Nieuw instrumentarium voor het
Leids Politie Muziek Gezelschap
Beschaafd klinkende uitvoering
van welgekozen programma
3 FEBRUARI
kRAffl£R^RöD6R
Schooldammen om LD-bekers
Hervormde Ulo- en kleuterschool
in omgeving Burggravenlaan
Medio September opening?
93ste Jaargang
LEIDSCH DAGBLAD
Woensdag 2 Februari 1955
No. 28439
Grootse jubileumviering
De lieren Tennissen, Vermeer en
Plekkringa Leden van Verdienste
Groots van opzet was gisteravond het door een uitgebreide schare van
autoriteiten en aanhangers bijgewoonde Jubileumconcert van het Leidsch
Politie Muziek Gezelschap in de feestelijk versierde Stadsgehoorzaal.
Dit gezelschap staat sinds 1950 onder leiding van de muzikale en actieve
dirigent, de heer D. Anderson en het zag in de laatste jaren zijn reputatie van
uitnemend fanfarecorps in sterke mate groeien. Van dit verheugend feit kregen
wij ditmaal weer een overtuigende en wèlklinkende bevestiging.
Groots was deze avond in de eerste plaats voor onze politiemannen, aan
wie bij monde van de heer J. G. J. Verhey van Wijk, zulks in de plaats van
de helaas door ziekte verhinderde voorzitter van het „Comité uit de Leidse
burgerij" mr dr W. Hugenholtz, een nieuw en kostbaar instrumentarium werd
aangeboden. Dit initiatief van de heer Hugenholtz was, ofschoon er vraag
tekens op het programma stonden, wel voor niemand meer een verrassing,
maar in feite werd de aanbieding er tóch een, gezien de buitengewoon harte
lijke wijze, waarop zij geschiedde.
Nadat de voorzitter van het L.P.M.G
adjudant Teunissen zijn welkomstwoord
tot de talrijke autoriteiten, o.w. wet
houder Van Schaik de burgemeester
was verhinderd de ere-voorzitter
Commissaris R. J. Meyer, vele hoofden
van dienst, afgevaardigden van 3 Oc-
toberverenlglng en Vereniging Koning
innedag. van studenten- en zusterver
enigingen, had gesproken, betrad de
heer Verhey van Wijk. het podium en
gaf een overzicht van het tot stand ko
men van het Comité, daarbij zijn spijt
er over uitdrukkend, dat mr dr Hugen
holtz. wie hij een spoedig herstel toe
wenste, niet aanwezig kon zijn. Bekende
woorden variërend, ontsluierde hij on
der het ..De trouw der burgerij, heeft
wat door de tand des tijds gesloopt, in
betere staat hersteld" het kostelijk „ge
heim", onder overhandiging van een
sopraan-saxophoon, een geschenk van
de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken te Leiden. Eén voor één namen ver
volgens de muzikanten hun nieuwe in
strument, waarvan de enorme B-bas
voor de heer Gijs van Delft wel de
meeste belangstelling trok, in ontvangst.
Voorzitter Teunissen was kennelijk
ten zeerste onder de Indruk van dit
vorstelijke geschenk, toen hij woorden
van diepe dank sprak. Het was dan ook
een schitterend gezicht al deze fonkel
nieuwe instrumenten op het toneel te
zien en hoe zu klonken zou daarna blij
ken: ook d&t was fonkelend!
Uit erkentelijkheid voor zijn presta
ties ontving vêrvolgens de directeur, de
heer Anderson, een prachtige gramo-
foon met versterker en de leider der
tambours de heer Monteba een foto
toestel met toebehoren.
De heren Vermeer en Plekkerlnga,
beiden meer dan 30 jaren getrouwe le
den van het corps, werden vereerd met
het Lidmaatschap van Verdienste, ver
gezeld van een klein present Hun echt
genoten werd een fraai bloemstuk aan
geboden.
Commissaris R. J. Meyer, de ere-voor
zitter van het Gezelschap, gewaagde
hierop van trots en dankbaarheid ver
vuld te zijn. Gedurende zijn 43-jarige
politieloopbaan, waarvan 27 jaar te
Lelden, heeft hij twee voorzitters van
het L.P.M.G. gekend, n l. de heren Dragt
en Teunissen. De laatste is 29 jaar be
stuurslid, waarvan 25 jaar penningmees
ter. Daarom hebben de leden, buiten
zijn medeweten om, besloten om ook
hem tot Lid van Verdienste te benoe
men. Onder hartelijke bewoordingen
tpeldde de heer Meyer het ereteken hier
van op de borst van de heer Teunissen,
waarvoor deze op geestige wijze zijn
dank betuigde.
Het bovenstaande geett slechts een
«ummier overzicht van al hetgeen zich
op het podium afspeelde, vöör het LP.
°M. zich aan de muzikale vertolking
van een welgekozen program ging wij
den. Doch het moge voldoende zijn om
jan te tonen, dat men zich in een recht
'«stelijke stemming bevond!
Gecpend werd met het staande aan
horen van het Wilhelmus. Reeds toen
jon men met de prachtige, sonore en
beschaafde klank van het nieuwe ln-
Jmimentarium kennis maken, een klank,
me bij langduriger ..inblazen" der in-
Jhnmenten ongetwijfeld nog aan kwa-
Ltelt zal winnen.
Plechtig klonk hierop het Andante
De heer D. Anderson, dirigent
van het Leidsch Politie Muziek
gezelschap was gisteravond in volle
actie!
(Foto L D./Van Vliet.)
Religioso. een compositie van de heer
J. C. Anderson, vader van de dirigent,
aanwie zijn zoon in de muziek zo veel
te danken heeft. Dit werd gespeeld ter
nagedachtenis van de oud-dirigent en
Ere-lid, de heer M. Bolderdük en het
Lid van Verdienste, de heer A. Stoeke,
waarop korte tijd stilte werd betracht.
Speciaal de onvergetelijke figuur van
wijlen de heer Bolderdijk zal toen aan
menig geestesoog voorbij gegaan zijn.
Hierop volgde wederom een compo
sitie van de heer J. C. Anderson, n.l. een
stralende en uitsekend opgebouwde
feestouverture, met het „Dankt, dankt
nu allen God" in een welgekozen bewer
king als imposante climax.
Edvard Grieg's Sigurd Jorsalfer".
naar het drama van Bjórnson en een
met de muziekprijs 1950 van de gemeen
te Amsterdam bekroonde nieuwe com
positie van de N.C.R.V.-organist Mein-
dert Boekei, vormden de bekroning. Het
is uitermate verheugend dat onze Ne
derlandse componisten tegenwoordig
meer en meer composities schrijven voor
harmonie- en fanfarecorpsen, zodat
men. naar wij hopen, in de toekomst,
geheel met het systeem van „arrange
menten" kan gaan breken Met Meinrlert
Boekel's „Introductie. Elegie en Capric
cio" wordt een voorbeeld gegeven, hoe
uitmuntend zulk een compositie, gehou
den in gematigd-moderne toon, klinken
khn, vooral als zij met zóveel inzicht
wordt gerealiseerd, als dit onder Ander
sons leiding het geval was. Het zeker
niet gemakkelijke werk ligt binnen het
bevattingsvermogen, zowel van de mu
zikanten als de toehoorders, er wordt
niet te hoog gegrepen, terwijl het toch
alle kwaliteiten bezit van een voorname
compositie, waarbij aan de muzikanten
de gelegenheid geboden wordt, zich in
melodisch, rhythmisch en colorlstisch
opzicht te onderscheiden. Ook aan het
slagwerk is een belangrijke rol toebe
deeld. Fijnzinnig genuanceerd klonk de
sombere Elegie, meeslepend, gediscipli
neerd en acuraat het Capriccio Een
uitstekend staal van het kunnen der po
litiemannen. wier groei deze avond on
omstotelijk bleek. Plaatsruimte ont
breekt ons op hun uitmuntende presta
tie nader in te gaan: een volgend maal
zal hiertoe wel weer eens een kans ge
boden worden.
De „Manoeuvre-mars" van P. A Stenz
en de nieuwe mars „Diciplin" van Lin-
debro-Mol, beiden met vaart en élan
vertolkt ook de tambours waren hier
in volle actie! vormden een opgewekt
besluit. Met zulke krachten en met
zulke fraaie instrumenten kan de diri
gent werken!
Wfj zijn er dan ook van overtuigd,
dat het L.P.M.G. in de toekomst nog
vele lauweren gaat oogsten. De presta
ties stonden op een niveau, dat deze
verwachting volkomen doet wettigen:
bravo!
Bravo speciaal voor Anderson, die zijn
gezelschap in snel tempo omhoog stuwt!
Tot besluit een Cabaretprogramma,
dat de vele aanwezigen op de beste wijze
heeft bezig gehouden. Volop amusement,
dat past op een feestavond als deze!
Dat velen nog tot diep in de nacht
een hulde gebracht hebben aan Terpsi
chore. onder de levendige muziek van
The Rhythm Boys onder leiding van
Nico Musee, spreekt van zelf
Voor het L.PM.G. een jubileumavond,
die klonk als een klok, zowel letterlijk
als figuurlijk I
UIT DE STAATSCOURANT
Bij beschikking van de Minister van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen
is benoemd tot wetenschappelijk ambte
naar 1ste klasse bij de faculteit der
rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniver
siteit te Leiden F. R. Bohtlingk, thans
assistent.
Bij beschikking van de Minister van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen
is met ingang van 1 Februari 1955 be
noemd tot wetenschappelijk hoofdambte
naar A bij de theoretische natuurkunde
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht dr
N. G. van Kampen, thans wetenschap
pelijk hoofdambtenaar aan de Rijks
universiteit te Leiden.
De staatssecretaris van OK. en W.
heeft dr A. C. de Jong alhier als ver
tegenwoordiger van de Raad van leraren
bij het voorbereidend hoger en middel
baar onderwijs benoemd tot lid ener
commissie, die tot taak zal hebben
advies uit te brengen over maatregelen,
nodig in verband met de uitbreiding van
het voorbereidend hoger en middelbaar
onderwijs, vooral met het oog op de
behoeften aan leraren bij deze tak van
onderwijs.
Het LEIDSCH DAGBLAD
kan niemand missen. Geen
dag. Niet alleen cm het
nieuws, maar ook om de
ADVERTENTIES
(lngez. Med.-Adv.)
met de lijne zacht
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het doctoraal
Chemie de heer H. E. Humme (Leiden)
candidaat-sexamen A wis- en natuur
kunde de heer F. J. du Chatenier (Den
Haag), candidaatsexamen F wis- en na
tuurkunde de heer R. N. W. Mooyman
(Den Haag), candidaatsexamen K wis-
en natuurkunde de heer H. J. de Jongh
(Den Haag).
(Ingez. Med.-Adv.)
OPENEN WIJ ONS FILIAAL TE LEIDEN
NOORDEINDE 21 TELEFOON 25403
VOOR DE VERKOOP VAN RIV KOGELLAGERS
PIRELLI V-SNAREN SNAARSCHIJVEN
STEFA OLIEKEERRINGEN EN GEREEDSCHAP
KONINKLIJKE IJZERWAREN- EN GEREEDSCHAPHANDEl NV
TEILINGERSTRAAT 80 - TEL 82924 (5 LIJNEN) - ROTTERDAM C
Bij Cathêrïne Gris in „Bijdorp"
Froukjc Giltay cn Röntgen werkten mee
Te midden van pianoconcerten aan
de lopende band betekent een clave-
cimbelvoordracht in Huize Bijdorp
te Oegstgee«t een bijzondere afwisse
ling.
Een gitaar roept beelden op uit be
paalde landen, uit een bepaald ver
leden. Evenzo doet het cembaal en
daarop berust het charmerende van
z'n timbres.
Catherine Gris bezit voor dit Pleyel
instrument een uitgesproken talent.
Sterk is haar speelwüs. feilloos van
techniek. Haar opvatting Is voornaam,
getuigend van onmiskenbare Intelli
gentie. structureel inzicht, pittige ar
ticulatie.
Het clavecimbel wint het van de
piano door de drievoudige registratie-
sterkte. in de aftekening der stemvoe
ring. De vraag hield ons echter bezig
of Catherine Gris met te veelvuldig ge
bruik maakt van het luitregister Al
thans bij Bach. en we hadden een
exclusief Bach-program. De toon van
dit register is kort en droog. Organisten
huldigen veelal het principe bij Baen
de eenmaal gekozen registratie in kleur
met meer te wijzigen, om het werk des
te zuiverder voor zichzelf te laten
spreken. Wij neigen er toe. dit beginsel
op het cembaal over te dragen.
Catherine Gris speelde de Preludia en
Fugae in D en in d uit het „Wohltem-
perierte Klavier" de 2de Engelse
Suite in a en het Italiaans concert Zij
zal in Suite en Concert wel het meest
hebben geboeid.
De Suite bevat, na een meer acade
mische Prelude, een schat van melo
dieuze bekoringen. Een Allemande en
Gisteren werd In de cantine der Hol].
Constr. Werkplaats de 2e ronde van
het schooldamtournooi om de Leidsch
Dagblad-bekers gespeeld. Dat alle par
tijen binnen een half uur beslist wa
ren. komt niét, omdat de Huismannen
-in-spé er geen zin in hadden, want de
strjjd werd weer met veel enthousias
me gestreden.
Bij de Middelbare Scholen zorgde ULO
Pasteurstr. n voor een verrassing, want
1955: topjaar scholenbouw
LEIDSCHE SPAARBANK
In de maand Januari 1955 werd DU
je Leidsche Spaarbank ingelegd
'1.073.989.69 en terugbetaald f766 316.34.
"et aantal nieuwe boekjès bedroeg 423
(n het aantal afbetaalde boekjes 162
Op 5.628 rekeningen van deelnemers
Mn de Afhaaldlenst werd f. 101.126 -
beschreven.
Er werden 630 busjes ter lediging aan-
teboden met een gezamenlijke inhoud
Mn f. n.841 31.
Het tegoed der 34.859 Inleggers bedroeg
Mn het einde der maand f. 22.592.699.38,
Hoewel het tekort aan scholen in Leiden nog groot is, zal de achterstand
dit jaar aanzienlijk worden ingelopen. 1955 wordt een topjaar in de scholen
bouw! Terwijl de nieuwe openbare lagere school aan de Willem de Zwijgerlaan
vermoedelijk in de tweede helft van deze maand zal worden geopend en thans
ook goede voortgang wordt gemaakt met de bouw van de Dr Van Voorthuysen-
school aan het verlengde van de Marnixstraat, zal nu binnenkort ook een aan
vang worden gemaakt met de bouw van dt vier z.g. aula-scholen naar een
ontwerp van architect D. L. Landman. Twee van deze scholen (een openbare
en een christelijke lagere school) zijn geprojecteerd aan de Boshuizerkade, één
een christelijke Ulo-school aan de Asserstraat, terwijl deze vierde school
(R.K.) zal verrijzen aan de Du Rieustraat. Voorts zal ook spoedig worden begon
nen met de bouw van een Hervormde Kleuterschool op de hoek van de Asser
straat en de Van Vollenhovenkade, eveneens naar een ontwerp van de heer
-andmar. Tenslotte zijn ook de plannen voor de bouw van een gymnastiek
lokaal voor de Leidse Houtschool in een vergevorderd stadium.
wlng het uitzicht belemmeren, zodat Jn
grote mate van licht en lucht kan
worden geprofiteerd. Door de zg vleu-
gelbouw wordt bereikt, dat het speel
terrein. dat een oppervlakte krUgt van
1750 vierkante meter. practHch geheel
vrij van de wind komt te liggen.
De lapaciteit van de rchool is bere
kend op plm. 250 kinderen
Nu de besprekingen over de bouw va.i
de school nagenoeg zijn voltooid, rekent
het bestuur er op. dat men zeer binnen
kort met de bouw kan beginnen Een
voordeel in de verwezenlijking van deze
plannen is gelegen in het feit, dat
zowel deze school als de In het verlengde
van de school te bouwen bijzond.m<
Ulo-school In handen van eén archi
tect ts
Indien de weersomstandigheden gun
stig blijven, zal volgende week voor deze
Uloschool de eerste paal de grond In-
Een maquette van de te bouwen
kleuterschool. Het hoge gebouw op
de achtergrond is de eveneens te
bouwen bijzondere Ulo-school. Ge
heel links de bestaande (Finse) bij
zondere lagere school; daarnaast
hel gemeentelijk gymnastiekgebouw.
De Hervormde kleuterschool zal.
evenals de bijzondere Ulo-school aan de
Asserstraat, worden gebouwd In opdracht
van de Vei voor Chr. Onderwijs alhier
De school, welke een vleugel aan de
Van Vollenhovenkade en de Asserstraat
krggt wordt onderverdeeld in 3 werk
en twee speellokalen Achter hoofd
ingang, welke aan de zijde van de
Asserstraat is geprojecteerd, komt an
kamer voor het hoofd der school. Uiter
aard is ook gedacht aan een ruimte
van de garderobe en de centrale ver
warming en een bergplaats voor leer- en
speelmlddelen In ieder lokaal zal °en
klnderaanrecht worden geplaatst, terwlil
voor de meisjes ruimte wordt eereser-
veerd voor een keukenwerkhoekje
De voor deze school gereserveerde
ruimte is schooltechnisch gezien ideaal
gelegen. In de omgeving van de te
bouwen school zal geen enkele bebou»
laatste kwam slechts met zes man, zodat
de nederlaag geflatteerd is.
BU de Lagere Scholen heerst grote
spanning. In afd. I boekte Aalmarkt I
een 200 overwinning op de voor het
eerst meespelende Os en Paardenlaan.
De Aalmarkt staat echter slecht in de
afgebroken partij tegen de Leidse Hout
II (voorlopige uitslag 9—0). zodat de
Leidse Houtschool waarschijnlijk op de
bovenste plaats zal eindigen en daardoor
in de finale komen, m afd. II wonnen de
Hoogl. Kerkgr. en de Potgieterlaan we
derom met flinke cijfers, zodat het vol
gende week wel zal spannen tussen deze
twee Hoewel de overwinningen van de
Potgieterlaan iets groter waren dan die
van haar rivaal geven we toch de beker
houders de beste kans op de finaleplaats.
In afd. in hebben de Leidse Hout I
en de Aalmarkt II belde een 155 over
winning weten te behalen op de Montes
sorischool Rijnsb. Singel, zodat we be
nieuwd zijn wie aan het langste ïind
zal trekken.
Hier volgen de uitslagen der twee eer
ste ronden;
Groep A (Middelbare Scholen): In-
strumentmakersschool IInstr. II 173;
ULO Noordeinde I—ULO Noordeinde II
17—3 ULO Pasteurstr. I—ULO Pasteur
str. II 9—11: ULO Hoogl. Kerkgr.—ULO
Pasteurstr. II 9—11; ULO Pasteurstr. I—
Instr. I 3—17; Instr. II—ULO Noord-
einde n 17—3.
Groep B (Lagere Scholen): Afd. I:
Aalmarkt ILeidse Hout II voorl. 99;
Aalmarkt I—Os en Paardenlaan 200.
Afd. n: Hoogl. Kerkgr Langebrug B
146 PotgieterlaanMontessorl. Rijnsb.
Singel II 18—2; Hoogl. KerkgT.—Mont.
Rijnsb. Singel II17—3; Langebrug—Pot
gieterlaan 416.
Afd. n: Mont. Rijnsb. Singel I—Aal
markt II 5—15; Mont. Rijnsb. Singel I—
Leidse Hout I 5—15.
Dinsdag as. om 19 uur wordt het tour-
nool voortgezet in de Cantine der
H C.W.. die door de directie welwillend
ter beschikking van de organisatoren is
gesteld.
Courante voeren naar een Sarabande,
die we iets breder en dieper tastend
hadden gewild. Bach doubleerde deze
Sarabande met een hoofs versierde va-
ïlatie. die als een borduurwerk werd
naar de smaak des tilds. De beide Bour-
rées troffen door de gepunteerde mo
tieven en het fascinerend hoog-virtuoos
volhouden van het pikant-rhythmisoh
patroon. De tintelende vreugde van
ranke profilering wist de speelster ook
te geven aan de spitse Glgue. waarin
het karakter van Engelse volksdans
door enige agogiek markanter had kun
nen ziin.
Het technisch zware Italiaanse Con
cert kent leder. De ons geschonken ver
tolking was waarlijk subliem!
Aan dit concert werkten Froukje Gil
tay en Joaohim Röntgen als duo mee,
onbegeleid ln een sonate in e voor*twee
violen van Friedemann Bach en. met
het cembaal als continuo, in de Sonate
in C voor twee violen van Johann Se
bastian. Zij zijn beiden violisten vrij
van technische smetten rn rafflments-
zucht. maar die elk een anders geaard»
toon ontwikkelen. Röntgen kenmerkt
zich door directer toon met groter door
dringingskracht. Hil trekt de lijnen
scherp. Froukje Giltav heeft een fluwe
lige. donkerder, gevoeliger en Inniger
nuancerende toon. zeer natuurlijk van
expressie.
Hun samenspel liet geen wensen, zo
wel ln de mooie trio-sonate als in het
werk van Friedemann. Deze Bach-zoon
toont het contrapunt van geen vreemde
te hebben geërfd, maar armer te zijn
in het hanteren der melodische ge
gevens.
In de begeleiding van Catherine Gris
lag fijnzinnige besoheidenheid.
V.
Lezers schrijven
Recht voor de Zuid-Molukken
De propaganda-commissie ln Lelden,
bestaande uit vertegenwoordigers van de
stichting „Door de Eeuwen Trouw" en
het Veteranen Legioen Nederland, brengt
het volgende onder de aandacht
Het Nederlandse volk weet steeds daar
te helpen, waar hulp geboden ls. En
hulp is geboden, momenteel zeer drin
gend zelfs. Het Volk der Zuid-Molukken,
een zelfstandige staat, hetgeen meer
malen werd bevestigd door de Neder
landse rechter, voert een verbeten strijd
voor zUn onafhankelijkheid tegen een
overmachtige indringer. Dit volk der
Zuid-Molukken strijdt reeds meerdere
jaren en blijft stand houden, ja. zal
zelfs de overwinning behalen. Het heeft
het Reoht aan zijn zijde.
Hier te lande bevinden zich diverse
leidende figuren van de Republiek der
Zuid-Molukken. Deze personen doen
zeer veel moeite om het Westen en de
gehele wereld te doordringen van het
feit. dat hier de rechten van de mens
met voeten worden getreden. Zij vragen
begrip voor hun rechtvaardige zaak.
Voor dit doel ls zeer veel geld nodig.
Binnenkort zullen U nadere berichten
bereiken, waar U Uw bijdrage, hoe klein
overigens ook, kunt storten
Mocht U. geachte lezers. Uw instem
ming reeds thans willen betuigen met
het doel van deze propaganda-commis
sie. n.l.: het onder Uw aandacht bren
gen van de situatie in de Zuid-Molukken
en het verkrijgen van Recht voor de
Republiek der Zuid-Molukken. dan
kunt U zich hiervoor schriftelijk opge
ven bij: H. J. Lamers. Hoge Rijndijk 30,
Leiden; J. Trlppenzee. Damlaan 2. Lei
den.
Namens de -ommissle:
De Voorzitter.
J. TRIPPENZEE.
(Ingez. Med.-Adv.)
I
Egyptische kunst in Grieks-Romeinse lijd
gaan. Zo mogelijk zal kort daarop ook
de eerste paal voor de kleuterschool
geslagen worden.
Als streefdatum van de opening voor
beide scholen houdt het bestuur medio
September aan.
Het ligt in de bedoeling, dat de .hans
aan het Plantsoen gevestigde kleuter
school (hoofd mej. Smlti haar intrek
in de nieuwe kleuterschool zal nemen.
De dan in de Plantsoenschool vrij
komende ruimte <vier lokalen» zal wor
den benut om uitbreiding te geven aan
de eveneens door de Ver. voor Chr.
Onderwijs geëxploiteerde Ds De Wolff-
school.
Zodra beide scholen in gebruik zijn
genomen, kan men in deze omgeving,
waar reeds thans een Hervormde lagere
(Finsei school is gevestigd met recht
spreken van een Hervormde school
centrum, terwijl nog plaats Is gereser
veerd voor de bouw van een Hervormde
Vredeskerk.
Gisteren verloor een 7-jarige scho
lier. wonende in de Spleghclstraat. in de
gymnastiekzaal van de Chr. school aan
de Hoge Morsweg, toen hij op een bank
was geklommen zijn evenwicht, tenge
volge waarvan hil een schedelbasisfrac-
tuur opliep. De EHD heeft de Jongen
naar het Acad. Ziekenhuis overgebracht.
Direct levensgevaar ls niet aanwezig.
Over „De Egyptische Kunst in de
Grieks-Romeinse ttid" hield dr W. D.
van Wijngaarden gisteravond de eerste
der aangekondigde voorjaarslezingen in
het Rijksmuseum van Oudheden.
De verovering van Egypte door
Alexander de Groote in 332 vóór Chr.
heeft dit land. aldus spreker, geopend
voor de Griekse beschaving. De nieuwe
hoofdstad Alexandriè werd een centrum
van Griekse wetenschap en kunst. Het
zag er aanvankelijk naar uit. dat deze
politieke verovering gepaard zou gaan
met een culturele en artistieke verove
ring. deze had echter niet plaats, dank
zij de verstandige politiek der Ptole-
maelsche heersers die uit de wereld-
monarchie van Alexander de Groote
Egypte als hun aandeel hadden gekre
gen. Deze Ptolemaeén beschouwden zich
als opvolgers der oude Pharao's en be
vorderden behalve de Griekse ook de
inheemse kunst. Daarin werden zij
krachtig gesteund door de Clerus, die
eveneens waakte voor het handhaven
der Egyptische tradities, ook op het ge
bied van de kunst. Later traden de
Romeinse keizers in de voetstappen der
Ptolemaeën.
Zo zien wij, aldus dr Van Wijngaar
den naast dc Hellenistische kunst, die
ln Egypte tot bloei komt. de zuiver
Egyptische still voortleven. Toch liet de
Griekse kunst zich steeds meer gelden;
men bespeurt bij allerlei werken van
deze periode elementen, die aan deze
niet Inheemse kunst zijn ontleend. Het
resultaat daarvan was een gemengde
Grieks-Egyptische stijl, een soort syn
cretisme op het gebied van de kunst,
waarbij elementen uit belde werelden
naast elkaar op hetzelfde monument
voorkomen. De monumenten van bouw
en beeldhouwkunst reliëf- en schilder
kunst tonen ons telkens, hoe de Egyp
tische kunst deze vreemde invloed van
bulten heeft weten te verwerken.
Deze syncretistische kunst kan als
een laatste opflikkering van de Egyp
tische kunst beschouwd worden, die zelf
geen vitaliteit meer bezat. Zii had nie»
meer de kracht zich op den duur te hond
haven tegenover de zo geheel anders
geaarde Griekse kunst. In de ontmoe
ting van de afstervende oud-Egyptische
kunst met de levenskrachtige Griekse
kunst ging de eerste ln de eerste eeuwen
na Chr. langzaam maar zeker te gronde.
Op het laatst alleen nog maar verbon
den aan de oude nationale godsdienst,
verdween zij geheel toen het Christen
dom zijn zegevierende Intocht In Egypte
hield. Haar einde kwam. toen Justlnla-
nus ln de zesde eeuw na Chr. de tem
pel van Phllae haar laatste bolwerk,
voor de heidense Tsis-cultus sloot.
Hoe weinig opwekkend deze syncre
tistische kunst ook ls. aldus spreker, ver
dient zU echter geenszins de verwaar*
lozing, die haax meestal ten deel valt.
