EVEREST fiinesië krijgt liet volgend jaar de liiiissleutel in handen Jaargang LEIDSCH DAGBLAD Vrijdag 17 December 1954 Vierde Blad No. 28401 grote vraag: wat sal het er mee doen? (Van onze re'sredacteuri i, 12 December Wanneer alles volgens plan verloopt, reikt Frank- Und jaar een brevet van meerderjarigheid uit aan Tunesië: de bin- t zelfstandigheid. Weliswaar wordt er in Parijs nog onderhandeld over aarden waaronder de jongeling de huissleutel in handen zal krijgen. belofte Is zó nadrukkelijk gedaan dat ook het Franse parlement moeilijk ,1 kunnen krabbelen. De vraag is nu: wie is deze Tunesische jongeling, wal |ig mee op zijn nieuwe weg, hoe zal hij zich gedragen? Vragen die hft n interesseren want van dit experiment hangt nu in hoge L sclke stappen de Franse voogd straks misschien ten aanzien van Ma- J i Algerije zal nemen. En de toekomst van Noord-Afrika raakt geheel ike economische positie begroting van de Tune- gelijkheden en en moeilUkhe- 'jakt stuit men eerst op een [économische positie. Dit betrek- Icnc land heeft geen energie- Hel heeft wel veel en goed- I/oeidskrachten, maar die zijn geheel ongeschoold. Groot- Industrialisering blijft dus droombeeld. De Agrari- wur .o evenmin gunstig. Slechts I -den en de Oostelijke kustlijn I cultuur gebracht, de steppen in I rum en het Zuiden zijn poten- richt baar, maar schreeuwen En de noodzakelijke bevloel- n zullen schatten eisen. De iitie is ondanks de lage eisen vvolking reeds nu zorgwekkend. B-reisbaar zy is. valt pas op wan- [1:. ucdenkt dat de bevolking van een half millioen dank zij de ■'•bjke Franse gezondheidszorg ■fiOOO zielen per jaar toeneemt! 1 Je grote Franse productieplan- ,i jongste beloopt een milliard m Tunesië blijft in de zone van ei hebben het probleem niet op l#>sen. Er loopt nog steeds een ia ongeveer driekwart millioen i halve werklozen rond. Ovcri- kan niet ontkennen dat de lier met gulle hand hebben I wrd ten bate van de Tunesl- ji Het enige dat Frankrijk hier lijk bezit is het gTaf van de todewyk in Carthago. En daar len zegt slechts een het nieuwe bewind ln Tu is een ding nodig zal hebben, buitenlands kapitaal en tech- p. Voorwaarde daarvoor is jat het vertrouwen kan winnen ilfmt des te meer, omdat de re- jlorie in de rest van de Arabl- ■eld niet bepaald duidt op ln- billteit. Kan het inderdaad vrij ilurerde Tunesië op deze weinig jende regel een gunstige uit- gaan vormen? deze vraag aan velen gesteld ook aan de leiders van de ccr-1 „Nieuwe Grondwet") par- feite het nieuwe Tunesië voor- wel zal vertegenwoordigen. •kelijke strijd komt nog reële antwoord kreeg ik van directeur ad interim van de iij zei: ..De strijd die wij tot nu trd hebben, was niet de moei- I Ij kenden ons doel, wij kend«-n inlanders en er was de bezie- de worsteling om de vrijheid. Kerkelijke strijd komt nog. Het su om ons land economisch te len. om technici en Inlellec- 1 vormen, om een moderne ippij t: stichten. het volk er van moeten in, dat de interne autonomie lomatische salaris-verdubbe- brengt. Wü moeten hen terug- de opwinding van de actie voor elijkheid en hen voor de harde iheid van de alledaagsheid Want, vergis U niet, wij mogen ien van het hart aan de andere landen gebonden zijn, wij niets voor om in de miserabele eit, de totale onbekwaamheid nige van die landen te verval- rvoor zijn wij te Westers". idige gedachten, die zeker ge- rden door het merendeel van )-Destoer-leiders. Maar men 1 over de homogeniteit van de «r ook niet al "te veel illusies !:J is eerder een vrjjheidsbewe- de Invloed van de Islam in dit land to onderschatten. De orthodoxe Moslims en hun leiders zullen zich niet zonder slag of stoot neerleggen bü de ten dele op Westelijke leest geschoeide lekenstaat, die de intellectuelen van de Neo-Destoer wensen. Zullen zy deze botsing over leven? De Neo-Destoer heeft cén sterke troef. Fen regeringscommissaris zei mij: „Wie heeft de strijd om de zelfstandig heid gevoerd en gewonnen. De fanatieke Jammeraars uit de moskee soms? Nee, wij, on-orthodoxe Mohammedanen, wijndrinkers, ham-eters, echtgenoten van ongesluierde vrouwen. En het volk vergeet dit niet". Men helpt het hem hepen. Maar men herinnert zich ook sombere verschijn selen ln andere landen, waar een onge letterde massa, teleurgesteld door niet vervulde illusies en opgezweept door fanatici, tot extremisme verviel en haar leiders dreef tot het stellen van nieuwe eisen. Hier dreigt een reëel gevaar: de totale onafhankelijkheid ma? dan het uiteindelijk doel ook van de leiders van de Neo-Destoer zijn. maar haar uit de magogische overwegingen reeds op korte termijn verlangen zou nationale zelf moord zijn. Men ziet het. de hemel is hier niet zo blauw als zij er uit ziet En naast de problemen van economische, technische, sociale en religieuze aard, ligt hier nog het een en ander aan licht ontvlambaar materiaal opgestapeld. De ressentimen ten en rasgevoelen? bijv. die broeien tussen een half millioen Fransen. Ita lianen. Joden en Malthesers, en drie millioen Tunesiërs. Al moet hierin wor den toegevoegd, dat de Tunesiërs zelfs gedurende de oorlog tegen Israël een opvallende tolerantie Jegens het Joodse bevolkingsdeel aan de da? hebben ge legd en dat straks zo goed als zeker een Joodse minister zittine zal hebben in het Tunesische kabinet. Nochtans, de Tune siërs mogen een zachtmoedig volk heten, een incident is snel Reschaoen in een Mohammedaans klimaat en het kan het werk van jaren met één hevige explosie ongedaan maken. Europese inspanning nodig Temidden van deze torenhoge moei lijkheden moeten de Tunesiërs straks het op zichzelf al zo moeilijke spel van de democratie gaan leren spelen, moe ten zij afleren dat een bom of een kogel de snelste methode ls om een menings verschil uit de weg te ruimen, moeten de meningen uitkristalliseren in verschil lende partijen. Want met het vervangen van een directe Franse administrate door een directe administratie der Neo- Indische hongerstakers door militairen gearresteerd Indische militairen hebben heden. Vrijdagochtend een inval gedaan in Howrah aan de rand van Calcutta, waar zij ruim duizend politiemannen, die ln hongerstaking zijn, in hechtenis namen. De militairen werden aangevoerd ln tien gepantserde voertuigen, die bege leid werden door gepantserde vecht- wagens. De hongerstakers werden in hun slaap door de soldaten overvallen. Destoer komt men er op den duur ook niet. Lijkt een stabiele ontwikkeling ln Tunesië, gezien al deze problemen, bij kans onmogelijk, zi) hoeft dat niet te zijn Veel hangt af van het verstand, de gematigdheid en de kalmte van politieke leiders als Bourguiba. Mongl Slim, Nouiara, Tahar ben Ammar. Mas- moudi en Mehiri, en vooral ook van vakbondsleiders als Ben Salan. Weder zijds vertrouwen ls dringend nodig. En zeken evenveel hangt af van de politieke ontwikkeling ln Frankrijk in de komende jaren. Een doelbewust Frans beleid, dat als logische consequentie van de hui dige politiek het nieuwe Tunesië psycho logisch en materieel met alle middelen zou moeten steunen, zou hier wonderen kunnen verrichten. Het is niet onmogelijk, dat de mate riële steun Frankrijks eigen kracht te boven zal gaan en dat zij misschien zelfs een Europese Inspanning zou kunnen verlangen. Ik weet dat Mendès-France persoonlijk een zodanige Europese poli tiek op den duur als de gTote mogelijk heid tot ontwikkeling van geheel Noord-Afrlka ziet. Is er dus geen reden tot ongebreideld optimisme In Tunesië, er Is wél een kans. En tevens een keuze: ofwel het experi ment mislukt en Tunesië glijdt af tot Arabische „wanhoopsstaat nummer zo veel", ofwel het opent een nieuwe periode In de levensbelangrilke betrek kingen tussen Europa en Afrika. r' J - I El Plemp |H F. r,A<«ic=GrSlb?^ U N E 5 I E I -ril politieke partij en omvat I vieringen, van zeer gematigd I 'reem. Het tweezijdig karak- nr actie, onderhandelen door 'iele leiding, verzet door een I cellen georganiseerde massa "ker gevaar. Het aanzien van '"oer is zeker gestegen door it zjj de Fellagha heeft kun- a de wapens neer te leggen succes van haar actie voor zelfstandigheid Maar zal n de leiding op de massa handhaven wanneer de dromen van thans aan de 1 worden getoetst? Nóg een krachtproef jildpze problemen staat de Neo. 'Jmeliik nóg een grote kracht- 'rachten. Het zou dwaas zijn Oud-Tunesi'é: kamelen, palmen, een minaret, in de oase Gafsa. Hier is water. En hier is de steppe tot leven gekomen. Om dit in wezen rijke land te moderniseren, om de snel groeiende bevol king te voeden, zijn grote bevloeiingswerken drin gend nodig. (Ingez. Me<L-Adv.) Wie Everest rookt, geniet trek voor trek van het heerlijke, volle aroma van deze lange Amerikaao. Een sigaret naar Uw smaak: vers, geurig, zeldzaam zacht! ever best! IN CELLOPHAAN VERPAKT 85 De laatste absolute vorst in Europa ten grave gedragen Koning van eiland zonder politie en belastingenLundy in het Kanaal van Bristol „Ik wil koning worden.'1 zei op 25-jarige leeftijd de bankbediende Martin Harman. Ongeveer vijftien jaar later was hü koning! En als absoluut heerser ls hjj dezer dagen op 69-jarige leeftijd gestorven, diep betreurd door zijn on derdanen. Geen wonder, want hij zorgde voor hen als een vaderen hief van hen nooit een cent bela ting! Ruim f. 150.000 betaalde Martin Harman in 19°5 voor een eiland in het Ka naal van Bristol tussen Engeland en Ierland. Lundy. aldus de naam van Har- mans eiland, behoort noch tot Engeland, noch tot Ierland. Het is een door de mogendheden vergeten zelfstandig eiland! Derhalve noemde Harman zich „Vorst'1 van Lundy en liet hij zich aanspreken met het pompeuze woord ..Ma jesteit". De inwoners van Lundv en onderdanen van „Zijne Majesteit Martinus I" hielden echter gaarne rekening met deze kleine ijdelheid van hun heerser, want hij was een mild en medelijdend souverein. die vaak In het buitenland vertoefde engeen belastingen hief in zijn rijk. „Ik wil koning worden", zei jeugdig bankbediende Als rentmeester en eerste minister van de Vorst van Lundy fungeerde de heer W. F. Gade. die ruim twintig Jaar de „eerste onderdaan" van Martinus I is geweest. Tevreden vervulde hi) zijn ambtsplichten. Hy is boer. winkelier en herbergier. Hij verzorgde de staatszaken en legde zijn ..heer rekening en verant woording af. Gade's dochter. Mary, werkt des zomers op het land. ZU ont ving, evenals alle andere onderdanen van (wUleni Martinus I. loon uit de staatskas. U kunt ook zeggen: Uit de particuliere kas van de Vorst, want ver schil tussen beide kassen was er niet. Geen staat ter wereld wordt zo auto cratisch en tevens zo gemoedeliik ge regeerd als Lundy! De kok. de barman en de schoenmaker hebben naast hun eigenlijke beroepsbezigheden tal van an dere werkzaamheden Hierdoor ls het te verklaren, dat herten paarden, varkens, schapen en geiten er bil dozijnen In het wild leven. Een enkele maal wordt zo'n dier wel eens verschalkt en belandt dan op de borden der Lundvnezen of toeris ten 'die vooral des zomers het eiland bezoeken). Geen politieman ziet toe op de naleving van de jachtwet, en wel om de eenvoudige red°n dat cr geen politie en geen wetten op Lundv bestaan. Ook de vuurtorenbemanningen (de vuurto rens worden door de Britse regering in stand gehouden" zijn vrii. dat wil zeg- e°n. zii z'in slechts onderwonren aan één beperkende bepaling: Zii mogen zich van de torens naar de herberg <ön enige) alleen b»g°ven langs een socciaal afgebakend rad En voor dit recht van herbergbezoek" betaald» de Britse rege ring jaarlUks een aardig scnnWIe aan wijlen ZUne Majesteit Martinus I. Smokketaarsrtcst HET EILAND LUNDY sportvliegtuig op het eiland was neer gedaald. BU die gelegenheden schudde hjj al zyn onderdanen de hand. praatte met hen. informeerde naar hun wel stand en gaf vaak mooie geschenken weg. „Milcombe" werd in de 19de eeuw gebouwd door de toenmalige eigenaresse van Lundy. de familie Heaven. Later bouwde Hudson Heaven een grote kerk op Lundv. Maar dit betekende zyn fail lissement. Hii moest het eiland verko pen en zijn St Helena Kerk bleef ledig. Dit gebeurde in dc eerste wereldoorlog. Tien jaar later werd Martinus I eigenaar en Vorst van Lundv. Bewogen is de geschiedenis van wij len Koning Martinus' rukie zeker Zij gaat terug tot ongeveer 1000 iaar n. C. Ridders uit het vermaarde geslacht De Marlsco heersten er toen en stoorder, zich niet aan de Koning van Engeland. Conflicten met deze heerser bleven niet uit. Bloedige strafexpedities der Engel sen kostten menige Marlsco het leven Later waren het zeerovers smokkelaars, slavenhalers en schipbreukelingen, die op Lundy een veilige wlikplaats vonden. Als de grotten en rotspn van Lundy geschiedenis konden schrijven, zou me nige bloedige en zwarte bladzijde aan dc historie worden toegevoegd. Vooral ln de 18de eeuw was Lundv een berucht smokkelnest! Postzegels heeft Lundy nog. munten niet meer. De postzegels ziin gezocht en vormden een aardige bron van in komsten voor Martinus I. De munten echter kostten hem meer dan ze waard waren, want zit verdwenen in onheil spellend tempo naar alle oorden der we reld met ulteindelllke bestemming: munt- en penningverzamelingen. Geen grapjes Ook het toeristenhotel, welks direc teur de alom-aanwezige en alles-behe- rende „minister-president" en „onder koning'1 Gade is. betekende een aardige winstbron voor wijlen Martinus I. want de laatste jaren Ls Lundy nogal in trek bU toeristen. Vooral de Engelsen nemen CTaag een klikje ln het miniatuur- staatje. dat geen leger heeft, geen lid ls van het Atlantisch pact, geen contact onderhoudt met de Verenigde Naties en waa- de Engelse politie, ja. zelfs Scot land Yard slechts moeen komen met SDeciale toestemming van de Vorst of diens Onderkoning"! Toch ziin de be trekkingen met Engeland vriendschap pelijk. heel wat vriendschappelyker dan met de Verenigde Staten. Washington verstoutte zloh namelilk wijlen Martinus I te dwarsbomen toen hii Lundy wilde aansluiten bii de WereldDostverenieinc Bo7* tongen beweren voorts, dat de koel heid der betrekkingen tussen Lundy en de U S A mede haar oorsprong vond in een brief, die wiilen Martinus I eens ontving van een hooggeplaatst ambte naar van de Verenigde Staten en die beeon met de woorden: „D?ar Mr King" (Geachte Heer Konln2>. Oo het stuk van zijn titel verstond Martinus namelijk geen grapjes! Paradijs in het Westen Lundy ls, ondanks ziin autocratische regeringsvorm, een paradijsje in onze woelige Westerse wereld. Geen kabinets crisis en straaljagers, geen belastingen. H-bommen of examens, geen politie en geen misdadigersMen kan zich nau welijks een idealer gemeenschaD denken Natuurlijk is het er. vooral ln de winter, wel eens wa' saai maar de onderdanen van wiilen Koning Martinus I treffen elkaar dan in de Marisco-herberg en de vuurtorenwachters zorgen voor nieuws uit de buitenwereld Zo nu en dan brengt de sloep van een schip post en levens middelen aan de wal en dan is het feest on Lundv en in de herberg, waar een elaasie bier niet duur is (Martinus I hief geen accilnzen') en de stemming eoed En als het zomer wordt. do»n de Lundvnezen. het hotel, het postkan- toorti» en de herberg allemaal goede za ken. Wat ze verdienen mogen ze alle maal zelf houden Belastingen? De schoenmaker en de kok lachen, als ze dit woord horen. Be lastingen ziin immers helemaal niet no dig. zeggen zii luid en lachend, ©p Lundy hebben we de waarheid van deze woor den zonneklaar bewezen! Nu is Martinus I ter Ltele. Ziin volkje rouwt om hem. Wat zal de toekomst brengen? vragen de Lundvnezen zich af. Geen wonder, want zo goed als onder de heerschappU van Koning Martinus hebben zij het nog nooit gehad) Raad voor de scheepvaart Uitkijk op Vios I keek niet uit Intrekking brevet voor 8 maanden geëist „Deze man heeft als uitkijk op de brug helemaal niet uitgekeken en hier is sprake van een grove nalatigheid. Het is, met de Schepenwet in dc hand, zelfs gerechtvaardigd te spreken van grove schuld. Gelukkig zijn er geen mensenlevens bij te betreuren, maar anders had hier gesproken kunnen worden van dood door schuld". Met deze woorden sprak de inspecteur-generaal voor de scheepvaart, de heer J. Metz. gistermorgen voor de Raad voor de Scheepvaart een vernietigend oordeel uit over dc 25-jarige matroos J. Modder van de stoomtreiler Vios 1 IJM. 24. I vaart. Uitvoerig was hy. met de wet in I de hand, nagegaan dat aan boord van de treiler geen overtreding was begaan door de wacht toe te vertrouwen aan een ander dan schipper of stuurman Dit is toegestaan en gezien de gunstige cm- I standigheden van helder zicht en rust:? weer, trof de schipper geen er-ie'.e blaam, dat hy een matroos-met-brevet I verantwoordelijk had gesteld voor de uitkijk. Dat het overgeven van de wacht niet geschiedt was. zoals het behoort, werd door hem zeer gelaakt, maar dat een „waarnemend stuurman", zoals hy het noemde, zxh niet van zyn verant woordelijk!) eid bewust was. vroeg volgens de heer Metz een zeer strenge bestraf fing Hy adviseerde de Raad dan ook matroos J Modder te straffen door diens brevet van bekendheid met de bepalin gen op het uitwijken op zee. in te trek ken voor de duur van acht maanden De Raad voor de Scheepvaart zal later uitspraak doen. De treiler was op 21 October voor een norma!e reis naar zee vertrokken Het was mooi weer, helder z cht en wind kracht 2. Met matroos Ouwehand als roerganger had J Modder, die in het bezit is van een brevet Bekendheid met de bepalingen van uitwijken op zee", om halfvUf de tweede wacht genomen. Voor vissersvaartuigen van het formaat van de Vios I is het toegestaan, dat een ma troos. in het bezit an een dergelyk bre vet. in plaats van schipper of stuurman op dc brug staat Hij fungeerde dus :n de zin der wet als waarnemend stuur man. belast met de uitkyk Maar hij stond nog slechts een minuut of vyf op de brug toen de motorbotter Catharina RO 29. die vissende was. van achteren aangevaren werd De botter werd zo zwaar beschadigd, dat het scheepje stuurloos was geworden en door de Vios naar IJmuiden gesleept moest worden. Uit het verhoor bleek, dat matroos Modder het scheepje niet eerder had gezien dan op het moment van de aan varing zelf. En teen was het nog de roerganger, die het eerste reageerde en de machine stopte. Van de vorige wacht was een van de matrozen nog op de brug blijven praten. Modder, die met de uit kijk belast was, stond tegen de telegraaf geleund en keek naar bakboord. De Vios liep een vaart van een kleine 12 mjjl. terwyl de vissende botter naar schatting 2 mijl liep. Matroos Modder verklaarde wel di s-se andere schepen gezien te hebben, maar daar voer de Vios 1 vry van De Raad heeft nog gezocht naar mogelijke hinderpalen voor het uitzicht. Wellicht had de botter juist in de lyn van de mast gevaren., en was daardoor niet op gemerkt Maar dan nog bleef de Raad van mening, dat het niet aangaat, om de uitkyk steeds van het zelfde punt af te houden De uitkijk hoort zich dan Juist regelmatig ervan te vergewissen, dat de voormast niet net het gezicht op een ander schip belemmert. „Ik vraag me af of l* niet gezellig hebt staan kletsen. Als uitkyk bent U te kort geschoten", aldus mr G. Schreuder, die de Raad presideerde. En een van de leden van de Raad fi losofeerde: „Aan een brevet alleen heb je niet voldoende; er moet ook een mens by zijn". Zeer scherp was het requisitoir van de inspecteur-generaal voor de scheep- Sjeik van Koeweit toch weer niet ontslagen Het Britse persbureau Reuter heeft Donderdag een bericht van 10 December ingetrokken, waarin melding was ge maakt van ontslag van sjeik Ezzat Gaafar als chef van het koninklyke kabinet van Koeweit. Dit ontslag is. evenals de toen gemelde verbanning van de sjeik uit Koeweit, onjuist gebleken Zoals bekend heeft de sjeik naar de hand van ex-koningin Narriman ge dongen. Geen debat over Tunesië De Politieke commissie der VN. heeft Donderdag besloten „voor het ogenblik de Tunesische kwestie niet verder te bespreken, gezien de onderhandelingen die gaande zijn over het verlenen van binnenlandse autonomie aan Tunesle Het besluit werd, op voorstel van de veertien Arabische en Aziatische landen, die de Tunesische kwestie in Juli op de V N-agenda lieten plaatsen, genomen met 54 stemmen tegen nul bij drie ont houdingen Australië. Zuid-Afnka en Engeland onthielden zich van stemming Maandag had de Politieke commissie reeds besloten voor het ogenblik geen verdere bespreking te wijden aan" de Marokkaanse kwestie. Werktijden kappers TIJDENS A.S. FEESTDAGEN. De Vakraad voor het kappersbedrUf. waarin alle organisaties van patroons en bedienden samenwerken heeft het College van Rijksbemiddelaars verzocht goed te keuren, het besluit van de Vak- raad. dat, in afwijking van het bepaal de in de CAO. het kapperspersoneel op Woensdag 22 en Donderdag 23 Decem ber tot 20 uur arbeid mag verrichten. Als compensatie rekent de Vakraad er ten stelligste op. dat de salons op de lste Kerstdag en Nieuwjaarsdag zullen zjjn gesloten. Opleiding politie-agenten in Zuid-Holland De burgemeesters van Zuid-Holland hebben mei betrekking tot de opleiding van politie-agenten een regeling getrof fen. welke reeds van kracht geworden is. De gemeenten, waar men over een eigen politie-apparaat beschikt, kam pen bij voortduring met een gebrek aan jonge agenten. Om hiervoor een oplos sing te vinden zijn de Zuid-Hollandse gemeenten overeengekomen gezamen lijk de opleiding ter hand te nemen Het gevolg hiervan kan zyn de stichting van scholen voor de opleiding van agenten van gemeente-politie, zoals deze er ook voor de RUkspolitie zjjn. commissie van de Australische Staat Victoria HU zoekt ins ons land 220 ge schoolde arbeidskrachten voor de stroomopwekkingsbedryven. UK 64 bij Petten aan de grond Omstreeks twee uur vannacht is de Urker motor kotter UK 64 (Marytje) by Petten aan de grond gelopen. Het schip stoot zwaar en heeft om sleepboot- en reddingbootassistentie verzocht. Het schip zit by Kamperduin op de keien, is lek gestoten, maar zit droog. Er is geen gevaar voor de bemanning. VERHOGING JAARWEDDE GED. STATEN VAN ZUID-HOLLAND? Van f. 9500 naar f. 12.000 BU de Provinciale Staten van Zuid- Holland is een voorstel ingediend om de Jaarwedde van de leden der Ged. Sta ten te verhogen van f. 9500 tot f. 12.000 en de kindertoelage-regeling voor de le den der Ged Staten aan te passen aan de terzake algemeen geldende bepalin gen. Dit voorstel is ondertekend door vertegenwoordigers van alle fracties.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1954 | | pagina 11