MATROZEN SHAG
Weede Kamer volkomen eensgezind
over positie Nieuw-Guinea
Het majeur is nog overheersend in
de economie
LEIDSOI DAGBLAD - ZATERDAG 11 DECEMBER
,Vog geen basis-gegevens voor
tempo ontwikkeling
„Wij staan pas aan liet begin!"
(Van onze parlementaire redacteur)
verheugenis constateerde minister Kernkamp gistermiddag in de Tweede
dat met uitzondering van de communisten alle politieke partijen het
,er eens zijn: 1ste, dat de souver ei niteit over Nieuw-Guinea bij Nederland
gort te blijven totdat de inwoners in staat zijn over eigen lot te beslissen;
jeen sprake kan zijn van overdracht van de souvereiniteit aan Indonesië
•ten nieuwe onderhandelingen met Indonesië kunnen worden aangeknoopt;
bi/ internationale samenwerking geen enkele vorm van gemengd bestuur
/deelde verantwoordelijkheid voor ons aanvaardbaar is.
Minister Kernkamp:
geen profeet
m het tempo van de ontwikkeling
Stua-Guinea verklaarde minister
imp dat wü nog volstrekt onvol-
ep de hoogte zijn om uit te ma-
u-Ue toekomstmogelijkheden $fieuw
biedt Het onderzoek op het ge-
.1 mijnbouw, bosbouw en land-
i: draait op volle toeren, maar
tan n.emand nog zeggen wat er
roekomst in zit en op die be-
miSTER KERNKAMP
ie wetenschap moeten de maatrege-
:jn afgestemd.
I-a verlangt van mü profetische
uldheden", aldus de minister, „maar
-5 gedacht dat een oude proleet in
.naren mantel niet de figuur zou
t. in de Kamer de begroting te ver-
;a \nn een land, dat moet worden
:;«!egd. In Nieuw-Guinea bevindt
cog veel in een stadium van proef
den en het zou onwerkelijk zijn,
ontbreken van basis-gegevens,
;a minister te eisen blijk te geven
n brede, politieke, vooruitziende
Voor het Australisch gedeelte van
- Guinea, waar de ontwikkeling al
voortgeschreden, is het even-
et mogelijk geacht een plan op
i*n in grote stijl".
Gebrek aan werkkrachten
ergelijking van de thans ontwilt-
plannen met dorpsliteratuur, had
bister bepaald niet kunnen waar-
Het is nu eenmaal noodzakelijk
j.ial.ng te wijzen op de geleidelijk
en de ontwikkeling van Nieuw-
i omdat de mogelijkheden van
Guinea, in arbeidskrachten en
•..n. nog steeds worden overschat.
woeste, tropische Nieuw-Guinea,
krtien maal zo groot is als Neder-
wonen naar schatting 700.000 Pa-
s. van wie 350.000 onder bestuur
(«bracht i vrouwen en kinderen in
tern. Maar de minister wilde gaar-
-t'ggen dat binnen de grenzen van
telykheden alles zal worden ge-
:m het tempo van de ontwikkeling
t staan in Nieuw-Guinea nog maar
i het begin, betoogde minister
nkamp. Er wordt gewerkt onder
nt moeilijke omstandigheden. De
'ring erkent de tekortkomingen,
ir de verschillende wensen moe-
nu eenmaal worden bezien in het
t van het beperkte potentieel van
kolensjouwers knoeiden
Reeds vele arrestaties
K VOOR f. 100.000 BENADEELD
Centrale Recherche is met een
tbreid onderzoek bezig naar een
'uigrijke reeks van kolendiefstallen
'personeel vaai een groothandel in
«dstoffen te Amsterdam zowel ten
'Ie van dit bedrijf als van zijn
Ie kring van particuliere afnemers.
Is is een 20-tal kolensjouwers
lerdcnking hierbij betrokken te
tewcest gearresteerd en in het
s van Bewaring opgesloten.
i'"s een schatting van de politie
deze diefstallen, die zich over
Poot aantal jaren hebben uitge-
oedrljf en klanten voor zeker
gedupeerd.
's volgens de recherche ln ae
pnche een bekend feit. dat de
bij het opladen in de magazü-
aflevering bu de particulieren
ld afdoende kan worden ge-
Voor particulieren ls het met
doenlijk een werkelijk effec-
Nieuw-Guinea. Zelfs de uitvoering van
het bescheiden driejarenplan zal dit
jaar niet onbelangrijk ten achter blij
ven bij de raming.
Met Australië wordt reeds samen
werking gezocht voor de beide delen
van Nieuw-Guinea. Evenals de Ka
mer staat minister Kernkamp op het
standpunt dat Nederlands de voer
taal moet worden in Nieuw-Guinea.
Het verschil in inzicht met de Kamer
betreft het tempo. Dat kan het beste
worden bepaald door de Gouverneur
en zijn onderwijs-adviscurs.
Wanneer de bevolking van Nieuw-
Guinea te zijner tijd zal kunnen be
slissen over eigen lot, behoeft dit
niet beslist uit te lopen op een zelf
standige staat Nieuw-Guinea en ook
niet op een samenvoeging met het an
dere deel van Nieuw-Guinea. Ook mo
gelijk is invoeging in het Koninkrijk
der Nederlanden, zoals nu met Suri
name en de Antillen het geval is.".
Oprichting vis-industrie?
Naar aanleiding van de informatie
naar de resultaten van de proef met de
tonUn-visserU, deelde minister Kern
kamp mede, dat zeer ernstige belang
stelling bestaat bij een buitenlandse
maatschappij voor de tonijn-visserij en
de verwerking daarvan in Nieuw-Gui
nea. Dat resultaat zou dan te danken
zijn aan de genomen proef.
De openbaie Gouvernementsschool te
Hollandia moet worden beschouwd als
een nood-oplossing. In verband met de
bouwcapaciteit zal het gebouw niet eer
der dan omstreeks de helft van 1956 ge
reed zyn. De inschakeling van inheem
sen in het bestuur dient te worden aan
gemoedigd. o.a. door het instellen van
adviesraden.
P. v. d. A. bekeerd!
Bij de replieken verklaarde de heer De
Graaf (KVP) dat het hem genoegen
deed uit de rede van de heer De Kadt
te hebben vernomen, dat de PvdA
niet meer denkt aan overdracht van
de souverciniteit over Nieuw-Guinea
aan Indonesië en ook niet meer over
het delen van de bestuursverantwoor-
deiykhcid met enig ander land. Te
voren had ook prof. Gerbrandy (ARJ
zijn voldoening uitgesproken over de
bekering" van de PvdA, al had hij
opgemerkt dat de heer De Kadt voor
zijn standpunt het voorbehoud had
gemaakt, „zolang de omstandigheden
zijn zoals ze zijn". „Ik dacht", aldus
£rof. Gerbrandy. „die dekt zijn terug
tocht al".
Vandaar misschien dat minister Kern
kamp even de eensgezindheid zoals in
de aanhef vermeld, vastlegde.
In het algemeen waarschuwde prof.
Gerbrandy standvastig te blijven, want
de hele Indonesische crisis was vervuld
van goede wil, gevolgd door slechte da
den Daarom was hij toch niet helemaal
gerust. Overigens vond hij de ontwikke
ling van Nieuw Guinea een zaak van
volhouden.
Daarom vond de heer De Graaf het
verheugend dat door de eensgezindheid
in de Kamer het Nederlandse volk als
het ware zijn eenheid heeft gedemon
streerd ten opzichte van onze taak cp
Nieuw-Guinea. Hij wil niet met de bull
dozer door Nieuw-Guinea heen gaan,
maar hij vond toch dat er sprake is van
enige traagheid ook als men in aanmer
king wil nemen dat de basis-gegevens
voor de toekomst van Nieuw-Guinea
nog ontbreken.
Maandag wordt het debat voortgezet.
HERINrrrtING AAN TOURNEE
CONCERTGEBOUWORKEST
De Nederlandse Vereniging Concertge
bouwvrienden, die daartoe een oproep
heeft gericht tot alle muzlekvrienden,
zal een blijvende herinnering aanbren
gen in het Concertgebouw, aan de suc
cesvolle tournee van 's lands eerste orkest
door de V. S. en Canada.
Dit gedenkteken zal bestaan uit een
gebrandschilderd raam. aan te brengen
In de grote bovenfoyer van het Concert
gebouw. Tevens ligt het in de bedoeling,
de leden van het orkest persoonlijk een
herinnering aan te bieden.
(Ing-z. Med.-Adv
(Ingez. Med.-Adv.)
Van belang voor Dames
Riskant kopen van corsetten
aan de deur
Bij het kopen van een corset aan de kregen* de*" heer' en
deur kunt U nu bezwaarlijk de zeker
heid hebben datgene te krijgen, wat U
i'erkelijk voldoet. Integendeel - meestal
wordt U iets verkocht, soms zelfs opge
drongen. waarvan U later spijt hebt.
Neem geen risico. Als U een contractje
ondertekend lieeft, is U gebonden. Deze
last kunt U beter vermijden. Koop bij
de vertrouwde corsetspeciaalza&k, die
haar reputatie te danken heeft aan de
enorme sortering, de voortreffelijke
kwaliteit, onberispelijke pasvorm en af
werking van haar artikelen, haar zeer
redelijke prijzen en de prettige vakkun
dige bediening.
Ned. Ver. v. Corsetspeciaalzaken.
Fantaserend dienstmeisje
Zij wilde ook wel eens een
avondje uit
In de loop van Donderdagavond zou
in Schijndel (N B.) een brutale inbraak
zijn gepleegd ln de woning van de procu
ratiehouder bij een industriële onderne
ming te Schijncel. De heer en de vrouw-
des huizes waren die avond niet thuis
en het 18-jarig dienstmeisje Z. had der
halve het ruk alleen. Zij had de laatste
dagen zo het een en ander over roof
overvallen en inbraken gelezen en deze
verhalen begonnen haar fantasie parten
te spelen. Zij voerde een gemaskerde
bandiet ten tonele, die onder dreiging
van een vuurwapen haar zou hebben ge
dwongen de voordeur te openen De man
had zijn slag geslagen en in zijn over-
Udelde vlucht enkele voorwerpen uit de
buit in de tuin verloren. Dit verhaal
heer en mevrouw opgedist,
toen zu 's avonds thuiskwamen en tot
hun schrik bemerkten, dat er een onge
node gast in hun huis was geweest In
de tuin lagen een zilveren bonbon-
schaaltje, een zilveren theezeefje met
lekbakje en een chocoladeletter.
De politie werd gewaarschuwd en na
onderzoek vertrouwde zU de zaak niet
Het dienstmeisje werd gisteren aan een
verhoor onderworpen en niet lang heeft
zij haar verhaal over een gemaskerde en
gewapende bandiet kunnen handhaven
ZIJ bekende de inbraak te hebben ge-
ensceneerd om haar patroon duidelijk te
maken, dat zij 's avonds niet graag al
leen thuisblijft en dat zij ook graag een
avondje uitgaat.
Slechts 2400 tandartsen op
bevolking van 10.6 millioen
Daardoor tekort op scholen
Groeiende snoepzucht tast gebitten aan
Op de algemene jaarvergadering van de Ned. Ver. voor sociale tandheel
kunde, welke vandaag te Utrecht wordt gehouden, heeft prof. P. H Buisman,
gesproken over het grote tekort aan schooltandartsen als gevolg van het tekort
aan tandartsen in ons land. Met moeite kan men de 240 functies voor een
halve dagtaak bezetten. Het aantal tandartsen ln ons land bedraagt 2300 voor
een bevolking van 10,6 millioen zielen. Dit betekent 1 tandarts op de 4600 per
sonen. Ook de toeloop naar de studie der der tandheelkunde is volgens prof.
Bulsman riet voldoende om dit tekort In de toelTomst weg te werken.
In de laatste 15 jaren studeerden gemiddeld per jaar 76 tandartsen af, het
welk van 19401954 tot een vermeerdering met 1000 practiserenden heeft
geleld.
Als verklaring noemde prof. Buisman
de aanzienlijk hogere opleidingskosten
dan van iedere andere studi? van gelijke
duur, als gevolg van de verplichte aan
schaffing van instrumenten, voorts de
geringe aantrekkingskracht die van het
beroep op de studertnde jeugd uitgaat.
Bovendien legt de zich steeds uitbrei
dende ziekenfondsbehandeling een toe
nemend besl2g op de werkzaamheden
der tandartsen. Ruim 1400 of 61% van
hen zjjn daarbij ingeschakeld.
Terrein ligt braak
Prof. Bulsman wees op de sterke toe
neming van het aantal schooltandver-
zorgingsdiensten. (thans 761 die hun
zorgen uitstrekken over 400 gemeenten
met 1200 scholen en te zamen 577.000
kinderen. De totale lagere-school-bevol-
king in ons land bedraagt 1.38 millioen
kinderen, zodat er nog een belangrijk
terrein braak ligt vooraleer de gehele
schoolgaande Jeugd In de schooltand-
verzorgingsdiensten betrokken zal zijn.
Als een der oorzaken van het tekort
aan schooltandartsen zag prof. Bulsman
ln de eerste plaa»ts de trek naar de al
gemene- en vooral de ziekenfondsprac-
tiik vanwege de hogere inkomsten, no
dig om de zware financiële verplichtln-
(Van onze financiële medewerker)
De tot dusver met een enkele onderbreking voortgaande hausse op de aande
lenmarkten, met name in New York en Amsterdam, waardoor de waarde ?an
de op het Damrak genoteerde aandelen nu van f. 5.8 milliard op 31 Maart
1952 tot f. 12.7 milliard is gestegen, ho udt een groter wordend deel van onze
bevolking in spanning. Niet alleen hen, die rechtstreeks bjj de beurs zjjn be
trokken en die hun belegd vermogen bijna van dag tot dag zien stijgen, maar
ook hen, die ln de koersbeweging van de aandelen aanwijzingen zien voor het
verloop van de conjunctuur en de waardering van de gulden. Er is vermoedelijk
een, zjj het gelukkig kleine groep, die de beurs ziet en gebruikt als een
middel tot bevrediging van hun speculatief sentiment en winzucht en die op
goed geluk met de serieuze beleggers meelopen, in de hoop ook een graantje
te kunnen pikken. In elk geval staat de Amsterdamse beurs weer midden in de
publieke belangstelling.
Het spreekt wel vanzelf dat de serieuze
belegger zich met de achtergronden van
de koersstijging bezighoudt en zich
voortdurend de vraag stelt of die koers
stijging gemotiveerd is. dan wel of het
tijd wordt de bakens te verzetten -oor-
dat h?t getij verloopt.
Een feit is. dat naarmate de koersen
stijgen, het speculatieve element toe
neemt. zoals wel gebleken is, toen een
bericht over het vooreerst uitblijven van
- een bonusuitkering bij de Aku. verscheen
ht op het juiste gewicht der en er een vrij scherpe koersdaling voor
te oefenen. deze aandelen intrad, waarvoor, zakelijk
"restanten en andere personeels- *len. <Je minste reden was En
rrripnkiTK* Uwim ie dat °ok de serieuze belegger voorzlchti-
hebbcn aan de politie, zo deel- wr wordt, is te verstaan, omdat vin deze
mede. vlot bekend zich aan deze hausse toch ergens een nndpunt moet
te hebben schuldig ge- een overwecing welke velen er
cnuiaig gr „pbrnch, hep(t d„ kp„rswinst,,n
"htergehouden kolen werden I
de prijs aan helers verkocht.
"Kal hunner werd aangehouden
üdat proces verba ->1 was opge-
weer heengezonden,
upeerde brandstoffenhandel is I
;<w arrestaties in een moeilijk
«raakt en zit juist nu de win-
'frt met een gedecimeerde staf
Sorgers.
r huis te halen.
Een ander feit is dat positieve uit-
moeid kan zijn.
Afgezien daarvan
ontwikkeling van
leven geen exacte
het zich onverbiddellijk moet richten.
Er is een voortdurende wisseling van
aspect, niet het minst ook een wisse
ling van psychologische factoren, wel
ke niet zijn te voorzien. En het blijft
daarom altijd een voelen en tasten,
waarbij het persoonlijk inzicht een
grote rol speelt.
In breed verband gezien is het intus
sen van grote betekenis, dat in Amerika,
dat thans in de wereld, ook economisch,
de toon aangeeft, onmiskenbare tekenen
van herstel zichtbaar zijn. Met name
in de twee leidende industrieën, rie
staalnjjverheid en automobielenindustrie
bewegen productie en afzet zich sinds
kort in stijgende lijn en dat een nuchter
Nederlander als de heer Kaars Sijpestein
dis dezer dagen een industrieel
pra'ien over het koer- verloop altijd. in New York meemaakte, het optimisme
maar vooral in deze tijd. enverant- van ziin Amerikaanse collega's deelt cn
woordelijk, wijl onmogelijk ziin. Men voor 1955 zowel wat Amerika als Nede/-
behoeft daartoe slechts |e denken aan land b^tmft. een voortgang van de
de politieke fricties, welke de wereld stijgende ltin verwacht, zal vele wankel-
af en toe in scanning brengen, omdat i moèdlce fondsenbezitters een hart onder
de wereldvrede er tenslotte mee ge- 1 de riem hebben gestoken. Temeer, om
dat, zoals meer dan eens opgemerkt, ae
Amerikaanse belangstelling voor Neder
landse fondsen, een van de sterkste'
stimulansen voor de Amsterdamse beurs
Tekenen van herstel in de V.S.
Aanwijzingen voor crisis
verdwijnen
gen na te komen, welke ziin aangegaan
om met geleend geld de dure installaties
te kunnen bekostigen. Een andere oor
zaak van de geringe geneigdheid om
zich voor langere duur aan de sohool-
tandverzorging te verbinden, moet vol
gens prof. Buisman gezocht worden in
de bijzondere eisen, die de voor kinde
ren uiteraard minder aangename be
handeling aan de tandarts stelt, vooral
wanneer hij niet over de aanleg en de
eigenschappen beschikt om met school
kinderen 'tandheelkundig) om te gaan.
Bij gemis daarvan is het werk inspan
nend en enerverend. Daarbit komt, ai
dus prof. Buisman dat het werk zelf
tandheelkundig zeer beperkt ls en wei
nig bevrediging biedt voor wie niet uit
het gebltshygiënische resultaat sociale
voldoening weet te putten.
De industriële opleving in de V.S.
blijkt niet alleen uit een grotere bin
nenlandse vraag, maar komt ook tot
uitdrukking in een vrij sterke toene
ming van de export, die in 1953 niet
onbelangrijk terugging. Wij zien dat
die export ln de eerste negen i
den van 1954 9277 millioen heeft
bedragen tegen 9672 millioen in de
zelfde periode van het vorig: Jaar, ter
wijl de Invoer van S 8304 millioen tot
S 7663 millioen Is gedaald.
Zoals bekend, hebben de meeste
Europese landen de laatste tijd hun
lmponbeperkingen ten aanzien van de
VS verzacht en ook Nederland heeft
ln het tweede kwartaal van 1954 en in
de volgende maanden, zijn hoge import-
cijfers uit de V.S. gehandhaafd. m®t
het gevolg dat er reeds weer een dollar-
tekort ls. Het ls dan ook geen wonder
dat van alle kanten in Europa op een
verdere liberalisatie van de handel ln
de VS wordt aangedrongen, omdat
alleen door een vrijere uitwisseling van
goederen tenslotte de wederzijdse wel
vaart wordt gediend.
Maar ln elk geval is het voor Europa
en Nederland een bemoedigend ver-
schitnsel dat van een komende crisis in
dc V S. de vermeende aanwijzingen ver
dwijnen. want naarmate de conjunctu-'r
zich daar in opgaande richting beweeet.
zal men eerder geneigd ziin een grotere
'—•oer uit Europa toè te laten.
Over het algemeen blijft ook in ons
land de economische toestand gunstig,
zoals ook wel gebleken is uit de aan- I
merkelijk grotere SL Nicolaas-inkonen.
welke uiteraard op het gehele bedrijfs
leren hun weerslag vinden. Ook dc
exportcijfers voor October waren, zoals
reeds de vorige week gemeld, niet
onbelangrijk beter dan de voorgaande
maand cn de berichten, welke uit het
bedrijfsleven inkomen, niet het minst
ter begeleiding van nieuwe emissies,
luiden merendeels in maieur. ook al
••ceft men er zich rekenschan van dat
hier en daar met kleinere winstmarges
-enoe-en mn»t worden eenomen.
Een belangrijke aanwiirinr Is ook de
nog steeds aanhoudende stijging van
de vrachten, welke een toenemend
wereldverkeer weerspiegelen. I
Speciale opleiding
Aangezien In al deze omstandighe
den. volgens prof. Buisman, vooreerst
wel geen verandering tal optreden,
meende hjj een oplossing te moeten
zoeken In een speciale opleiding
school tand verzorgsters: Jonge v
wen. die van nature aanleg bezitten
om met kinderen om te gain cn deze
t» behandelen. Door hun daarop ge
richte opleiding zullen zij. volgens
prof. Bulsman in dit t«n dele zelf
standige werk meer voldoening kun
nen vinden dan tandartsen.
Bii de vorming van een corps school-
tandverzorgsters zou dan voor al*e-
mene leiding, toezicht en behandclin'
*"an de moeilijke gcilien voleens nrof.
B'M«man met een klein aantal toere-
wiiHe tandartsen kunnen worden vol
staan.
Intussen is ook belangstelling
eroeid voor de preventieve ecbitsvër-
roremg van de kleuters, zo zeid» prof.
Buisman. Hiervoor is ln een viertal ge
meenten in ons land aan kleutereonsu!-
totlebureaux gelegenheid von-- onderzo»*:
en eventuele behrmde'irg verbonden. Wi!
men hieraan uitbreiding reven. H-in
t volgens nrof Buisman in het licht van
i de situatie bil de sHionUandverzo-glng
genoegzame medewerking van tand-
arr~®o niet te rekenen
Volgens r°cent» Amerika-ms» publi
caties bes^MV-t 97% dm- tandartsen ni
over de juiste nsvpbolo"is»he instelling
om Vlein» k'nderen te behandelen.
Ook voor Hit- m-obWm gaf nrof Bul-
men een o-iossine in de vorm van c
reeds eerder «"-noemde vrouwelllke
hulnk-erhton, omdit een vlot, omgaan
mot kleuters |n de eer'1» nloats vei
l»n-rb we-dt pn flo pjoonlijke t.indho-'
Vrndieo ),Bv,flrlrjoii-7 nns daarna D
Ie etste epn "-wol™ ven h°t gewijzigde
n-eton~.Wonr-r>liiko jn'jrht. de t Hoe» be-
n'of a'e h«v»o teehnlse-'ie en
rnneUjjV- iijtv«"-rlv»r® voor"'oa»den e'e'*.
o'ire men daar-.,-, voorV>i*»n verlymd
Tx-vsr »<-n oonv>*l-ndo cursus van d1»
m-ef Rv'nrnsn d»t oeV Ho Vlonfpr*enH_
op haar taak kan worden
voorbereid.
Toenemend tandbederf
Teneinde geen ie hoge verwachtin
gen te wekken wees prof. Buisman len
slot'e op het toenemende tandbederf
en de slechte gebitstoestand der kleu
ters: 31% kinderen van 2 tdt 3 jair
hebben reeds een aangetast gebit,
welk percentage bij kleuters van 3 tot
4 jaar toeneemt tot 59%. om bil 4 tot
5 jaar de hoogte van zelfs 70% te
krjjgen. Dit is volgens prof. Buisman
in hoge male het gevolg van de toe
nemende snoepzucht. die door steeds
nieuwe producten der genotmiddelen
industrie wordt aangewakkerd en ten
aanzien waarvan het publiek nirt be
reid is zich beperkingen op te leggen.
Te trachten het door de snoenge-
woonten in de hand gewerkte tandbe
derf te bestrijden door kleutertand-
hehandeline is volgens prof. Buisman
een onmogelijke en economisch niet
verantwoorde inspanning, di® hoven-
dien nimmer tot het doel zal kunnen
voeren.
De Uu&e wodka/c} va* -
JüHot bouwen, van zuwi
mxóüni.in^.
(lrtiaieuejatoqw.-
jen gaan deelnamen aan
.teca'frf (jpettep
kÜ5«. Smalfilm Lüja.
dmnide, kirajjêS van.
[lorna MoaxaJdjL
En.wane blijft diz
beloofde. .veHtoe
nu-toch. .?f?
InLaiden iseenfetójfs
qenaeskundi^e dienst
Ot>qegüLfii:..qoed.ZO
De-laaiateSinierfcluns
maakt wee* ptaats vooc
de.eexsfce.ltoahrian. j
