LEIDSCH
DAGBLAD
Onze Taal
Meerderheid der leden is voor
beperking van het cadeaustelsel
Wat wel en niet is toegestaan
Engeland handhaaft de doodstraf
Pflimlin probeert Franse regering
te vormen
„Eerst Parijs, dan (misschien)
Boelganin"
WEERBERICHT
Zij maakten het wel al te bont!
93ste Jaargang 3
VRIJDAG 11 FEBRUARI 1955
Ne. 28447
Dirtcteur: J. W. Henny
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2.15 per maand; f 0.50 per week
Witte Singel 1, Leiden - Giro No. 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
NZE taal is een kostbaar en kos-
telijk goed, waarmede men niet
lichtvaardig mag omspringen. He-
schijnt het een specifieke Neder-
sadse behoefte te zijn om van tijd tot
„ien liefst binnen niet al te lange
■,j - met voorstellen te komen, welke
„a drastische hervorming van het we-
::;i onzer taal en een revolutionnaire
iijcging in de spellingswijze teweeg
ttagen. Dat een taal evolueert en zich
i.rpast. dat er voortdurend nieuwe
joorden bijkomen en andere in onbruik
i; i:;en, het is een volkomen logisch en
rmaal verschijnsel, maar waarom nu
de Nederlandse taal telkens weer
slachtoffer moet worden van de
enormlngsdrang van een klein aantal
ii-rereenvoudigers, is ons een raadsel.
alle spijt daarover, kunnen we ons er
ilKlits over verheugen dat deze zelfde
tuig niet leeft bij onze buren in het
luiden, Oosten en Westen, want anders
rreien we - zou onze tijdens de school-
nun zo naarstig verworven kennis van
itFranse, Duitse en Engelse grammatica
es bij onze buitenlandse corresponden-
t( en - in mindere mate - conversatie
na weinig nut meer zijn
EN zal zich herinneren dat op 25
Augustus 1954 de nieuwe Leidraad
en Woordenlijst van de Neder-
bndse taal zijn verschenen ter uitvoe
rig van het Belgische Spellingbesluit
na 1946 en de Nederlandse Spellingwet
ia 1947.
Reeds eerder werd in dit Blad naar
inleiding van deze uitgave ernstige on-
pustheid tot uitdrukking gebracht
per het stelsel van facultatieve oplos
den, dat in dit ontwerp tot uiting
li: en dat niet anders dan een chaoti-
rie verwarring bij het onderwijs, in het
ebielijke verkeer en - niet het minst -
ut in de krantenwereld tengevolge kan
:töen.
Su al doet zich het ongewenste ver
zinsel voor, dat lieden van één stam
rcschillende spellingswijzen der Neder-
iciise taal gebruiken naar gelang van
lei onderricht dat zij tijdens him leer-
pntige leeftijd ontvingen. Hoe moet
'j: straks worden wanneer men naar be-
Ificn: academie of akademie, cactus of
lirt'is, thee of tee. consequent of konse-
lunt, excuus of ekskuus, examen of ek-
asyl of asiel mag schrijven? Dit
en warboel, waarin voor landge-
iojt noch vreemdeling ook maar enige
ri valt te ontdekken. Dit dient ten
tfie van alles te worden voorkomen.
Wij zouden - bij wijze van spreken -
aj liever zien dat voortaan alle Neder-
nise woorden van achter naar voren
reden geschreven, (mits dit voor ieder-
h gebiedend werd bepaald) dan dat
:-y willekeur als grondslag voor het
ïdrebruik wordt ingevoerd!
ren zgn. Schrijfwijze-commissie, ge
vind uit de besturen van de Neder-
-kche Dagbladpers, de Federatie van
K'erlandse Journalisten en de Raad
na Beheer van het ANP, heeft zich en-
weken geleden in een adres gewend
de ministerraad en de minister van
K en W„ waarin zij haar grote be-
>n tegen dit voornemen kenbaar
;t en aandringt op de grootst moge
eenvormigheid in het Nederlandse
Daverende lachbui in Tweede Kamer
Gerbrandy: „TVat hebben we gedronken
Zijlstra: „Champagne is ook mij dierbaar"
0!)
ZOALS hierboven werd gememoreerd,
zijn de in Augustus j.l. gepubliceer
de Leidraad en Woordenlijst de
michten van een langdurig Nederlands-
Belgisch overleg. Zijn wy wèl ingelicht,
h heeft de Belgische minister van
(fanbaar Onderwijs kort geleden bij
(in Nederlandse ambtgenoot een voor-
Mi ingediend, dat - zou het worden
ünvaard - in aanzienlijke mate tege-
aetkomt aan de wensen der bovenge-
■oemde Schrijfwyze-commissie. In grote
wen komt dit voorstel hierop neer, dat
zen In Nederland zou moeten toestem-
an om inzake het geslacht der zelf-
randige naamwoorden bindende regels
2 doen gelden en dus het systeem der
-tviduele willekeur prijs te geven.
In ruil daarvoor zou België dan willen
fffmoetkomen aan het m Nederland
koesterde verlangen t.a.v. de meer con-
era'.ieve schrijfwijze der zgn. bastaard-
Lorden, dus bijv. collega en vacantie
Kt een c, en niet met een k. Doch ook
volgens bindende regels, zodat ook
de deur gesloten wordt voor alle
Kjelijke variaties.
%e althans dit Belgische voorstel
Rnade vinden in het oog van degenen,
6e binnenkort een beslissing inzake
"t Nederlandse spellingvraagstuk
moeten nemen. Het zou tenminste écn
nistpunt betekenen op het hellend
'hk der gruwelijke taalverarming,
'urop we ons nu al jarenlang bevin-
ten.
(Ingez Med.-Adv.)
u>A Vn-\-
po .-O
(Van onze parlementaire redacteur)
Zwaaiend met een zilveren Friese geboortelepel, die hy als een wapen in
zijn hand hield, deed prof. Gerbrandy gistermiddag op het spreekgestoelte van
de Tweede Kamer een aanval op het regeringsvoorstel om het cadeaustelsel
te beperken tot artikelen van dezelfde soort als bij het uitoefenen van een be-
drUf tegen betaling worden verkocht- De heren Weiter (KNP) en Ankersmit
(VVD) vielen hem levendig by, maar aan het slot van de middag bleek toch
dat de meerderheid van de Kamer accoord zal gaan met de voorgestelde be
perking van het cadeaustelsel.
briek de Duif, die duiven cadeau gaf.
Hoe je daar een reclamemerk op kan
zetten is me een raadsel.
Volgens art. 4 kan de minister van
Economische Zaken van het verbod vrij
stelling verlenen voor geschenken in de
Christelijk daad strafbaar?
Prof. Gerbrandy (AR) had ernstig be
zwaar tegen het wetsontwerp omdat het
de meest Christelijke daad strafbaar
stelt: het geven van een geschenk. Ar
tikel 2 luidt immers: „Het is verboden
in velband met het uitoefenen van een
bedrijf geschenken aan te bieden
enz. Gesteld dat een margarinefabri
kant voor de goede verhoudingen in
zijn bedrijf aan een lid van zyn perso
neel bij een blijde gebeurtenis in het
gezm een zilveren geboortelepel ten ge
schenke geeft. Dan kan hij worden be
boet met f. 10.000 of hij kan naar Veen-
huizen worden gestuurd en zijn bedrijf
kan worden gesloten. Gelukkig hebben
we in Nederland nog rechters, die zo
ver niet zullen wensen te gaan, maar de
wet dreigt er toch maar mee!
Volgens de wet zullen wel branche
vreemde reclamegeschenken van geringe
waarde mogen worden gegeven, mits
er een duidelyk reclame-merk op staat.
Dat is wel de meest sarrende bepaling,
die men zich kan indenken, aldus prof.
Gerbrandy. Het is bovendien niet altijd
mogelyk. Er was vroeger een zeepfa-
vorm van door hem aan te wijzen goe
deren. Met deze minister (de AR prof.
Zylstra) ls er geen bezwaar tegen die
bevoegdheid te verlenen, maar straks
kan er wel een Chr. Hist, minister ach
ter de regeringstafel zitten en dan weet
je helemaal niet waar Je aan toe bent!
(gelach).
„In mijn jonge tyd", aldus prof.
Gerbrandy, „heb ik als student in een
restaurant wel eens champagne ge
dronken. WU keken dan als studenten
met bewonderende blikken naar de
blinkende champagnekoeler op het
midden van de tafel. Met psycholo
gisch inzicht zei (nen de eigenaar:
„Heren, als jullie vijftig flessen cham
pagne hebben gedronken, krijg je die
koeler cadeau".-Och, och. wat hebben
we gedronken", verzuchtte prof. Ger
brandy onder daverend gelach van de
Kamer. En hij voegde er aan toe:
„dat moet toch kunnen voortgaan
Slot op Pag. 2
(Van onze parlementaire redacteur)
Volgens het wetsontwerp tot beperking van het cadeaustelsel zal een winke
lier in herenmode-artikelen wel een das als geschenk mogen aanbieden aan
de koper van een overhemd, omdat dit geschenk tot zijn eigen branche behoort,
maar geen horloge. Anderzyds mag een winkelier, die horloges verkoopt, bij de
verkoop van een pendule wel een horloge als geschenk aanbieden, maar geen
das. In een warenhuis zal men wel een das ten geschenke mogen aanbieden
aan afnemers van de herenmode-afdeling, maar niet aan die van de afdeling
levensmiddelen.
Voor reclame-geschenken geldt, dat een koffiefabrikant of detaillist wel een
kop en schotel met reclame-merk ten geschenke mag geven, doch geen bier
glas. Omgekeerd zal een bierbrouwery wel een bierglas met reclamemerk ten
geschenke mogen geven, doch geen kop en schotel.
Branche- vreemde reclame geschenken mogen alleen worden gegeven
als zy van geringe waarde zyn.
Het aanbieden of verstrekken van bonnen, waarop geschenken kunnen wor
den verkregen,, is verboden.
Het is de bedoeling dat albumplaatjes zullen worden vrygesteld van het
verbod van het geven van cadeaux.
Ook voorstel tot tijdelijke
opschorting verworpen
(Telefonisch van onze correspondent
te Londen)
„Hangen of niet hangen" was gisteren
in Engeland de grote kwestie, toen dit
probleem voor het eerst na zeven jaar
weer in het Lagerhuis aan de orde
kwam.
Destijds besloot de Kamer tegen het
advies van de toenmalige Labour-rege-
ring in een vrye stemming tot tijdelijke
afschaffing van de doodstraf voor een
periode van vijf jaar, maar het Hoger
huis verwierp het voorstel. Daarop werd
een staatscommissie benoemd, niet om
na te gaan of de doodstraf kon worden
afgeschaft, maar om te onderzoeken of
een clementer toepassing mogelijk zou
zijn. De regering kwam naar aanleiding
van het rapport tot een aantal voor
lopige conclusies, maar wilde het eind
oordeel laten afhangen van de opinie
van het Lagerhuis.
De voorstanders van afschaffing van
de doodstraf dienden echter een amen
dement in, waarin opnieuw opschorting
van de doodstraf voor de tyd van vyf
jaar werd geëist. Het was ook nu weer
een vrij debat, zodat de scheldsiyn van
voor- en tegenstanders van de dood
straf dwars door de partijen heenliep.
Tenslotte werd het amendement met 245
tegen 214 stemmen na een langdurig
debat verworpen.
De mening van de regering was dat
de publieke opinie niet ryp is voor een
verandering, daartegenover werd gesteld
dat in het verleden de publieke opinie
zelden rijp was voor sociale hervormin
gen, welke toch door het parlement wer
den doorgezet. De staatscommissie had
duidelijk gemaakt dat indien de door
haar aanbevolen middenweg niet werd
aanvaard, er nog maar één keuze over
bleef, namelyk behoud of afschaffing
van de doodstraf.
Diepe indruk maakte het, toen de
vroegere minister van Binnenlandse
Zaken, Chuter Ede. (Labour) die des
tijds zelf de afschaffing niet had aan
gedurfd, verklaarde dat door zijn toe
doen een man ter dood was veroordeeld,
terwijl later bleek dat de moord, waar
van hij beschuldigd werd, zo goed als
zeker door een ander was gepleegd. Hij
zeide ook dat de toeneming van de
jeugdmisdadigheid een gevolg was van
de oorlog en dat deze thans sterk af
nam. De regering voerde aan dat de
algemene misdadigheid juist nog steeds
stijgende si en dat het daarom niet ver
antwoord is om het met opschorting
van de doodstraf te wagen, daar deze
onmiskenbaar een afschrikwekkend ef
fect bezit. Zeker op beroepsmisdadigers,
die er door weerhouden worden bij roof
en inbraak wapens bij zich te dragen.
Zoals men weet is in Engeland de op
de openbare weg normaal dienst doende
politieagent eveneens ongewapend.
Van de zyde der voorstanders van de
afschaffing werd aangevoerd dat juist
het bestaan van de doodstraf in het
verleden tot een aantal misdaden heeft
geleid, omdat abnormale personen als
held op het schavot wilden sterven.
Gruwelijke voorbeelden werden hiervan
aangehaald.
Het argument van de regering over de
toenemende misdadigheid was koren op
de molen van de tegenstandeis
van de doodstraf, die het hier
mede bewezen achtten dat deze juist
geen afschrikkend middel is. Waarom,
zo vroeg men, was de doodstraf in En
geland een probleem en in vele andere
landen niet?
Een lugubere omstandigheid was dat
tijdens het debat de avondbladen met
grote koppen een nieuwe gruwelijke
(noord bekend maakten, welke in Lon
den was gepleegd op een vrouw, die op
straat gewurgd was.
Antoine Pinay wordt door een 7 op straat wordt gezet,
huisdienaar van het Elysée in zijn Maar dat was niet nodig. Hij had er
jas geholpen na een bezoek aan pre- eigener beweging al genoeg van en
sident Coty. Zo op het eerste ge- 1 heeft zijn pogingen om een nieuw
zicht lijkt het. of Pinay door een 1 Frans kabinet te vormen opgegeven.
Kans op slagen niet zeer groot geaeht
(Telefonisch van onze Paryse correspondent)
Na de conservatief Antoine Pinay gaat, zoals wy gisteren al hebben gezegd,
nu de katholiek Pflimlin een poging ondernemen om een nieuwe regering op
poten te zetten. Een verzoek van presid?nt Coty werd gisteren door hem in be
ginsel aangenomen. Een definitief antwoord zal door de formateur, vanavond
op zyn laatst morgenochtend worden gegeven.
Pierre Pflimlin, die bijna vier jaar on
afgebroken in acht opeenvolgende rege
ringen minister van Landbouw is ge
weest. hij was met minister Mansholt
een der geestelijke vaders van de zoge
naamde „groene pool" wil de basis!
van zijn eventueel toekomstige kabinet
zo ver mogelyk naar links en rechts uit-
breiden.
Ook hy zal by de socialisten echter
stellig bot vangen en zo zal ook Pflimlin
wel op het rechtse centrum zijn aange
wezen. Door de andere partijen, de radi-
Churchill in Lagerhuis
Churchill heeft het gisteren In het La
gerhuis duidelijk gemaakt dat er geen
sprake van enige conferentie met de
Kussen kan zyn vóór de ratificatie van
de Paryse verdragen.
Oppositieleider Attlee, die voorstander
is van de ratificatie van de verdragen,
doch met gelyktydig contact met de
Russen - een typisch compromis in ver
band met de gespletenheid van zijn par
ty over dit vraagstuk - stelde voor dat
de regering langs diplomatieke weg dien
de na te gaan wat de bedoelingen van
de Sovjet-regering ten aanzien van
Duitsland waren. Dit was eigenlyk een
hoogst zonderlinge vraag, omdat, zoals
Aneurin Bevan later terecht opmerkte,
dit tot de normale taak van de ambassa
deur behoort.
Churchill beaamde dit en zeide dat in
Sneeuwbuien
Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met nu en dan
«euwbuien. Overwegend matige wind,
Zuid-Wcstelyk. later veranderlijk,
'«nacht plaatselijk lichte vorst, mor-
1:11 overdag lichte dooi.
(Opgemaakt te 10 uur)
12 FEBRUARI
op: 8.05 uur; onder: 17.49 uur.
-Maan op: uur; onder: 9.27 uur.
Hoogwater te Katwijk te 6.41 uur en
«•56 uur.
it nummer bestaat uit 13 pagina's
diplomatiek opzicht geen enkele gele
genheid wordt verwaarloosd.
Churchill kreeg van Labourzijde twee
vragen betreffende het nieuwe regiem in
Rusland te beantwoorden, namelijk of
hij premier Boelganin voor besprekingen
wilde uitnodigen en of hy op het ge
schikte tijdstip een conferentie op top
niveau tot stand wilde brengen, zoals hy
destyds had voorgesteld toen Malenkof
aan het bewind kwam.
Nadat Churchill verklaard had dat
de tyd voor een conferentie niet geko
men was, ontstond uitbundige vrolyk-
heid toen het Labourlld Warby, die de
eerste vraag had gesteld, verder vroeg of
Churchill er zich van bewust was dat hy
door twee jaar te aarzelen de kans ver
keken had met Malenkof te spreken en
of hij nu weer zo lang zou aarzelen tot
dat het opnieuw te laat zal zyn om met
Boelganin te praten.
Churchill antwoordde gevat dat hy
door de algemene hilariteit de opmerkin
gen niet had gehoord.
Strachey (Labour) vroeg of niet uit de
gebeurtenissen in Duitsland en Frankrijk
valt op te maken dat Churchill's open
lijke weigering om enige notitie te ne
men van de Russische verklaring, niet
de ratificatie van de Paryse accoorden
in gevaar zal brengen.
Churchill zeide dat de regering geen
aspect van de kwestie over het hoofd
ziet en gaf de verzekering dat de Parij-
se overeenkomsten geen enkele onge
rustheid behoeven teweeg te brengen,
behalve voor hen. die de eenheid en de
defensieve kracht van de vrye wereld
willen vernietigen.
calen, de onafhankelijken en de Gaul
listen zouden zyn papieren nog niet zo
slecht worden beoordeeld.
Pflimlin .een slanke, rijzige figuur, met
een wat Germaans voorkomen, is een
man met een onbetwistbaar verant
woordelijkheidsgevoel. En omdat die
kwaliteit by Franse parlementsleden
maar spaarzaam wordt aangetroffen,
staat hij in de Kamer aangeschreven als
een man van karakter Dat verantwoor
delijkheidsbesef heeft hem, ofschoon
overtuigd Europeaan, er toe gebracht
vóór de Paryse accoorden te stemmen.
En diezelfde eigenschap weerhield hem
er van aan de machinaties mee te wer
ken, waardoor Mendès-France ten val
kwam en Pinay's pogingen mislukken
moesten.
Er bestaat daarom een bescheiden
hoop dat de politieke ressentimenten en
soortgeiyke gevoelens op zyn streven
misschien wat minder vat zullen heb
ben. Het ligt in de iyn van zyn overigens
ietwat stroef karakter dat Pflimlin, die
Elzasser van afkomst is, verder weinig
tyd meer zal willen verliezen zodra hy
merkt dat hy om party-politieke rede
nen worden tegengewerkt. Daarom zou
een zeker optimisme op een spoedige af
loop van de crisis gerechtvaardigd kun
nen lyken indien Pflimlin vanavond aan
president Coty het Ja-woord zou kunnen
geven.
In politieke kringen werd gisteravond
verwacht dat Pflimlin, die nog maar 48
jaar is, en slechts drie weken ouder dan
Mendès-France. de portefeuille van eco
nomische zaken onder zyn persooniyk
toezicht zal willen stellen. Hy zou op dat
punt tenminste zo in het voetspoor van
zyn voorganger kunnen treden. De por
tefeuille van Oorlog zou hij Pinay aan
willen bieden, wiens plannen Inzake een
nieuwe reorganisatie van dit parlement
een zekere rol by zijn mislukte overbrug
gingspogingen hebben gespeeld. De Qai
d' Oray zou voor de radicaal René Mayer
zyn bestemd, die op deze post al maanden
zat te wachten en er zyn partygenoot
Mendès-France voor heeft onthalsd.
Maar of Pflimlin's eigen partijgenoten
van de MRP. die buitenlandse zaken nog
altyd als hun monopolie beschouwen,
met dat aanbod accoord zullen gaan,
blyft een open vraag- en het antwoord
op die vraag zou wel eens beslissend
voor deze tweede formatie-poging kun
nen blyken te zyn.
Op de Nederlandse energie-expo- j klederdracht De punters hebben 1 de stormramp van Februari 1953.
sitie E-55. welke in Mei in Rotter-1 niet alleen bekendheid "ckregcnlDe foto toont een beeld van een
dam wordt geopend, zullen o.a. als toeristische bezienswam digheid. \Giethoornse werf. waar enkele
üiethoornse punters te bewonderen I maar 00': door de uitstekende dien- bijzonder fraaie exemplaren worden
zijn. bemand door Gietliovners in\ sten. die zij bewezen hebben tijdens] vervaardigd.
Balorige tweelingzusjes na
eindelijk in de cel gezet
Wraak op de politie
De politie te Rotterdam heeft een
18-jarige /.uster-lweeling die mor
gen 19 jaar wordt aangehouden. De
meisjes hebben de laatste tyd heel
wat veroorzaakt. De historie dateert
reeds van de vorige zomer, toen de
roodgejaste tweeling een verkeersover
treding had begaan en zich niet kon
legitimeren. Zu werden toen meegeno
men naar het bureau Hoflaan en om
dat de zusters zich nogal misdroegen
nam de politic speciale maatregelen.
Dit konden zy niet verkroppen cn op
alle mogelyke manieren hebben de
meisjes wraak genomen.
Dan weer lieten ze de banden vam de
fietsen van agenten leeglopen, een an
dere keer verdween een fiets om elders
te worden teruggevonden en zelfs werd
in een volkstuin van een agent voor
honderden guldens vernield De politie
rechter kwam er aan te pas en zy wer
den leder veroordeeld tot een boete van
f 12.50 en 14 dogen hechtenis voorwaar
delijk met 3 jaar proeftijd.
Enige tyd daarna bleef het rustig,
doch onlangs begonnen ze opnieuw Ze
vielen agenten op straat lastig, fietsban
den moesten het weer ontgelden en bel
knoppen van dianstfietsen verdwenen.
Dezer dagen kwam de klap op de vuur
pijl. want toen werd het politiepersoneel
in het wachtlokaal opgeschrikt door een
straatklinker, die door de ruit word ge
gooid Een agent holde naar buiten en
trof een van de meisjes aan in de tu:n
achter het bureau. De andere was ner
gens te vinden en toen men bij haar
thuis een kykje ging nemen zat ze op
het dak Vermoedeiyk had ze de politie
verwacht.
Ze ontkenden echter lets met de zaak
uitstaande te hebben en daarom werd
ce politiehond „Presto" er by gehaald.
Deze rook aan de straatklinker en blafte
een van de meisjes aan Toen vielen ze
door de m-and en het gevolg was, dat de
tweeling nu is overgegeven aan de Of
ficier van Justitie.
