" ten behoe- e
van de conserven-lndustrie buiten de
toegestane teeltoppen-lakten om Het
hoofdbestuur handelde daarmee In striid
met het advies van de hoofdafdeMng
tuinbouw van het Landbouwschap, al
dus de mening der leden.
