LEIDSCH
DAGBLAD
[egenstrijdige inzichten over
Nieuw Guinea's ontwikkeling
VEERBERICHT
1
j,le Jaargang
DONDERDAG 9 DECEMBER 1954
No. 28394
■teur: J. W. Henny
.redacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f6.40 per kwartaal; f2,15 per maand; f 0,50 per week
Witte Singel 1, Leiden Giro No 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie- 21507
j«a is een
J het de tijc
f Hetz
Mor bij de
Snel of langzaam?
JVief te veel ineens of tempo
„Het land van de hull-dozer"'
(Van onze parlementaire redacteur)
Nieuw Guinea is 13 maal zo groot als Nederland, maar de bevolking is zeer
ring en voor de ontwikkeling van het land zijn dus veel te weinig arbeids-
ichten beschikbaar. Men moet ook oppassen het volksleven door een te snelle
(wikkeling niet te ontwrichten. Daarom is de leuze van Gouverneur Van Baal:
jlm aan en alles geleidelijk". De beperktheid van de middelen waarmee kan
rden gewerkt heeft tot onvermijdelijk gevolg dat vele wensen voorshands
.ervuld moeten blijven. De agrarische adviescommissie heeft reeds een
arschuwend geluid laten horen: „Men hoede zich er voor in Nieuw Guinea
reel ineens te willen. Dat zou onherroepelijk op een mislukking uitlopen. De
(wikkeling zal steeds moeten blijven binnen de perken, die het land uit hoofde
zijn beschikbare arbeidskrachten en hulpmiddelen zelf oplegt. Nieuw
>en land waar de ontwikkeling zeer geleidelijk zal moeten gaan. Men
tijd moeten gunnen".
aandacht wordt getrokken naar de
Overzeese Gebiedsdelen Maar bestaat er
een eenvoudig geschrift over de West
voor het voortgezet lager onderwijs en
ontvangen deze scholen dat?
Pijnlijke blunder
In het verband van de voorlichting
van de jeugd over Nieuw-Guinea ver
telde mevrouw Fortanierde Wit dat
zjj van iemand in Zwolle een school
boekje had ontvangen, dat in gebruik
is bij het openbaar onderwijs. In dat
boekje staat: „Op Nieuw-Guinea is het
sneeuwgebergte het hoogste gebergte
vanIndonesië Dat boekje is uit
gegeven in 1954.
De communist Wagenaar hekelde de
houding van Amerika, „dat de sfeer tus
sen Nederland en Indonesië wil ver
scherpen en tenslotle Nieuw-Guinea
zelf wil bezetten", want Amerika is bezig
in Azië een nieuwe oorlog voor te be
reiden, waarmee het gevaar dreigt dat
Nederland als bondgenoot van Japan in
die oorlog wordt meegesleept.
Het Nederlandse belang eist volgens
de communist Wagenaar, dat Nieuw-
Guinea wordt overgedragen aan Indo
nesië. In vriendschap dient het gesctiil
over Nieuw-Gumea te worden opgelost.
Aan de aandrang doartoe van de VN.
dient gevolg te worden gegeven.
Begrip voor tijdsduur
Tegenover de aanmaning van de heer
De Graaf de ontwikkeling van Nieuw-
Guinea in een sneller tempo aan te
pakken, betuigde de heer Hazenboech
(ARdat hij vólkernen begrip er voor
heeft dat de ontwikkeling van Nicuw-
Guinea tijd zal kosten.
Wij dienen ons bewust te zijn dat wij
hier staan voor een taak van generaties.
De Papoea moet daarbij merken dat
het gaat om zijn belang en hij moet
daarom zoveel mogelijk bij het werk
worden ingeschakeld. Met klem zeide de
heer Hazenbosch. dat een Gouverne-
ments middelbare school in Nieuw-
Guinea voor de A R-fractie onaan
vaardbaar is. In Nieuw-Guinea leeft dus
niet meer de schoolstrijd
Vanmiddag wordt het debat voort
gezet.
;e maant tot spoed
tüar bij de behandeling van de be-
puling van Overzeese Rijksdelen in
h Tweede Kamer zei gisteravond de
t«r De Graaf (KVP) dat het lang-
nimnn-hcleid van de Gouverneur
ipnschijniyk wel juist is. maar er
gjn factoren die tot spoed maaiende
plitieke hetze rond Nieuw-Guinea,
pt Aziatische nationalisme, en de
i!;tmcne wereldmening aangaande de
whten van volken die zich niet zelf
ysturen. Daarom is een sneller tempo
[tboden dan ogenschijnlijk gewenst is.
Sieuw-Guinea ls geen land voor de
rjruldlg werkende tuinder, maar het
•j van de bull-dozer. Als men het ziet,
moet het tempo niet worden bepaald
r de vrees voor ontwrichting, maar
de volstrektheid van de sociale en
lomische nood waarin Nieuw-Guinea
leert. Dan wordt het tempo hoofd
tak bepaald door de economische
sjelijkheden van het land zelf en van
Nederlandse volk, dat zich met de
jwU'oordelijkheid voor Nieuw-Guinea
di.'t weet.
Plannen zijn
dorpsliteratuur
tt"™ Allanlbch. Oceaan wee-
torpen, vond de heer v. d. Wetering den. hebben gisteren het leven gekost aan vijf Hollandse schippers. Zij
(Hl de geest ademen van dorpslite- j Diaakten deel uit van de acht-koppige bemanning van het vrachtbootje ..Ariel"
ntiur. mijtc een doiddiik uit- I lnho|jd
,-wfspunt voor de ontwikkeling van
\itun-Guinea op lange termijn, llü De „Anel" was. geladen met steenkool, op weg van Cardiff naar Bordeaux,
'ste in het beleid ook de grote lijn toen het schip in de nacht van Dinsdag op Woensdag door de zware stormen
I 0TerTa,Ien werd. Het schip kantelde voor de kust van de Vendée en de acht
mannen trachtten plaats te nemen in de reddingboot. De kok werd bij het over
stappen echter door de hoge golven opgepakt en weggeslagen, zonder dat zijn
kameraden hem te hulp konden komen.
Droeve dag voor scheepvaart
Vijf Hollandse schippers aan
Franse kust omgekomen
„Martje" in storm in nood
(Van onze Partjse correspondent)
Men zal zich moeten beperken
enkele voorname plaatsen en
iurop alle energie kunnen conccn-
nren.
Hu stemde in met de duidelijke ver
mag van de regering in de Memorie
Antwoord, dat zij haar eigen ver-
voordelijkheid erkent ten aanzien
a Nieuw-Guinea. een verantwoorde-
iheid die met geen ander land kan
rden gedeeld. De regering aanvaardt
nolle de consequenties van haar
adpunt. Deze kloeke taal ls naar ons
rt, aldus de heer v. d. Wetering en
roemde de verklaring van minister
as dat Nederland in de VJ4. niet meer
tr Nieuw-Guinea zal spreken, daar-
in overeenstemming.
Het grootste deel van het debat was
üjd aan Nieuw-Guinea. hetgeen ook
mjpelijk is omdat van de 62 millioen
-den. die op de begroting van Over-
r:e Rijksdelen zijn uitgetrokken, 57
-oen gulden zijn bestemd voor Nieuw
rea Maar mevrouw Fortanier— «le
1 WDi besteedde vooral aandacht
u Suriname en de Antillen, waarbij
:?aierkte. dat de Nederlandse jeugd
*t opgroeien in een sfeer waarin hun
Weerrapporten
[Van hedenmorgen 7 uur)
Gedurende 24 uur hebben de zeven Noord-Oost van Hartlepool was. De be-
1 hjoble
0 feort
'lachen
ilen
TTfc
niet
zeh. bew zzo
rezenbul wzw
half bew
zwaar bew.
licht bew.
Buien
*BJt verwacht tot morgenavond:
'(«lende bewolking met nu en dan
Krachtige tot matige Zuid-Wes-
*lnd. Iets lagere temperaturen.
(Opgemaakt te 10 uur)
10 DECEMBER
:(P: 8.36 uur; onder: 16 29 uur
Sp: 16 52 uur: onder: 9.12 uur
Rïater te Katwijk te 2.56 en 15.17
"I nummer bestaat alt 12 pagina's
■ergebleven mannen in hun sloep tegen
de hevige storm moeten vechten voordat
de kust eindelijk ln zicht kwam. Maar
een nieuwe aanval van de golven was
er de oorzaak van dat de bemanning
op het laatste moment een tweede ver
lies moest liiden. Ook de reddingboot
sloeg om en van het uitgeputte zevental
slaagden er maar drie in. zwemmende
het strandje van Gard-Sur-Mer te be
reiken. Zij werden direct opgenomen ln
het hospitaal van Les Sables d'Olonne.
Tot vanmorgen kon maar één van de
lijken der vijf slachtoffers geborgen
worden.
De kapitein van de ..Ariel" en de eer
ste en tweede machinist, die er in ge
slaagd zijn de vaste wal te bereiken, ziin
respectievelijk de heren G. K. Tuil uit
Delfzijl. H. Rijks uit Groningen en K.
Akkerman uit Groningen.
De Nederlandse kustvaarder ..Martje".
die 399 ton meet en in 1951 is gebouwd,
is gisteravond op een afstand van 50 rnyl
N.N.O. van Glenn Hartleoool aan de En
gelse kust in een vliegende storm ln
nood komen te verkeren
Het schip, waarvan de deklading is
De „Martje" is met stukgoederen en I
een lading hout aan dek. op weg naar
dc Schotse haven Lcilh bij Edinburgh,
nadat het enkele dagen geleden uit j
Gotenburg in Zw eden was vertrokken.
Het schip had door het slechte weer
al enige vertraging. Aan boord van de
„Martje" bevinden zich acht personen,
onder wie de kapitein-eigenaar, de heer
K. Schipper uit Groningen.
Tijdens het moeilijke werk de dek
lading overboord tc zetten heeft een
der opvarenden ccn ongeluk gehad.
Het Engelse schip „Lampanladat
6438 ton meet. heeft geseind, kort nadat
de „Martje" een SOS had uitgezonden.!
dat het zich op 20 miil afstand van dc
in nood verkerende Nederlandse kust
vaarder bevindt Het schip zal trachten
de „Martje" te bereiken om hulp te ver
lenen.
Om tien uur gisteravond was de toe
stand op de Martje" enigszins verbe
terd. Het schip maakte toen 20 graden
slagzti. Inmiddels was het zover afge
dreven, dat het ongeveer 10 mijl Oost-
manning kon de lichten van deze stad
reeds zien.
Tegen elf uur gisteravond heeft de
.Martje" geseind, dat het schip prak
tisch geen slagzij meer maakt.
De bemanning ging echter voort, de
Rentegevend maximum
Rijkspostspaarbank f 6000
GEEN VERHOGING RENTEVOET
Minister Algera deelt in zijn Memorie
van Antwoord mede, dat een verhoging
van het rentegevend maximum (Rijks
postspaarbank i eerst kan ingaan zodra
het ontwerp Postspaarbankwet 1954
kracht van wet zal hebben verkregen en
de daarop te baseren algemene maatre
gel van bestuur, waarin het maximum
zal worden geregeld, zal zijn vastgesteld.
Teu aanzien van het daarbij in te voe
ren bedrag kan de minister mededelen,
dat zijn ambtgenoot van financiën en
hij zelf denken aan een bedrag van
f6000.
l)r Adenauer moet
kalmer aan doen
De hrleende Z witserse wielrenner
Hugo Kohlet. een van de kopstukken
van de Tour de France cn andere
monsterritten, is te Zurich in het j
huwelijk getreden met Sonia Bruehl.
ren mannequin. Zij drocq dan ooi: Hij heeft teveel geëist van
het bruidskleed alsof het haar dage- zjjn krachfen
lijks tenue tt'as en trok minstens
I (Telefonisch van onze correspondent
evenveel bewonderaars als haar po- ie Bonn.
pulaire echtgenoot.
Verhoging van de rentevoet voor 1955
ligt niet in het voornemen De marge
tussen de te ontvangen en de te vergoe
den rente laat een verhoging van enige
betekenis niet toe.
ongeluk voorgedaan,
van de bemanning
thans gewond. De „Martje" wenste een I
„Wij zullen Formosa bevrijden",
zegt premier van Rood-China
Uitval van Tsioe En-lai dergelijke agressieve houding met zich
meebrengt
Deze verklaring van Tsjoe En-lai werd
door de communistische radiostations
uitgezonden. En hij vervolgde: „De be
vrijding van Formosa en de liquida lie van
de verradersbende van generaal Tsjang
Kai Sjek valt volledig binnen de souve-
reiniteit en de interne aangelegenheden
van Peking-China en men duldt hierbij
geen inmenging van welke buitenlandse
mogendheid óók".
Tsjoe En-lai wees er tenslotte op. dat
het verdrag tussen Washington en Tai-
peh geen enkele wettelijke basis bezit en
als zodanig volkomen waardeloos is.
„Formosa is Chinees gebied, hetgeen de
Amerikanen zelf bij internationale over-
Tsjoc En-lai. de premier
nistisch China heeft opnieuw een scherpe
verklaring afgelegd over wat hij noemde
„de ernstige oorlogszuchtige provocatie
van de zijde van dc V.S. een pact te slui
ten met nationalistisch China" wat naar
zijn mening gelijk staat met directe
agressie.
„Al deze dreigementen zullen de Chi
nezen niet kunnen weerhouden van hun
plannen Formosa te gaan bevrijden", al-
zich een tweede ongeluk voorgedaan. v„nr ,ip
terugtrekken ditzelfde geldt i
- I uiv» dan zal zij zelf de verantwoor-
reddingboot om de twee gewonden aan driykhcid moeten aanvaarden voor de eenkomsten als die van Cairo en Pots-
land te zetten. zccr crnstigc consequenties, welke een dam hebben eikend", aldus Tsjoe En-lai
era temidden der soldatea
Engeland werkt mee
aan de IvSG
Dc Britse regering heeft zich In be
ginsel bereid verklaard het nieuwe ont
werpverdrag inzake associatie met dc
Euopese kolen- cn staalgemeenschap
K.S.G. te aanvaarden. Er moeten nog
slechts enige détails van minder belang
nader worden uitgewerkt. I
I Na de opnamen werd dc zangeres
Nadat Vara W„„ haderr.aondL> ''oor :re-,
voor de Avro microfoon zingt In een con- j lucllt- cn landmacht, welke CCn ware
eert. dat direct wordt uitgezonden, gaat veldslag leverden om een hand-
In de AYRO-studlo te Hilversum werd
gisteravond een programma opgeno
men. waaraan dc bekende zangeres in
het lichte genre van Engelse afkomst.
Vera Lynn, medewerking verleende.
eramma „..da, da ko.an aan dc Ma- ï8!,1?„""l Kamburt; voor de ra-
rine uit Amsterdam cn f oosdrecht het Aan het eind van de volgen-
soldatenkuor van .le Verbindingsdienst de beglnt d,e Kerstvacantie en nle- gen Haar grootste auditorium was 600
te Ede hel soldatcnkonr van de Ma- na' a"" linar dan tot cen engagement man, het kleinste twee doodzieke solda-
rechaussee te \prl.lnn-n cn het I u.lit- ka" vcrlclaen ri ten voor wie zij in een tent heeft ge/on
macht koor uit Hilversum Ook eni-e De zanPeres heeft gisteren uver menig gen Haai souvenirs uit die tijd ziin tal-
bekende Nederlandse artisten en het v,,o' val uit de oorlogsjaren verteld Hoe- rijk en vreemd, tot juist operatief ver-
Cosmonelitain Orkest waren van de we' ziJ helemaal niet houdt van vliegen,w liderde kogels toe.
party. Vera Lynn had liaar eigen pia- Jle,eft )n dle liJd 25 000 mÜ' Per vlieS- Volgena jaar gaat Vera Lynn
het buitenland gedurende de laatste
maanden en de vele politieke redevoe
ringen, die hij in de laatst weken ty-
dens dc opwindende verkiezingscampag
nes in Beieren. Hessen en Wcst-Berlijn
gemeend heeft telkenmale weer opnieuw
voor een groot gehoor tc moeten hou
den, hebben misschien toch wel wat al
te veel van zyn krachten gevergd.
Hij heeft dan ook zelf gevoeld dat hij
cen beetje voorzichtiger cn rustiger meet
gaan leven en daarom is hij risteren al
niet meer in zijn Boodskansrlarii er-
schenen. maar in overleg met zyn dolaer
thuis gebleven.
Hij heeft overigens ook besloten op
December r.lct. zoals oorspronkol; m
zijn bedoeling had gelegen, zelf n- ir
Parijs te gaan om caar aan de vergade
ring van de ministerraad van de Raad
van Europa deel te nemen.
De vice-kanselier Bliichcr zal hem
thans vertegenwoordigen. Ook Blarkcn-
horn zal op de?p biieenkomst het West-
Duitse standpunt uiteen zetten.
Adenauer is zelfs van plan. wanneer
de poli'ieke toestand het toelaat, in
Januari om ee-nndheirisredenen naar
BiiMenhöhe in het Zwarte Woud to
gaan om daar. precies zoals enkele
maanden ge.eden, enige tijd rust te ne
men.
Zweeds Koningspaar nsar
ons land
Eind April 19SS
Volgens een bericht in „Svenska Dag-
bladet" zulicn Koning Gu^taf Adolf cn
Koningin Louise van Zucd»p om
streeks het einde van April 1"55 cn
officieel bezoek aan Nederland bren
gen. llI.P.)
I oor
Vluchtelingenhulp
f 2.087.000
Het Comité Vluchtelingenhulp 1954
I .heeft de afgelopen dagen 51 000 euiden
- - - Volgena jaar gaat Vera Lynn een ontvangen. Hierdoor is de stand van da
tuig afgelegd om voor de troepen te zin- I grote tournee door Amerika maken. actie nu geworden: 2-087.000 gulden!